Kortizol

Kortizol
(IUPAC) ime
	(11β)-11,17,21-trihydroxypregn-4-ene-3,20-dione
Klinički podaci
Identifikatori
CAS broj	50-23-7
ATC kod	H02AB09 (i drugi)
PubChem	5754
ChemSpider	5551
Hemijski podaci
Formula	C21H30O5
Mol. masa	362.460
SMILES	eMolekuli & PubHem
InChI
	InChI=1S/C21H30O5/c1-19-7-5-13(23)9-12(19)3-4-14-15-6-8-21(26,17(25)11-22)20(15,2)10-16(24)18(14)19/h9,14-16,18,22,24,26H,3-8,10-11H2,1-2H3/t14-,15-,16-,18+,19-,20-,21-/m0/s1; Key: JYGXADMDTFJGBT-VWUMJDOOSA-N
Farmakoinformacioni podaci
Trudnoća	?
Pravni status	Rx Only (U.S.) (izuzev 1-2% jačine topikalno)
Način primene	Oralno, intravenozno, topikalno

Kortizol (ili hidrokortizon) je steroidni hormon, kore nadbubrežne žlijezde, koji sudjeluje u regulaciji metabolizma ugljikohidrata, masti i proteina, ima ulogu pri stresu i upali, te u različitoj mjeri djeluje na brojne sustave u tijelu čovjeka. Kortizol i ostali hormoni kore nadbubrežne žlijezde koji imaju značajan učinak na povećanje koncentracije glukoze u krvi nazivaju se glukokortikoidi. Protuupalni učinak kortizola koristi se u liječenju brojnih bolesti, te su sintetizirani brojni kemijski spojevi koji služe kao protuupalni lijekovi, a nazivamo ih kortikosteroidima.

Glavni učinci kortizola na metabolizam su: kortizol u jetri povećava glukoneogenezu (stvaranje glukoze iz aminokiselina i drugih spojeva); uzrokuje smanjenje količine proteina u svim stanicama osim u jetrenim; povećava iskorištavanja masnih kiselina za dobivanje energije u stanici, te smanjuje iskorištavanje glukoze u stanicama. Svi ti učinci dovode do povećane količine glukoze u krvi i čuvanja zaliha glukoze (sintezom glikogena - glikogeneza).

Kortizol se izlučuje kao odgovor na lučenje adrenokortikotropnog hormona (ACTH), te na psihički ili fizički stres.