1982 – razlika između verzija

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
→‎Događaji: dop. iz en Wiki sep-dec.
→‎Događaji: dop. iz de Wiki Politik
Red 7: Red 7:
== Događaji ==
== Događaji ==
=== Januar/Siječanj ===
=== Januar/Siječanj ===
* [[1. 1.]] - [[Javier Pérez de Cuéllar]] novi generalni sekretar UN (do 1991).
* [[januar]] - U [[Čehoslovačka|Čehoslovačkoj]] se izdaju pasoši koji vrede samo za [[Jugoslavija|Jugoslaviju]], kako bi se sprečili prebezi na zapad.
* [[januar]] - U [[Čehoslovačka|Čehoslovačkoj]] se izdaju pasoši koji vrede samo za [[Jugoslavija|Jugoslaviju]], kako bi se sprečili prebezi na zapad.
* [[6. 1.]] - Izvešteno da je na južnom Jadranu nađeno nešto nafte.
* [[6. 1.]] - Izvešteno da je na južnom Jadranu nađeno nešto nafte.
Red 32: Red 33:
* [[15. 2.]] - Morska bušotina ''Ocean Ranger'' potonula blizu Newfoundlanda sa čitavom ekipom od 84 člana; u istoj oluji je potonuo i sovjetski kontejnerski brod ''Mekhanik Tarasov '' sa 32 od 37 članova posade.
* [[15. 2.]] - Morska bušotina ''Ocean Ranger'' potonula blizu Newfoundlanda sa čitavom ekipom od 84 člana; u istoj oluji je potonuo i sovjetski kontejnerski brod ''Mekhanik Tarasov '' sa 32 od 37 članova posade.
* [[23. 2.]] - MMF odobrio 700 miliona dolara Jugoslaviji (druga rata stand-by kredita od 2,2 milijarde iz februara 1981).
* [[23. 2.]] - MMF odobrio 700 miliona dolara Jugoslaviji (druga rata stand-by kredita od 2,2 milijarde iz februara 1981).
* 23. 2. - [[Grenland]] se sa 53% izjasnio protiv članstva u [[Evropska zajednica|Evropskoj zajednici]] (povukao se 1985).
* [[februar]] - Otvoreno pismo nekih sveštenika [[SPC]] patrijarhu Germanu, u kojem se traži da Crkva prekine ćutanje i preduzme nešto da spreči "izumiranje srpskog naroda" na Kosovu.
* [[februar]] - Otvoreno pismo nekih sveštenika [[SPC]] patrijarhu Germanu, u kojem se traži da Crkva prekine ćutanje i preduzme nešto da spreči "izumiranje srpskog naroda" na Kosovu.
* [[28. 2.]] - Osnovana softverska kompanija ''[[Adobe Systems]]''.
* [[28. 2.]] - Osnovana softverska kompanija ''[[Adobe Systems]]''.
Red 86: Red 88:


=== Jun/Juni/Lipanj ===
=== Jun/Juni/Lipanj ===
* [[1. 6.]] - Stupila na snagu [[Bernska konvencija (1979)|Bernska konvencija]] o očuvanju evropskog divljeg sveta i staništa.
* [[2. 6.]] - U selu Samodreža kod [[Vučitrn]]a Albanac Ferat Muja ubio [[Danilo Milinčić|Danila Milinčića]] i ranio njegovu majku - porodica Milinčić nekoliko dana kasnije napušta Kosovo (ilustracija problema iseljavanja Srba sa Kosova).
* [[2. 6.]] - U selu Samodreža kod [[Vučitrn]]a Albanac Ferat Muja ubio [[Danilo Milinčić|Danila Milinčića]] i ranio njegovu majku - porodica Milinčić nekoliko dana kasnije napušta Kosovo (ilustracija problema iseljavanja Srba sa Kosova).
* [[6. 6.]] - [[Rat u Libanu (1982)]], izraelska Operacija Mir za Galileju: trupe predvođene ministrom [[Ariel Sharon|Sharonom]] ulaze u južni [[Liban]], Savet bezbednosti zahteva povlačenje.
* [[6. 6.]] - [[Rat u Libanu (1982)]], izraelska Operacija Mir za Galileju: trupe predvođene ministrom [[Ariel Sharon|Sharonom]] ulaze u južni [[Liban]], Savet bezbednosti zahteva povlačenje.
Red 105: Red 108:


=== Jul/Juli/Srpanj ===
=== Jul/Juli/Srpanj ===
* [[1. 7.]] - [[Reynaldo Bignone]] novi [[Proces nacionalne reorganizacije|vojni diktator]] u Argentini (do 1983).
* [[2. 7.]] - [[Larry Walters]] iz Kalifornije poleteo u stolici sa prikačenim balonima do 4900 m visine.
* [[2. 7.]] - [[Larry Walters]] iz Kalifornije poleteo u stolici sa prikačenim balonima do 4900 m visine.
* [[2.7.|2]] - [[4. 7.]] - Konferencija u [[Tirana|Tirani]] ističe "[[iliri|ilirsko]]-[[albanci|albanski]]" kontinuitet i "autohtonost Albanaca na njihovim istorijskim teritorijama", pod kojima se smatraju i delovi Jugoslavije i Grčke.
* [[2.7.|2]] - [[4. 7.]] - Konferencija u [[Tirana|Tirani]] ističe "[[iliri|ilirsko]]-[[albanci|albanski]]" kontinuitet i "autohtonost Albanaca na njihovim istorijskim teritorijama", pod kojima se smatraju i delovi Jugoslavije i Grčke.
Red 127: Red 131:
* [[avgust]] - Polemika u magazinu "Danas" sarajevskih profesora [[Fuad Muhić|Fuada Muhića]] i [[Vojislav Šešelj|Vojislava Šešelja]]: prvi poriče rast "panislamskog nacionalizma", drugi tvrdi da je cilj muslimanskog nacionalizma dominacija nad BiH<ref>[http://www.osaarchivum.org/files/holdings/300/8/3/text/86-1-209.shtml Danger of Pan-Islamism in Yugoslavia?], S.Stanković, RFE Research</ref>.
* [[avgust]] - Polemika u magazinu "Danas" sarajevskih profesora [[Fuad Muhić|Fuada Muhića]] i [[Vojislav Šešelj|Vojislava Šešelja]]: prvi poriče rast "panislamskog nacionalizma", drugi tvrdi da je cilj muslimanskog nacionalizma dominacija nad BiH<ref>[http://www.osaarchivum.org/files/holdings/300/8/3/text/86-1-209.shtml Danger of Pan-Islamism in Yugoslavia?], S.Stanković, RFE Research</ref>.
* [[avgust]] - Na tržište SAD pušten [[Commodore 64]], cena $595.
* [[avgust]] - Na tržište SAD pušten [[Commodore 64]], cena $595.
* [[21. 8.]] - Kralj [[Svazilend]]a [[Sobhuza II]] umro posle 82 godine vladavine, naslediće ga sin [[Mswati III]].
* 21. 8. i 25. 8. - [[Libanski građanski rat]]: francuski vojnici i američki marinci stižu u [[Bejrut]] radi nadgledanja povlačenja [[PLO]]-a.
* 21. 8. i 25. 8. - [[Libanski građanski rat]]: francuski vojnici i američki marinci stižu u [[Bejrut]] radi nadgledanja povlačenja [[PLO]]-a.


Red 134: Red 139:
* [[14. 9.]] - [[Liban]]ski predsednik [[Bachir Gemayel]] ubijen u eksploziji bombe u sedištu [[Kataib]]a (Falange), poginulo još 26 osoba.
* [[14. 9.]] - [[Liban]]ski predsednik [[Bachir Gemayel]] ubijen u eksploziji bombe u sedištu [[Kataib]]a (Falange), poginulo još 26 osoba.
* 14. 9. - Kneginja [[Monako|Monaka]] i bivša glumica [[Grace Kelly]] umire dan nakon fatalne saobraćajne nesreće.
* 14. 9. - Kneginja [[Monako|Monaka]] i bivša glumica [[Grace Kelly]] umire dan nakon fatalne saobraćajne nesreće.
* [[17. 9.]] - Raspala se koalicija [[Socijaldemokratska partija Njemačke|socijaldemokrata]] i liberala u Nemačkoj, [[Helmut Schmidt]] nastavlja s manjinskom vladom a liberali se približavaju demohrišćanima.
* [[18. 9.]] - [[Masakr u Sabri i Šatili]] - libanska hrišćanska milicija iz osvete ubila hiljade [[Palestinci|Palestinaca]] u izbegličkim logorima kod [[Bejrut]]a.
* [[18. 9.]] - [[Masakr u Sabri i Šatili]] - libanska hrišćanska milicija iz osvete ubila hiljade [[Palestinci|Palestinaca]] u izbegličkim logorima kod [[Bejrut]]a.
* [[19. 9.]] - [[Scott Fahlman]] prvi put upotrebio [[emotikon]]e na [[BBS]]-u.
* [[19. 9.]] - [[Scott Fahlman]] prvi put upotrebio [[emotikon]]e na [[BBS]]-u.
Red 143: Red 149:
[[Datoteka:Helmut Kohl.jpg|thumb|200px|[[Helmut Kohl]], kancelar SR Nemačke 1982-98]]
[[Datoteka:Helmut Kohl.jpg|thumb|200px|[[Helmut Kohl]], kancelar SR Nemačke 1982-98]]
* [[oktobar]]? - Crvena Zvezda - Barselona 2:4, [[Maradona]] dao lep gol lob udarcem.
* [[oktobar]]? - Crvena Zvezda - Barselona 2:4, [[Maradona]] dao lep gol lob udarcem.
* [[1. 10.]] - [[Helmut Kohl]] (CDU) nemački kancelar umesto [[Helmut Schmidt|Helmuta Šmita]] (SPD) - do [[1998]].
* [[1. 10.]] - Nakon što je Schmidtu izglasano nepoverenje, [[Helmut Kohl]] (CDU) novi je nemački kancelar (do [[1998]]).
* 1. 10. - Sony CDP-101 je prvi komercijalni [[CD uređaj]] na svetu (oko $730), pušteni u prodaju i prvi komercijalni diskovi.
* 1. 10. - Sony CDP-101 je prvi komercijalni [[CD uređaj]] na svetu (oko $730), pušteni u prodaju i prvi komercijalni diskovi.
* 1. 10. - U [[Walt Disney World]]u na Floridi otvoren tematski park [[Epcot|EPCOT Center]].
* 1. 10. - U [[Walt Disney World]]u na Floridi otvoren tematski park [[Epcot|EPCOT Center]].
* [[8. 10.]] - Zabranjena poljska "[[Solidarnost (sindikat)|Solidarnost]]" (suspendovana prošlog decembra).
* [[8. 10.]] - U [[Poljska Narodna Republika|Poljskoj]] zabranjen sindikat "[[Solidarnost (sindikat)|Solidarnost]]" (suspendovan prošlog decembra).
* 8. 10. - [[Olof Palme]] ponovo švedski premijer (do 1986).
* 8. 10. - [[Olof Palme]] ponovo švedski premijer (do 1986).
* [[10. 10.]] - Povratak civilne vlasti u Boliviji, [[Hernán Siles Zuazo]] po drugi put predsednik, dve godine nakon što je izabran - ostaje do 1985, u zemlji je hiperinflacija.
* [[11. 10.]] - Brod ''[[Mary Rose]]'', potonuo [[1545]], izvučen na površinu.
* [[11. 10.]] - Brod ''[[Mary Rose]]'', potonuo [[1545]], izvučen na površinu.
* [[15. 10.]] - Usvojene radikalne mere štednje u SFRJ usled nestašice energije i 20 milijardi dolara duga: za putovanje u inostranstvo potrebno položiti depozit od 5000 dinara (oko 100 dolara) za godinu dana; ograničenje potrošnje električne energije i goriva, veličine hleba, temperature u stanovima (stupa na snagu 20.10.)<ref>[http://www.osaarchivum.org/files/holdings/300/8/3/text/86-1-59.shtml "Radical Measures" Adopted in Yugoslavia]</ref>.
* [[15. 10.]] - Usvojene radikalne mere štednje u SFRJ usled nestašice energije i 20 milijardi dolara duga: za putovanje u inostranstvo potrebno položiti depozit od 5000 dinara (oko 100 dolara) za godinu dana; ograničenje potrošnje električne energije i goriva, veličine hleba, temperature u stanovima (stupa na snagu 20.10.)<ref>[http://www.osaarchivum.org/files/holdings/300/8/3/text/86-1-59.shtml "Radical Measures" Adopted in Yugoslavia]</ref>.
Red 158: Red 165:
* 22. 10. - Prikazan film ''[[First Blood]]'', prvi iz serijala o [[Rambo]]u.
* 22. 10. - Prikazan film ''[[First Blood]]'', prvi iz serijala o [[Rambo]]u.
* [[25. 10.]] - [[Nikolae Čaušesku]] u poseti Jugoslaviji.
* [[25. 10.]] - [[Nikolae Čaušesku]] u poseti Jugoslaviji.
* [[28. 10.]] - Pobeda socijalista u [[Španija|Španiji]], [[Felipe González]] postaje premijer 1. 12. (do [[1996]]).
* [[28. 10.]] - Socijalisti [[Felipe González|Felipea Gonzáleza]] pobedili na izborima u [[Španija|Španiji]].


=== Novembar/Studeni ===
=== Novembar/Studeni ===
Red 186: Red 193:
=== Decembar/Prosinac ===
=== Decembar/Prosinac ===
* [[1. 12.]] - [[Amintore Fanfani]] po četvrti put premijer Italije (do 1983).
* [[1. 12.]] - [[Amintore Fanfani]] po četvrti put premijer Italije (do 1983).
* 1. 12. - [[Felipe González]] premijer Španije (do 1996).
* [[3. 12.]] - [[Caspar Weinberger]], američki ministar odbrane, stigao u posetu Jugoslaviji (u Dubrovnik, zbog magle u Batajnici) - predao [[Ronald Reagan|Reganovo]] pismo koje podvlači značaj nezavisnosti SFRJ i pomoć za njenu ekonomiju.
* [[3. 12.]] - [[Caspar Weinberger]], američki ministar odbrane, stigao u posetu Jugoslaviji (u Dubrovnik, zbog magle u Batajnici) - predao [[Ronald Reagan|Reganovo]] pismo koje podvlači značaj nezavisnosti SFRJ i pomoć za njenu ekonomiju.
* [[7. 12.]] - U Teksasu prvi put upotrebljena [[smrtonosna injekcija]] za pogubljenje.
* [[7. 12.]] - U Teksasu prvi put upotrebljena [[smrtonosna injekcija]] za pogubljenje.

Verzija na datum 10 novembar 2016 u 13:42

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1950-e | 1960-e | 1970-e | 1980-e | 1990-e | 2000-e | 2010-e | >
<< | < | 1978. | 1979. | 1980. | 1981. | 1982. | 1983. | 1984. | 1985. | 1986. | > | >>

Ovo je članak o godini 1982.
1982. po kalendarima
Gregorijanski 1982. (MCMLXXXII)
Ab urbe condita 2735.
Islamski 1402–1403.
Iranski 1360–1361.
Hebrejski 5742–5743.
Bizantski 7490–7491.
Koptski 1698–1699.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 2037–2038.
• Shaka Samvat 1904–1905.
• Kali Yuga 5083–5084.
Kineski
• Kontinualno 4618–4619.
• 60 godina Yang Voda Pas
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11982.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1982 (MCMLXXXII) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj

  • 1. 1. - Javier Pérez de Cuéllar novi generalni sekretar UN (do 1991).
  • januar - U Čehoslovačkoj se izdaju pasoši koji vrede samo za Jugoslaviju, kako bi se sprečili prebezi na zapad.
  • 6. 1. - Izvešteno da je na južnom Jadranu nađeno nešto nafte.
  • 9. 1. - Nakon ranjavanja Srpkinje kod Peći, "Politika" piše da su Srbi na Kosovu izloženi "fašističkom terorizmu".
  • 13. 1. - 19. plenum CK SK Srbije - rezolucijom se naglašava "jedinstvo i zajedništvo" Srbije i njenih pokrajina (nakon zagrejane debate u decembru, "otvaranje srpskog pitanja"[1]).
  • 13. 1. - Milka Planinc, preds. CK SK Hrvatske, predložena za preds. Saveznog izvršnog veća (SIV).
  • 15. 1. - Članak u "Komunistu" o opasnostima širenja "panislamskih ideja"[2].
  • januar - Peticija beogradskih intelektualaca skupštini Srbije povodom milicijskog uznemiravanja potpisnika peticije protiv ratnog stanja u Poljskoj.
  • 17. 1. - "Hladna nedelja" donosi rekordno niske temperature u mnogim gradovima SAD.
  • 21. 1. - Socijalistički savez Beogradskog univerziteta kritikuje studentske časopise "Vidici" i "Student" za "kriptografsko" značenje reči i zastupanje "terorističkih" teorija[3].
  • 26. 1. - Nezaposlenost u Ujedinjenom Kraljevstvu premašila tri miliona, prvi put od '30-tih.
  • 28. 1. - Italijanska antiteroristička jedinica spasila američkog generala Jamesa L. Doziera od Crvenih brigada posle 42 dana.
  • 31. 1. - 7. 2. - Svetsko prvenstvo u skijanju (Schladming, Austrija). Medalje osvojili Boris Strel (bronzana, veleslalom) i Bojan Križaj (srebrna, slalom).
  • koncem siječnja - Nadbiskup Franjo Kuharić odbija nazočiti novogodišnjem prijemu u Hrvatskom saboru (loši odnosi crkve i države).
  • 30. 1. - Pronađen jedan od prvih kompjuterskih virusa, Elk Cloner, namenjen sistemu Apple II.
  • januar-februar - Na koncertu Riblje čorbe u Zagrebu u gužvi stradala jedna devojka; istovremeno imaju problema zbog stihova "Za ideale ginu budale".
  • januar-april - Izbori delegata na svim nivoima u SFRJ[4].

Februar/Veljača

Masakr u Hami, ruševine
  • 1. 2. - Osnovana labava konfederacija Senegambija (Senegal + Gambija), trajala do 1989.
  • 1. 2. - Rafinerija Rijeka prekinula rad zbog nestašice nafte (tokom meseca restrikcije struje u Beogradu i Zagrebu, takođe nestašica benzina).
  • 2. 2. - Islamistička pobuna u Siriji — Masakr u Hami: veliki broj mrtvih u konačnom obračunu vojske sa Muslimanskim bratstvom.
  • 14. 2. - Rasturene albanske demonstracije u Prištini.
  • 15. 2. - Morska bušotina Ocean Ranger potonula blizu Newfoundlanda sa čitavom ekipom od 84 člana; u istoj oluji je potonuo i sovjetski kontejnerski brod Mekhanik Tarasov sa 32 od 37 članova posade.
  • 23. 2. - MMF odobrio 700 miliona dolara Jugoslaviji (druga rata stand-by kredita od 2,2 milijarde iz februara 1981).
  • 23. 2. - Grenland se sa 53% izjasnio protiv članstva u Evropskoj zajednici (povukao se 1985).
  • februar - Otvoreno pismo nekih sveštenika SPC patrijarhu Germanu, u kojem se traži da Crkva prekine ćutanje i preduzme nešto da spreči "izumiranje srpskog naroda" na Kosovu.
  • 28. 2. - Osnovana softverska kompanija Adobe Systems.

Mart/Ožujak

April/Travanj

ZX Spectrum
  • 1. 4. - SAD formalno Panami vratile Panamski kanal.
  • 2. 4. - Falklandski rat: Argentinske vojne snage iskrcale se na Falklande (Malvine), britansku koloniju u Južnom Pacifiku, koju su čuvala 84 britanska marinca; sutradan invazija i na Južnu Georgiju.
  • 4. 4. - Sovjetski ino. ministar Andrej Gromiko stigao u posetu Jugoslaviji.
  • 9. 4. - "Rezime mišljenja..." Veća republika i pokrajina SFRJ - pogoršanje ekonomske situacije rezultat pogrešne razvojne politike u poslednjih 10 godina ("zatvaranje prema svetskoj privredi i enormno širenje potrošnje... u svim oblastima").
  • 13. 4. - Predsedništvo SFRJ proklamovalo novi Zakon o opštenarodnoj odbrani.
  • 17. 4. - "Patriran" ustav Kanade (tj. njen parlament umesto britanskog može donositi amandmane na njega), čime je ona stekla punu političku nezavisnost.
  • 22. 4. - Poslednje obraćanje Veselina Đuranovića, predsednika SIV-a, Skupštini: problem otplate inostranih kredita je najvažniji (4,5 milijarde dolara glavnice i kamate).
  • 23. 4. - U Britaniji pušten u prodaju ZX Spectrum.
  • 24. 4. - Pjesma Eurovizije: pobjedila njemačka pjevačica Nicole, jugoslovenska "Aska" 14.
  • 25. 4. - Izrael završava povlačenje sa Sinaja u skladu sa Egipatsko-izraelskim mirovnim ugovorom iz 1979., pre dva dana je uz nešto otpora evakuisano jevrejsko naselje Yamit na Sinaju, jugozapadno od Gaze.
  • 25. 4. - Operacija Paraquet: Britanci povratili Južnu Georgiju.
  • 29. 4. - Socijalistički savez radnog naroda Jugoslavije odobrio predloženi sastav SIV-a Milke Planinc (predsednica CK SK Hrvatske, smatra se "liberalnom" u ekonomiji).
  • april - Apel za zaštitu srpskog naroda i njihovih svetih spomenika na Kosovu - pismo 21 sveštenika, monaha i monahinje (među kojima i Atanasije Jevtić, Amfilohije Radović i Irinej Bulović).
  • april (avgust?) - "Krajgerova komisija" predala svoj izveštaj (Dugoročni program ekonomske stabilizacije).

Maj/Svibanj

  • 2. 5. - Manji zemljotres u Crnoj Gori.
  • 2. 5. - Potopljena argentinska laka krstarica General Belgrano, 323 mrtvih.
  • 4. 5. - Britanski razarač HMS Sheffield pogođen raketom Exocet, tone šest dana kasnije, 20 mrtvih.
  • 6. 5. - Osnovan Pozorišni muzej Vojvodine.
  • 8. 5. - Vozač F1 Gilles Villeneuve poginuo na kvalifikacijama u Belgiji.
  • 12. 5. - Dve eksplozije metana u jami Raspotočje zeničkog rudnika uglja - poginulo 39 rudara iz treće smene.
  • 12. 5. - Zakon o upotrebi i raspolaganju čvrste valute u 1982 - delimična centralizacija deviza u SFRJ (Slovenija i Hrvatska se protivile).
  • 12. 5. - Ekstremno desni španjolski svećenik pokušao ubosti papu bajonetom u Fatimi.
  • 15. 5. - Rotacija u Predsedništvu: Petar Stambolić umesto Sergeja Krajgera.
  • 15. 5. - Nikola Ljubičić, dugogodišnji ministar odbrane (SSNO), novi predsednik predsedništva SR Srbije.
  • 16. 5. - Milka Planinc izabrana za predsednika savezne vlade - prva i jedina žena na takvom položaju u socijalističkom svetu. Ostali važniji položaji - odbrana: admiral Branko Mamula, unutrašnji poslovi Stane Dolanc, inostrani poslovi Lazar Mojsov[6].
  • 21. - 25. 5. - Bitka u zalivu San Carlos između argentinskih i britanskih aviona i brodova, Britanci su uprkos velikim gubicima (razarač Coventry i dve fregate), osigurali mostobran.
  • 22. 5. - Ranija Međuvladina pomorska konsultativna organizacija postaje Međunarodna pomorska organizacija, sedište u Londonu.
  • 23. 5. - Ušao u saobraćaj voz "Bosna ekspres".
  • 24. 5. - Iransko-irački rat: iranska operacija oslobađanje Horamšahera, povraća grad od Iračana.
  • 26. 5. - Grčki premijer Andreas Papandreu u trodnevnoj poseti Jugoslaviji.
  • 28. 5. - Prva poseta vladajućeg pape Velikoj Britaniji.
  • 29. 5. - "Sovjetskaja Rosija" kritikuje predstavu beogradskog Narodnog pozorišta "Lenjin, Staljin, Trocki", nazivajući je uvredljivom i štetnom za odnose dve zemlje.
  • 30. 5. - Španija postaje 16. članica NATO-a (prvo proširenje od ulaska SR Nemačke 1955).

Jun/Juni/Lipanj

  • 1. 6. - Stupila na snagu Bernska konvencija o očuvanju evropskog divljeg sveta i staništa.
  • 2. 6. - U selu Samodreža kod Vučitrna Albanac Ferat Muja ubio Danila Milinčića i ranio njegovu majku - porodica Milinčić nekoliko dana kasnije napušta Kosovo (ilustracija problema iseljavanja Srba sa Kosova).
  • 6. 6. - Rat u Libanu (1982), izraelska Operacija Mir za Galileju: trupe predvođene ministrom Sharonom ulaze u južni Liban, Savet bezbednosti zahteva povlačenje.
  • 8. 6. - Ronald Reagan je prvi američki predsednik koji se obraća britanskom parlamentu.
  • 8. 6. - Pogođen britanski logistički brod za iskrcavanje Sir Galahad, 48 mrtvih.
  • 8. 6. - VASP Flight 168: avion udario u planinu pre sletanja u Fortalezu, Brazil, 137 mrtvih.
  • 10. 6. - Kanadski premijer Pierre Trudeau stigao u posetu Jugoslaviji.
  • 11. 6. - Film E.T.: The Extra-Terrestrial prikazan u SAD, sledećih 11 godina će biti film s najvećim prihodom ikad.
  • 12. 6. - U New Yorku se okupilo 750.000 demonstranata protiv nuklearnog oružja.
  • 13. 6. - 11. 7. - U Španiji Svetsko prvenstvo u fudbalu 1982. - pobeđuje Italija, Jugoslavija nije prošla u drugi krug.
  • 13. 6. - Fahd postaje kralj Saudi Arabije nakon smrti brata Halida (do 2005).
  • 14. 6. - Formalnom argentinskom predajom završen Falklandski rat; argentinski vojni diktator Leopoldo Galtieri daje ostavku dva dana kasnije.
  • jun - SFRJ: izložen antiinflacioni program ("Dugoročni program ekonomske stabilizacije").
  • 19. 6. - Roberto Calvi, "Božji bankar", pronađen obešen ispod mosta Blackfriars u Londonu.
  • 21. 6. - Rođen princ William, drugi po redu naslednik britanskog prestola.
  • 24. 6. - British Airways Flight 9 uleteo u oblak vulkanskog pepela iznad Indonezije, privremeno se ugasila sva 4 motora.
  • 26 - 29. 6. - XII kongres SKJ, prvi posle Titove smrti - u žiži ekonomski problemi (inflacija, niska produktivnost, nezaposlenost, prezaduženost) i podele u zemlji. Na prvom glasanju za izbor u predsedništvo CK, srpski predstavnik Draža Marković neočekivano nije dobio dvotrećinsku većinu, što je izazvalo negodovanje srpske delegacije[7] - ipak izabran nakon pretnje predstavnika Srbije da će dati ostavke u CK; Rade Končar, sin narodnog heroja, privukao pažnju govorom kritičkim prema sistemu[8]. Mitja Ribičič na čelu partije nakon Dušana Dragosavca[9]
  • 30. 6. - U SAD istekao rok za ratifikaciju Amandmana o jednakim pravima žena (Equal Rights Amendment - ERA), ratifikovalo ga je 35 država od potrebnih 38.

Jul/Juli/Srpanj

  • 1. 7. - Reynaldo Bignone novi vojni diktator u Argentini (do 1983).
  • 2. 7. - Larry Walters iz Kalifornije poleteo u stolici sa prikačenim balonima do 4900 m visine.
  • 2 - 4. 7. - Konferencija u Tirani ističe "ilirsko-albanski" kontinuitet i "autohtonost Albanaca na njihovim istorijskim teritorijama", pod kojima se smatraju i delovi Jugoslavije i Grčke.
  • 9. 7. - U Beogradu organizovane demonstracije podrške PLO, za vreme kojih je šestoro (sedmoro?[10]) studenata razvilo plakat poljske Solidarnosti - milicija ih uhapsila (osuđeni na 60 dana zatvora).
  • 9. 7. - Izvesni Michael Fagan ušao u spavaću sobu britanske kraljice Elizabete.
  • 9. 7. - Pan Am Flight 759: avion pao u Kenner, Louisiana, 153 mrtvih od čega osam na zemlji.
  • 11. 7. - Finale Svetskog kupa: Italija - Zapadna Nemačka 3:1.
  • 19. 7. - Zapadnonemački komandoski tim oslobodio četvoro otete dece, po dvoje jugoslovenske i američke i uhapsio kidnapera u Crnoj Gori (???).
  • 20. 7. - Privremena IRA detonirala dve bombe u Londonu, poginulo 11 vojnika i sedam konja.
  • 21 - 30. 7. - 29. Pulski filmski festival: Velika zlatna arena nije dodijeljena[11].
  • 23. 7. - Jake kiše i klizišta u Nagasakiju, 299 mrtvih.
  • 23. 7. - Na snimanju Twilight Zone: The Movie poginuo glumac Vic Morrow i dvoje dece glumaca.
  • 30. 7. - Prilikom protesta zbog hapšenja studenata 9. jula uhapšen Boris Tadić, budući predsednik Srbije (osuđen na 25 dana zatvora).
  • 30. 7. - SIV objavio šestomesečno zamrzavanje cena roba i usluga i prodaje na kredit (mera protiv inflacije).
  • jul - ? Osuđeno preko 60 Albanaca zbog pripadnosti "tajnoj grupi" koja je agitovala za republiku Kosovo.
  • 31. 7. - Autobus udario u automobile kod mesta Beaune u Francuskoj, dolazi do požara - 53 mrtvih, od čega 46 dece.

Avgust/August/Kolovoz

Commodore 64

Septembar/Rujan

Oktobar/Listopad

Helmut Kohl, kancelar SR Nemačke 1982-98
  • oktobar? - Crvena Zvezda - Barselona 2:4, Maradona dao lep gol lob udarcem.
  • 1. 10. - Nakon što je Schmidtu izglasano nepoverenje, Helmut Kohl (CDU) novi je nemački kancelar (do 1998).
  • 1. 10. - Sony CDP-101 je prvi komercijalni CD uređaj na svetu (oko $730), pušteni u prodaju i prvi komercijalni diskovi.
  • 1. 10. - U Walt Disney Worldu na Floridi otvoren tematski park EPCOT Center.
  • 8. 10. - U Poljskoj zabranjen sindikat "Solidarnost" (suspendovan prošlog decembra).
  • 8. 10. - Olof Palme ponovo švedski premijer (do 1986).
  • 10. 10. - Povratak civilne vlasti u Boliviji, Hernán Siles Zuazo po drugi put predsednik, dve godine nakon što je izabran - ostaje do 1985, u zemlji je hiperinflacija.
  • 11. 10. - Brod Mary Rose, potonuo 1545, izvučen na površinu.
  • 15. 10. - Usvojene radikalne mere štednje u SFRJ usled nestašice energije i 20 milijardi dolara duga: za putovanje u inostranstvo potrebno položiti depozit od 5000 dinara (oko 100 dolara) za godinu dana; ograničenje potrošnje električne energije i goriva, veličine hleba, temperature u stanovima (stupa na snagu 20.10.)[14].
  • 17. 10. - SIV ograničava količinu novca koja se može izneti iz zemlje ("crna nedelja" za trgovinu u Trstu).
  • 19. 10. - Finansijer John DeLorean uhapšen kada ga je FBI naveo na trgovinu kokainom - oslobođen 1984.
  • 20. 10. - SFRJ: benzin i dizel se od sada dobijaju na bonove (40 litara mesečno za automobile).
  • 20. 10. - Katastrofa na Lenjinovom stadionu (danas Lužnjiki) u Moskvi - u stisci poginulo 66 osoba na utakmici Spartak-Haarlem.
  • 21 - 23. 10. - U Zagrebu održan VI Svetski kup u gimnastici. Dominira Kinez Li Ning sa osvojenih 6 od 7 zlatnih medalja (na otvaranju pekinških Olimpijskih igara 2008. on će zapaliti olimpijsku vatru).
  • 22. 10. - Devalvacija dinara sa oko 52,6 na oko 62,9 za američki dolar (želi se uvećati izvoz).
  • 22. 10. - Prikazan film First Blood, prvi iz serijala o Rambou.
  • 25. 10. - Nikolae Čaušesku u poseti Jugoslaviji.
  • 28. 10. - Socijalisti Felipea Gonzáleza pobedili na izborima u Španiji.

Novembar/Studeni

  • 1. 11. - Jedna Honda Accord je prvi japanski automobil proizveden u SAD, u fabrici u Marysville, Ohio.
  • 2. 11. - Kongresni izbori u SAD u vreme vrhunca recesije ranih '80-tih u SAD dovode do uspeha Demokratske stranke.
  • 2. 11. - U UK pokrenuta televizija Channel 4.
  • 3. 11. - Nesreća u tunelu Salang u Afganistanu: u eksploziji cisterne s gorivom poginula 64 sovjetska vojnika i 112 Afganaca.
  • 3. 11. - Dow Jones skočio 43,41 poen tj. 4,25% na 1.065,49 - najviša vrednost od januara 1973.
  • 6. 11. - Paul Biya novi predsednik Kameruna nakon iznenadne ostavke prvog predsednika te zemlje, Ahmadou Ahidjoa (Biya je 2016. još uvek na položaju).
  • 7. 11. - Predstavljena Thames Barrier, zaštita Londona od poplave na Temzi.
Datoteka:Yuri Andropov - Soviet Life, August 1983.jpg
Jurij Andropov
  • 10. 11. - Umro generalni sekretar CK KPSS Leonid Brežnjev (sahrana 15. 11.).
  • 11. 11. - Auto-bomba uništila zgradu izraelske komande u Tiru, Liban, poginulo 75 Izraelaca i 14-27 libanskih i palestinskih zatvorenika.
  • 11 - 13. 11. - Deveti kongres Saveza sindikata Jugoslavije.
  • 12. 11. - Jurij Andropov, bivši šef KGB, novi je čelnik SSSR (do smrti 1984). Pokušava da poveća efikasnost i iskoreni korupciju.
Vietnam Veterans Memorial, refleksije

Decembar/Prosinac

Tokom godine

  • SFRJ: Godišnja inflacija oko 30%, devalvacija dinara, zaduženost oko 20 mlrd. dolara (od čega polovinu treba vratiti ove i sledeće godine[17]), najesen uvedene mere štednje.
  • Servisiranje glavnice i kamate duga SFRJ zahteva oko 5 milijardi dolara.
  • U Ljubljani izgrađen Cankarjev dom.
  • Romani: "Nož" Vuka Draškovića o pokoljima u II svetskom ratu; "Tren 2" Antonija Isakovića i "Noć do jutra" Branka Hoffmana o Golom otoku.
  • NK Dinamo Zagreb osvaja četvrtu i poslednju titulu u SFRJ.
  • Završena prvi tri agregata HE Čakovec [1].
  • Inicirana akcija "Imaš kuću, vrati stan" (proveriti).

1982. u temama

  • Neka vozila uvedena 1982:

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1982.

Januar/Siječanj – Februar/Veljača

Mart/Ožujak – April/Travanj

Maj/Svibanj – Jun/Lipanj

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

Septembar/Rujan – Oktobar/Listopad

Novembar/Studeni – Decembar/Prosinac

Kroz godinu

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1982.

Januar/Siječanj – Februar/Veljača

Mart/Ožujak – April/Travanj

Maj/Svibanj – Jun/Lipanj

Jul/Srpanj – Avgust/Kolovoz

Septembar/Rujan – Oktobar/Listopad

Novembar/Studeni – Decembar/Prosinac

Kroz godinu

Nobelova nagrada za 1982. godinu

Literatura

  1. ↑ The Serbian Question -- One of Yugoslavia's Major Internal Problems, S.Stanković, RFE Research
  2. ↑ Yugoslav Officials Concerned About Pan-Islamic Nationalism, Z.Antić, RFE Research
  3. ↑ Some Yugoslav Party Quarters Concerned About the Student Press, Z.Antić, RFE Research
  4. ↑ Yugoslavia's Elections, S.Stanković, RFE Research
  5. ↑ Dedijer-Bakaric Controversy over Tito's Biography, Z.Antić, RFE Research
  6. ↑ Yugoslavia's New Federal Government Formed, S.Stanković, RFE Research
  7. ↑ The Twilight Years of Serbian Communism by Slavoljub Ðukic (Bosnia Report)
  8. ↑ Yugoslavia: Struggle over Party Unity Sharpens, Stanković, RFE Research
  9. ↑ The Aftermath of the Yugoslav Party Congress, S.Stanković, RFE Research
  10. ↑ Boris psiholog, seksolog, disident, beskućnik..., list Tabloid
  11. ↑ 29. Pulski filmski festival. arhiv.pulafilmfestival.hr
  12. ↑ Danger of Pan-Islamism in Yugoslavia?, S.Stanković, RFE Research
  13. ↑ Komisija za ljudska prava Ujedinjenih nacija (19.2. 1985). „Report on the situation of human rights in Afghanistan / prepared by the Special Rapporteur, Felix Ermacora, in accordance with Commission on Human Rights resolution 1984/55”. str. 30-31. 
  14. ↑ "Radical Measures" Adopted in Yugoslavia
  15. ↑ Sabrina Ramet, Tri Jugoslavije...
  16. ↑ Why was Ranka Cicak Put in Prison?, Z.Antić, RFE Research
  17. ↑ Yugoslavia: Problems over Foreign Debts Continue, Stanković
  18. ↑ Explore Yugoslavia LP Album from 1982 on Discogs. discogs.com (pristup. 31. 5. 2016.)
  • Collier's Year Book za 1982. (Microsoft Encarta 2004).

Spoljne veze

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1982&oldid=40656506