1771.

Ovo je članak o godini 1771.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1740-e  1750-e  1760-e  – 1770-e –  1780-e  1790-e  1800-e
Godine:	1768 1769 1770 – 1771 – 1772 1773 1774

Otmica poljskog kralja Stanislawa Augusta Poniatowskog.

1771.. po kalendarima

Gregorijanski	1771.. (MDCCLXXI)
Ab urbe condita	2524.
Islamski	1184–1185.
Iranski	1149–1150.
Hebrejski	5531–5532.
Bizantski	7279–7280.
Koptski	1487–1488.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1826–1827.
• Shaka Samvat	1693–1694.
• Kali Yuga	4872–4873.
Kineski
• Kontinualno	4407–4408.
• 60 godina	Yin Metal Zec (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11771.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1771 (MDCCLXXI) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u subotu po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 5. 1. - avgust - Kalmički kan Ubaši vodi torgutske Kalmike sa leve, istočne, obale Volge, nekih pet šestina naroda, nazad u Džungariju, gde ih prima ćingovska uprava. Bar polovina je stradala na putu od napada, gladi i žeđi. (→ ru)
• 9. 1. - Japanska carica Go-Sakuramachi je abdicirala u korist nećaka Hidehita - car Go-Momozono (do 1779).

• 10. 2. - Maratske snage na čelu sa Mahadaji Shindeom su zauzele Delhi od muslimanskog kraljevstva Rohilkhand. Mogulski car Shah Alam II će se vratiti tamo dogodine.
• 12. 2. - Nakon smrti kralja Adolfa Frederika, na švedsko prijestolje dolazi Gustav III (do 1792), koji se u to vrijeme nalazi na diplomatskoj turneji u Parizu (4. feb. - 25. 3., gdje je "osvojio" i dvor i grad).
• 15. 2. - Rusko-turski rat: Rumjancevljeva 1. armija ratuje na Dunavu, zauzeta je tvrđava Giurgiu (ali gube je u junu).

• 29. 3. (kal.?) - Bivši patrijarh Vasilije Jovanović-Brkić izradio je u Livornu za Orlova opis turskih oblasti i kršćanskih naroda. Kaže da se od muslimanskih Albanaca pribojavaju čak i sami Turci, o čemu je javljao i skopski nadbiskup Matija Masarek 1765.
  • Npr. prošle godine: vrbovanje albanskih gorštaka se sveti Porti, jer ovi pustoše sela i gradove u Grčkoj i Makedoniji. Prespanski Memet-bej sa odredom od 500 Albanaca pljačka i pali u vodenskom kraju, nakon što se oglušio o poziv Porte da ode na ruski front. Albanac Kjor Ibrahim je sa svojom bandom napao ostrovsku kazu.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• proleće - Bosanski valija je od sada stalno na ruskom ratištu, plaćenička vojska se ne odaziva na sultanove pozive.
• april - U Moskvi počinje velika epidemija kuge, vlasti uvode karantin - samo u ovom gradu će umreti 52.000 ljudi.
• 24. 4. - Ostrva Sakišima, tada deo Kraljevine Ryukyu pogođena su zemljotresom i cunamijem - stradalo je preko 13.000 ljudi, zaslanjivanje zemljišta izaziva dugogodišnju glad.

• 1. 5. - Ekspedicija de Kerguelen de Trémareca kreće ka Indijskom oceanu.
• 7. 5. - Umro je zadarski nadbiskup Matej Karaman, zamjeniće ga korčulanski biskup Mihovil Toma Triali (do 1774).
• maj - Etiopija, period Zemene Mesafint: u tri bitke kod Sarbakuse, trojica najmoćnijih aristokrata su porazile carske snage na čelu sa ras Mikaelom Sehulom.
• 16. 5. - Regulatorski pokret u Severnoj Karolini: Bitka na Alamanceu je jedini oružani okršaj, guvernerove trupe su razbile Regulatore.
• 23. 5. - Bitka kod Lanckorone, nedaleko od Krakova, u kojoj ruski general Aleksandar Suvorov razbija vojsku poljske ustaničke Barske konfederacije pod komandom francuskog generala Charlesa Dumourieza.

• 6. 6. - Snage mamelučkog lidera Ali Bey al-Kabira i šeiha Akre Zahir al-Umara, koji su se pobunili protiv sultana, porazili su damaštanskog guvernera Uthman Pasha al-Kurjija i zauzeli varoš Damaska - ali mamelučki komandant Abu al-Dhahab će promeniti stranu i preuzeti Egipat.
• 17. 6. - Vođa kritskog ustanka Daskalojanis je brutalno pogubljen nakon što se predao.
• 21. 6. - Rusko-turski rat, Bitka kod manastira Vokarešt: Rusi su odbili Turke koji su išli na Bukurešt.

Krim: detalj Zannonijeve karte iz 1774.

• 26. 6. - Ruska 2. armija Vasilija Dolgorukova zauzima Perekop - otvoren je put na Krim, kan je pobegao u Carigrad.
  • Padaju: tvrđava Arabat, na istoimenoj prevlaci, 29-og, Kerč 2. 7., Jenikale i Gezlev/Jevpatorija 3. 7.,

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 6. 7. - Novi trgovinski ugovor Austrije i Turske. Austrija je dobila neke teritorijalne ustupke. Odn. tajna konvencija dve zemlje, prema kojoj bi Osmansko carstvo dalo novac i Olteniju u zamenu za austrijsku pomoć u povratku zemalja koje je uzela Rusija.
• 10. 7. ? - Dolgorukov zauzima Kafu/Feodosiju nakon bombardovanja.
  • Slede pregovori Krimskih Tatara i Dolgorukova, za kana je izabran proruski Sahib II Geraj.
• 12. 7. - Prva Cookova ekspedicija se vraća u Englesku nakon skoro tri godine, dogodine ide na novo putovanje.
• 13. 7. - Rusko-turski rat: Ruske trupe okupiraju Krim.
• 14. 7. - Johann Friedrich Struensee je dobio ovlasti da izdaje kabinetska naređenja koja važe i bez kraljevog potpisa - ovakvo zaobilaženje kralja, za koga Danci ne veruju da je lud, i veza sa kraljicom, koja se porodila pre sedam dana, okreću javnost protiv njega.
• jul - Ekspedicija Samuela Hearnea, slijedeći rijeku Coppermine, stiže do obale Arktičkog oceana.

• 17. 8. - Prvi uspon na Ben Nevis, najvišu planinu Britanskih otoka (1345 m).
• 18. 8. - Neuspeli ruski napad na Đurđu.

• 2. 9. - Zamak Madame du Barry u Louveciennesu: otvoren je Paviljon muzike, kojeg je za Madame du Barry uradio Claude Nicolas Ledoux.
• 8. 9. - Španjolski franjevci osnivaju misiju San Gabriel Arcángel u Gornjoj Kaliforniji - početak grada San Gabriel.
• 19. 9. - Osnovana je Mukačevska grkokatolička eparhija, koja je od 1646. bila pod kontrolom egerskog rimokatoličkog biskupa (sedište je od 1780. u Užgorodu, bila je ukinuta 1949-89).
• 23. 9. - Raniji guverner Kube Antonio María de Bucareli novi je vicekralj Nove Španije (do 1779), gde se pokazuje kao sposoban administrator.
• 24. 9. - Bitka kod Stoloviča, u dan. Belorusiji, još jedna je Suvorovljeva pobeda nad Barskom konfederacijom.
• 26 - 28. 9. (15 - 17. 9. po j.k.) - Kužni bunt u Moskvi prilikom koga se građani, moreni glađu i drugim nedaćama, nasilno odupiru mjerama karantene uvedenim tokom epidemije bubonske kuge. Opustošeni su Čudski i Donski manastir, ubijen je arhiepiskop Amvrosij.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• oktobar - Pošto je većina Kalmika otišla, ruska carica ukida Kalmički kanat.

Austria-Este

• 17. 10. - U Milanu je izvedena opera 15-godišnjeg Mocarta, Ascanio in Alba, povodom venčanja, dva dana ranije, austrijskog nadvojvode Ferdinanda Karla i Marije Beatriče, naslednice doma Este - tako nastaje kuća Austria-Este.
• 18. 10. - Ekspedicija du Fresnea kreće ka Indijskom oceanu.
• 21. 10. - Markgrof Baden-Badena August Georg je umro bez naslednika, nasleđuje ga rođak, markgrof Baden-Durlacha Karl Friedrich - ovim je nakon 236 godina opet ujedinjena Markgrofovija Baden (elektorat 1803-06, veliko vojvodstvo 1806-1918, republika 1918-33/45).
• 23. 10. - Na zapadnom Borneu je osnovan grad Pontianak, glavni grad istoimenog sultanata koji traje do 1950.
• 30. 10. - 7. 11. - Dok su Turci pred Bukureštom, Rusi Vajsmana i Miloradovića haraju na desnoj obali Dunava: Tulča, Isakča, Babadag, Mečin, Girsovo.
• 31. 10. - Rusi odbili još jedan turski napad na Bukurešt.
• jesen - Dositej Obradović odlazi iz Dalmacije u Beč, preko Trsta.

• 3. 11. - Pristaše Barske konfederacije u iznenadnom prepadu nakratko otimaju kralja Stanislawa Augusta Poniatowskog; kralj će iz zarobljeništva uspjeti pobjeći nekoliko dana kasnije, a taj čin će protiv pobunjenika okrenuti druge evropske vladare i javnost - dogodine dolazi Prva podjela Poljske.
• 11 - 16. 11. - Rusi neuspešno opsedaju Mitilenu na Lezbosu.
• 14. 11. - Vojvodstvo Parma: prvi ministar Guillaume Du Tillot je smenjen na traženje vojvotkinje Marije Amalije.
• 17. 12. - Rusko-turski rat: Ruska carica Katarina Velika, nastojeći odvratiti eventualno austrijsku intervenciju u korist Turaka, objavljuje da je spremna napustiti okupirana područja turskih vazalnih kneževina Vlaške i Moldavije ukoliko Osmansko Carstvo pristane isplatiti ratnu odštetu.

Kroz godinu

Cromfordski pogon

• U Zagrebu su izlazile novine Ephemerides Zagrabienses.
• Izašao je Nouvi Zákon veliko i važno djelo na prekomurskom jeziku, koji je osnova prekmomurskoga književnoga jezika, preveo je Števan Küzmič.
• Dubrovčani prvi put poslali poklisara u Rusiju, pošto ruska eskadra hvata dubrovačke brodove, a Orlov prijeti da će bombardirati grad.
• U bečkoj štampariji Josifa Kurcbeka je odštampano 150 srpskih knjiga 1771-92.
• Šćepan Mali sastavio sud od dvanaest najuglednijih glavara Crne Gore.
• Alberto Fortis je prvi put u mletačkoj Dalmaciji.
• Adam Tadija Blagojević: spjev "Pjesnik-putnik" hvali reforme Josipa II.
• Marija Terezija osniva Bečku burzu, radi trgovanja državnim obveznicama.
• Posmrtno izlazi Forcellinijev Totius Latinitatis lexicon... u četiri toma.
• Richard Arkwright i partneri su u Cromfordu podigli prvu predionicu pamuka sa vodnim pogonom.
• Carl Wilhelm Scheele je u Švedskoj otkrio kiseonik, ali je objavio to tek 1777.
• Limoški porcelan: u Limogesu, koji je odavno poznat po emajlu i fajansu, osnovana je fabrika porcelana, pošto je u blizini pronađen kaolin.
• Pored Chengdea je podignut budistički hram Putuo Zongcheng, izgrađen po uzoru na tibetansku palatu Potala.
• Trojica braće Nguyễn iz okruga Tây Sơn pokreću pobunu u Vijetnamu, koja će dovesti do dinastije Tây Sơn 1778-1802.
• Velika glad u Češkoj 1770-71. i glad u Saksoniji i južnoj Nemačkoj 1771-72. Kao izlaz se promoviše gajenje krompira.

Rođenja

• 1. 1. - Georges Cadoudal, rojalistički gerilac († 1804)
• 21. 1. - Maximilian von Auersperg, habsburški general († 1850)
• 16. 3. - Antoine-Jean Gros, slikar († 1835)
• 7. 4. - Fra Diavolo, napuljski gerilac († 1806)
• 13. 4. - Richard Trevithick, pionir železnice († 1833)
• 19. 4. - Karl Philipp zu Schwarzenberg, habsburški generalisimo († 1820)
• 14. 5. - Robert Owen, industrijalac, utopijski socijalist († 1858)
• 14. 5. - Thomas Wedgwood, pionir fotografije († 1805)
• 5. 6. - Ernst August, britanski princ, kralj Hanovera († 1851)
• 24. 6. - Éleuthère Irénée du Pont, franko-američki hemičar i industrijalac († 1834)
• 12. 7. - Petar Dobrnjac, ustanički vojvoda († 1831)
• 15. 8. - Walter Scott, škotski književnik († 1832)
• 5. 9. - Karl von Österreich-Teschen, austrijski nadvojvoda i feldmaršal († 1847)
• 11. 9. - Mungo Park, škotski istraživač zapadne Afrike († 1806)
• 23. 9. - Kōkaku, japanski car († 1840)
• 25. 9. - Jean-Andoche Junot, francuski general, guverner Ilirskih provincija († 1813)
• 12. 10. - Mihail Miloradovič, ruski general († 1825)
• 6. 11. - Alois Senefelder, austrijski glumac i dramaturg; pronalazač litografije († 1834)
• 6. 11. - Jovan Pačić, pesnik i slikar († 1849)
• 14. 11. - Xavier Bichat, otac histologije († 1802)
• Kiril Pejčinović, monah, prosvetitelj († 1845)
• Rafo Martini, dubrovački slikar († 1846)
• Laskarina Bouboulina, grčka heroina, možda prva žena admiral († 1825)
• c. Đuša Vulićević, ustanički vojvoda († 1805)

Umrli

• 11. 1. - Jean-Baptiste de Boyer, filozof (* 1704)
• 27. 1. - Danilo Jakšić, episkop gornjokarlovački (* 1715)
• 12. 2. - Adolf Frederik, kralj Švedske (* 1710)
• 20. 3. - Louis-Michel van Loo, slikar (* 1707)
• 21. 4. - Luka Čilić, pisac, kustos Bosne Srebrene (* 1707)
• 29. 4. - Francesco Bartolomeo Rastrelli, arhitekta (* 1700)
• 7. 6. - Matej Karaman, zadarski nadbiskup (* 1700)
• 17. 6. - Daskalojanis, kritski brodovlasnik i ustanik (* 1722/30)
• 30. 7. - Thomas Gray, pjesnik (* 1716)
• 6. 9. - Matthias Klostermayr, "bavarski Robin Hud" (* 1736)
• 17. 9. - Tobias Smollett, škotski pisac (* 1721)
• 1. 12. - Antal Grassalkovich, habsburški ugarski političar (* 1694)
• 6. 12. - Giovanni Battista Morgagni, otac anatomske patologije (* 1682)
• 16. 12. - Sigismund von Schrattenbach, knez-nadbiskup Salzburga, poslodavac Mozartovih (* 1698)
• 26. 12. - Claude Adrien Helvétius, filozof (* 1715)
• 27. 12. - Henri Pitot, inženjer, pronalazač (* 1695)

Reference

Literatura

• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)

1771. na Wikimedijinoj ostavi