Knjaževac

Knjaževac
Knjaževac;
	; Grb
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Zaječarski
Opština	Knjaževac
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	19351
Geografija
Koordinate	43°30′00″N 22°26′00″E / 43.5°N 22.433333°E
	; Knjaževac Knjaževac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski kod	19350
Pozivni broj	019
Registarska oznaka	KŽ / KŽ

Koordinate: 43° 30′ 00" SGŠ, 22° 25′ 60" IGD

Knjaževac (do 1859. godine Gurgusovac) je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Zaječarskom okrugu u Srbiji. Prema popisu iz 2002. u opštini je živelo 19.351 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 19705 stanovnika).

Grad se nalazi u dolini reke Timok. U rimsko doba bio je poznat pod imenom Timacum Minus. Kasnije je nosio ime Gurgusovac. Današnje ime je dobio 1859. po knezu Milošu Obrenoviću.

Historija

Drevne civilizacije koje su boravile na tim prostorima su bili Tračani i Dačani. Za vreme Rimljana grad se zvao Timacum Minus.

Tursko vreme

Za vreme Turaka grad se zvao Gurgusovac. Grad je doživeo stradanja u Prvom tursko-srpskom ratu 1876, kada su ga Turci osvojili i porušili.

Drugi balkanski rat

Knjaževac je bio jedini srpski grad kojeg su nakratko osvojili Bugari u drugom balkanskom ratu. Šest bugarskih pukova napalo je jedan srpski puk (Prvi srpski puk), koji je bio trećeg poziva (starci i deca). Bugari su ušli u grad 24. juna 1913. ali su se povukli dva dana kasnije - 26. juna 1913. Kad je oslobodila grad, srpska vojska bila je priča strašnih zločina Bugara. Stare ljude i dečake koji su čuvali stoku našli su poklane, silovane su bile čak i mlade devojke i priletne starice.^[1] Grad su Bugari razrušili i opljačkali.

Znamenite ličnosti

Aca Stanojević, istaknut političar Narodne radikalne stranke.
Vladimir Stanković, poznati novinar.
Miroslav Milisavljević, srpski i jugoslovenski general.
Tihomir Đorđević, etnolog, folklorista i kulturni istoričar, profesor beogradskog univerziteta.
Živojin Stanković, pilot Kraljevine Srbije. Pripadao je prvoj grupi od šest pilota koji su se školovali u Francuskoj 1912. godine.
Stevan Jakovljević, profesor Univerziteta u Beogradu i rektor od 1945. do 1950, biolog, književnik i redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti.
Srba Ignjatović, srpski književnik

Saobraćaj

Knjaževac je sa drugim gradovima povezan drumskim i železničkim saobraćajem. Udaljenost od drugih gradova:

Beograd 254 km
Zaječar 46 km
Niš 60 km
Prahovo - Dunav 103 km
Sokobanja 41 km
Pirot 64 km
Sofija 147 km

Demografija

U naselju Knjaževac živi 15.928 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,6 godina (39,3 kod muškaraca i 41,9 kod žena). U naselju ima 6268 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,06.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	4862	^[2]
1953.	5906
1961.	7448
1971.	11249
1981.	16665
1991.	19705	19523
2002.	19941	19351

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	18477	95.48%
Romi	299	1.54%
Makedonci	43	0.22%
Jugosloveni	40	0.20%
Crnogorci	38	0.19%
Hrvati	27	0.13%
Albanci	23	0.11%
Bugari	17	0.08%
Slovenci	8	0.04%
Mađari	7	0.03%
Muslimani	5	0.02%
Nemci	3	0.01%
Rusi	2	0.01%
Vlasi	2	0.01%
Česi	1	0.00%
Ukrajinci	1	0.00%
Rumuni	1	0.00%
nepoznato	76	0.39%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[3]


	m	ž
?	39	49
80+	174	289
75-79	243	388
70-74	325	429
65-69	430	554
60-64	488	545
55-59	549	550
50-54	970	960
45-49	910	956
40-44	721	752
35-39	538	587
30-34	595	638
25-29	688	640
20-24	723	627
15-19	638	636
10-14	534	472
5-9	481	416
0-4	413	404
prosek	39.3	41.9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1667	1901	2353	3650	5179	5854	6268

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	1024	1447	1435	1409	579	265	75	23	8	3	3.06

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	8031	2145	5249	359	267	11	8600

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	1498	5306	1256	534	6

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	3779	178	-	88	1686	62	256	346	93	168
Ženski	3317	49	-	6	1577	17	72	438	70	39
Oba	7096	227	-	94	3263	79	328	784	163	207
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	31	41	284	130	136	97	-	-	183
Ženski	61	40	122	213	409	59	-	2	143
Oba	92	81	406	343	545	156	-	2	326

Sport

FK Timočanin, fudbalski klub osnovan 1921. godine.

Reference

↑ Jaša Tomić: Rat u Makedoniji i Bugarskoj; str. 193
↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Vanjske veze

Zvanična internet stranica opštine Knjaževac

[1] Jaša Tomić: Rat u Makedoniji i Bugarskoj; str. 193

[2] Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9

[3] Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

[1]

[2]

[3]