David Albahari
| David Albahari | |
|---|---|
 | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 15. 3. 1948. Peć |
| Smrt | 30. 7. 2023. (dob: 75) Beograd |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | pisac |
| Opus | |
| Književne vrste | roman, kratka priča |
| Znamenita djela | |
| |
| Nagrade | |
David Albahari (Peć, 15. 3. 1948 – Beograd, 30. juli 2023) bio je srpski književnik, prevodilac i akademik SANU. Pisao je uglavnom romane i kratke priče koje su često autobiografske. Takođe je bio i prevodilac sa engleskog jezika.
Biografija[uredi | uredi kod]
David Albahari rođen je u Peći 15. 3. 1948 godine. Jevrejskog je porekla.[1] Otac mu je bio pobožan čovek, ali je tek nakon penzionisanja počeo redovno odlaziti u hram i postao aktivan član jevrejske zajednice. U kućanstvu Albaharijevih su se obeležavali svi jevrejski praznici i običaji.[1] David je u Zagrebu studirao englesku literaturu i jezik. Prvu zbirku kratkih priča „Porodično vreme“ je objavio 1973. Postao je popularan u književnim krugovima četvrtom knjigom „Opis smrti“, za koju je dobio nagradu „Ivo Andrić“.
1991. godine je postao predsednik Federacije jevrejskih zajednica Jugoslavije, a radio je i na evakuaciji jevrejskog stanovništva iz Sarajeva. 1994. godine se preselio s porodicom u Kalgari, gde i dalje živi. I dalje piše i objavljuje na srpskom jeziku. Dobitnik je NIN-ove nagrade za roman „Mamac“ 1996. godine i nagrade Zlatni suncokret za zbirku priča „Svake noći u drugom gradu“ 2008. godine.
David Albahari je pisac prilično zatvorenog, na momente čak hermetičnog izraza, autor koji zahteva ne samo veliki čitalački napor, već i punu saradnju čitaoca u izgrađivanju značenja pojedinih dela. Uprkos tome, on je tokom svog gotovo tridesetogodišnjeg postojanja u srpskoj literaturi stekao ne samo nepodeljenu naklonost kritike, već i prilično veliki broj čitalaca. Interesantna je pojava da se među ljubiteljima knjige u Srbiji teško može naći čitalac koji nema jasno izražen vrednosni stav prema Albaharijevom opusu: s jedne strane nalazi se prilično širok sloj obožavalaca njegove proze među kojima on često predstavlja pravog kultnog pisca, dok se s druge strane nalazi nešto uža grupa onih kojima izrazita složenost i naglašena artificijelnost njegovog izraza stvara prilično jak otpor.
Kritika je od samog početka prihvatila Albaharijevo stvaralaštvo uz izuzetno pohvalne ocene, počev od najranijih prikaza prve zbirke, kada je Bogdan A. Popović zaključio u prikazu „Porodičnog vremena“ da je pripovedačka polazišna pozicija „za darovitog mladog pisca... od neprocenjive vrednosti“, pa sve do skorašnjeg suda Vase Pavkovića da je samo pitanje vremena „kada će svet prepoznati velikog pisca srpskog jezika“. Albaharijeva ostvarenja prevođena su na francuski, nemački, engleski, hebrejski, poljski, italijanski, makedonski, slovenački, albanski, slovački, mađarski...
Kasnih osamdesetih, Albahari je započeo prvu formalnu peticiju za legalizaciju marihuane u Jugoslaviji. Za sebe tvrdi da nije vernik, te da mu je uvek smetalo automatizovanje religije.[1]
U julu 2016. godine osvojio je prvu nagradu na festivalu "Друга приказна" (Druga priča), u Skoplju, Makedoniji[2].
U Novom Sadu uručena mu je Međunarodna nagrada za književnost „Aleksandar Tišma”, za roman "Danas je sreda", 2022
Dugim godinama je živio u Kalgariju u Kanadi.
Nakon duge bolesti, umro je u Beogradu 30. jula 2023. godine u svojoj 76. godini.[3][4][5]
Bibliografija[uredi | uredi kod]
Zbirke priča[uredi | uredi kod]
- „Porodično vreme“ (1973)
- „Obične priče“ (1978)
- „Opis smrti“ (1982)
- „Fras u šupi“ (1984)
- „Jednostavnost“ (1988)
- „Pelerina“ (1993)
- „Izabrane priče“ (1994)
- „Neobične priče“ (1999)
- „Drugi jezik“ (2003)
- „Senke“ (2006)
- „Svake noći u drugom gradu“(2008)
- „21 priča o sreći“ (2017)
Romani[uredi | uredi kod]
- „Sudija Dimitrijević“ (1978)
- „Cink“ (1988)
- „Kratka knjiga“ (1993)
- „Snežni čovek“ (1995)
- „Mamac“ (1996)
- „Mrak“ (1997, 2008)
- „Gec i Majer“ (1998)
- „Svetski putnik“ (2001)
- „Pijavice“ (2006)
- „Ludvig“ (2007)
- „Brat“ (2008)
- „Ćerka“ (2010)
- „Kontrolni punkt“ (2011)
Knjige eseja[uredi | uredi kod]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Banjac, Dragan (4. 11. 2013). Intervju – David Albahari: Pisanje je za mene utjeha. Pobjeda. Preuzeto 9. 3. 2014
- ↑ Давид Албахари - добитник на првата награда „Друга приказна“
- ↑ „Preminuo književnik David Albahari”. Al Jazeera Balkans. Pristupljeno 30. 7. 2023.
- ↑ „Umro nagrađivani srpski književnik i prevoditelj David Albahari”. Jutarnji List. Pristupljeno 30. 7. 2023.
- ↑ „Preminuo David Albahari”. Danas. Pristupljeno 30. 7. 2023.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Biografija na sajtu SANU Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u
- Stranice Davida Albaharija na srpskom i engleskom
- Dela Davida Albaharija i elektronskom obliku - iBiblioteka Arhivirano 2017-07-10 na Wayback Machine-u
- Biografija na Internationales Literaturfestival Berlin Arhivirano 2004-12-14 na Wayback Machine-u (en)
- „’Marihuana marš' u Beogradu‘“ (sh)
- Intervju sa Albaharijem Arhivirano 2012-04-18 na Wayback Machine-u (en)
- Intervju sa Albaharijem Arhivirano 2007-10-12 na Wayback Machine-u (ru)
- Intervju sa Albaharijem (na beloruskom) Arhivirano 2007-10-12 na Wayback Machine-u
- Albahari: Svet rata i svet medija (B92, 23. novembar 2011)
- Stranice Davida Albaharija na srpskom i engleskom
- Biografija na Internationales Literaturfestival Berlin Arhivirano 2004-12-14 na Wayback Machine-u
- "'Marihuana marš' u Beogradu"
