Prijeđi na sadržaj

Popis stanovništva u FNR Jugoslaviji 1948.

Izvor: Wikipedija
(Preusmjereno sa stranice Popis stanovništva 1948. u FNRJ)
Narodni sastav SFRJ prema popisu iz 1948.

Prema popisu stanovništva obavljenom 15. ožujka 1948., Jugoslavija je imala 15.772.098 stanovnika te je bio vidljiv demografski gubitak tijekom Drugog svjetskog rata. Prema rezultatima istraživanja iz 1964., Jugoslavija u Drugom svjetskom ratu izgubila 597.323 osoba ili oko 4% stanovništva. Po republikama, najviše žrtava je imala Hrvatska: 194.749 poginulih ili nestalih civila i partizana ili 32,6% ukupno stradalih. Bosna i Hercegovina je imala 177.045 žrtava (29,6%), uža Srbija 97.728 (16,4%), Vojvodina 41.370 (6,9%), Slovenija 40.791 (6,8%), Makedonija 19.706 (3,3%), Crna Gora 16.903 (2,8%) a Kosovo 7.927 (1,3%), dok se za 1.744 nije znalo republičko porijeklo.[1] Po udjelu postotka poginulih, najviše je imala Bosna i Hercegovina, oko 7% ukupnog stanovništva, a najmanje Kosovo, oko 1%. Savezni statistički ured navodi da bi bez rata Jugoslavija imala oko 18,3 milijuna stanovnika, ali da je broj žitelja od zadnjeg popisa iz 1931. ipak povećan za 1,3 milijuna ili 9,1%.[2]

Popis iz 1948. po prvi put je uključio i područja Istre i Slovenskog primorja oko Trsta, koja su prije pripadala Italiji.[2] Obrazac je sadržavao 13 pitanja i uputstvo za popunjavanje. Bilo je predviđeno da muslimani jugoslavenskog etničkog porekla daju neki od odgovora: Srbin-musliman, Hrvat-musliman ili neopredijeljen-musliman, s tim što su Srbi-muslimani uključeni u Srbe, Hrvati-muslimani u Hrvate i Makedonci-muslimani u Makedonce, dok su neopredijeljeni-muslimani iskazani posebno, što je izazvalo poneke konfuzije. Kasnijim popisima muslimanima je priznat status naroda. Izuzev Hrvatske (14.545 manje osoba), sve ostale republike su zabilježile rast stanovništva.[2] Od ukupno 15,77 milijuna žitelja, najviše je otpalo na Srbiju: 6.527.966 ili 41,4%. Kosovo je imalo 727.820 žitelja (498.242 Albanci ili 68.4%, 171.911 Srbi ili 23.6%[3]), Vojvodina 1.663.212 žitelja (Srbi 841.246 ili 50,6%, Mađari 428.932 ili 25,8%, Hrvati 134.232 ili 8,1%[4]) a uža Srbija 4.134.934 žitelja (Srbi 3.810.573 ili 92,2%, Albanci 33.289 ili 0,8% i drugi[5]).

Na Hrvatsku je otpalo 3.779.858 ili 24% stanovništva Jugoslavije. Hrvata je bilo 2.975.339 ili 78,7%, Srba 543.795 ili 14,4%.[6] Bosna i Hercegovina je imala 2.565.277 žitelja, od toga 1.136.116 Srba (44,3%), 788.403 Muslimana/Bošnjaka (30,7%), 614.123 Hrvata (23,9%) i drugih.[7] Makedonija je brojala 1.152.986 stanovnika (789.648 Makedonci ili 68,4%, 197.389 Albanci 17,1%), Slovenija 1.391.873 (1.350.459 Slovenci ili 97%, 16.069 Hrvati ili 1,2%) a Crna Gora 377.189 (342.008 Crnogorci ili 90,7%, 19.425 Albanci ili 5,1% i drugi).

Jugoslavija je zabilježila pet gradova većih od 100.000 stanovnika, šest od preko 50.000 i 17 s preko 20.000. Ukupan broj gradskog stanovništva bio je 1,94 milijuna ili 12,3%,[8] a seoskog 13,83 milijuna ili 87,7%. Najveći gradovi bili su Beograd (367.816 stanovnika),[9] Zagreb (279.623 stanovnika),[9] Ljubljana (115.095 stanovnika) i Sarajevo (113.769 stanovnika).

Nacionalni sastav stanovništva FNRJ, 1948.

Republika/pokrajina ukupno Srbi Hrvati Slovenci Маkedonci Crnogorci neopredijeljeni muslimani Bugari Česi Slovaci
FNRJ 15.772.098 6.547.117 3.784.353 1.415.432 810.126 425.703 808.921 61.140 39.015 83.626
Srbija 6.527.966 4.823.730 169.864 20.998 17.917 74.860 17.315 59.472 6.760 73.140
* uža Srbija 4.136.934 3.810.573 30.342 13.492 8.301 16.221 6.586 55.894 2.755 1.106
Beograd 367.816 299.498 24.331 9.463 5.265 7.686 1.218 327 2.026 959
* Vojvodina 1.663.212 841.246 134.232 7.223 9.090 30.589 1.050 3.501 3.976 72.032
Novi Sad 75.158 36.520 8.417 910 298 544 142 54 382 2.069
* Kosovo 727.820 171.911 5.290 283 526 28.050 9.679 77 29 2
Priština 19.631 5.119 105 15 108 1.142 60 2 3 0
Hrvatska 3.756.807 543.795 2.975.399 38.734 1.387 2.871 1.077 637 28.991 10.097
Zagreb 279.623 13.125 241.007 17.054 430 795 209 332 1.674 167
Slovenija 1.391.873 7.048 16.069 1.350.149 366 521 179 35 1.063 82
Ljubljana 115.095 1.441 2.377 109.681 74 136 48 7 303 14
Bosna i Hercegovina 2.565.277 1.136.116 614.123 4.338 675 3.094 788.403 94 1.978 274
Sarajevo 113.769 40.914 26.486 1.408 323 1.846 39.328 49 530 24
Makedonija 1.152.986 29.721 2.090 729 789.648 2.348 1.560 889 130 29
Skopje 87.654 5.872 986 425 51.819 770 405 275 74 11
Crna Gora 377.189 6.707 6.808 484 133 342.009 387 13 93 4
Titograd 10.338 287 133 58 23 9.567 32 7 18 0
Nacionalni sastav stanovništva FNRJ, 1948.
Republika/pokrajina Rusi Rusini/Ukrajinci Albanci Mađari Nijemci Rumunji Vlasi Talijani Turci Romi ostali i nepoznato
FNRJ 20.069 37.140 750.431 496.492 55.337 64.095 102.953 79.575 97.954 72.736 19.883
Srbija 13.329 22.667 532.011 433.701 41.460 63.130 93.440 863 1.914 52.181 9.214
* uža Srbija 7.819 553 33.289 4.686 9.442 3.849 93.440 632 523 33.366 4.065
Beograd 5.144 287 1.137 3.427 3.409 323 4 441 77 90 2.704
* Vojvodina 5.148 22.083 480 428.932 31.821 59.263 0 192 76 7.585 4.693
Novi Sad 761 887 44 21.000 1.390 382 0 33 16 57 1.252
* Kosovo 362 31 498.242 83 197 18 0 39 1.315 11.230 456
Priština 45 2 11.442 20 5 3 0 4 65 1.274 217
Hrvatska 3.210 6.397 635 51.399 10.144 743 1 76.093 13 405 4.779
Zagreb 1.070 181 261 1.058 595 45 1 466 5 0 1.148
Slovenija 796 170 216 10.579 1.824 71 0 1.458 5 46 1.196
Ljubljana 220 34 65 57 298 9 0 171 2 0 158
Bosna i Hercegovina 1.316 7.883 755 532 1.174 71 1 964 80 442 2.964
Sarajevo 552 84 418 122 338 22 1 136 56 0 1.132
Makedonija 1.141 0 197.389 219 360 77 9.511 56 95.940 19.500 1.649
Skopje 557 0 5.209 113 152 16 665 27 13.928 5.796 554
Crna Gora 277 23 19.425 62 375 3 0 141 2 162 81
Titograd 42 0 45 4 61 1 0 58 0 0 2

Izvori

[uredi | uredi kod]
  1. ↑ Vladimir Žerjavić. „Yugoslavia: Manipulations with the Numbers of Second World War Victims”. Hrvatski informativni centar. Arhivirano iz originala na datum 2012-07-16. Pristupljeno 23. kolovoza 2013. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Šimek-Škoda 1948, str. 153
  3. ↑ Petričević 1983, str. 165
  4. ↑ Petričević 1983, str. 127
  5. ↑ Petričević 1983, str. 146
  6. ↑ Jordan 1989, str. 27
  7. ↑ Kasapović 2005, str. 81
  8. ↑ Šimek-Škoda 1948, str. 155
  9. ↑ 9,0 9,1 Seferagić 1988, str. 96

Literatura

[uredi | uredi kod]
  • Jordan, Peter (1989). Atlas Ost- und Südosteuropa: Bevölkerung aktuelle Karten zu Ökologie, Bevölkerung und Wirtschaft. Population : up-to-date ecological, demographic and economic maps, Opseg 2. Österreichisches Ost- und Südosteuropa-Institut. ISBN 9783443285265. 
  • Kasapović, Mirjana (2005). Bosna i Hercegovina: podijeljeno društvo i nestabilna država. Politička Kultura. ISBN 9789536213948. 
  • Petričević, Jure (1983). Nacionalnost stanovništva Jugoslavije: nazadovanje Hrvata i manjina, napredovanje Muslimana i Albanaca: Opseg 5 iz Knjižnica Sloboda. Verlag Adria. 
  • Seferagić, Dušica (1988). Kvaliteta života i nova stambena naselja: Knj.6 iz Biblioteka Revije za sociologiju. Sociološko društvo Hrvatske. ISBN 9788681175040. 
  • Šimek-Škoda, K (1948). „Popis stanovništva Jugoslavije godine 1948.”. Hrvatski geografski glasnik, Vol.11.-12. No.1. Lipanj 1950.. 

Povezano

[uredi | uredi kod]
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Popis_stanovništva_u_FNR_Jugoslaviji_1948.&oldid=42133155