Koordinate: 42° 42′ 33" SGŠ, 21° 51′ 12" IGD
Golemo Selo je naselje u Poljanici, grad Vranje, Pčinjski okrug. Prema popisu iz 2002. imalo je 1051 stanovnika, a prema popisu iz 1991. imalo je 1116 stanovnika). Najveće je selo u Poljanici, kako po prostranstvu tako i po broju stanovnika, pa je po tome i dobilo i ime.
Golemo Selo je udaljeno 27 kilometara od Vranja, a 43 od Leskovca. Zauzima krajnji, severni deo Poljaničke kotline, s obe strane reke Veternice. Za razliku od susednih sela, u Golemom Selu su jasno određene mahale koje su omeđene potocima i kosama. Pored Veternice je mahala Reka ili Rekari, koja nalikuje na naselja ušorenog tipa, poput varošica. Na levoj obali Veternice su mahale Baljkovac, Bajindol, Livađe, Dojinci i Goli Mlaz, a na desnoj Toplik, Varožeg, Berivojštica i Dubje.
Golemo Selo bilo je sedište istoimene opštine u periodu od 1945. do 1965. godine, a sada je sedište mesne zajednice za ovo selo i sela Dupeljevo, Lalince, Mijakovce, Mijovce, Ostra Glava, Studena i Tumba.
Osnovna (četvorogodišnja) škola u Golemom Selu postojala je između dva svetska rata, a postoji i sada. Tu su otvoreni prvi pogoni vranjskih privrednih preduzeća. Najpre pogon Fabrike obuće Koštana koji je ubrzo prestao sa radom, zatim pogon Pamučnog kombinata Vranje u zgradi nekadašnjeg Zadružnog doma, a od sedamdesetih godina prošlog veka taj pogon je u novoizgrađenom funkcionalnom objektu kao deo fabrike Jumko. Šezdesetih godina prošlog veka u selu je radila ambulanta sa porodilištem, koja je opsluživala stanovnike svih sela Poljanice. U selu je najveća crkva poljaničke oblasti posvećena Svetom Velikomučeniku Prokopiju, koja jedina u Poljanici ima sveštenika. Seoska slava je Spasovdan.
U naselju Golemo Selo živi 820 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,2 godina (40,0 kod muškaraca i 44,4 kod žena). U naselju ima 326 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,22.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine). U naselju (mahali) Grnčarica ima oko 50 porodica Roma. U poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
0 |
|
|
2 |
| 80+ |
10 |
|
|
10 |
| 75-79 |
16 |
|
|
43 |
| 70-74 |
45 |
|
|
49 |
| 65-69 |
38 |
|
|
61 |
| 60-64 |
25 |
|
|
41 |
| 55-59 |
16 |
|
|
17 |
| 50-54 |
25 |
|
|
26 |
| 45-49 |
35 |
|
|
23 |
| 40-44 |
36 |
|
|
28 |
| 35-39 |
52 |
|
|
33 |
| 30-34 |
31 |
|
|
29 |
| 25-29 |
30 |
|
|
26 |
| 20-24 |
28 |
|
|
27 |
| 15-19 |
26 |
|
|
24 |
| 10-14 |
34 |
|
|
33 |
| 5-9 |
38 |
|
|
41 |
| 0-4 |
29 |
|
|
24 |
| prosek |
40.0 |
|
|
44.4 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
303
|
309
|
323
|
348
|
317
|
323
|
326
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
61
|
92
|
37
|
53
|
40
|
25
|
16
|
1
|
-
|
1
|
3.22
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
413
|
93
|
290
|
27
|
3
|
-
|
439
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
47
|
293
|
91
|
8
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
238
|
93
|
-
|
-
|
82
|
-
|
17
|
19
|
-
|
5
|
| Ženski
|
163
|
49
|
-
|
-
|
104
|
-
|
-
|
2
|
1
|
-
|
| Oba
|
401
|
142
|
-
|
-
|
186
|
-
|
17
|
21
|
1
|
5
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
-
|
1
|
5
|
2
|
13
|
-
|
-
|
1
|
| Ženski
|
-
|
-
|
-
|
2
|
4
|
1
|
-
|
-
|
-
|
| Oba
|
-
|
-
|
1
|
7
|
6
|
14
|
-
|
-
|
1
|
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
- Rista T. Nikolić, Poljanica i Klisura, izdanje 1905. godine, strana 142.(Srpski etnografski zbornik, Beograd, knjiga IV, Srpska kraljevska akademija).
Za istoimeno selo u Bugarskoj, vidite članak Golemo Selo (Bugarska).
Srbija
