Gradnja (Vranje)

Za ostale upotrebe, v. Gradnja.

Gradnja
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pčinjski
Grad	Vranje
Gradska opština	Vranje
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	247
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	653 m
Gradnja Gradnja (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	17507
Pozivni broj	017
Registarska oznaka	VR

Gradnja je naseljeno mesto grada Vranja u Pčinjskom okrugu. Ona je brdsko-planinsko selo u istočnom delu Poljanice. Od centra Vlasa, gde je sedište Mesne zajednice, udaljena je oko 1,5 km. Prema popisu iz 2002. bilo je 247 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 293 stanovnika).

Geografija

Gradnja zauzima prostor oko Krušoglavskog potoka, potoka Mrtve strane i Građanske reke, koja nastaje od ova dva potoka. Sada je selo razbijenog tipa u kome se izdvajaju mahale: Gornja, Šurumenska, Donja, Veselinska, Lazina i Džangalska mahala. Nešto je zbijenija u delu Šurumenske mahale. U Gradnju se najlakše stiže iz Vlasa, a moguće je doći terenskim vozilom iz Vladičinog Hana, preko Jagnjila i Sreška, ali po suvom vremenu.

Istorija

Gradnja je ime dobilo po nekadašnjem gradu, koji je po predanju bio blizu ušća Građanske reke u Veternicu, a njegovi stanovnici imali njive u današnjoj mahali Carinske Luke u Vlasu. U početku, selo je bilo zbijenog tipa. Kuće su bile pored reke, u blizini škole i crkve a kolibe i trle po bregovima gde su sada kuće. Vremenom je ljudima dosadilo da žive na dve lokacije, pa su se premestili ka Mrtvoj strani, Lazini, Laništu, Lajkovici i niz reku, bliže svojim njivama, pašnjacima i šumi. U dolini Krušoglavskog potoka postoji crkvište gde je nekada bila crkva Svete Petke, a legenda kaže da je tu nekada ranije bio manastir. Inače selo ima dva groblja, jedno kod crkve, a drugo u Lazini, a pored Građanske reke, na mestu zvanom Vučjak su ostaci starog groblja. Godine 1861. Gradnja je imala oko 40 kuća, a 1903. imala je oko 75 kuća. Najstarije familije u Gradnji su Šikoparci, koji su poreklom iz Prištine, Dželepci, Grnčarci, Dželasinci, Veselinci, Džangalci, Kaluđerci, Ružićevci, Šurumenci, Ćosinci, Kartavelci, Todorovci , Ramčinci, Kolarovi, Baglamarci.

Život

U Gradnji su se ljudi bavili poljoprivredom, naročito ratarstvom,stočarstvom i voćarstvom. Od najstarijih vremena u selu je bilo vrednih zanatlija poznatih u celoj Poljanici, a posebno su bili istaknuti kolari, kovači i limari (klonferi), o čemu govore mnoga prezimena i nadimci u selu. Ranije su se stanovnici vodom snabdevali iz poznatih kladenaca, kao što su Sveta Petka, Duruk, Dulan, Gornji kladanac, Krušje, Kartavelski i Šurumenski kladanac. Sada je u većini kuća voda dovedena lokalnim vodovodima. Od lekovitih izvora bio je poznat izvor Vodica u Parčevinoj strani, a verovalo se da leči oči i rane.

Ima četvororazrednu osnovnu školu, najstariju u Poljanici, koja je radila još u tursko vreme, ali joj sada preti zatvaranje zbog drastičnog smanjenja broja đaka.

U Gradnji je crkva posvećena Svetom Nikoli. Seoska slava (litije) u Gradnji je Sveta Trojica i Sveti Todor, a mahala Lazina slavi Svetog Marka.

Demografija

U naselju Gradnja živi 194 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,5 godina (43,6 kod muškaraca i 41,5 kod žena). U naselju ima 82 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,01.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 682 1953. 687 1961. 599 1971. 494 1981. 351 1991. 293 283 2002. 249 247

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			243	98.38%
Hrvati			3	1.21%
Ukrajinci			1	0.40%
nepoznato			0	0.0%

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	0			0
80+	5			4
75-79	7			10
70-74	9			12
65-69	7			12
60-64	4			5
55-59	5			4
50-54	6			7
45-49	14			11
40-44	5			3
35-39	8			5
30-34	8			9
25-29	4			3
20-24	6			12
15-19	4			14
10-14	5			12
5-9	9			7
0-4	5			6
prosek	43.6			41.5

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 117 122 125 117 105 97 82

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 21 24 9 11 7 4 3 - 3 - 3.01

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 92 13 69 9 1 - 111

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 20 69 21 1 -

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	48	18	-	-	15	-	4	-	1	1
Ženski	46	13	-	-	30	-	-	1	-	-
Oba	94	31	-	-	45	-	4	1	1	1
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	1	-	3	-	3	-	-	2
Ženski	-	-	-	1	-	-	-	-	1
Oba	-	1	-	4	-	3	-	-	3

Literatura

• Rista T. Nikolić, Poljanica i Klisura, izdanje 1905. godine, strana 152. (Srpski etnografski zbornik, Beograd, knjiga IV, Srpska kraljevska akademija).

Spoljašnje veze

Gradnja (Vranje) na Wikimedijinoj ostavi

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)