Ankara
 | |
| Koordinate: 39°52′N 32°52′E / 39.867°N 32.867°E | |
| Država |  Turska
|
| Regija | Centralna Anadolija |
| Provincija | Ankara |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Mansur Yavaş |
| Površina | |
| - Ukupna | 2 516 km² |
| Visina | 938 |
| Stanovništvo (2000.) | |
| - Urbano područje | 3 203 362 |
| - Područje utjecaja | 4 007 860 |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC+3) |
| Poštanski broj | 06xxx |
| Pozivni broj | 312 |
| Službena stranica www.Ankara.bel.tr/ | |
| Karta | |
  Ankara | |
Ankara (nekad zvana Angira i Angora) je glavni grad Republike Turske, administrativni centar Provincije Ankara, u regiji Centralna Anadolija . Sa svojih 3 203 362 stanovnika u užem centru (4 007 860 metropolski grad)[1] ona je drugi grad po veličini u Turskoj.
To je slavni grad po svojim mačkama - Angora, Angora zečevima i Angora kozama poznatim po dugoj dlaci iz koje se dobija skupocjeni moher
Etimologija[uredi | uredi kod]
Kao i mnogi drugi antički gradovi i Ankara je više puta u svojoj historiji mijenjala svoje ime. Isprva se zvala Ankuvaš kad je bila hetitski kultni centar[2] U doba Stare Grčke zvala se Ankira (grčki: Ἄγκυρα [Ánkyra], "sidro"). Od osmanskih vremena nakon 1073. postala je znana kao Angora. Ime je promjenila 1930. kad je odlukom turske državne pošte postala - Ankara[3]
Historija[uredi | uredi kod]
Iako je precizan datum kad je osnovana Ankara i dalje neizvjesan, arheološki nalazi ukazuju da nastanjen još od kamenog doba, kao i to da je na prostoru grada nalazio prosperitetni frigijski grad od kraja 2. milenija pne..
Aleksandar Veliki osvojio je Ankaru - 333. pne., u 3. vijeku pne. grad je bio prijestolnica Tektosaga jednog galatskog plemena. Od 25. pne. za vrijeme vladavine cara Augusta Ankara je postala dio Rimskog Carstva .[4]
Za bizantske vladavine, Ankara je bila meta napada Perzijanaca i Arapa. Oko 1073. Ankara je pala u ruke Seldžuka ali ju je križar Raymond Tuluški - 1101. preoteo.[4]Bizant ipak nije mogao dugo održati svoju vlast, tako da je Ankara je postala kamen spoticanja između Seldžuka i njihovih rivala među turskim graničnim klanovima, a nakon 1143. između samih seldžučkih prinčeva. Nakon osnivanja Osmanskog Carstva Ankara je počela stagnirati kao perifeferni grad carstva.[4]
Mongolski vladar Timur zauzeo je Ankaru 1354., ali ju je već 1403. preoteo Orhan drugi sultan Osmanske dinastije. Nakon tog je ostala u osmanskim rukama, u kasnijim vijekovima, grad je ponovno postao važan, kao trgovački centar na karavanskom putu za istok.[4]
Nakon Prvog svjetskog rata - lider mladoturaka Mustafa Kemal Ataturk, odabrao je Ankaru za sjedište svog štaba 1919. iz kog je organizirao borbu kako protiv grčkih intervenističkih snaga, tako i protiv sultana i njegove vlade u Istanbulu. Nakon osnivanja Republike Turske - 1923. Ankara je proglašena glavnim gradom nove države.[4]
Znamenitosti[uredi | uredi kod]
Arhitektura Ankare je ogledalo njene duge prošlosti. Iz vremena rimske vladavine ostali su ostatci termi, Julianov stup i Augustov hram podignut 25. pne. - 20. pne.. Iz bizantskih vremena ostali su djelovi kaštela na brdu iznad grada i groblje. Najstarija džamija u gradu je Alâeddin, iz doba Seldžuka (12. vijek) s jednim minaretom, koja se nalazi na obroncima brda na kom dominira kaštel (kale).
Građevine iz osmanskog perioda su brojne, od njih vrijedi spomenuti džamiju Haci Bayram (1427.-1428.), kao i Bezistan Mahmud Paše i Kuršumli han, dvije građevine iz 15. vijeka koje su danas preuređene u Muzej anadolijskih civilizacija.[4] U njemu se čuva svjetski poznata Hetitska kolekcija. Vrijedan je i Etnografski muzej sa svojom zbirkom umjetnosti i folklora turskog naroda.
U modernom južnom dijelu grada izgrađenom nakon 1924. nalazi Mauzolej Kemala Atatürka - turskog generala i državnika [4], izgrađen 1953. godine, u kome se nalazi Atatürkov grob, kao i grob njegovog nasljednika Ismeta Inenija.
Geografske karakteristike[uredi | uredi kod]
Ankara leži na sjeverozapadu Turske, 200 km od crnomorske obale [4] i 450 km jugoistočno od Istanbula.
Historijski centar Ankare smjestio se na stjenovitom brdu visokom 150 m, na lijevoj obali rijeke Ankara Çayı, pritoke Sakarje.
Klimatske karakteristike[uredi | uredi kod]
Ankara ima čistu Kontinentalnu klimu, sa hladnim snježnim zimama i toplim suhim ljetima. Kiše padaju u proljeće i jesen, ali malo jer na Ankaru padne prosječno na godinu samo oko 415 mm oborina, tako da po Köppenovoj klasifikaciji klime gotovo da ima Polupustinjsku klimu, BSk
| Klimatološki medijani za Ankara | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 1 | 4 | 10 | 15 | 20 | 24 | 27 | 28 | 24 | 18 | 10 | 4 | 15 |
| Srednji minimum (°C) | −6 | −5 | −1 | 3 | 6 | 9 | 12 | 12 | 8 | 3 | −1 | −3 | 3 |
| Precipitacija (mm) | 40 | 31 | 36 | 51 | 52 | 39 | 17 | 15 | 18 | 32 | 36 | 48 | 415 |
| Izvor: [5] | |||||||||||||
Privreda[uredi | uredi kod]
Država je najveći poslodavac u Ankari, pošto najveći broj ljudi radi u državnoj administraciji. Ali Ankara je drugi po veličini industrijski centar u zemlji, odmah nakon Istanbula. Ankara ima brojne vinarije, veliku pivovaru, brojne tvornice prehrambene industrije, građevinskog materijala, tvornicu traktora i cementaru.[4]
Ankara je važno prometno čvorište Turske, tu se ukrštaju magistralni autoputi i željezničke pruge Anadolije.[4]
Sjeveroistočno od centra grada 28 km nalazi se veliki Međunarodni aerodrom Esenboğa (IATA: ESB, ICAO: LTAC) izgrađen 1955.
Obrazovanje i kultura[uredi | uredi kod]
Ankara ima pet javnih univerziteta i nekoliko akreditovanih privatih univerziteta. Najstariji je Univerzitet u Ankari, osnovan 1946., drugi je Tehnički univerzitet Bliskog istoka osnovan 1956., uz to u gradu djeluje od 1967. Univerzitet Hacettepe, Univerzitet Gazi i Univerzitet Yıldırım Beyazıt.[4] Privatni univerziteti u Ankari su Univerzitet Atılım, Başkent, Bilkent, Çankaya, TED, Ekonomski i tehnološki univerzitet TOBB, Univerzitet Turske aeronautičke organizacije, Univerzitet Ufuk, a do 2016. i Univerzitet İpek koji je zatvoren sa više institucija u zemlji nakon neuspjelog vojnog udara. U gradu djeluju i Vojna medicinska akademija i Vojna akademija. U Ankari se nalaze i Nacionalna biblioteka, Državni teatar i Predsjednički simfonijski orkestar.[4]
Gradovi prijatelji[uredi | uredi kod]
Ankara ima ugovore o prijateljstvu sa slijedećim gradovima;[6]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „TURKEY: Census Population” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 31. 05. 2012.
- ↑ „Judy Turman: Early Christianity in Turkey”. Socialscience.tjc.edu. Pristupljeno 31. 05. 2012.
- ↑ Tore Kjeilen (03. 09. 2004). „Ankara”. I-cias.com. Arhivirano iz originala na datum 2009-01-13. Pristupljeno 31. 05. 2012.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 „Ankara” (engleski). Encyclopædia Britannica Online. Pristupljeno 30. 05. 2012.
- ↑ „Weather Information for Ankara”. Turkish State Meteorological Service. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-18. Pristupljeno 29. 05. 2012.
- ↑ „Ankara Metropolitan Municipality: Sister Cities of Ankara”. Ankara Büyükşehir Belediyesi - Tüm Hakları Saklıdır. Kullanım Koşulları & Gizlilik.. Arhivirano iz originala na datum 2009-01-14. Pristupljeno 30. 05. 2012.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Ankara na portalu Encyclopædia Britannica Online (en)
- Službene stranice grada Arhivirano 2009-07-14 na Wayback Machine-u (tr)