Eikozapentaenoinska kiselina
| Eicosapentaenoic acid | |||
|---|---|---|---|
| |||
 |
 | ||
| IUPAC ime |
| ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 10417-94-4 
| ||
| ChemSpider[1] | 393682
| ||
| UNII | AAN7QOV9EA
| ||
| DrugBank | DB00159 | ||
| ChEBI | 28364 | ||
| ChEMBL[2] | CHEMBL460026
| ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | C20H30O2 | ||
| Molarna masa | 302,451 g/mol | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Eikozapentaenoinska kiselina (EPA, ikozapentaenoinska kiselina) je omega-3 masna kiselina. U fiziološkoj literaturi, ona se naziva 20:5(n-3). Njeno trivijalno ime je timnodonska kiselina. EPA je karboksilna kiselina sa 20-ugljenika u lancu i pet cis dvostrukih veza; Prva dvostruka veza je locirana na trećem ugljeniku sa omega kraja.
EPA i njeni metaboliti deluju u telu putem njihovih interakcija sa metabolitima arahidonske kiseline. EPA je polinezasićena masna kiselina (PUFA) koja deluje kao prekurzor prostaglandina-3 (koji inhibira agregaciju trombocita), tromboksana-3, i leukotriena-5.
Izvori[uredi | uredi kod]
U ljudskoj hrani ona je prisutan u ribljem ulju, i u raznim tipovima jestive morske trave. Ona je takođe prisutan u ljudskom mleku.
Rive prirodno ne proizvode EPA, nego je dobijaju iz algi koje konzumiraju.[3][4] EPA obično nije prisutna kod viših biljki.[5]
Klinički značaj[uredi | uredi kod]
Američki Nacionalni institut za zdravlje na svom MedlinePlus sajtu navodi oboljenja za koja je poznato da je EPA efektivan tretman (sama ili zajedno sa drugim ω-3 izvorima).[6] Ona je prvenstveno značajna zbog sposobnosti snižavanja inflamacije.
Među omega-masnim kiselinama, smatra se da EPA potencijalno može da bude korisna u tretmanu mentalnih oboljenja, kao što je šizofrenija.[7][8] Nekoliki studija je ustanovilo dodatnu redukciju izraženosti simptoma bolesti pri upotrebi dodatnih količina EPA.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594.
- ↑ Yvonne Bishop-Weston. „Plant based sources of vegan & vegetarian Docosahexaenoic acid - DHA and Eicosapentaenoic acid EPA & Essential Fats”. Arhivirano iz originala na datum 2013-05-22. Pristupljeno 05. 08. 2008.
- ↑ Jess Halliday (12/01/2007). „Water 4 to introduce algae DHA/EPA as food ingredient”. Pristupljeno 09. 02. 2007.
- ↑ Simopoulos, Artemis P (2002). „Omega-3 fatty acids in wild plants, nuts and seeds”. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition 11 (Suppl 2): S163–73. DOI:10.1046/j.1440-6047.11.s.6.5.x.
- ↑ NIH Medline Plus. „MedlinePlus Herbs and Supplements: Omega-3 fatty acids, fish oil, alpha-linolenic acid”. Pristupljeno 14. 2. 2006.
- ↑ Peet M, Brind J, Ramchand CN, Shah S, Vankar GK (2001). „Two double-blind placebo-controlled pilot studies of eicosapentaenoic acid in the treatment of schizophrenia”. Schizophrenia Research 49 (3): 243–51. DOI:10.1016/S0920-9964(00)00083-9. PMID 11356585. Arhivirano iz originala na datum 2010-08-21. Pristupljeno 2014-04-12.
- ↑ Song C, Zhao S (Oct 2007). „Omega-3 fatty acid eicosapentaenoic acid. A new treatment for psychiatric and neurodegenerative diseases: a review of clinical investigations”. Expert Opin Investig Drugs 16 (10): 1627–38. DOI:10.1517/13543784.16.10.1627. PMID 17922626.