1876 – razlika između verzija

**1876. po kalendarima**
Gregorijanski	1876. (MDCCCLXXVI)
Ab urbe condita	2629.
Islamski	1292–1293.
Iranski	1254–1255.
Hebrejski	5636–5637.
Bizantski	7384–7385.
Koptski	1592–1593.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1931–1932.
• Shaka Samvat	1798–1799.
• Kali Yuga	4977–4978.
	Kineski
• Kontinualno	4512–4513.
• 60 godina	Yang Vatra Miš; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11876.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	18. vijek – 19. vijek – 20. vijek
Decenija:	1840-e 1850-e 1860-e – 1870-e – 1880-e 1890-e 1900-e
Godine:	1873 1874 1875 – 1876 – 1877 1878 1879

Interaktivna pretraga historije

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija na datum 11 januar 2016 u 19:24

Ovo je članak o godini 1876.

Godina 1876 (MDCCCLXXVI) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom, odn. prijestupna godina koja počinje u četvrtak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Događaji

Januar/Siječanj

1. 1. - Počinje s radom nemačka centralna banka Reichsbank, marka je jedino zakonito sredstvo plaćanja.
10. 1. - Tuxtepečki plan: general Porfirio Díaz počinje pobunu na jugu Meksika.
22. 1. (10. 1. po j.k.) - U Srbiji donet Zakon o ličnoj bezbednosti, namenjen zaštiti od policijske samovolje u kazneno-sudskom postupku, sprečavanje policije da samovoljno zatvara građane^[1].
31. 1. - Srpska skupština ovlastila prinudni zajam od 18 miliona dinara ("Srpski narodni zajam").

Februar/Veljača

1. 2. - Vlada SAD proglasila neprijateljskim bande Sijuksa koji su još uvek van rezervata.
5. 2. - Knez Milan Obrenović potpisao "Ustrojstvo đeneralštaba" kojim je postavljen temelj nacionalne vojnogeodetske službe.
6. 2. (25. 1. po j.k.) - Osnovano Srpsko društvo Crvenog krsta, na inicijativu dr Vladana Đorđevića.
14. 2. - Trka za patentiranje telefona: Elisha Gray prijavio najavu patenta (patent caveat) a Bellov advokat patent.
19. 2. - Treći karlistički rat u Španiji: vladine snage uspevaju, nakon ogorčenog karlističkog otpora, zauzeti na juriš njihovo poslednje uporište Estellu u Baskiji - u narednim danima karlisti napuštaju Španiju, rat je završen.
24. 2. - Praizvedba Ibsenovog komada Peer Gynt u Kristijaniji (Oslu), muzika Edvard Grieg.
24. 2. - Peko Pavlović porazio tursku kolonu kod Muratovice - poginulo 800 Turaka, zarobljeno 1.300 pušaka i dva topa^[2].
26. 2. - Zvaničan demarš Austrougarske kod kneza Milana zbog naoružavanja Srbije, i drugi strani konzuli vrše pritisak^[3].
26. 2. - Japansko-korejski "ugovor o prijateljstvu": pod pritiskom Japana okončan status Koreje kao vazala Kine, tri luke otvorene za Japance, koji takođe imaju pravo ekstrateritorijalnosti.
27. 2. (15. 2. po j.k.) - "Afera sa crvenim barjakom" u Kragujevcu - slavljenička radikalska povorka izazvala nemire u gradu, nakon što protivnici nisu uspeli da ih smene u opštinskom odboru. Posle nekoliko dana otpušteno dvadesetak radnika Topolivnice, trideset građana uhapšeno, u junu su četvorica osuđena na zatvorske kazne^[4].
februar - Proglas bosansko-hercegovačkih ustanika napada Srbiju (tj. kneza Milana) zbog nepomaganja ustanka.

Mart/Ožujak

2. 3. (19. 2. po j.k.) - Ruska vojska generala Mihaila Skobeljeva zauzima Kokand, što je i kraj Kokandskog kanata - postaje Ferganska oblast Ruskog Turkestana.
5. 3. - U Milanu izašao prvi broj Corriere della Sera.
7. 3. - Alexander Graham Bell dobio u SAD patent za telefon.
7. i 9. 3. - Bitka kod Gure je odlučujuća etiopska pobeda u Etiopsko-egipatskom ratu, zarobljen i sin Ismail Paše (oslobođen uz otkup).
10. 3. - A. G. Bell prvi put preneo jasan govor preko žice: "Mr. Watson, come here, I want to see you..".
mart - Ranko Alimpić je posebni izaslanik Srbije na Cetinju, knjaz Nikola ne želi da ulazi u obaveze prema Srbiji; ni Rumunija ne može ući s njom u rat protiv Turaka, iz straha od ruske okupacije^[5].
mart - Bibliotekar Melvil Dewey objavio pamflet u kome je opisao Deweyev decimalni sistem klasifikacije.
25. 3. (13. 3. po j.k.) - Pod austrougarskim pritiskom srpska vlada daje izjavu da neće napadati Tursku (ni zvanična Rusija ne želi srpsko mešanje).
mart - "Jovanka Merkusova" (Jeanne Merkus), Holanđanka učesnica hercegovačkog ustanka, izaziva uzbuđenje u Beogradu.
20. 3. - Reformom u Švedskoj stvorena odvojena pozicija šefa vlade, prvi je Louis Gerhard De Geer.

proleće - Razgaranje borbi u Bosni i Hercegovini, ustanak u Bugarskoj, nemiri i nasilja u Makedoniji, Epiru, Tesaliji i samom Carigradu, Albanija u vrenju^[3].
proleće - Indijanci se okupljaju u logoru Bika Koji Sedi u regionu reke Little Bighorn u Montani.

April/Travanj

7. 4. - Bankrot Egipta, sledećeg meseca osnovana Caisse de la Dette, međunarodna komisija za nadzor nad egipatskim isplatama duga.
8. 4. (27. 3. po j.k.) - Hercegovačke ustaničke vođe traže u Sutorini povlačenje turske vojske^[6].
13. 4. - Osmansko carstvo proglašava bankrot (od prošlog oktobra je isplaćivala samo polovinu kamate).
30. 4. - U beogradskom Narodnom pozorištu prvi put izvedena Šekspirova tragedija "Romeo i Julija".

Maj/Svibanj

1. 5. (19. 4. po j.k.) - Bitka na Presjeci u Hercegovini, Turci uzmiču^[6].
1. 5. - Britanska kraljica Viktorija dobila titulu Carice Indije.
2. 5. (20. 4. po j.k.) - U osmanskoj Bugarskoj izbija Aprilski ustanak koji će Turci ugušiti u krvi ("Bugarski užasi").
6. 5. (24. 4. po j.k.) - Nakon ostavke Kaljevićeve vlade, povratak Stevče Mihailovića na čelo ministarskog saveta i Jovana Ristića za ministra inostranih poslova ("Drugo akciono ministarstvo"). Inače, knez Milan se predomislio i sada se zalaže za rat, kao i skoro svi u Srbiji^[7].
6. 5. - Ubistvo konzula u Solunu (→ bg Wiki): muslimanska rulja ubila francuskog i nemačkog konzula.
10. 5. - 10. 11. - U Filadelfiji, SAD, otvorena Centennial Exposition, svetska izložba povodom 100-godišnjice američke Deklaracije nezavisnosti.
11 - 12. 5. - Velika istočna kriza: Berlinski memorandum Nemačke, Austrougarske i Rusije o nameri zaštite hrišćana Balkana - britanski premijer Benjamin Disraeli ga odbija.
14. 5.? - Batački masakr: Turci ubili najmanje 1.200 Bugara u mestu Batak.
maj - Razlovački ustanak kod Berova u Makedoniji.
17. 5. - Nikolaus Otto prijavio patent stacionarnog četvorotaktnog motora sa unutrašnjim sagorevanjem (Otto motor).
24. 5. - Challengerova ekspedicija se vratila u Englesku - sakupljeno znanje postaje osnova okeanografije.
27. 5. - Ruski general Mihail Černjajev postao srpski državljanin i đeneral.
30. 5. - Zbačen osmanski sultan Abdul Aziz, postavljen njegov nećak Murat V..
30. 5. (18. 5. po j.k.) - Ruski car potpisao tajni Emski ukaz kojim je zabranjena štampa i uvoz publikacija na "maloruskom dijalektu", tj. ukrajinskom jeziku (na snazi 1876-1905 i 1910-17).

Jun/Juni/Lipanj

1. 6. (20. 5. po j.k.) - Hristo Botev poginuo u Bugarskoj tri dana nakon što se iskrcao sa četom.
4. 6. - Transcontinental Express stigao iz Njujorka u San Fransisko posle 83 sata i 39 minuta putovanja Prvom transkontinentalnom železnicom (završenom 1869) - ranije bi za takvo putovanje bilo potrebno nekoliko meseci, kopnom ili morem oko Južne Amerike.
c. 5. 6. - Indijanski Sunčev ples na potoku Rosebud u Montani, poglavica Bik Koji Sedi navodno ima viziju predstojećeg sukoba.
13. 6. - Slikarka Katarina Ivanović postala prva žena akademik u Srbiji (članica Srpskog učenog društva).
jun - U Engleskoj objavljen Twainov roman The Adventures of Tom Sawyer (u SAD u decembru).
15. 6. - U Veneciji potpisan srpsko-crnogorski ugovor - ratni savez za "oslobođenje srpskog naroda u evropskoj Turskoj"^[8].
jun - Jovan Ristić planirao diplomatsku misiju u Carigrad, kako bi BiH bile predate knezu Milanu na upravu, pod sultanovom vrhovnom vlašću; iz Rusije stižu dvosmislene poruke; na srpskoj granici prikupljene velike turske snage na čelu sa Abdul Kerim-pašom^[9].

Bitka na Little Bighornu, Custerov posljednji položaj

17. 6. - Indijanski ratovi: Bitka na Rosebudu je pobeda Ludog Konja nad američkim snagama i njihovim saveznicima.
18 - 24. 6. - Mobilizacija, grupisanje i raspoređivanje srpske vojske; podeljena je na četiri vojske (Moravska, Timočka, Drinska i Ibarska), Vrhovna komanda je u Paraćinu^[10].
25 - 26. 6. - Bitka na Little Bighornu je najpoznatiji okršaj Indijanskih ratova: koalicija indijanskih plemena na čelu sa Bikom Koji Sedi i Ludim Konjem razbila 7. konjaničku regimentu, poginuo general George Armstrong Custer sa 250 vojnika.
26. 6.? - Sa Beogradske tvrđave skinuta turska zastava, poslednji znak sizerenstva nad Srbijom.
30. 6. (18. 6. po j.k.) - Srbija i Crna Gora objavljuju rat Turskoj (prelazak granice dva dana kasnije).
30. 6. - Novi ustav Španije: dvodomni parlament (Senat i Kortes), prilagođeno kralju i eliti.

Jul/Juli/Srpanj

2. 7. (20. 6. po j.k.) - Početak borbi u Srpsko-turskom ratu (državni praznik u Srbiji od 1879.).
- Bosanski ustanici (Krajina i Posavina) istog dana proglašavaju ujedinjenje sa Srbijom, dok su hercegovački za Crnu Goru; Austrougarski konzuli deluju protiv takvog ujedinjenja, u saradnji sa lokalnim katolicima (fra Grgo Martić) - razdor između Srba i Hrvata po pitanju Bosne^[6].
- Narednih dana:
- Drinska vojska zauzela Mali Zvornik, Sakar i Bosansku Raču, neuspešan napad na Bijeljinu^[11].
- Ibarska vojska pokušala napad na Sjenicu, zaustavljena kod Kalipolja, potisnuta uz velike gubitke, general Franjo Zah smenjen i postavljen Lazar Čolak-Antić^[11].
- Timočka vojska ne uspeva zauzeti Kulu, gubi Veliki Izvor kod Zaječara ^[12].
- Crna Gora ima glavna dejstva prema Hercegovini, sa ustanicima prodire do Nevesinja ali se mora povući zbog nadmoćnijih Turaka i austrougarskih pritisaka^[13].
3. 7. - Papa Pio XI. odobrio kanonsku krunidbu kipa Naše Gospe od Lourdesa. Istog dana, Gospa se navodno ukazala u nemačkom selu Marpingenu u Sarlandu, i još nekoliko puta do septembra 1877. (→ de Wiki).
jun/jul - Petar Karađorđević ("Petar Mrkonjić") napušta bosanski ustanak, nakon ulaska Srbije u rat^[6].
5. 7. (23. 6.) - U Ugarskoj uhapšen Svetozar Miletić, pred sud izveden tek posle 18 meseci istražnog zatvora^[14].
6. 7. (24. 6. po j.k., Ivanjdan) - Kalipoljska bitka, deo Javorskog rata - prvi veći okršaj i neuspeh srpske Ibarske vojske, poginuo kapetan Milovan Rašković.
8. 7. - Rajhštatska konvencija - Rusija navodno prepustila Bosnu i Hercegovinu Austrougarskoj (neformalnost skupa i usmenost zaključaka izaziva različita tumačenja).
9. 7. - U Kolumbiji izbija građanski rat (1876-77), svađa je počela oko toga trebaju li škole biti državne ili pod nadzorom crkve.
18. 7. - Srpski poraz kod Velikog Izvora - Turci zadržali položaje, to je prekretnica rata, srpske snage prelaze u defanzivu^[12].

19. 7. (7. 7. po j.k.) - Bečka vlada stavlja do znanja da ne može dozvoliti sjedinjenje Bosne sa Srbijom, obustavljene srpske akcije na toj strani^[6].
21. 7. - Dekretom ukinuta samouprava (fuero) Baskije u Španiji, moraju plaćati poreze kao i ostali (→ Baskijski ekonomski sporazum).
22 - 25. 7. - Turska ofanziva na Timoku, privremeno izgubljen Knjaževac, bašibozuci i Čerkezi čine zlodela^[12].
24. 7. - Ion C. Brătianu je novi premijer Rumunije (do 1888, s malom pauzom).
28. 7. (16. 7. po j.k.) - Crnogorsko-turski rat – Bitka kod Vučjeg dola - velika crnogorska pobeda kod Bileće.

ljeto - Hrvatski ban Ivan Mažuranić dobio naređenje iz Beča i Pešte da stane na put "veleizdajničkoj" akciji Srba u Hrvatskoj i Slavoniji; zatvoreni istaknuti Srbi u Pakracu, Bjelovaru, Karlovcu, Daruvaru i Osijeku; neki poslanici vladine stranke u Saboru izjavili da u Hrvatskoj "nema Srba" već samo "pravoslavnih Hrvata"^[15].

Avgust/August/Kolovoz

avgust - Posle Vučjeg dola, Crna Gora prenosi težište na južni sektor, prema Podgorici.
1. 8. - Colorado postaje 38. država SAD.
2. 8. - Wild Bill Hickok ubijen tokom partije pokera u Deadwoodu, South Dakota.
9. 8. (28. 7. po j.k.) - Bitka na Pogledu (Javorski rat), istakao se major Ilić, zaustavljena turska ofanziva.
13. 8. - Richard Wagner otvorio prvi Bajrojtski festival, 13 - 17. 8. izvedena tetralogija "Prsten Nibelunga".
14. 8. (2. 8. po j.k.) - Rođen Aleksandar Obrenović, budući kralj Srbije.
14. 8. (2. 8. po j.k.) - Bitka na Fundini - pobeda Crnogoraca blizu Podgorice, u Kučima^[6].
avgust - Vasojevićki ustanici vode žestoke bitke kod Buča^[16].
21. 8. - Konvencija iz Chefooa, neravni ugovor između Kine i V. Britanije, novi ustupci Kine.
23. 8. (11. 8. po j.k.) - Boj na Šumatovcu - sprečeno tursko napredovanje ka Aleksincu.
24. 8. - Knez Milan prihvata ponudu šest sila da posreduju za primirje.
29. 8. - Victor Hugo napisao apel "Za Srbiju" (Pour la Serbie^[17]).

31. 8. - Sultan Murat V. zbačen posle 93 dana vlade; nasleđuje ga brat Abdul Hamid II. (do 1909).

Septembar/Rujan

1. 9. - Srbi potisnuti s Adrovca (Aleksinac), na levoj obali Morave.
3. 9. (21. 8. po j.k.) - Bitka na Čemernici (Javorski rat), srpska vojska zadržala položaje.
5. 9. - Na Javoru poginuo major Mihailo Ilić.
5. 9. - William Ewart Gladstone objavio pamflet "Bugarski užasi i Istočno pitanje": žestoka kritika "ravnodušnosti" Disraelijeve vlade.
7. 9. - Jesse James i James–Youngerova banda pokušali opljačkati banku u Northfield, Minnesota ali većina ih izginula.
11. 9. - Bitka kod Bobovišta - sprečen turski prelaz na desnu obalu Morave.
12. - 14. 9. - Briselska geografska konferencija: osnovana Međunarodna afrička asocijacija, putem koje će belgijski kralj Leopold II kolonizovati Kongo.
15. 9. - Porta pristala na desetodnevno primirje, pod pritiskom velikih sila.
16. 9. (4. 9. po j.k.) - "Deligradski događaj": gen. Černjajev samoinicijativno proglasio Srbiju za kraljevinu i Milana za kralja - Černjajev se protivi primirju, ovo je bio praktično vojni udar s ciljem produžetka rata^[18].
20. 9. - Istarske pruge: puštena u promet pruga od Divače u Sloveniji do Pule, čime je ova povezana s Bečom.
28 - 30. 9. - Bitka na Krevetu: teška bitka oko turskih položaja na levoj obali Morave, bez rezultata.

Oktobar/Listopad

10. 10. - Porta nudi šestomesečno primirje Srbiji i Crnoj Gori, do 31. marta 1877. - prihvataju sve sile sem Rusije, i Srbija odbija pod uticajem Černjajeva^[19].
17. 10. - Japan anektirao Otoke Ogasawara (Boninski otoci).
19 - 21. 10. - Turska ofanziva, zauzimaju Veliki Šiljegovac.
29. 10. (17. 10. po j.k.) - Bitka kod Đunisa - težak srpski poraz, poginula većina ruskih dobrovoljaca, srpska narodna vojska pobegla, zapaljen ruski logor u Deligradu - Turcima otvoren put ka Aleksincu i Kruševcu, pa i Beogradu.
31. 10. - Ruski ultimatum Porti, podržan delimičnom mobilizacijom.
31. 10. - Katastrofalni ciklon pogađa obalu današnjeg Bangladeša, 200.000 mrtvih.
oktobar-novembar - U Japanu izbijaju Shinpūrenska i još tri pobune bivših samuraja - lako je poražena ali će služiti za ugled tajnim društvima do 1945.

jesen - Ruski narodnjiki (populisti) osnovali organizaciju Zemlja i volja (ime od 1878).

Novembar/Studeni

2. 11. - Turci proglasili primirje, posle ruskog ultimatuma.
7. 11. - Održani Predsjednički izbori u Sjedinjenim Američkim Državama, jedni od najkontroverznijih u povijesti: republikanac Rutherford B. Hayes pobijedio za jedan elektorski glas demokratu Samuela J. Tildena, usprkos manjem broju narodnih glasova (→ Kompromis iz 1877.).
16. 11. - Bitka kod Tecoaca u Tlaxcali: pobunjenici generala Díaza porazili snage predsednika Lerdo de Tejade, kasnije tokom meseca Díaz ulazi u grad Meksiko.
18. 11. - Uspostavljen britansko-francuski kondominijum nad Egiptom (do 1882).
25. 11. - Bitka Tupog Noža: američka vojska uništila kamp Čejena u Vajomingu.
27. 11. - Memorandum generala Černjajeva tvrdi da su društvene institucije Srbije "korumpirane zapadnim uticajem" i da je Narodna skupština "nepotreban model uvezen sa dekadentnog evropskog Zapada"; slavjanofili stavljaju bugarsko pitanje u centar ruske politike^[20].

Decembar/Prosinac

5. 12. - Požar u Brooklyn Theateru odnosi najmanje 278 života.
6. 12. - Doktor Francis Julius LeMoyne izveo prvu kremaciju u SAD.
18. 12. (6. 12. po j.k.) - Kazanska demonstracija: oko 400 ljudi se okupilo u organizaciji Zemlje i volje ispred Kazanske katedrale u St. Peterburgu, sukob sa policijom, nekoliko učesnika osuđeno na robiju.
19. 12. (7. 12. po j.k.) - Incident ispred Beograda, austrougarski monitor "Moroš" i srpski vojnici sa tvrđave razmenili vatru, srpska vlada dala ostavku pa je povukla.
23. 12. - Proglašen prvi Osmanski ustav čime se završava doba Tanzimata i počinje Prva ustavna era (do 1878).
23. 12. - Počinje Carigradska konferencija velikih sila (do 20. januara): biće predloženi autonomna Bosna, sem dela (stare) Hercegovine koji bi pripao Crnoj Gori; dva autonomna bugarska vilajeta, zapadnom bi pripala današnja južna Srbija i veći deo Makedonije (bez uspeha).
29. 12. - Železnička nesreća kod mesta Ashtabula, Ohio: zbog rušenja mosta poginula 92 putnika.

Kroz godinu

Pre srpsko-turskih ratova albanskih naselja je bilo u Toplici, Jablanici i oko Vranja, nakon ratova dolazi do iseljavanja i albanizacije Kosova^[21].
Ukinut Velikokikindski dištrikt, priključen Torontalskoj županiji.
Izgrađena zgrada Narodnog zemaljskog glazbenog zavoda u Gundulićevoj ulici, Zagreb.
U Krku registriran jedriličarski klub "Plav", prvi u Hrvatskoj.
U Berlinu izlazi Archiv für slavische Philologie, urednik Vatroslav Jagić.
Izbori za Dalmatinski sabor: Narodna stranka 30 mandata, Autonomaška stranka 11.
Epidemija sifilisa na severoistoku Srbije^[22].
Pierre-Auguste Renoir naslikao "Ples kod Moulin de la Galette".
Heinrich Schliemann istražuje Mikenu, pronalazi "Agamemnonovu masku" (zapravo je iz 16. st. pne.).
Severnokineska glad 1876–79. odnosi milione života.
U Nemačkoj osnovana firma Henkel, prvi proizvod prašak za veš na bazi silikata.
Lars Magnus Ericsson osnovao u Stokholmu radionicu za opravku telegrafa iz koje će nastati Ericsson.
Muzej lijepih umjetnosti je otvoren u Bostonu.
U SAD uvedeni Heinz Tomato Ketchup i Budweiser pivo.
Thomas Alva Edison se nastanio u Menlo Parku gde je postavio i svoju laboratoriju.
Melville Reuben Bissell patentirao čistač tepiha (carpet sweeper).

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1876.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

1. 1. - Ernest Bošnjak, pionir filma u ex-Yu († 1963)
3. 1. - Wilhelm Pieck, predsednik Istočne Nemačke († 1960)
5. 1. - Konrad Adenauer, kancelar Zapadne Nemačke († 1967)
12. 1. - Jack London, američki književnik († 1916.)
19. 1. - Milan Begović, hrvatski književnik († 1948.)
22. 1. - Flora Sandes, dobrovoljka u srpskoj vojsci († 1956)

11. 2. - Draga Spasić, glumica i operska pevačica († 1938)
13. 2. - Dalaj Lama XIII, svetovni i verski lider Tibeta († 1933)
19. 2. - Constantin Brâncuși, vajar († 1957)

2. 3. - Eugenio Pacelli, papa Pio XII. († 1958)
26. 3. - Vilhelm od Vida, knez Albanije († 1945)
31. 3. - Bora Stanković, književnik († 1927.)

3. 4. - Tomáš Baťa, osnivač obućarske kompanije († 1932)
4. 4. - Maurice de Vlaminck, francuski slikar i grafičar († 1958)
24. 4. - Erich Raeder, nemački admiral († 1960)
29. 4. - Zaudita I, carica Etiopije († 1930)

10. 5. - Ivan Cankar, slovenski književnik († 1918.)
13. 5. - Vojislav Marinković, ekonomista, premijer Kraljevine Jugoslavije († 1935)
30. 5. - Vladimir Nazor, hrvatski književnik († 1949.)

10. 6. - Momčilo Ninčić, profesor ekonomije, akademik, diplomata († 1949)
11. 6. - Alfred Kroeber, američki arheolog i antropolog
17. 4. - Ivan Lorković, hrvatski političar († 1926)
27. 6. - Ivan Sarić, avijatičar († 1966)

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

17. 7. - Maksim Litvinov, sovjetski diplomata († 1951)

5. 8. - Dragutin Dimitrijević Apis, srpski oficir i zaverenik († 1917)
7. 8. - Mata Hari, egzotična plesačica, špijunka († 1917)
13. 8. - Aleksandar Belić, lingvista, predsednik SANU († 1960)
14. 8. - Aleksandar Obrenović, kralj Srbije (†1903.)
28. 8. - Jakov-Žak Ovadija, šahista, jugoslovenski delegat na osnivanju FIDE († 1941)

5. 9. - Wilhelm von Leeb, nemački feldmaršal († 1956)
12. 9. - Milan Grol, književnik, političar, dramaturg († 1952)
30. 9. - Milan Rakić, srpski pesnik (* 1938)

6. 10. - John James Richard Macleod, škotski liječnik, nobelovac († 1935.)
6. 10. - Milan Milovanović, srpski slikar († 1946)
13. 10. - Sherwood Anderson, američki književnik († 1941.)
31. 10. - Natalie Clifford Barney, američko-francuska spisateljica († 1972.)

22. 11. - Vladimir Stahuljak, hrvatski skladatelj, orguljaš i zborovođa († 1960.)
23. 11. - Manuel de Falla, kompozitor († 1946)

22. 12. - Filippo Tommaso Marinetti, pesnik, osnivač futurizma († 1944)
23. 12. - Stevan Aleksić, slikar i ikonopisac († 1923)
25. 12. - Muhammad Ali Jinnah, osnivač Pakistana († 1948)

Kroz godinu

Branko Tanazević, arhitekta († 1945)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1876.

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

17. 1. - Pavle Simić, srpski slikar (* 1818)
28. 1. - Ferenc Deák, mađarski političar (* 1803)
11. 3. - Jovan Filipović, srpski pravnik i ministar (* 1819)
23. 5. - Gideon von Krismanic, austrijski general (* 1817)
26. 5. - František Palacký, češki istoričar i političar (* 1798)
1. 6. - Hristo Botev, bugarski pesnik i revolucionar (* 1848)
4. 6. - Abdul Aziz, osmanski sultan (* 1830)
7. 6. - Josefina od Leuchtenberga, švedska kraljica (* 1807)
8. 6. - George Sand, francuska književnica (* 1804.)
21. 6. - Antonio López de Santa Anna, meksički general i bivši predsednik (* 1794)
25. 6. - George Armstrong Custer, američki oficir (* 1839)

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

1. 7. - Mihail Bakunjin, revolucionar i anarhista (* 1814)
6. 7. - Milovan Rašković, kapetan srpske vojske (* 1828)
15. 7. - Aleksander Fredro, poljski dramski pisac
18. 7. - Janko Šafarik, srpski istoričar slovačkog porekla (* 1814)

2. 8. - Wild Bill Hickok, lik sa Divljeg zapada (* 1837)
19. 8. - George Smith, asirolog (* 1840)
25. 8. - Adolph Tidemand, norveški slikar (* 1814.)

1. 9. - Nikolaj Rajevski, ruski oficir i srpski dobrovoljac (* 1839)
5. 9. - Mihailo Ilić, major srpske vojske (* 1845)
9. 9. - Američki Konj stariji, indijanski poglavica (* 1830)

1. 10. - James Lick, zemljišni baron, pokrovitelj nauke (* 1796)
21. 10. - Uroš Knežević, srpski slikar (* 1811)
27. 10. - Braxton Bragg, general Konfederalne armije (* 1817)

22. 11. - Armin Šrabec, hrvatski klasični filolog, violočelist i skladatelj (* 1844.)

31. 12. - Katarina Laboure, katolička svetica iz Francuske (* 1806.)

Kroz godinu

Maksim Baćović, crnogorsko-hercegovački vojvoda (* 1848)
Vladimir Danilović Vlada, potporučnik srpske vojske (* 1841)
Karlo Pacek, bivši lekar Miloša Obrenovića (* 1807)

Reference

↑ Istorija s. n. V-1, 374
↑ Istorija s. n. V-1, 515
↑ ^3,0 ^3,1 Istorija s. n. V-1, 377
↑ Istorija s. n. V-1, 375
↑ Istorija s. n. V-1, 376
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda, Put na Berlinski kongres. rastko.rs
↑ Istorija s. n. V-1, 378
↑ Istorija s. n. V-1, 379
↑ Istorija s. n. V-1, 380
↑ Istorija s. n. V-1, 383
↑ ^11,0 ^11,1 Istorija s. n. V-1, 384
↑ ^12,0 ^12,1 ^12,2 Istorija s. n. V-1, 385
↑ Istorija s. n. V-1, 443
↑ Istorija s. n. V-2, 228
↑ Šišić, Povijest 1526-1918, 474-5
↑ Istorija s. n. V-1, 444
↑ Victor Hugo Pour la Serbie. 1876. rastko.rs
↑ Istorija s. n. V-1, 388
↑ Istorija s. n. V-1, 389
↑ Istorija s. n. V-1, 517
↑ Bogdanović, Dimitrije. Knjiga o Kosovu. rastko.rs
↑ Jakovljević, Ranko (2007). Јевреји на североисточним границама Србије. rastko.rs

Literatura

Влада Милана Обреновића. Књ. 2, digitalna.nb.rs, Slobodan Jovanović, Digitalna Narodna biblioteka Srbije.
Istorija srpskog naroda, Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
- Peta knjiga prvi tom (V-1)
- Peta knjiga drugi tom (V-2)
Šišić, Ferdo. Povijest Hrvata Pregled povijesti hrvatskoga naroda 1526.-1918. drugi dio. Marjan tisak 2004.

V. također

Bejzbol 1876

[1] Istorija s. n. V-1, 374

[2] Istorija s. n. V-1, 515

[isnV1377-3] 3,0 ^3,1 Istorija s. n. V-1, 377

[4] Istorija s. n. V-1, 375

[5] Istorija s. n. V-1, 376

[vcpnbk-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda, Put na Berlinski kongres. rastko.rs

[7] Istorija s. n. V-1, 378

[8] Istorija s. n. V-1, 379

[9] Istorija s. n. V-1, 380

[10] Istorija s. n. V-1, 383

[isnv1384-11] 11,0 ^11,1 Istorija s. n. V-1, 384

[isnV1385-12] 12,0 ^12,1 ^12,2 Istorija s. n. V-1, 385

[13] Istorija s. n. V-1, 443

[14] Istorija s. n. V-2, 228

[15] Šišić, Povijest 1526-1918, 474-5

[16] Istorija s. n. V-1, 444

[17] Victor Hugo Pour la Serbie. 1876. rastko.rs

[18] Istorija s. n. V-1, 388

[19] Istorija s. n. V-1, 389

[20] Istorija s. n. V-1, 517

[21] Bogdanović, Dimitrije. Knjiga o Kosovu. rastko.rs

[22] Jakovljević, Ranko (2007). Јевреји на североисточним границама Србије. rastko.rs

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

@@ Red 9: / Red 9: @@
 * [[1. 1.]] - Počinje s radom [[Nemačko carstvo|nemačka]] centralna banka ''[[Reichsbank]]'', [[zlatna marka|marka]] je jedino zakonito sredstvo plaćanja.
 * [[10. 1.]] - [[Tuxtepečki plan]]: general [[Porfirio Díaz]] počinje pobunu na jugu Meksika.
-* [[22. 1.]] (10. 1. po [[julijanski kalendar|j.k.]]) - U Srbiji donet Zakon o ličnoj bezbednosti, namenjen zaštiti od policijske samovolje u kazneno-sudskom postupku.
+* [[22. 1.]] (10. 1. po [[julijanski kalendar|j.k.]]) - U Srbiji donet Zakon o ličnoj bezbednosti, namenjen zaštiti od policijske samovolje u kazneno-sudskom postupku, sprečavanje policije da samovoljno zatvara građane<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 374</ref>.
 * [[31. 1.]] - Srpska skupština ovlastila prinudni zajam od 18 miliona dinara ("Srpski narodni zajam").
@@ Red 19: / Red 19: @@
 * [[19. 2.]] - [[Treći karlistički rat]] u Španiji: vladine snage uspevaju, nakon ogorčenog karlističkog otpora, zauzeti na juriš njihovo poslednje uporište [[Estella-Lizarra|Estellu]] u Baskiji - u narednim danima karlisti napuštaju Španiju, rat je završen.
 * [[24. 2.]] - Praizvedba [[Henrik Ibsen|Ibsenovog]] komada ''[[Peer Gynt]]'' u Kristijaniji (Oslu), muzika [[Edvard Grieg]].
+* 24. 2. - [[Peko Pavlović]] porazio tursku kolonu kod Muratovice - poginulo 800 Turaka, zarobljeno 1.300 pušaka i dva topa<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 515</ref>.
-* [[26. 2.]] - [[Japansko-korejski ugovor (1876)|Japansko-korejski "ugovor o prijateljstvu"]]: pod pritiskom Japana okončan status Koreje kao vazala Kine, tri luke otvorene za Japance, koji takođe imaju pravo ekstrateritorijalnosti.
+* [[26. 2.]] - Zvaničan demarš Austrougarske kod kneza Milana zbog naoružavanja Srbije, i drugi strani konzuli vrše pritisak<ref name="isnV1377">''Istorija s. n.'' V-1, 377</ref>.
-* [[27. 2.]] (15. 2. po j.k.) - "Afera sa crvenim barjakom" u [[Kragujevac|Kragujevcu]] - slavljenička radikalska povorka izazvala nemire u gradu, nakon što protivnici nisu uspeli da ih smene u opštinskom odboru.
+*   26. 2. - [[Japansko-korejski ugovor (1876)|Japansko-korejski "ugovor o prijateljstvu"]]: pod pritiskom Japana okončan status Koreje kao vazala Kine, tri luke otvorene za Japance, koji takođe imaju pravo ekstrateritorijalnosti.
+* [[27. 2.]] (15. 2. po j.k.) - "Afera sa crvenim barjakom" u [[Kragujevac|Kragujevcu]] - slavljenička radikalska povorka izazvala nemire u gradu, nakon što protivnici nisu uspeli da ih smene u opštinskom odboru. Posle nekoliko dana otpušteno dvadesetak radnika Topolivnice, trideset građana uhapšeno, u junu su četvorica osuđena na zatvorske kazne<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 375</ref>.
 * februar - Proglas [[Bosansko-hercegovački ustanak|bosansko-hercegovačkih ustanika]] napada Srbiju (tj. kneza Milana) zbog nepomaganja ustanka.
 === Mart/Ožujak ===
-* [[2. 3]] (19. 2. po j.k.) - Ruska vojska generala [[Mihail Skobeljev|Mihaila Skobeljeva]] zauzima [[Kokand]], što je i kraj [[Kokandski kanat|Kokandskog kanata]] - postaje [[Ferganska oblast (Rusko carstvo)|Ferganska oblast]] [[Ruski Turkestan|Ruskog Turkestana]].
+* [[2. 3.]] (19. 2. po j.k.) - Ruska vojska generala [[Mihail Skobeljev|Mihaila Skobeljeva]] zauzima [[Kokand]], što je i kraj [[Kokandski kanat|Kokandskog kanata]] - postaje [[Ferganska oblast (Rusko carstvo)|Ferganska oblast]] [[Ruski Turkestan|Ruskog Turkestana]].
 * [[5. 3.]] - U Milanu izašao prvi broj ''[[Corriere della Sera]]''.
 * [[7. 3.]] - [[Alexander Graham Bell]] dobio u SAD patent za [[telefon]].
-* 7. i [[9. 3.]] - [[Bitka kod Gure]] je odlučujuća etiopska pobeda u [[Etiopsko-egipatski rat|Etiopsko-egipatskomg ratu]], zarobljen i sin [[Ismail Paša Egipatski|Ismail Paše]] (oslobođen uz otkup).
+* 7. i [[9. 3.]] - [[Bitka kod Gure]] je odlučujuća etiopska pobeda u [[Etiopsko-egipatski rat|Etiopsko-egipatskom ratu]], zarobljen i sin [[Ismail Paša Egipatski|Ismail Paše]] (oslobođen uz otkup).
 * [[10. 3.]] - A. G. Bell prvi put preneo jasan govor preko žice: ''"Mr. Watson, come here, I want to see you.."''.
+* mart - Ranko Alimpić je posebni izaslanik Srbije na Cetinju, knjaz Nikola ne želi da ulazi u obaveze prema Srbiji; ni Rumunija ne može ući s njom u rat protiv Turaka, iz straha od ruske okupacije<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 376</ref>.
 * mart - Bibliotekar [[Melvil Dewey]] objavio pamflet u kome je opisao [[Deweyev decimalni sistem klasifikacije]].
 * [[25. 3.]] (13. 3. po j.k.) - Pod austrougarskim pritiskom srpska vlada daje izjavu da neće napadati Tursku (ni zvanična Rusija ne želi srpsko mešanje).
@@ Red 34: / Red 37: @@
 * [[20. 3.]] - Reformom u [[Švedska|Švedskoj]] stvorena odvojena pozicija šefa vlade, prvi je [[Louis Gerhard De Geer]].
+* proleće - Razgaranje borbi u Bosni i Hercegovini, ustanak u Bugarskoj, nemiri i nasilja u Makedoniji, Epiru, Tesaliji i samom Carigradu, Albanija u vrenju<ref name="isnV1377"></ref>.
 * proleće - Indijanci se okupljaju u logoru [[Bik Koji Sedi|Bika Koji Sedi]] u regionu reke [[Little Bighorn]] u Montani.
@@ Red 46: / Red 50: @@
 *   1. 5. - Britanska kraljica [[Viktorija]] dobila titulu Carice Indije.
 * [[2. 5.]] (20. 4. po j.k.) - U osmanskoj Bugarskoj izbija [[Aprilski ustanak (Bugarska)|Aprilski ustanak]] koji će Turci ugušiti u krvi ("Bugarski užasi").
-* [[6. 5.]] (24. 4. po j.k.)- Nakon ostavke [[Ljubomir Kaljević|Kaljevićeve]] vlade, povratak [[Stevča Mihailović|Stevče Mihailovića]] na čelo ministarskog saveta ("Drugo akciono ministarstvo"), [[Jovan Ristić]] je opet ministar inostranih poslova.
+* [[6. 5.]] (24. 4. po j.k.) - Nakon ostavke [[Ljubomir Kaljević|Kaljevićeve]] vlade, povratak [[Stevča Mihailović|Stevče Mihailovića]] na čelo ministarskog saveta i [[Jovan Ristić|Jovana Ristića]] za ministra inostranih poslova ("Drugo akciono ministarstvo"). Inače, knez Milan se predomislio i sada se zalaže za rat, kao i skoro svi u Srbiji<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 378</ref>.
 * [[6. 5.]] - [[Ubistvo konzula u Solunu (1876)|Ubistvo konzula u Solunu]] (→ [[:bg:Убийство на консулите в Солун|bg Wiki]]): muslimanska rulja ubila francuskog i nemačkog konzula.
 * [[10. 5.]] - [[10. 11.]] - U Filadelfiji, SAD, otvorena ''[[Centennial Exposition]]'', svetska izložba povodom 100-godišnjice [[Američka Deklaracija nezavisnosti|američke Deklaracije nezavisnosti]].
@@ Red 56: / Red 60: @@
 * [[27. 5.]] - Ruski general [[Mihail Černjajev]] postao srpski državljanin i đeneral.
 * [[30. 5.]] - Zbačen [[otomansko carstvo|osmanski]] sultan [[Abdul Aziz]], postavljen njegov nećak [[Murat V.]].
-* 30. 5. (18. 5. po j.k.) - Ruski car potpisao tajni [[Emski ukaz]] kojim je zabranjena štampa i uvoz publikacija na "maloruskom dijalektu" ([[Ukrajinski jezik|ukrajinskom jeziku]]) (na snazi 1876-1905 i 1910-17).
+* 30. 5. (18. 5. po j.k.) - Ruski car potpisao tajni [[Emski ukaz]] kojim je zabranjena štampa i uvoz publikacija na "maloruskom dijalektu", tj. [[Ukrajinski jezik|ukrajinskom jeziku]] (na snazi 1876-1905 i 1910-17).
 === Jun/Juni/Lipanj ===
+[[Datoteka:Hristo-Botev-circa-1875.jpg|mini|120px|† [[Hristo Botev]]]]
-* [[1. 6.]] (20. 5. po j.k.) - [[Hristo Botev]] poginuo u Bugarskoj.
+* [[1. 6.]] (20. 5. po j.k.) - [[Hristo Botev]] poginuo u Bugarskoj tri dana nakon što se iskrcao sa četom.
 * [[4. 6.]] - ''Transcontinental Express'' stigao iz Njujorka u San Fransisko posle 83 sata i 39 minuta putovanja [[Prva transkontinentalna železnica|Prvom transkontinentalnom železnicom]] (završenom [[1869]]) - ranije bi za takvo putovanje bilo potrebno nekoliko meseci, kopnom ili morem oko Južne Amerike.
 * {{circa}} [[5. 6.]] - Indijanski [[Sunčev ples]] na potoku Rosebud u Montani, poglavica Bik Koji Sedi navodno ima viziju predstojećeg sukoba.
 * [[13. 6.]] - Slikarka [[Katarina Ivanović]] postala prva žena akademik u Srbiji (članica [[Srpsko učeno društvo|Srpskog učenog društva]]).
 * jun - U Engleskoj objavljen [[Mark Twain|Twainov]] roman ''[[The Adventures of Tom Sawyer]]'' (u SAD u decembru).
+* [[15. 6.]] - U Veneciji potpisan srpsko-crnogorski ugovor - ratni savez za "oslobođenje srpskog naroda u evropskoj Turskoj"<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 379</ref>.
-* [[15. 6.]] - Na Cetinju sklopljen savez [[Kneževina Srbija|Srbije]] i [[Knjaževina Crna Gora|Crne Gore]].
+* jun - Jovan Ristić planirao diplomatsku misiju u Carigrad, kako bi BiH bile predate knezu Milanu na upravu, pod sultanovom vrhovnom vlašću; iz Rusije stižu dvosmislene poruke; na srpskoj granici prikupljene velike turske snage na čelu sa Abdul Kerim-pašom<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 380</ref>.
+[[Datoteka:WarCemCustLStand.jpg|mini|200px|[[Bitka na Little Bighornu]], Custerov posljednji položaj]]
 * [[17. 6.]] - [[Indijanski ratovi]]: [[Bitka na Rosebudu]] je pobeda [[Ludi Konj|Ludog Konja]] nad američkim snagama i njihovim saveznicima.
+* 18 - 24. 6. - Mobilizacija, grupisanje i raspoređivanje srpske vojske; podeljena je na četiri vojske (Moravska, Timočka, Drinska i Ibarska), Vrhovna komanda je u Paraćinu<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 383</ref>.
 * 25 - [[26. 6.]] - [[Bitka na Little Bighornu]] je najpoznatiji okršaj Indijanskih ratova: koalicija indijanskih plemena na čelu sa Bikom Koji Sedi i Ludim Konjem razbila 7. konjaničku regimentu, poginuo general [[George Armstrong Custer]] sa 250 vojnika.
 * [[26. 6.]]? - Sa [[Beograd]]ske tvrđave skinuta turska zastava, poslednji znak sizerenstva nad Srbijom.
@@ Red 74: / Red 82: @@
 * [[2. 7.]] (20. 6. po j.k.) - Početak borbi u '''[[Srpsko-turski rat|Srpsko-turskom ratu]]''' (državni praznik u Srbiji od 1879.).
 ** Bosanski ustanici (Krajina i Posavina) istog dana proglašavaju ujedinjenje sa Srbijom, dok su hercegovački za Crnu Goru; Austrougarski konzuli deluju protiv takvog ujedinjenja, u saradnji sa lokalnim katolicima (fra [[Grgo Martić]]) - razdor između Srba i Hrvata po pitanju Bosne<ref name="vcpnbk"></ref>.
+** Narednih dana:
-* 2/[[3. 7.]] - [[Svetozar Miletić]] uhapšen (u pritvoru i zatvoru do 1879.).
+** Drinska vojska zauzela [[Mali Zvornik]], [[Sakar]] i [[Bosanska Rača|Bosansku Raču]], neuspešan napad na Bijeljinu<ref name="isnv1384">''Istorija s. n.'' V-1, 384</ref>.
+** Ibarska vojska pokušala napad na Sjenicu, zaustavljena kod Kalipolja, potisnuta uz velike gubitke, general Franjo Zah smenjen i postavljen Lazar Čolak-Antić<ref name="isnv1384"></ref>.
+** Timočka vojska ne uspeva zauzeti [[Kula (Bugarska)|Kulu]], gubi [[Veliki Izvor]] kod Zaječara <ref name="isnV1385">''Istorija s. n.'' V-1, 385</ref>.
+** Crna Gora ima glavna dejstva prema Hercegovini, sa ustanicima prodire do Nevesinja ali se mora povući zbog nadmoćnijih Turaka i austrougarskih pritisaka<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 443</ref>.
 * [[3. 7.]] - Papa [[Pio XI.]] odobrio kanonsku krunidbu kipa Naše Gospe od [[Lourdes]]a. Istog dana, Gospa se navodno ukazala u nemačkom selu [[Marpingen]]u u Sarlandu, i još nekoliko puta do septembra 1877. (→ [[:de:Marienerscheinungen in Marpingen 1876/1877|de Wiki]]).
 * jun/jul - [[Petar I Karađorđević|Petar Karađorđević]] ("Petar Mrkonjić") napušta bosanski ustanak, nakon ulaska Srbije u rat<ref name="vcpnbk"></ref>.
+* [[5. 7.]] (23. 6.) - U Ugarskoj uhapšen [[Svetozar Miletić]], pred sud izveden tek posle 18 meseci istražnog zatvora<ref>''Istorija s. n.'' V-2, 228</ref>.
-* [[6. 7.]] (24. 6. po j.k., Ivanjdan) - Kalipoljska bitka, deo Javorskog rata - prvi veći okršaj i srpski neuspeh, poginuo kapetan [[Milovan Rašković]].
+* [[6. 7.]] (24. 6. po j.k., Ivanjdan) - Kalipoljska bitka, deo Javorskog rata - prvi veći okršaj i neuspeh srpske Ibarske vojske, poginuo kapetan [[Milovan Rašković]].
 * [[8. 7.]] - [[Rajhštatska konvencija]] - Rusija navodno prepustila Bosnu i Hercegovinu Austrougarskoj (neformalnost skupa i usmenost zaključaka izaziva različita tumačenja).
-* [[9. 7.]] - U Kolumbiji izbija [[Kolumbijski građanski rat (1876-77)|građanski rat (1876-77]], svađa je počela oko toga trebaju li škole biti državne ili pod nadzorom crkve.
+* [[9. 7.]] - U Kolumbiji izbija [[Kolumbijski građanski rat (1876-77)|građanski rat (1876-77]]), svađa je počela oko toga trebaju li škole biti državne ili pod nadzorom crkve.
-* [[18. 7.]] - Srpski poraz kod [[Veliki Izvor|Velikog Izvora]] ([[Zaječar]]).
+* [[18. 7.]] - Srpski poraz kod [[Veliki Izvor|Velikog Izvora]] - Turci zadržali položaje, to je prekretnica rata, srpske snage prelaze u defanzivu<ref name="isnV1385"></ref>.
+[[Datoteka:Battle of Vučji Do, Orao, 1877.jpg|mini|220px|"[[Bitka kod Vučjeg dola]]"]]
 * [[19. 7.]] (7. 7. po j.k.) - Bečka vlada stavlja do znanja da ne može dozvoliti sjedinjenje Bosne sa Srbijom, obustavljene srpske akcije na toj strani<ref name="vcpnbk"></ref>.
 * [[21. 7.]] - Dekretom ukinuta samouprava (''[[fuero]]'') [[Baskija|Baskije]] u Španiji, moraju plaćati poreze kao i ostali (→ [[Baskijski ekonomski sporazum]]).
+* 22 - 25. 7. - Turska ofanziva na Timoku, privremeno izgubljen [[Knjaževac]], bašibozuci i Čerkezi čine zlodela<ref name="isnV1385"></ref>.
 * 24. 7. - [[Ion C. Brătianu]] je novi premijer [[Ujedinjene kneževine Moldavija i Vlaška|Rumunije]] (do [[1888]], s malom pauzom).
-* [[28. 7.]] (16. 7. po j.k.) - [[Bitka kod Vučjeg dola]] - velika crnogorska pobeda kod Bileće.
+* [[28. 7.]] (16. 7. po j.k.) - [[Crnogorsko-turski rat]] &ndash; [[Bitka kod Vučjeg dola]] - velika crnogorska pobeda kod Bileće.
+* ljeto - Hrvatski ban [[Ivan Mažuranić]] dobio naređenje iz Beča i Pešte da stane na put "veleizdajničkoj" akciji Srba u Hrvatskoj i Slavoniji; zatvoreni istaknuti Srbi u Pakracu, Bjelovaru, Karlovcu, Daruvaru i Osijeku; neki poslanici vladine stranke u Saboru izjavili da u Hrvatskoj "nema Srba" već samo "pravoslavnih Hrvata"<ref>Šišić, ''Povijest 1526-1918'', 474-5</ref>.
 === Avgust/August/Kolovoz ===
+[[Datoteka:Dead man's hand.jpg|mini|100px|''[[Dead man's hand]]'']]
+* avgust - Posle Vučjeg dola, Crna Gora prenosi težište na južni sektor, prema Podgorici.
 * [[1. 8.]] - [[Colorado]] postaje 38. država [[SAD]].
 * [[2. 8.]] - [[Wild Bill Hickok]] ubijen tokom partije pokera u [[Deadwood, South Dakota|Deadwoodu, South Dakota]].
@@ Red 93: / Red 112: @@
 * [[14. 8.]] (2. 8. po j.k.) - Rođen [[Aleksandar Obrenović]], budući kralj Srbije.
 * [[14. 8.]] (2. 8. po j.k.) - [[Bitka na Fundini]] - pobeda Crnogoraca blizu Podgorice, u Kučima<ref name="vcpnbk"></ref>.
+* avgust - [[Vasojevići|Vasojevićki]] ustanici vode žestoke bitke kod Buča<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 444</ref>.
 * [[21. 8.]] - [[Konvencija iz Chefooa]], neravni ugovor između Kine i V. Britanije, novi ustupci Kine.
 * [[23. 8.]] (11. 8. po j.k.) - [[Bitka na Šumatovcu|Boj na Šumatovcu]] - sprečeno tursko napredovanje ka [[Aleksinac|Aleksincu]].
+* 24. 8. - Knez Milan prihvata ponudu šest sila da posreduju za primirje.
 * [[29. 8.]] - [[Victor Hugo]] napisao apel "Za Srbiju" (''Pour la Serbie''<ref>[http://www.rastko.rs/rastko/delo/13016 Victor Hugo Pour la Serbie]. 1876. rastko.rs</ref>).
+[[Datoteka:WORMELEY(1893) p259 Sultan Abdul Hamid II.jpg|mini|120px|[[Abdul Hamid II.]]]]
 * [[31. 8.]] - Sultan [[Murat V.]] zbačen posle 93 dana vlade; nasleđuje ga brat [[Abdul Hamid II.]] (do [[1909]]).
@@ Red 102: / Red 124: @@
 * [[3. 9.]] (21. 8. po j.k.) - Bitka na Čemernici (Javorski rat), srpska vojska zadržala položaje.
 * [[5. 9.]] - Na Javoru poginuo major [[Mihailo Ilić (major)|Mihailo Ilić]].
-*   5. 9. - [[William Ewart Gladstone]] objavio pamflet "Bugarski užasi i Pitanje istoka", žestoku kritiku "ravnodušnosti" Disraelijeve vlade.
+*   5. 9. - [[William Ewart Gladstone]] objavio pamflet "Bugarski užasi i Istočno pitanje": žestoka kritika "ravnodušnosti" Disraelijeve vlade.
 * [[7. 9.]] - [[Jesse James]] i [[James–Youngerova banda]] pokušali opljačkati banku u [[Northfield, Minnesota]] ali većina ih izginula.
 * [[11. 9.]] - Bitka kod [[Bobovište|Bobovišta]] - sprečen turski prelaz na desnu obalu Morave.
-* 12. - [[14. 9.]] - [[Briselska geografska konferencija]], osnovana [[Međunarodna afrička asocijacija]] putem koje će belgijski kralj [[Leopold II (Belgija)|Leopold II]] [[Slobodna Država Kongo|kolonizovati Kongo]].
+* 12. - [[14. 9.]] - [[Briselska geografska konferencija]]: osnovana [[Međunarodna afrička asocijacija]], putem koje će belgijski kralj [[Leopold II (Belgija)|Leopold II]] kolonizovati [[Slobodna Država Kongo|Kongo]].
-* [[15.9.|15]] - [[25. 9.]] - Jednostrano tursko primirje na srpskom frontu.
+* [[15. 9.]] - Porta pristala na desetodnevno primirje, pod pritiskom velikih sila.
-* [[16. 9.]] (4. 9. po j.k.) - "Deligradski događaj": gen. Černjajev samoinicijativno proglasio Srbiju za kraljevinu i [[Kralj Milan Obrenović|Milana]] za kralja, bez efekta.
+* [[16. 9.]] (4. 9. po j.k.) - "Deligradski događaj": gen. Černjajev samoinicijativno proglasio Srbiju za kraljevinu i [[Kralj Milan Obrenović|Milana]] za kralja - Černjajev se protivi primirju, ovo je bio praktično vojni udar s ciljem produžetka rata<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 388</ref>.
-* [[20. 9.]] - [[Istarske pruge]]: puštena u promet pruga od Divače u Sloveniji do [[Pula|Pule]], kojim je ova povezana s Bečom.
+* [[20. 9.]] - [[Istarske pruge]]: puštena u promet pruga od Divače u Sloveniji do [[Pula|Pule]], čime je ova povezana s Bečom.
 * [[28.9.|28]] - [[30. 9.]] - Bitka na Krevetu: teška bitka oko turskih položaja na levoj obali Morave, bez rezultata.
 === Oktobar/Listopad ===
+* 10. 10. - Porta nudi šestomesečno primirje Srbiji i Crnoj Gori, do 31. marta 1877. - prihvataju sve sile sem Rusije, i Srbija odbija pod uticajem Černjajeva<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 389</ref>.
 * [[17. 10.]] - Japan anektirao [[Otoci Ogasawara|Otoke Ogasawara]] (Boninski otoci).
 * [[19.10.|19]] - [[21. 10.]] - Turska ofanziva, zauzimaju [[Veliki Šiljegovac]].
-* [[29. 10.]] (17. 10. po j.k.) - [[Bitka kod Đunisa]] - težak srpski poraz, bežanija vojske i naroda, zapaljen ruski logor u [[Deligrad]]u.
+* [[29. 10.]] (17. 10. po j.k.) - [[Bitka kod Đunisa]] - težak srpski poraz, poginula većina ruskih dobrovoljaca, srpska narodna vojska pobegla, zapaljen ruski logor u [[Deligrad]]u - Turcima otvoren put ka Aleksincu i Kruševcu, pa i Beogradu.
-* [[30. 10.]] - Gen. Černjajev napustio Srbiju.
 * [[31. 10.]] - Ruski ultimatum Porti, podržan delimičnom mobilizacijom.
 *   31. 10. - Katastrofalni ciklon pogađa obalu današnjeg Bangladeša, 200.000 mrtvih.
@@ Red 123: / Red 145: @@
 === Novembar/Studeni ===
-* [[2. 11.]] - Turci proglasili primirje, pod ruskim pritiskom.
+* [[2. 11.]] - Turci proglasili primirje, posle ruskog ultimatuma.
 * [[7. 11.]] - Održani Predsjednički izbori u Sjedinjenim Američkim Državama, jedni od najkontroverznijih u povijesti: republikanac [[Rutherford B. Hayes]] pobijedio za jedan elektorski glas demokratu [[Samuel J. Tilden|Samuela J. Tildena]], usprkos manjem broju narodnih glasova (→ [[Kompromis iz 1877.]]).
 * [[16. 11.]] - [[Bitka kod Tecoaca]] u [[Tlaxcala|Tlaxcali]]: pobunjenici generala [[Porfirio Díaz|Díaza]] porazili snage predsednika [[Sebastián Lerdo de Tejada|Lerdo de Tejade]], kasnije tokom meseca Díaz ulazi u grad Meksiko.
 * [[18. 11.]] - Uspostavljen britansko-francuski kondominijum nad Egiptom (do [[1882]]).
-* [[25. 11.]] - [[Bitka Tupog Noža]]: američka vojska uništila kamp [[Čejeni|Čejena]] u Vajomingu
+* [[25. 11.]] - [[Bitka Tupog Noža]]: američka vojska uništila kamp [[Čejeni|Čejena]] u Vajomingu.
+* 27. 11. - Memorandum generala Černjajeva tvrdi da su društvene institucije Srbije "korumpirane zapadnim uticajem" i da je Narodna skupština "nepotreban model uvezen sa dekadentnog evropskog Zapada"; slavjanofili stavljaju bugarsko pitanje u centar ruske politike<ref>''Istorija s. n.'' V-1, 517</ref>.
 === Decembar/Prosinac ===
@@ Red 189: / Red 212: @@
 === Jul/Srpanj &ndash; Decembar/Prosinac ===
+[[Datoteka:Captain Dragutin-Dimitrijevic Apis.jpg|mini|100px|[[Dragutin Dimitrijević Apis]]]]
+[[Datoteka:Aleksandar Obrenovic 1890.jpg|mini|100px|[[Aleksandar Obrenović]]]]
 * [[17. 7.]] - [[Maksim Litvinov]], sovjetski diplomata († [[1951]])
@@ Red 262: / Red 287: @@
 ; Literatura
-* [http://digital.nb.rs/direct/TDJ-0989-008 Влада Милана Обреновића. Књ. 2], [[Slobodan Jovanović]], Digitalna [[Narodna biblioteka Srbije]].
+* [http://www.digitalna.nb.rs/wb/NBS/Knjige/Zbirka_knjiga_Slobodana_Jovanovica/TDJ-0989-008#page/0/mode/1up Влада Милана Обреновића. Књ. 2], digitalna.nb.rs, [[Slobodan Jovanović]], Digitalna [[Narodna biblioteka Srbije]].
+* ''Istorija srpskog naroda'', Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
+** Peta knjiga prvi tom (V-1)
+** Peta knjiga drugi tom (V-2)
+* Šišić, Ferdo. ''Povijest Hrvata Pregled povijesti hrvatskoga naroda 1526.-1918.'' drugi dio. Marjan tisak 2004.
 == V. također ==

1876 – razlika između verzija

Verzija na datum 11 januar 2016 u 19:24

Događaji

Januar/Siječanj

Februar/Veljača

Mart/Ožujak

April/Travanj

Maj/Svibanj

Jun/Juni/Lipanj

Jul/Juli/Srpanj

Avgust/August/Kolovoz

Septembar/Rujan

Oktobar/Listopad

Novembar/Studeni

Decembar/Prosinac

Kroz godinu

Rođenja

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

Kroz godinu

Smrti

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

Kroz godinu

Reference

V. također

Navigacija

Pretraga