Maribor

Maribor
Panorama historijskog centra grada
Koordinate: 46°33′N 15°38′E
Država	Slovenija
Pokrajina	Štajerska
Statistička regija	Podravska Regija
općina	Mestna občina Maribor
Površina
- Ukupna	41 km²
Visina	274,7
Stanovništvo (2013.)
- Urbano područje	94.809
- Urbana gustoća	2 312.4 stan./km²
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	2000
Službene stranice www.maribor
Karta
Maribor

Maribor (njemački: Marburg an der Drau, latinski: Marburgum) je drugi po veličini grad u Sloveniji. Grad ima 94.809 stanovnika i sjedište je Mestne občine Maribor.

Geografija

Maribor leži na sjeveroistoku Slovenije na mjestu gdje se rijeka Drava spušta sa Alpa u panonsku ravnicu, tako da jedan dio grada (historijski centar) leži duž Drave, a zapadna predgrađa po obroncima Pohorja.

On je udaljen oko 127 km od centra Ljubljane, i nekih 20 km od austrijske granice. Sve donedavno bio je sjedište Slovenske Štajerske.

Historija

Centar grada

Pogled s Drave na centar grada

Centralni trg sa zgradom magistrata

Maribor se u pisanim dokumentima prvi put spominje 1164. pod imenom castrum Marchburch. To je bila franačka utvrda na brdu iznad Drave (današnja Piramida), ona je trebala štititi južne granice njihove države od Ugarskih upada.

Kao trgovište se prvi put spominje 1204., a kao naselje 1254. pod imenom civitatem Marpurg. Zna se da ga je 1480. opsjedao Ugarski kralj Matija Korvin, ali i to da ga nije uspio zauzeti..

Negdje od 1752. grad je postao administrativni centar svog okruga, a 1758. jezuiti su osnovali prvu gimnaziju u gradu. Velika prijelomnica u razvoju Maribora bio je dolazak Južne željeznice iz Beča 1846. koja se do 1857. protegla do Trsta.

Slovenski građani izgradili su 1899. svoj Narodni dom, koji je ubrzo postao centar političkog, ekonomskog i kulturnog života štajerskih Slovenaca. Odmah po završetku Prvog svjetskog rata tadašnji major austrougarske vojske Rudolf Maister uspio je 23. novembra 1918., razoružati njemačke rezerviste (schutzwehr), on je na taj način osigurao ulazak Maribora 1. decembra 1918. u sastav nove države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Za Drugog svjetskog rata Maribor je kao i ostatak tadašnje slovenske Štajerske anektiran u Treći Reich kao dio ujedinjene Štajerske. Zbog tog je vjerojatno bio jedini grad nekadašnje Jugoslavije kog je posjetio Adolf Hitler 26. aprila 1941.

Nakon ponovne integracije u Jugoslaviju 1945. Maribor je izrastao u jedan od najznačajnijih industrijskih centara tadašnje države. Paralelno je postajao i kulturno obrazovni centar Slovenije, teatar, opera, novinsko izdavačka kuća Večer, a od 1975. i univerzitetski grad.

Znamenitosti

Adolf Hitler u posjetu Mariboru 1941.

Najveće znamenitosti Maribora su njegova katedrala sv. Ivana Krstitelja koja ima genezu od 12. vijeka. Prvi put je spomenuta 1248., ali je značajno izmjenjena u 17. i 18. vijeku. Pored toga to je i utvrda Mariborski grad kog je izgradio grof Brandis u 17. vijeku.

Poznati sugrađani

• Danilo Türk (1952. -), političar i državnik
• Mima Jaušovec (1956. -), nekadašnja teniserka
• Peter Vilfan (1957. -), nekadašnji košarkaš
• Oton Postružnik (1900. - 1978), slikar

Gradovi prijatelji

Maribor ima ugovore o prijateljstvu i partnerstvu sa slijedećim gradovima;

Novalja Kolan Marburg Peiteng Graz

Greenwich Szombathely Osijek Udine Tours

Kraljevo Pueblo Sankt Peterburg Harkov

Privreda i transport

Maribor je od sredine 19. vijeka izrastao u značajni industrijski centar; sa puno kojekakvih tvornica od tekstila do metala i automobila (TAM). Nakon osamostaljenja Slovenije dobar dio starih industrija je bankrotirao, pa je danas najznačajniji privredni pogon nekadašnja tvornica kemikalija Zlatorog (današnji Henkel), uz hidroelektrane na Dravi.

Maribor je odlično povezan sa svim slovenskim gradovima željeznicom i autoputevima, a ima i aerodrom Edvard Rusjan (IATA: MBX, ICAO: LJMB)

Praktički u samom gradu nalazi se poznato skijalište Mariborsko Pohorje.

Panorama grada duž Drave

Vanjske veze

Maribor na Wikimedijinoj ostavi

• Službene stranice Općine Maribor (sl)