1876

Ovo je članak o godini 1876.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	18. vijek – 19. vijek – 20. vijek
Decenija:	1840-e  1850-e  1860-e  – 1870-e –  1880-e  1890-e  1900-e
Godine:	1873 1874 1875 – 1876 – 1877 1878 1879

1876. po kalendarima

Gregorijanski	1876. (MDCCCLXXVI)
Ab urbe condita	2629.
Islamski	1292–1293.
Iranski	1254–1255.
Hebrejski	5636–5637.
Bizantski	7384–7385.
Koptski	1592–1593.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1931–1932.
• Shaka Samvat	1798–1799.
• Kali Yuga	4977–4978.
Kineski
• Kontinualno	4512–4513.
• 60 godina	Yang Vatra Miš (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11876.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1876 (MDCCCLXXVI) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom, odn. prijestupna godina koja počinje u četvrtak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Događaji

Januar/Siječanj

• 1. 1. - Počinje s radom nemačka centralna banka Reichsbank.
• 22. 1. (10. 1. po j.k.) - U Srbiji donet Zakon o ličnoj bezbednosti, namenjen zaštiti od policijske samovolje u kazneno-sudskom postupku.
• 31. 1. - Srpska skupština ovlastila prinudni zajam od 18 miliona dinara ("Srpski narodni zajam").

Februar/Veljača

• 1. 2. - Vlada SAD proglasila neprijateljskim bande Sijuksa koji su još uvek van rezervata.
• 5. 2. - Knez Milan Obrenović potpisao "Ustrojstvo đeneralštaba" kojim je postavljen temelj nacionalne vojnogeodetske službe.
• 6. 2. - Osnovano Srpsko društvo Crvenog krsta.
• 14. 2. - Trka za patentiranje telefona: Elisha Gray prijavio najavu patenta (patent caveat) a Bellov advokat patent.
• 19. 2. - Treći karlistički rat u Španiji: vladine snage uspevaju, nakon ogorčenog karlističkog otpora, zauzeti na juriš njihovo poslednje uporište Estellu u Baskiji - u narednim danima karlisti napuštaju Španiju, rat je završen.
• 24. 2. - Praizvedba Ibsenovog komada Peer Gynt u Kristijaniji (Oslu), muzika Edvard Grieg.
• 27. 2. (15. 2. po j.k.) - "Afera sa crvenim barjakom" u Kragujevcu - slavljenička radikalska povorka izazvala nemire u gradu, nakon što protivnici nisu uspeli da ih smene u opštinskom odboru.
• februar - Proglas bosansko-hercegovačkih ustanika napada Srbiju (tj. kneza Milana) zbog nepomaganja ustanka.

Mart/Ožujak

• 7. 3. - Alexander Graham Bell dobio u SAD patent za telefon.
• 10. 3. - A. G. Bell prvi put preneo jasan govor preko žice: "Mr. Watson, come here, I want to see you..".
• mart - Bibliotekar Melvil Dewey objavio pamflet u kome je opisao Deweyev decimalni sistem klasifikacije.
• 25. 3. (13. 3. po j.k.) - Pod austrougarskim pritiskom srpska vlada daje izjavu da neće napadati Tursku (ni zvanična Rusija ne želi srpsko mešanje).
• mart - "Jovanka Merkusova" (Jeanne Merkus), Holanđanka učesnica hercegovačkog ustanka, izaziva uzbuđenje u Beogradu.
• 20. 3. - Reformom u Švedskoj stvorena odvojena pozicija šefa vlade, prvi je Louis Gerhard De Geer.

• proleće - Indijanci se okupljaju u logoru Bika Koji Sedi u regionu reke Little Bighorn u Montani.

April/Travanj

• 30. 4. - U beogradskom Narodnom pozorištu prvi put izvedena Šekspirova tragedija "Romeo i Julija".

Maj/Svibanj

• 1. 5. - Britanska kraljica Viktorija dobila titulu Carice Indije.
• 2. 5. (20. 4. po j.k.) - U osmanskoj Bugarskoj izbija Aprilski ustanak
• 6. 5. (24. 4. po j.k.)- Nakon ostavke Kaljevićeve vlade, povratak Stevče Mihailovića na čelo ministarskog saveta ("Drugo akciono ministarstvo"), Jovan Ristić je opet ministar inostranih poslova.
• 10. 5. - 10. 11. - U Filadelfiji, SAD, otvorena Centennial Exposition, svetska izložba povodom 100-godišnjice američke Deklaracije nezavisnosti.
• 11 - 12. 5. - Velika istočna kriza: Berlinski memorandum Nemačke, Austrougarske i Rusije o nameri zaštite hrišćana Balkana - britanski premijer Benjamin Disraeli ga odbija.
• 14. 5.? - Batački masakr: Turci ubili najmanje 1.200 Bugara u mestu Batak.
• maj - Razlovački ustanak kod Berova u Makedoniji.
• 17. 5. - Nikolaus Otto prijavio patent stacionarnog četvorotaktnog motora sa unutrašnjim sagorevanjem (Otto motor).
• 27. 5. - Ruski general Mihail Černjajev postao srpski državljanin i đeneral.
• 30. 5. - Zbačen turski sultan Abdul Aziz, postavljen njegov nećak Murat V..

Jun/Juni/Lipanj

• 13. 6. - Slikarka Katarina Ivanović postala prva žena akademik u Srbiji (članica Srpskog učenog društva).
• 16. 6. - Sklopljen savez Srbije i Crne Gore.
• 25. 6. - u bici Sa Siouxima na Little Bighornu ubijen je general George Armstrong Custer i njegovih 250 vojnika.
• 26. 6.? - Sa Beogradske tvrđave skinuta turska zastava, poslednji znak sizerenstva nad Srbijom.
• 30. 6. (18. 6. po j.k.) - Srbija i Crna Gora objavljuju rat Turskoj (prelazak granice dva dana kasnije).
• 30. 6. - Novi ustav Španije: prilagođeno kralju i eliti.

Jul/Juli/Srpanj

• 2. 7. (20. 6. po j.k.) - Početak borbi u Srpsko-turskom ratu (državni praznik u Srbiji od 1879.).
• 8. 7. - Rajhštatska konvencija - Rusija navodno prepustila Bosnu i Hercegovinu Austrougarskoj.
• 18. 7. - Srpski poraz kod Velikog Izvora (Zaječar).
• 21. 7. - Dekretom ukinuta samouprava (fuero) Baskije u Španiji, moraju plaćati poreze kao i ostali (→ Baskijski ekonomski sporazum).
• 28. 7. - Bitka kod Vučjeg dola - Crnogorci pobedili Turke.

Avgust/August/Kolovoz

• 14. 8. (2. 8. po j.k.) - Rođen Aleksandar Obrenović, budući kralj Srbije.
• 23. 8. (11. 8. po j.k.) - Boj na Šumatovcu - sprečeno tursko napredovanje ka Aleksincu.
• 31. 8. - Zbačen turski car Murat V., posle samo 93 dana vlade; nasleđuje Abdul Hamid II.

Septembar/Rujan

• 1. 9. - Srbi potisnuti s Adrovca (Aleksinac), na levoj obali Morave.
• 11. 9. - Bitka kod Bobovišta - sprečen turski prelaz na desnu obalu Morave.
• 15 - 25. 9. - Jednostrano tursko primirje na srpskom frontu.
• 16. 9. (4. 9. po j.k.) - "Deligradski događaj": gen. Černjajev samoinicijativno proglasio Srbiju za kraljevinu i Milana za kralja, bez efekta.
• 28 - 30. 9. - Bitka na Krevetu: teška bitka oko turskih položaja na levoj obali Morave, bez rezultata.

Oktobar/Listopad

• 19 - 21. 10. - Turska ofanziva, zauzimaju Veliki Šiljegovac.
• 29. 10. - Bitka kod Đunisa - težak srpski poraz, neuredno povlačenje vojske i naroda, zapaljen ruski logor u Deligradu.
• 30. 10. - Gen. Černjajev napustio Srbiju.
• 31. 10. - U ciklonu u Indiji je poginulo 200.000 ljudi.

Novembar/Studeni

• 2. 11. - Turci proglasili primirje, pod ruskim pritiskom.
• 7. 11. - Održani Predsjednički izbori u Sjedinjenim Američkim Državama, jedni od najkontroverznijih u povijesti: Rutherford B. Hayes pobijedio za jedan elektorski glas, usprkos manjem broju narodnih glasova.

Decembar/Prosinac

• 5. 12. - U Brooklynu najmanje 278 ljudi poginulo u požaru u gradskom teatru.
• 19.12. (7.12. po j.k.) - Incident ispred Beograda, austrougarski monitor "Moroš" i srpski vojnici sa tvrđave razmenili vatru, srpska vlada dala ostavku pa je povukla.

Kroz godinu

• U SAD-u prvi puta tiskan roman Pustolovine Toma Sawyera
• Muzej lijepih umjetnosti je otvoren u Bostonu.

Rođenja

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

• 5.1. - Konrad Adenauer, njemački političar i državnik († 1967.)
• 12.1. - Jack London, američki književnik († 1916.)
• 19.1. - Milan Begović, hrvatski književnik († 1948.)
• 11.2. - Draga Spasić, glumica i operska pevačica († 1938)
• 31.3. - Borisav "Bora" Stanković, srpski književnik († 1927.)
• 4.4. - Maurice de Vlaminck, francuski slikar i grafičar
• 10.5. - Ivan Cankar, slovenski književnik († 1918.)
• 30.5. - Vladimir Nazor, hrvatski književnik († 1949.)
• 11.6. - Alfred Kroeber, američki arheolog i antropolog
• 27.6. - Ivan Sarić, avijatičar († 1966)

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

• 14.8. - Aleksandar Belić, lingvista, predsednik SANU († 1960)
• 14.8. - Aleksandar Obrenović, kralj Srbije (†1903.)
• 5/17.8. - Dragutin Dimitrijević Apis, srpski oficir i zaverenik († 1917)
• 28.8. - Jakov-Žak Ovadija, šahista, jugoslovenski delegat na osnivanju FIDE († 1941)
• 12.9. - Milan Grol, književnik, političar, dramaturg († 1952)
• 18. ili 30.9. - Milan Rakić, srpski pesnik (* 1938)
• 6.10. - John James Richard Macleod, škotski liječnik, nobelovac († 1935.)
• 6.10. - Milan Milovanović, srpski slikar († 1946)
• 13.10. - Sherwood Anderson, američki književnik († 1941.)
• 31.10. - Natalie Clifford Barney, američko-francuska spisateljica († 1972.)
• 22.11. - Vladimir Stahuljak, hrvatski skladatelj, orguljaš i zborovođa († 1960.)
• 23.12. - Stevan Aleksić, slikar i ikonopisac († 1923)

Smrti

Januar/Siječanj – Jun/Lipanj

• 17.1. - Pavle Simić, srpski slikar (* 1818)
• 11.3. - Jovan Filipović, srpski pravnik i ministar (* 1819)

• 4.6. - Abdul Aziz, turski sultan (* 1830.)
• 8.6. - George Sand, francuska književnica (* 1804.)

Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac

• 15.7. - Aleksander Fredro, poljski dramski pisac
• 18.7. - Janko Šafarik, srpski istoričar slovačkog porekla (* 1814)

• 25.8. - Adolph Tidemand, norveški slikar (* 1814.)
• 20.8./1.9. - Nikolaj Rajevski, ruski oficir i srpski dobrovoljac (* 1839)
• 5.9. - Mihailo Ilić, srpski major (* 1845)

• 27.10. - Braxton Bragg, američki vojskovođa i general

• 22.11. - Armin Šrabec, hrvatski klasični filolog, violočelist i skladatelj (* 1844.)

• 31.12. - Catherine Labouré, francuska katolička svetica (* 1806.)

Reference

Literatura

• Влада Милана Обреновића. Књ. 2, Slobodan Jovanović, Digitalna Narodna biblioteka Srbije.

V. također

• Bejzbol 1876

1876 na Wikimedijinoj ostavi