Korisnik:Inokosni organ/Turska književnost

Početne stranice

• Turska književnost
• [[Kategorija:Turska književnost]]
• [[Kategorija:Turski pisci]]
• [[Kategorija:Turski pjesnici]]

Turski jezik

• Turski jezik
• Osmanski turski jezik
• Öztürkçe
• Orkhonsko pismo; Orhonski natpisi;
• Türk Dil Kurumu
• Turkijski jezici
• Staroanatolski turski jezik

Turska književnost

• Mahmud al-Kašgari (1008-1105) Y
• Jusuf Has Hadžib (+1085?) Y : Kutadgu Bilig (1069/70.) Y
• Šeik Edebali (1206–1326) Y
• Sulejman Čelebija (1351–1422) (nedostaje izvora ; slika turbeta ; A. Bom.)
• proširenje : Darir (14. stolj.) Y, Ebul Hasan Bekri, Ibn Arabi
• Osmanov san (Osman Gazi'nin rüyası) (malo preciznije u izvorima ; kategorije)
• Rumi
• Hacı Bektaş Veli (1209-1271)
• Sultan Valad (1226-1312)
• Aşık Paşa (1272-1333)
• Yunus Emre (1238-1321) Y
• Ahmedî (1334-1413)
• Imādud-Dīn Nasīmī (1369-1417)
• Ahmed Bican Yazıcıoğlu (?–1466)
• Âşıkpaşazâde (oko 1400–1484)
• Adni (1420-1474) Y
• Ahmed Paşa (1426-1497)
• Zeynep Hatun (1430?-1474) Y
• Ali Şir Nevai (1441-1501)
• Sultan Cem (1459-1495) Y
• Suzi Çelebi (oko 1455-1524)
• Dede Korkut (dodati)
• Nešri (oko 1450-1520) (klica)
• Uzun Firdevsi (1453-1512) (proširiti)
• Akşemseddin ili Mehmed Şemseddin (1389-1459), učenjak, pjesnik i mistik.
• Hamdija Čelebija, ili Ḥamd Allāh Ḥamdī (1449-1503), pjesnik.
• Latîfî (16. stoljeće)
• Güvahî (um. 1526) (klica)
• Afitabi, Makami, Munirî
• Kemalpaşazade (1469-1534) (puno toga nedostaje...)
• Priştineli Mesihi (1470-1512) Y
• Zati (1471-1546) (nedostaje izvora...)
• Sehi Bey (1471–1548) (slab stil teksta, popraviti...)
• Revani (1475-1524) Y
• Isa Necati (fl. 1480-1509)
• Lütfi Paşa (1488-1564)
• Fuzuli (1495-1556)
• Taşlıcalı Yahya (1498-1582)
• Seydi Ali Reis (1498–1563) (nedostaje: izvori, slike / vr / pr)
• Hayali (c. 1500 – 1557) (izvori, još podataka, djela)
• Mihri Hatun (1460 - 1506) (dopuniti)
• Ali Çelebi (1510-1572)
• Dukakinoğlu Ahmed (1514-1515)
• Aşık Çelebi (1520-1572)
• Ahdî (fl. 1552–1573)
• Bâḳî (1526-1600)
• Hubbi Hatun (fl. 1550-1590)
• Gelibolulu Mustafa Ali (1541–1600)
• Nefi (1572-1636)
• Abdullah Bosnevi (1584–1644) Y (dopuniti)
• Evliya Çelebi (1611-1685) : Seyahatname
• Katip Çelebi (1609-1657)
• Naîmâ (1655-1716)
• Sari Mehmet Paša (1656-1717)
• Neşati (+1674)
• Yirmisekiz Mehmed Çelebi (oko 1670–1732)
• Mehmed Raşid (1670–1735)
• Osman-aga Temišvarski (1671-1725)
• Seyyid Vehbi (1674-1736) (nedostaje izvora)
• Ibrahim Muteferika (1674—1745) (nedostaje podataka, izvora i preciznosti)
• Karađoz i Hadživat (Karagöz ve Hacivat)
• Nasredin hodža
• Keloğlan
• Nezim Frakulla (oko 1680–1760), Sulejman Naibi, Hasan Zyko Kamberi, Shahin Frashëri, Dalip Frashëri (Bejtadži)
• Ahmed Ibrahim Resmi (1700-1780)
• Fıtnat Hanım (1725-1780)
• Giritli Aziz Efendija (1749-1798) Y Y
• Şeyh Gâlib (1757-1799) (nedostaju izvori)
• Umihana Čuvidina (oko 1794 - oko 1870)
• Vartan–paša (1813–1879): Akabi Hikâyesi (1851)
• Ahmed Cevdet Paşa (1822-1895)
• Ibrahim Şinasi (1826 – 1871)
• Sami Frašeri (1850-1904) Y (nedostaje podataka, izvora i preciznosti)
• Ahmet Mithat (1844-1912), turski roman
• Namik Kemal (1840-1888) (nedostaje izvora)
• Ebüzziya Mehmed Tevfik (1849 – 1913)
• Bursali Mehmet Tahir (1861 – 1925)
• Halid Ziya Uşaklıgil (1866 – 1945)
• Mehmet Akif Ersoy (1873–1936): Safahat (1911-1933)
• Ömer Seyfettin (1884-1920)
• Mehmet Fuad Köprülü (1890-1966)
• Ismail Habip Sevük (1892-1954)
• Recaizade Mahmud Ekrem (1847-1913)
• Selma Rıza (1872—1931)
• Ziya Gökalp (1876-1924)
• Halide Edib Adıvar (1884 – 1964)
• Yahya Kemal Beyatlı (1884–1958)
• Mithat Cemal Kuntay (1885 - 1956)
• Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886 – 1973)
• Abdülhak Şinasi Hisar (1887 – 1963)
• Huriye Öniz Baha (1887 – 1950)
• Refik Halit Karay (1889 – 1965)
• Reşat Nuri Güntekin (1889 – 1956)
• Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889-1974) Y
• Ahmet Faruk Çamlıbel (1898–1973)
• Peyami Safa (1899–1961)
• Ruşen Eşref Ünaydın (1892–1959)
• Falih Rıfkı Atay (1894–1971)
• Genç Türkler (1908-1922) i Mladoturska revolucija
• Nazım Hikmet (1902-1963)
• Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962)
• Sait Faik Abasıyanık (1906 – 1954)
• Sabahattin Ali (1907 – 1948)
• Irfan Orga (1908-1970) Y
• Ahmet Muhip Dıranas (1909–1980)
• Kemal Tahir (1910 – 1973)
• Orhan Kemal (1914 – 1970)
• Fazıl Hüsnü Dağlarca (1914 – 2008)
• Garip : Orhan Veli (1914 – 1950), Oktay Rifat (1914 – 1988), Melih Cevdet (1915 – 2002)
• Tevfik Fikret (1867-1915)
• Tarık Buğra (1918-1994) Y
• Yusuf Atılgan (1921 – 1989)
• Vüs'at Orhan Bener (1922 - 2005)
• Yaşar Kemal (1923-2015)
• Attila İlhan (1925-2005)
• Fakir Baykurt (1929 – 1999)
• Adalet Ağaoğlu (1929 – 2020)
• Bilge Karasu (1930 - 1995) Y
• Furuzan Yerdelen (1932) (nedostaju izvori, stilski je drven clanak)
• Oğuz Atay (1934-1977)
• Yılmaz Güney (1937-1984) Y
• Nazlı Eray (1945)
• Zeynep Oral (1946)
• Zülfü Livaneli (1946)
• Mehmet Eroğlu (1948) Y
• Fethiye Cetin (1950)
• Feride Çiçekoğlu (1951)
• nobelovac Orhan Pamuk (1952)
• Tarık Günersel (1953)
• Murathan Mungan (1955)
• Ayşe Hür (1956)
• Latife Tekin (1957)
• Ayşe Sarısayın (1957)
• Hasan Ali Toptaş (1958)
• İhsan Oktay Anar (1960)
• Dikmen Gürün (1961)
• Suzan Samancı (1962)
• Mehmet Murat İldan (1965)
• Burhan Sönmez (1965)
• Elif Şafak (1971) Y (dopuniti bio, popraviti stil teksta)
• Seyhan Kurt (1971) (izvori...)
• Murat Uyurkulak (1972)
• Çiler İlhan (1972)
• Birgül Oğuz (1981)
• Sine Ergün (1982) Y

Bliski i pomoćni pojmovi

• Turska
• Vremeplov Osmanskog carstva
• Osmansko Carstvo | Istorija Osmanskog carstva | Administrativna podjela Osmanskog Carstva

• Arapska poezija ; Perzijska književnost ;Arapska književnost ; Kuran

Hafiz | Firdusi (Šahname) | Sanai (Hakim Abul-Madžd Madždud ibn Adam Sanai Gaznavi) | Atar Nišapuri | Sadi (Bostan, Golestan) | Nezami Gandžavi | Omar Hajjam | Abu Said (1350-1335) | Baba Taher | Baba Afzal (Afdal al-Din Kashani) | Al-Mutanabi | Imrul Kajs | Adi Ibn Zayd | Al-Hansa | Samaval ibn Adiya (Samaw al ibn Adiya) | Ibn Batuta | Al-Džahiz | Al-Tabari | Rabija od Basre | al-Hariri | Al-Gazali | Ibn Quzman | Jakut al-Hamavi | Ibn Khallikan | Halil Džubran | Rudaki | Farohi | Ibn Rušd | Ibn Sina | Ibn Arabi

• Religija : Sufizam
• [[Kategorija:Mitološki arhetipovi]]

___________________________________

• Lütfi Paşa
• Aşık Çelebi
• Mehmet Fuad Köprülü
• Mehmet Köprülü
• Junus-paša
• Sultanija Safije (nedovršeno)

___________________________________

• sultan Mustafa III (1717–1774, vlad. 1757–21. i januar 1774)
• sultan Selim III (1761–1808, vlad. 1789–1807)
• sultan Murat IV (1612–1640, vlad. 1623–1640)
• sultan Osman II (1604–1622, vlad. 1618–1622)
• sultan Ahmed I (1590–1617, vlad. 1603–1617)
• sultan Sulejman I (1494–1566, vlad. 1520–1566)
• sultan Selim I (1470–1520, vlad. 1512–1520)
• sultan Bajazid II (1447–1512, vlad. 1481–1512)

___________________________________

Osmanska povijest

• Mehmed II | Sulejman I | Mehmed-paša Sokolović |
• Spisak sultanaY | Spisak sadrazama | Spisak sultanija YY (izvori...)
• [[Kategorija:Osmansko Carstvo]]
• Hronologija Osmanskog carstva |
• Osman I | Orhan | Dursun Fakih |
• Osmanska vojska | devşirme | Janjičari | Sejmeni | Spahija | Akindžije | Bašibozuk |
• Doba lala Y |
• Veli Mahmud-paša | Hersekli Ahmed-paša | Mustafa Fazıl Paşa | Isa-beg Isaković | Lala Mustafa-paša | Hajrudin Barbarosa | Ibrahim-paša Pargalija | Koča Sinan-paša | Hekimoglu Ali-paša | Čandarli Halil Hajredin-paša | Alejdin-paša | Zagan-paša | Sulejman Baltaoğlu |
• Ćuprilići Y | Zurnazen Mustafa Paşa Y | Mutasarif Y | Mutasarifat Libanonske planine Y Y |
  

Bitka kod Mancikerta | Prvi križarski rat | Opsada Nikomedije | Bitka na Kosovu | Lazar Hrebeljanović | Bitka kod Nikopolja | Timur | Bitka kod Ancyre | Osmanski interegnum | Bitka kod Galipolja | Opsada Kostantinopole | Opsada KrojeY | Kroja | Skenderbeg | Opsada Beograda | Prva opsada Beča | Mohačka bitka | Opsada Sigeta | Bitka kod Lepanta |
Druga psada Beča | Bitka kod Sente | Bitka kod Petrovaradina |
Prvi srpski ustanak | Drugi srpski ustanak | Ali-paša Janjinski | Husein Gradaščević | Ali-paša Rizvanbegović | Veliki bosanski ustanak | Grčka revolucija | Bosansko-hercegovački ustanak | Albanski ustanak |
Arhitektura: Hovsep Aznavur | Kolyu Ficheto | Mimar Kasemi | Kegham Kavafyan | Mimar Kemaleddin | Sarkis Lole | Antoine Ignace Melling | Mimar Hayruddin | Matrakçı Nasuh | Xenophon Paionidis | Sedefkar Mehmed Agha | Atik Sinan | Mimar Sinan | Vedat Tek | Alexander Vallaury | Krikor Amira Balyan | Garabet Amira Balyan | Nigoğayos Balyan | Sarkis Balyan |
Osmansko Carstvo | Hronologija Osmanskog carstva | Neoosmanizam | Veliki vezir Y | Abdülcelil Levni | Joseph von Hammer-Purgstall

Geografija i ostalo

Popis gradova u Turskoj Y | Kategorija:Gradovi u Turskoj | Istanbul | Amasya | Manisa | Sredozemno more | Arnavutköy | Izmir | Ankara | Bursa | Adana | Gaziantep | Antalya | Diyarbakır | Söğüt | İznik | İzmit | Mersin | Van | Kayseri | Üsküdar | Sinop | Trabzon | Şanlıurfa | Malatya | Kahramanmaraş | Samsun | Gebze | Antakya | Tokat | Jedrene | Fetihiye | Denizli | Pamukkale | Bodrum | Çeşme | İskenderun | Karaman | Osmaniye | Kars | Rize | Erzincan | Aksaray | Merzifon | Kütahya | Via Egnatia | Via Militaris | Via Pontica | Strata Diocletiana | Kaneš | Tarhuntassa | Hattusa | Poluotok Teke Y | Arnavutköy (okrug) | Anatolska ploča | Anatolija | Ararat | Beşiktaş | Karaköy | Pera | Maslak | Levent | Rumelija | Dardaneli | Bosfor | Zlatni rog.
Bajazitova džamija | Edirnekapı | Yenikapı | Yedikule (Yaldızlıkapı, Altınkapı, Porta Aurea)
Selimija | Bursa | Cumalıkızık | Safranbolu | Diyarbakırska tvrđava | Hevselski vrtovi | Velika džamija i bolnica u Divriğiju | Hattusa | Topkapi Saraj | Sulejmanije džamija | Kuşadası |
Letoon | Arslantepe | Afrodizija | Ani | Ksantos | Çatalhöyük | Nemrut | Ararat | Efes | Göbekli Tepe | Hijerapolis | Pamukkale | Hipodrom u Carigradu | Aja Sofija | Milet | Pergam | Kos | Santorini | Minojska erupcija | Eresos | Sinop | Lampsak | Kizik | Tars | Bitinija | Pont | Trakija | Alkej |
Hatun | Aja Sofija | Biblioteka Celsa | Sultanahmetova džamija | Yildirimova džamija | Göreme | Pergamska biblioteka | Wilusa ili Troja | Topkapi Saraj | Harem | Konstantinov hipodrom | Zmijski stub | Yedikule | Dolmabahçe Saraj | Kula Galata Y| Beyoğlu | Zelena grobnica |
Oguzi

Politika i povijest 19. i 20. stoljeća:

Tanzimat | Nahda | Rusko-turski rat | Sanstefanski mir | Mlade Osmanlije Y | Mladoturci | Panturkizam | Kolonijalizam |
Prvi balkanski rat i Drugi balkanski rat | Prvi svjetski rat | Armenski genocid | Grčko-turski rat | Turska revolucija |
Kemal Atatürk | İsmet İnönü | Kemalizam | Ataturkove reforme | Sporazum u Sèvresu | Velika narodna skupština Turske | Stranka CHP | Zakon o prezimenu (Turska) (1934) Y |
Adnan Menderes | Celal Bayar | Cemal Gürsel | Fahri Korutürk | Kenan Evren | Süleyman Demirel | Sivi vukovi (pokret) | Abdullah Çatlı | Alparslan Türkeş | Državni udar u Turskoj | Državni udar 1960. | Državni udar 1971. | Državni udar 1980. | Državni udar 1993. | Državni udar 1997. | Državni udar 2016. | Millî Görüş |
Necmettin Erbakan | Recep Tayyip Erdoğan | Stranka AKP | Državni udar u Turskoj 1980. | Ugovor o gastarbajterima |

Stil

Anti-heroj | Ašik | Biografija | Divan (književnost) | Divan (razvrstavanje) | Gazel | Hadis | Hagiografija | Hikaye | Historiografija | Kaligrafija | Kaside | Makam | Mawize | MesneviY | Metrika | Muhammes | Münacaat | Muraba | Müstezat | Naat | Nasib | Novela | Oda | Parodija | Poezija | Pripovijetka | Roman | Satira | Stih | Teatar sjena | Tughra | Tuyugh | Putopis | Dvostih | Katren | Rima |Tezkire

Turkolozi

Ekmeleddin İhsanoğlu | Halil İnalcık | Vilhelm Thomsen | Vasilij Radlov | François Mesgnien | Olžas Suleimenov | Lav Gumiljev | Mikhail Hudjakov | Ekrem Čaušević | Joseph de Guignes | Vladimir Dal | Agop Dilâçar | Anna Dybo | German Fjodorov-Davidov | Richard Nelson Frye | Gerhard Doerfer | Edward Gibbon | Orazak Ismagulov | Dimitrie Cantemir | Mehmet Fuat Köprülü | Dimitri Kitsikis | Zeynep Korkmaz | Vladimir Minorskij | Gyula Németh | Talât Tekin | Sergej Tolstov | Étienne de la Vaissière | [[Ahmet Cevdet-Paša]]

Struktura

Orhonski natpisi (8. vijek), prvo dokumentirano turkijsko književno djelo.
Najraniji prijevod Kurana na turkijskom: 11. vijek, zatim na na horezmskom turskijskom oko 1363. godine.
Mahmud al-Kašgari, Dīwān Lughāt al-Turk (1072/74.), prvi rječnik i gramatika turkijskog jezika; Jusuf Has Hadžib, Kutadgu Bilig (1069/70.), filozofski traktat.

13./14. vijek: Rumi, Hacı Bektaş Veli, Sultan Valad, Yunus Emre** (prvi pjesnik), Darir;
Osman i Orhan (1288-1359); Osmanov san, Şeyh Edebali

14. vijek: Ahmedi

15. vijek.
Osmanski interegnum (1402-1413); Şeyhî*, Nasīmī, Aşık Paşa*.
Mehmed II (1451-1481): „Zakonik Osmanove kuće” (Kanunname-i Ali Osman) iz razdoblja Mehmeda II., prvi pravni dokument na turskom jeziku.
Nevaî, Neşri, Kemalpaşazade*, Aşıkpaşazade*, Mesihi*, Zeynep Hatun, Mihri Hatun, Suzi Çelebi, Firdevsî*, Güvâhî, Revani, Latîfî*, Hayâlî*.

16. vijek.
Sulejmanovo razdoblje (1520-1566): Lütfi Paşa, Mimar Sinan, Mihrimah, Ibrahim-paša Pargalija, Rustem-paša Opuković, Mehmed-paša Sokolović, Lala Mustafa-paša, Hajrudin Barbarosa
Fuzuli**, Zati**, Sehi Bey, Seydi Ali Reis, Aşık Çelebi, Taşlıcalı Yahya, Hubbi Hatun.
Suton: Ahdi, Bâkî**, Nefi

17. vijek
Evlija Čelebija, Abdullah Bosnevi, Katip Çelebi
Seyyid Vehbi, Mehmed Raşid, Osman-aga Temišvarski

18. vijek
Nedîm**
Ibrahim Muteferika
Giritli Aziz Efendija, Şeyh Galip**

19. vijek.
Tanzimat (1839-1876), Mlade Osmanlije, Mladoturci, Mladoturska revolucija
Kraj 19. vijeka: Namık Kemal**, İbrahim Şinasi**, prvi dramski komad (Şair Evlenmesi, 1859), Ziya-paša, Ahmet Mithat, Sami Frashëri, Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (1875, prvi roman).

20. vijek. Početkak stoljeća: Fatma Aliye Topuz, Halide Edib Adıvar, Selma Rıza, Halid Ziya Uşaklıgil
Prvi svjetski rat, Turski rat za nezavisnost; Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Kemalizam, (Zakon o prezimenu); kemalizam: Ziya Gökalp*, Yusuf Akçura, Yakup Kadri Karaosmanoğlu*, Yahya Kemal Beyatlı
poezija: Orhan Veli (Garip, Oktay Rıfat, Melih Cevdet), Fazıl Hüsnü Dağlarca*, Nazim Hikmet, Cahit Sıtkı Tarancı, İsmet Özel, Cemal Süreya, Attila İlhan
1940e: Sabahattin Ali (Kürk Mantolu Madonna, 1943), Tarık Buğra
1950e: Yaşar Kemal*, İrfan Orga, Kemal Tahir, Orhan Kemal
1970e: Bilge Karasu, Füruzan
1980e i 1990e: Orhan Pamuk**, Mehmet Eroğlu, Murathan Mungan*, Burhan Sönmez*, Feride Çiçekoğlu, Fethiye Cetin, Ayşe Hür, Ahmet Altan
2000e i 2010e: Elif Şafak*, Sine Ergün, Birgül Oğuz, Perihan Mağden, Aslı Erdoğan

Studije: Ahmet Hamdi Tanpınar, Murat Belge, Mehmet Kaplan, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Mina Urgan, Mehmet Fuad Köprülü, Hilmi Ziya Ülken, Alessio Bombaci, Talât Sait Halman, Şükrü Elçin, Halil İnalcık, Kenan Çayır, Metin Celâl, İlber Ortaylı.

Šablon:Turska književnost

Nacrt za Šablon:Turska književnost :