Nobelova nagrada za hemiju – razlika između verzija
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
|||
| Red 536: | Red 536: | ||
{{Nobelova nagrada}} |
{{Nobelova nagrada}} |
||
[[Category: |
[[Category:Nobelove nagrade]] |
||
[[Category:Nobelovci za hemiju|*]] |
[[Category:Nobelovci za hemiju|*]] |
||
[[Category:Hemija]] |
[[Category:Hemija]] |
||
Verzija na datum 11 april 2009 u 00:22
Spisak Nobelovih nagrada iz oblasti hemije od 1901 pa do danas.
1900e - 1910e - 1920e - 1930e - 1940e - 1950e - 1960e - 1970e - 1980e - 1990e - 2000e
1900e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1901 | Džejkobus Henrikus van Hof | "za otkriće zakona hemijske dinamike i osmotskog pritiska u rastvorima" |
| 1902 | Herman Emil Fišer | "za rad na sintezi šećera i purina" |
| 1903 | Svante Avgust Arenijus | "za elektrolitičku teoriju disocijacije (pogledajte jon)" |
| 1904 | ser Vilijem Remzi | "za otkriće elemenata inertnih gasova u vazduhu" |
| 1905 | Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer | "za rad na organskim bojenim rastvorima i hidroaromatičnim jedinjenjima" |
| 1906 | Henri Mojsan | "za istraživanje i izolovanje elementa fluora i za električnu peć koja je po njemu dobila ime (pogledajte: Mojsanova električna peć)" |
| 1907 | Edvard Bihner | "za biohemijsko istraživanje i otkriće fermentacije bez prisustva ćelija" |
| 1908 | ser Ernest Raderford | "zbog istraživanja dezintegracije elemenata i hemije radioaktivnih supstanci" |
| 1909 | Vilhelm Osvald | "za rad na katalizi i istraživanje osnovnih principa za hemijske ravnoteže i brzine reakcija" |
1910e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1910 | Oto Valaš | "za rad na polju alicikličnih jedinjenja" |
| 1911 | Marija Kiri | "za otkriće radijuma i polonijuma i za istraživanje radijuima" |
| 1912 | Viktor Grinjar, | "za otkriće Grinjarovog reagensa" |
| Pol Sabater | "za metodu hidrogenizacije organskih jedinjenja" | |
| 1913 | Alfred Verner | "za rad na vezivanju atoma u molekule" |
| 1914 | Teodor Vilijem Ričards | "za određivanje atomskih težina velikog broja elemenata" |
| 1915 | Ričard Martin Vilšteter | "za istraživanja na polju biljnih pigmenata" |
| 1918 | Fric Haber | "za sintezu amonijaka" |
1920e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1920 | Valter Herman Nernst | "za rad na polju termohemije" |
| 1921 | Frederik Sodi | "za rad na hemiji radioaktivnih supstanci i istraživanja izotopa" |
| 1922 | Francis Vilijem Aston | "za otkriće izotopa u velikom broju neradioaktivnih elemenata i za njegovo pravilo celog broja" |
| 1923 | Fric Pregl | "za otkrivanje metode mikroanalize organskih supstanci" |
| 1925 | Ričard Adolf Žigmondi | "za demonstraciju heterogene prirode koloidnih rastvora i zbog metoda koje je za to koristio" |
| 1926 | Teodor Svedberg | "za rad na disperznim sistemima" |
| 1927 | Heinrich Otto Wieland | "za istraživanje žučne kiseline i sličnih supstanci" |
| 1928 | Adolf Oto Rajnhold Vindaus | "za istraživanja sterola i njegove veze sa vitaminima" |
| 1929 | Artur Harden, Hans Karl Avgust Sajmon von Ojler-Čeplin | "za istraživanja fermentacije šećera i enzima fermentacije" |
1930e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1930 | Hans Fišer | "za istraživanja hemina i hlorofila" |
| 1931 | Karl Boš, Fredrik Bergijus | "za doprinose hemijskim metodama visokog pritiska" |
| 1932 | Irving Langmir | "za rad na hemiji površina" |
| 1934 | Harlod Klejton Juri | "za otkriće teškog vodonika" |
| 1935 | Frederik Žolio, Irena Žolio-Kiri | "za sintezu novih radioaktivnih elemenata" |
| 1936 | Pitrus (Piter) Džozefus Vilhelmus Debaj | "za rad na molekulskoj strukturi kroz istraživanje dipolnog momenta i difrakcije H-zraka i elektrona u gasovima" |
| 1937 | Valter Norman Hejvort | "za rad na ugljenim hidratima i vitaminu C" |
| Pol Karer | "za rad na karotenoidima, flavinu i vitaminima A i B2" | |
| 1938 | Ričard Kun | "za rad na karotenoidima i vitaminima" |
| 1939 | Adolf Fridrih Johan Butenand | "za rad na polnim hormonima" |
| Leopold Ružička | "za rad na polimetilenima i višim terpenima" |
1940e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1943 | Džordž de Hevsi | "za rad na korišćenji izotopa kao pokazivača radi izučavanja hemijskih procesa" |
| 1944 | Oto Han | "za otkriće fisije teških jezgara" |
| 1945 | Arturi Ilmari Virtanen | "za istraživanje u poljoprivrednoj i hemiji ishrane" |
| 1946 | Džejms Bačeler Samner | "za otkriće da enzimi mogu biti kristalizovani" |
| Džon Hauard Nortrop, Vendel Meredit Stenli | "za preparaciju enzima i proteina virusa u čistoj formi" | |
| 1947 | ser Rober Robinzon | "za istaraživanja biljnih proizvoda, posebno alkaloida" |
| 1948 | Arn Vilhelm Kaurin Tizelijus | "za istraživanje elektroforeze i analizu adsorpcije" |
| 1949 | Vilijem Fransis Đaku | "za doprinos na polju hemijske termodinamike" |
1950e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1950 | Oto Pol Herman Dils, Kurt Adler | "za otkriće i razvoj sinteze diena. Diels-Adlerova reakcija." |
| 1951 | Edvin Matison Mekmilan, Glen Teodor Siborg | "za otkrića u hemiji transuranijumskih elemenata" |
| 1952 | Arčer Džon Porter Martin, Ričard Lorens Milington Sindž | "za otkriće particione hromatografije" |
| 1953 | Herman Štedinger | "za otkrića na polju hemije makromolekula" |
| 1954 | Linus Karl Poling | "za istraživanja prirode hemijske veze" |
| 1955 | Vinsent du Vigneud | "za rad na jedinjenjima sumpora, posebno zbog prve sinteze polipeptidnog hormona" |
| 1956 | ser Siril Norman Hinšelvud, Nikolaj Nikolajevič Semenov (Никола́й Никола́евич Семёнов) | "za istraživanja mehanizma hemijskih reakcija" |
| 1957 | ser Aleksander Tod | "za rad na nukleotidima i nukleotidnim koenzimima" |
| 1958 | Frederik Sanger | "za rad na strukturi proteina, posebno insulina" |
| 1959 | Jaroslav Hejrovski | "za otkriće i razvoj polarografskih metoda analize" |
1960e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1960 | Vilard Frenk Libi | "za metodu korišćenja ugljenika-14 za određivanje starosti" |
| 1961 | Melvin Kalvin | "za istraživanje usvajanja ugljenik dioksida u biljkama" |
| 1962 | Maks Ferdinand Peruc, Džon Kauderi Kendrju | "za istraživanja strukture globularnih proteina" |
| 1963 | Kalr Zigler, Đulio Nata | "za otkrića u vezi viših polimera" |
| 1964 | Doroti Kroufut Hodžkin | "za utvrđivanje tehnikama H-zraka struktura važnih biohemijskih supstanci" |
| 1965 | Robert Brns Vudvard | "za postignuća u organskoj sintezi" |
| 1966 | Robert Sanderson Maliken | "za rad u vezi hemijskih veza i elektronske strukture molekula" |
| 1967 | Manfred Ajgen, Ronald Džordž Vrejford Noriš, Džordž Porter | "za istraživanja ekstremno brzih hemijskih reakcija" |
| 1968 | Lars Onzager | "za otkriće recipročnih odnosa koji nose njegovo ime" |
| 1969 | Derek Harold Ričard Barton, Od Hasel | "za doprinose razvoju koncepta konformacije" |
1970e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1970 | Luis F. Lelur | "za otkriće šećernih nukleotida i njihove uloge u biosintezi ugljenih hidrata" |
| 1971 | Gerhard Hercberg | "za doprinose elektronskoj strukturi i geometriji molekula, posebno slobodnih radikala" |
| 1972 | Kristijan B. Anfinsen | "za rad na ribonukleazi" |
| Standford Mur, Vilijem H. Stejn | "za doprinose razumevanju veze između hemijske strukture i katalitičke aktivnosti molekula ribonukleaze" | |
| 1973 | Ernst Oto Fišer, Džefri Vilkinson | "za rad na hemiji organometalnih jedinjenja" |
| 1974 | Pol DŽ. Flori | "za celokupni rad, i teoretski i eksperimentalni, na polju fizičke hemije makromolekula" |
| 1975 | Džon Varkup Konfort | "za rad na stereohemiji enzimski katalizovanih reakcija" |
| Vladimir Prelog | "za istraživanja stereohemije organskih molekula i reakcija" | |
| 1976 | Vilijem Nan Lipskomb, mlađi | "za istraživanja strukture borana" |
| 1977 | Ilja Prigodžin | "za doprinose neravnotežnoj termodinamici" |
| 1978 | Piter D. Mičel | "za formulaciju hemiosmotske teorije" |
| 1979 | Herbert K. Braun, Džordž Vitig | "za razvoj korišćenja jedinjenja koja sadrže bor i fosfor, respektivno, kao reagenasa u organskoj sintezi" |
1980e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1980 | Pol Berg | "za celokupna istraživanja biohemije nukleinskih kiselina, sa posebnom pažnjom na rekombinantnu-DNK" |
| Valter Gilbert, Frederik Sanger | "za doprinose u vezi sa određivanjem sekvence baza u nukleinskim kiselinama" | |
| 1981 | Keniči Fukui (福井謙一), Roald Hofman | "za teorije u vezi sa tokom hemijskih reakcija" |
| 1982 | Aron Klug | "za razvoj kristalografske elektronske mikroskopije" |
| 1983 | Henri Tob | "za rad na mehanizmima reakcija prenosa elektrona" |
| 1984 | Robert Brus Merifild | "za razvoj metodologije za hemijsku sintezu na čvrstoj podlozi" |
| 1985 | Herbert A. Hoptman, Džerom Karl | "za dostignuća u razvoju direktnih metoda za određivanje kristalnih struktura" |
| 1986 | Dadli R. Heršbah, Juan T. Li (李遠哲), Džon K. Polanji | "za doprinose u vezi sa dinamikom hemijskih elementarnih procesa" |
| 1987 | Donald DŽ. Kram, Žan-Mari Len, Čarls DŽ. Pedersen | "za razvoj i korišćenje molekula sa strukturno specifičnim interakcijama velike selektivnosti" |
| 1988 | Johan Dizenhofer, Robert Haber, Hartmut Mičel | "za određivanje trodimenzionalne strukture fotosinteznog reakcionog centra" |
| 1989 | Sidni Altman, Tomas R. Čeh | "za otkriće katalitičkih svojstava RNK" |
1990e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 1990 | Ilaja Džejms Kori | "za razvoj teorije i metodologije organske sinteze" |
| 1991 | Ričard R. Ernst | "za doprinose razvoju nuklearno magnetno rezonantne (NMR) spektroskopije visokog razlaganja" |
| 1992 | Rudolf A. Markus | "za doprinose teoriji reakcija prenosa elektrona u hemijskim sistemima" |
| 1993 | Keri B. Malis | "za doprinos razvoju polimerazne lančane reakcije" |
| Majkl Smit | "za doprinos razvoju 'site-directed' mutageneze zasnovane na oligonukleotidima i njenom razvoju za ispitivanje proteina" | |
| 1994 | Džordž A. Ola | "za doprinos hemiji ugljeničnog katjona" |
| 1995 | Pol DŽ. Krucen, Mario DŽ. Molina, F. Šervud Rouland | "za rad na atmosferskoj hemiji, posebno u vezi sa stvaranjem i razgradnjom ozona" |
| 1996 | Robert Kurl, ser Harold Kroto, Ričard Smajli | "za otkriće fulerena" |
| 1997 | Pol D. Bojer, Džon E. Voker | "za rasvetljavanje enzimskih mehanizama u sintezi adenozin trifosfata" |
| Džens K. Skou | "za otkriće jon transportnog enzima, Na+K+-ATPaza" | |
| 1998 | Valter Kon | "za razvoj funkcionalne teorije gustina" |
| Džon A. Popl | "za razvoj računarskih metoda u kvantnoj hemiji" | |
| 1999 | Ahmed H. Zevail | "za istraživanja prelaznih stanja hemijskih reakcija pomoću femtosekundne spektroskopije" |
2000e
| Godina | Ime | Oblast |
|---|---|---|
| 2000 | Alan DŽ. Higer, Alan DŽ. Mekdajarmid, Hideki Širakava (白川英樹) | "za otkriće i razvoj provodnih polimera" |
| 2001 | Vilijem S. Nouls, Rioji Nojori (野依良治) | "za rad na hiralno katalizovanim hidrogenacionim reakcijama" |
| K. Beri Šarples | "za rad na hiralno katalizovanim oksidativnim reakcijama" | |
| 2002 | Kurt Vutrih | "za razvoj nuklearno magnetno rezonantne spektroskopije za određivanje trodimenzionalne strukture bioloških makromolekula u rastvoru" |
| Džon B. Fen, Koiči Tanaka (田中耕一) | "za razvoj metode mekane desorpcione jonizacije za maseno-spektrometrijsku analizu bioloških makromolekula" | |
| 2003 | Piter Agre | "za pronalazak kanala vode u ćelijskim membranama" |
| Roderik Mekkinon | "za strukturna i menanistička ispitivanja jonskih kanala u ćelijskim membranama" | |
| 2004 | Aron Sičanover, Avram Herško, Irvin Roze | "za otkriće ubikvitinom posredovane razgradnje proteina" |
| 2005 | Robert Grabs, Ričard Šrok, Iv Čovin | "za razvoj metode metateze u organskoj sintezi" |