Frankfurt na Majni
„Frankfurt” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Frankfurt (razvrstavanje).Frankfurt am Main | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 50°6′N 8°41′E / 50.100°N 8.683°E | |
| Država |  Njemačka
|
| Savezna pokrajina | Hessen |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Peter Feldmann (SPD) |
| Površina | |
| - Ukupna | 248.31 km² |
| Visina | 112 m |
| Stanovništvo (2010.) | |
| - Urbano područje | 679 664 [1] |
| - Područje utjecaja | 2 388 670 |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 60001-60599, 65901-65936 |
| Pozivni broj | 069, 06109, 06101 |
| Službena stranica www.Frankfurt | |
| Karta | |
Frankfurt na Majni (njem. Frankfurt am Main), a neformalno i uobičajeno samo Frankfurt, je najveći grad njemačke savezne pokrajine Hessen od 746.878 (2018.) stanovnika u užem centru grada.[1]
Ali na širem području grada zapravo živi oko 2 300 000[2] Frankfurt je centar konurbacije Frankfurt Rajna-Majna u kojoj živi čak 5 600 000 stanovnika [3] a ona je druga po veličini metropolitanska regija u Njemačkoj.
Frankfurt je danas najbogatija metropola Evrope i najvažniji financijski centar Evrope. Frankfurt je poznat i kao grad banaka - skoro sve poznatije banke na svijetu imaju svoje predstavništvo u Frankfurtu (oko 300 banaka). U Frankfurtu je sjedište Evropske centralne Banke. Sa velikim brojem sajmova Frankfurt je i svjetski poznat sajamski grad.
Zahvaljujući svojim centralnim položajem u Evropi Frankfurt je je jedna od najvećih-najznačajnijih raskrsnica autoputeva (Autoput:A-3,A-5,A-66,A-67,A-661,A-45). Aerodrom u Frankfurtu je jedan od najvećih u Evropi.
Ime[uredi - уреди | uredi kôd]
Frankfurt se prvi put spominje u jednom dokumentu od Karla Velikog 22. februara 794. Dokumenat je napisan na latinskom, i u njemu stoji ... actum super fluvium in loco nuncupante Franconofurd (... donesen na rijeci Majna u jednom mjestu zvanom Frankfurt).
Položaj[uredi - уреди | uredi kôd]
Grad leži na objema stranama rijeke Majne, južno od planinskog masiva Taunus u centralnoj Njemačkoj. Na jugu Frankfurta se prostire najveća gradska šuma Njemačke. Najviša tačka leži na Bergerovoj osmatračnici u Sekbahu i iznosi 222 m nadmorske visine, a najniža na 88 m nadmorske visine, na obali Majne u Sindlingenu.
Centar grada (zeil-cajl) se nalazi na 122 m nadmorske visine. Koordinate su 50°07` N (sjever) i 8°41`O ( istok).Povrsina grada je 248,31 km². Gustina stanovništva iznosi 2659 stanovnika po km²
Klima[uredi - уреди | uredi kôd]
Grad se nalazi u umjerenoj klimatskoj zoni.Prosjecna godisnja temperatura iznosi 9,4 °C (Celzijusa).Prosjecne godisnje padavine su 663 milimetra.Najtopliji mjeseci su Juni,Juli i Avgust sa prosjecnom temperaturom 17,1 °C do 18,7 °C. Najhladniji mjeseci su Decembar,Januar i Februar sa prosjecnom temperaturom 0,0 °C do 1,2 °C. Najvise padavina je od Juna do Avgusta ( prosjek 68 do 77 milimetara) a najmanje od Februara do Aprila ( prosjek 36 do 44 milimetra).
Stanovništvo[uredi - уреди | uredi kôd]
Frankfurt službeno ima 659 928 stanovnika(Stanje 30. 09. 2006 ). U Frankfurtu živi preko 180 različitih nacija. Svaki treći stanovnik Frankfurta nema Njemački pasoš.
Privreda i infrastruktura[uredi - уреди | uredi kôd]
Prema ranglisti univerziteta Liverpul od 2001. godine Frankfurt je najbogatiji grad Evrope (prema brutonacinalnom produktu po stanovniku). Slijede Karlsruhe, Pariz i Minhen.
Frankfurt statistički ima sa 922 radna mjesta na 1000 stanovnika, pa je po tom standardu prvi u Njemačkoj. Veliki broj radnih mjesta čak 600 000 na samo 650 000 stanovnika u užem centru, rezultira velikom dnevnom migracijom radnika, koji putuju iz okolice u Frankfurt. Zbog tog enormnog broja radnika koji dolaza na posao u Frankfurt, Frankfurt je za radnih sati zapravo milionski grad.
Interesantan je podatak da u Frankfurt ima 1 advokata na 99 stanovnika. To je najveća koncentracija advokata po glavi stanovnika u Njemačkoj.
Istovremeno Frankfurt je i najzaduženiji grad Njemaćke ( po stanovniku 2100 €-2006).
Na ranglisti velikih gradova sa najvišim životnim standardom Frankfurt zauzima 5. mjesto u svijetu.
Uprkos tome Frankfurt je i grad sa najvećom stopom kriminala na 100 000 stanovnika u Njemačkoj. Kriminalna statistika se može i malo drugačije posmatrati, naime zbog velikog broja prirasta stanovništa tokom dana kriminal je povišen, ali je u statistici računat na samo 650 000 stanovnika. Isto tako svi kriminalni delikti na aerodromu se pribrajaju se Frankfurtu, bez obzira na to što je aerodrom tranzitna luka za mnoge putnike a svakako je među njima i odredjen broj krimnalaca. Aerodrom je i jedna od navećih tranzitnih luka za teretni saobraćaj i veliki je broj otkrivenih pokušaja šverca od droge preko novca pa sve do egzotičnih biljaka i životinja.
Historija[uredi - уреди | uredi kôd]
Kao i kod mnogih drugih njemačkih gradova, izgled Frankfurta posle Drugog svetskog rata se drastično izmjenio. Ta promjena, nastala je nakon bombardiranja i posljeratne izgradnje, gradu je podarila moderan amerikanizirani i ekonomskim potrebama prilagođen izgled, koji sa tipičnim "srednjeevropskim centrom grada" nema puno zajedničkog. Od bivšeg, najvećeg nemačkog "starog centra" grada, je malo ostalo. Od preko 4 000 starih kuća ("Fahverk"), samo je jedna ostala - "kuća verthajm" na Fartor-u. Kratko poslije 1900. je već početo sa korekturama ulica i naselja. Mnoge ulice su proširivane, mnoga naselja kompletno srušena. Ostaci historijskog starog grada nalaze se oko Remerberga, jednom od najpoznatijih trgova Njemačke. U starom gradu nalaze se i frankfurtski carski dom i čuvena Djavolova crkva.
Današnji centar, 1333. osnovan kao Novi grad, doživljava jake promjene u ranom 19. vijeku. Barokni dijelovi utvrđenja sa velikim bastionima, koji su od 17. vijeka opasavali stari kao i novi dio grada, su prenešeni i kružno postavljeni samo oko starog dijela grada.
Novi grad (izvan starih gradskih zidova 12. vijeka) je ponovo izgrađen po planovima gradskog urbaniste Georga Hesa, koji je tim povodom izradio i urbanistički plan budućeg izgleda grada u kome je zahtijevao od graditelja da se pridržavaju klasičnog stila izgradnje. Uz to se održala i zabrana izgradnje u području pješačkih staza bivšeg utvrđenja oko grada. Od tog pravila je napravljeno par izuzetaka.
Još od 50-tih godina je Frankfurt poznat kao grad nebodera. Heningerov toranj u Saksenhausenu iz 1960. bila prva zgrada koja je sa svojih 120 metara, po visini premašila zapadni toranj carskog doma. Najviši neboderi 70-tih, hotel Plaza, DG-Banka, Drezdner-banka, su sa svojih 150 metara visine, bili najviši u cijeloj Njemačkoj. 1988. godine izgrađeni sajamski toranj( Messeturm), sa svojih 257 metara visine, je bio najviša zgrada Evrope u to vrijeme. U Frankfurtu je danas od njega viši samo, 1997. izgrađeni, toranj komercijalne banke (sa antenom 300 m.)
Rođeni u Frankfurtu[uredi - уреди | uredi kôd]
- Karlo II Ćelavi (823—877)
- Jakob Heller (1460—1522)
- Sebastian of Heusenstamm (1508–1555)
- Elijah Loans (1555–1636)
- Adam Elsheimer (1578–1610)
- Abraham Mignon (1640–1679)
- Alexander Ferdinand von Thurn und Taxis (1704–1773)
- Mayer Amschel Rothschild (1744–1812)
- Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832)
- Amschel Mayer Rothschild (1773–1855)
- Salomon Rothschild (1774–1855)
- Bettina von Arnim (1785–1859)
- Moritz Abraham Stern (1807–1894)
- Heinrich Hoffmann (1809–1894)
- Henri Nestlé (1814–1890)
- Heinrich Bernhard Oppenheim (1819–1880)
- Paul Maas (1880–1964)
- Richard Koch (1882–1949)
- Willy Messerschmitt (1898–1978)
- Siegfried Kracauer (1889–1966)
- Leo Löwenthal (1900–1993)
- Otto Bayer (1902–1982)
- Max Rudolf (1902–1995)
- Theodor Adorno (1903–1969)
- Bernhard Frank (1913–2011)
Poznati žitelji Frankfurta[uredi - уреди | uredi kôd]
- Karl der Große (747–814)
- Fastrada (765–794)
- Ludwig Njemački (810–876)
- Ludvig III Mlađi (835–882)
- Giordano Bruno (1548–1600)
- Georg Philipp Telemann (1681–1767)
- Clemens Brentano (1778–1842)
- Arthur Schopenhauer (1788–1860)
- Bertha Pappenheim (1859–1936)
- Max Horkheimer (1895–1973)
- Paul Hindemith (1895–1963)
- Marcel Reich-Ranicki (1920–2013)
- Jürgen Habermas (1929)
- Helmut Kohl (1930–2017)
- Albert Speer Mlađi (1934–2017)
- Jorge Mario Bergoglio (1936)
- Daniel Cohn-Bendit (1945)
- Josef Ackermann (1948)
- Sven Väth (1964)
Gradonačelnici[uredi - уреди | uredi kôd]
- 1868–1880: Daniel Heinrich Mumm von Schwarzenstein (nezavisni)
- 1880–1890: Johannes von Miquel (NLP)
- 1890–1912: Franz Adickes (nezavisni)
- 1912–1924: Georg Voigt (DDP)
- 1924–1933: Ludwig Landmann (DDP)
- 1933–1945: Friedrich Krebs (NSDAP)
- 1945–1945: Wilhelm Hollbach (nezavisni)
- 1945–1946: Kurt Blaum (CDU)
- 1946–1956: Walter Kolb (SPD)
- 1956–1964: Werner Bockelmann (SPD)
- 1964–1970: Willi Brundert (SPD)
- 1970–1971: Walter Möller (SPD)
- 1971–1977: Rudi Arndt (SPD)
- 1977–1986: Walter Wallmann (CDU)
- 1986–1989: Wolfram Brück (CDU)
- 1989–1991: Volker Hauff (SPD)
- 1991–1995: Andreas von Schoeler (SPD)
- 1995–2012: Petra Roth (CDU)
- 2012– Peter Feldmann (SPD)
Gradovi partneri[uredi - уреди | uredi kôd]
Obrazovanje i nauka[uredi - уреди | uredi kôd]
Univerzitet[uredi - уреди | uredi kôd]
- U gradu djeluje od 1912 jedan od najpoznatijih njemačkih univerziteta Johann Wolfgang Goethe.
Reference[uredi - уреди | uredi kôd]
- ↑ 1,0 1,1 „GERMANY: Major Cities” (engleski). Citypopulationde. http://www.citypopulation.de/Deutschland-Cities.html. Pristupljeno 11. 06. 2012.
- ↑ „World Urban Areas” (engleski) (PDF). http://www.demographia.com/db-worldua.pdf. Pristupljeno 11. 06. 2012.
- ↑ „Competitive Cities in the Global Economy” (engleski). OECD Publishing, 2006. http://books.google.com/books?id=kBsfY-Pe2Q4C. Pristupljeno 11. 06. 2012.
Literatura[uredi - уреди | uredi kôd]
- Berger, Dieter (1999). Geographische Namen in Deutschland. Bibliographisches Institut. ISBN 3411062525.
- Fulbrook, Mary (1991). A Concise History of Germany. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36836-0.
- Gareth, Shaw (2011). Urban Historical Geography: Recent Progress in Britain and Germany (Cambridge Studies in Historical Geography) (Reprint edition izd.). Cambridge University Press. ISBN 0521189748.
- Home, William R.; Pavlovic, Zoran (2007). Germany (Modern World Nations) (2 ed. izd.). Chelsea House Pub. ISBN 0791095126.
- Hamm, Ingrid; Werding, Martin; Seitz, Helmut (3540681353). Demographic Change in Germany (8. izd.). New York: Springer-Verlag. ISBN 2007.
Berghahn, V. R. (2004). Modern Germany: Society, Economy and Politics in the Twentieth Century (2. izd.). Cambridge University Press. ISBN 0521347483.
Vidi još[uredi - уреди | uredi kôd]
Vanjske veze[uredi - уреди | uredi kôd]
- www.frankfurt.de - Službena internet prezentacija Frankfurta
| ||||||||
