Srđan Srdić
| Srđan Srdić | |
|---|---|
 | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 3. novembar 1977. Kikinda, SFR Jugoslavija, Srbija |
| Obrazovanje | |
| Školovanje | Doktor filoloških nauka |
| Zanimanje | Romanopisac, pripovedač |
Srđan Srdić (rođen 03.11.1977. u Kikindi)[1] je srpski romanopisac, autor kratkih priča, esejista, urednik, izdavač i predavač kreativnog pisanja. Objavio je tri romana, dve zbirke priča i knjigu eseja, a kao autor ili urednik objavljivao je tekstove u nekoliko antologija kratkih priča i mnogobrojnim književnim časopisima.
Nakon završene srednje muzičke škole,[2] Srdić je dilpomirao na katedri za opštu književnost i teoriju književnosti na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu, gde je odbranio i doktorsku tezu Odnos stvarnosti i fikcije u prozi Džonatana Svifta.[3]
2007, dok je radio kao gimnazijski profesor, Srdić je osvojio prvu nagradu za kratku priču na konkursu časopisa Ulaznica, dok je u 2009 osvojio nagradu Laza Lazarević. Sledeće godine mu je dodeljena stipendija Fondacije Borislav Pekić (Pekić je, sasvim slučajno, jedan od Srdićevih literarnih uzora[2]) za sinopsis zbirke priča.[4] Od 2008. do 2011. Srdić se nalazio na mestu glavnog urednika međunarodnog festivala kratke priče Kikinda Short, a na to mesto se vratio u septembru 2015.[5] U decembru 2015. osnovao je izdavačku kuću Partizanska knjiga.[6]
Srdić je 2010. objavio svoju prvu knjigu, road horror roman [7] Mrtvo polje, koji dobija niz pozitivnih kritika,[8] i koji se našao u nekoliko užih izbora za prestižne literarne nagrade u Srbiji (NIN, Vital, Borisav Stanković) a nominovan je i za regionalnu nagradu Meša Selimović.[4] Roman je hvaljen zbog specifične upotrebe jezika i zbog iznalaženja stilističkih i formalnih sredstava neophodnih za bavljenje odabranom tematikom, upotrebom kako modernističkih (neretka su bila poređenja s romanom Uliks Džejmsa Džojsa), tako i postmodernističkih tehnika, čestih izmena perspektive i registra.[8]
Radnja romana smeštena je u vreme građanskog rata, 1993. godinu u Srbiji, i prati nekoliko isprepletenih linija priče, Pablo i Paolo putuju iz Beograda u Kikindu u nameri da izbegnu mobilizaciju, prvi pod uticajem aktuelnih nasilnih ideologija, dok ga drugi besciljno prati. Stela se nalazi na istom putu, ali kreće iz suprotnog smera, praćena kvazi-psihopatskim kapetanom, kroz čiji lik je moguće ustanoviti uticaj Kormaka Makartija.[9] Po rečima Srdića roman je zasnovan na principima antičke tragedije, što je očevidno nakon raspleta koji obeležavaju neizbežna smrt i incest. Tragično se nalazi "unutar konteksta, a ne u likovima."[9]
Kao i svi Srdićevi tekstovi, roman se zasniva na obimnoj intertekstualnosti, uljučujući, pored već pomenutih, veze s autorima kao što su Ježi Kosinski, Vilijam Fokner, Žorž Bataj, Godflesh, Khanate, itd. Takođe, roman sadrži izdvojenu diskografiju i videografiju.[9][10][10]
Knjiga Espirando: 'Pesme na smrt sastoji se od devet priča koje, svaka na svoj način, tretiraju temu smrti. (umiranje, posledice smrti... Štampana 2011, knjiga je dobila nagradu Biljana Jovanović i međunarodnu nagradu Edo Budiša,[11] kao i izuzetno pozitivne kritike,[12][13][13] koje ističu eliptičan i formalno difuzan pristup jeziku, s opsegom pripovedačkih glasova koji se kreće od konvencionalnog prvog lica do razuzdane polifonije, i uspele jezičke re-prezentacije graničnih situacija u kojima se likovi nalaze-oplakivanja, nasilja, bolesti, seksualne čežnje, samoubistva, "zastrašujuće banalnosti".[14]
Zbirka sadrži brojne intertekstualne veze, snažan uticaj Semjuela Beketa u likovima "u potpunosti suprotstavljenim svetu",[14], pastiširanu Foknerovu priču Ruža za Emiliju, citate Perija Farela, priču Zozobra čije ime Srdić preuzima od američkog avangardnog muzičkog sastava Old Man Gloom, priču Medicine inspirisanu pesmom benda Jesu,[13] reference na dela Tomasa Mana, Anrija Mišoa, Mišela Uelbeka.[1]
Svih devet priča ranije je objavljeno u književnim časopisima u Srbiji i Hrvatskoj. Ukrajinski prevod knjige objavljen je 2013.[15] Engleski prevod priče Sivo, sumorno nešto objavljen je u časopisu The Ofi Press Magazine iz Meksiko Sitija, dok su Komarci prevedeni na albanski i štampani u antologiji kratke priče Iz Beograda, s ljubavlju (Nga Beogradi, me dashuri ). Srdićeve priče takođe su prevođene na rumunski, mađarski i poljski jezik.[4]
Srdićev drugi roman, Satori, štampan je 2013. To je prva Srdićeva knjiga koju je objavila izdavačka kuća KrR (Književna radionica Rašić).[16] Srdić je završio tekst romana u januaru 2013, tokom rezidencijalnog boravka u Kući za pisce u Pazinu. Boravak je podrazumevala nagrada Edo Budiša, koju je Srdić dobio za zbirku priča Espirando.[17] Kritika je radnju romana smestila u post-svet, uzimajući u obzir uvodne citate iz poststrukturalističkih tekstova Rolana Barta, Žana Fransoa Liotara, ali i škotskog post-rock benda Mogwai.[18] narator u romanu, Vozač, radio-voditelj koji nikada nije imao vozačku dozvolu, napušta sopstvenu porodicu i pešice kreće na putovanje svojstveno junacima bildungsromana. Vozač izlazi iz grada, sećajući se i susrećući s ljudima s oboda društva, pružajući iščašenu, naizgled neusklađenu pripovest, obeleženu osećanjem solipsističkog užasa koje je izloženo kroz jezik likova.[19] "Ovo nije knjiga ni o čemu, već knjiga o ničemu",[20] Roman se takođe bavi pitanjima banalnosti i strahom od slobode, uz fokus na Vozačev kontakt s vojskom, posredno ukazujući na posledince ratnih zločina, (“postojanje PTSP sindroma kod onih koji nisu direktno učestvovali u ratu”[18] .
U romanu se javljaju stranice citata iz Gončarovljevog romana Oblomov, Floberovog Sentimentalnog vaspitanja kao i intervju s liderom benda Kayo Dot, stihove kompozicije The Dead Flag Blues kanadskog post-rock sastava Godspeed You! Black Emperor i navode iz animiranog filma Stripy. iako ima elemente bildungsromana i road romana, Srdić je o knjizi govorio kao o anti-bildungsromanu, s centralnim junakom koji ne saznaje ništa i ne stiže nigde.[19]
Satori je hvaljen kao tekst Srdićevog daljeg napredovanja, posebno uočljivog u ironijskoj distanci nedovoljno izraženoj u njegovim ranijim delima, kao i zbog pružanja novih mogućnosti čitanja kroz citate, kako Srdićevog teksta, tako i citiranih tekstova.[18] Nešto dvosmisleniji kritičari, i pored isticanja Srdićevih pripovedačkih vrlina i značaja, iznosili su određenu skepsu prema namernoj nehotičnosti i nedovoljnom prisustvu značenja.[21]
Roman Satori je 2015. objavljen u Ukrajini u prevodu Ale Tatarenko.[22] Roman je objavljen u prevodu na makedonski jezik 2016. godine.[23]
Sagorevanja, druga zbirka Srdićevih priča, štampana je u maju 2014. I ovu knjigu objavila je izdavačka kuća KrR (Književna radionica Rašić).[11] U knjizi se ponovo nalazi devet priča, koje na različite narativne načine tretiraju problem identiteta. Za sinopsis Sagorevanja Srdić je nagrađen stipendijom Fondacije Borislav Pekić.[24]
Književni kritičar Vladimir Arsenić, svrstavajući Srdića u red najznačajnijih postjugoslovenskih pisaca, naglašava jezičku brižljivost, kao i nove domete Srdićevog postupka, primetne u priči O vratima, koju smatra genijalnom.[25] Mirnes Sokolović se kritički odnosi prema knjizi, ne dovodeći u pitanje Srdićev značaj, on pojedine priče ocenjuje kao neuverljive, dok priču Summertime smatra najboljim momentom zbirke.[26] Srđan Vidrić opisuje Sagorevanja kao radikalnu i beskompromisnu knjigu namenjenu kompetentnijim čitaocima, koja "predstavlja značajan doprinos srpskoj pripovedačkoj umetnosti".[27]
Pet priča iz Sagorevanja objavljeno je u američkim i škotskim[28] književnim časopisima u prevodu Nataše Miljković.
Prva Srdićeva zbirka eseja objavljena je 2014. pod nazivom Zapisi iz čitanja.[29] Srdićev urednik Ivan Radosavljević u pogovoru za ovu knjigu navodi kako će sedam u njoj štampanih eseja "s jedne strane, privući čitaoce koje zanimaju teme kojima se Srdić ovde bavi, a s druge strane, privući će one čitaoce koje ovaj autor zanima kao pripovedač i romanopisac, zahvaljujući tome što pruža osobene uvide u njegov intelektualni i umetnički habitus."[30]
Zapisi iz čitanja naišli su na odličnu recepciju."[31] U izrazito pozitivnom prikazu knjige Dragan Babić iznosi stav da je Srdić "više od poštovaoca" autora o kojima piše, te da je njihov "odličan tumač".[32]
Fotografiju za korice Zapisa iz čitanja namenski je uradio američki avangardni muzičar Alan Dubin, čije je stihove Srdić navodio u Sagorevanjima i Mrtvom polju.
Srdić takođe ističe kako su Dejvid Foster Volas, Don Delilo, Ivo Andrić, Jukio Mišima, roman Korekcije Džonatana Frenzena, Roberto Bolanjo, Luj Ferdinand Selin, Tomas Bernhard, Milan Oklopdžić i Mihail Bulgakov izuzetno značajni za njegovo čitalačko i spisateljsko iskustvo.
- Mrtvo polje, Beograd, Stubovi kulture. 2010. str. 287. ISBN 978-86-7979-308-9
- Satori, Beograd, Književna radionica Rašić. 2013. str. 215 ISBN 978-86-6351-000-5
- Srebrna magla pada, Beograd, Partizanska knjiga, 2018. str 259. ISBN 978-86-6477-016-3
- Espirando. Beograd: Stubovi kulture. 2011. str. 181. ISBN 978-86-7979-346-1
- Sagorevanja. Beograd: Književna radionica Rašić. 2014. str. 169. ISBN 978-86-6351-006-7
- Zapisi iz čitanja. Novi Sad: Kulturni centar Novog Sada. 2014. str. 162. ISBN 978-86-7931-395-9.
- Da sam Šejn. Zagreb: Konzor. 2007. str. 229-234. ISBN 978-953-224-201-0
- Kikinda Short 3.0. Kikinda: Narodna biblioteka "Jovan Popović". 2009.- kao urednik ISBN 978-86-7378-031-3
- Kikinda Short 04. Kikinda: Narodna biblioteka "Jovan Popović". 2010. - kao urednik ISBN 978-86-7378-033-7
- Kikinda Short 05 Kikinda: Narodna biblioteka "Jovan Popović".2011. - kao urednik ISBN 978-86-914515-0-9
- Nga Beogradi, me dashuri. Priština: MM. 2011. str. 155-172. ISBN 978-9951-516-05-1
- Izvan koridora. Zagreb: V.B.Z. d.o.o. 2011. str. 151-159. ISBN 978-9940-9215-6-9
- U znaku vampira: muške priče o krvopijama. Beograd: Paladin. 2012. str. 96-105. ISBN 978-86-87701-20-5
- Pucanja: izbor iz mlade srpske proze. Beograd: Službeni glasnik. 2012. ISBN 978-86-519-1536-2
- Putnik sa dalekog neba: Miloš Crnjanski u priči. Beograd: Laguna. 2013. str. 339-348. ISBN 978-86-521-1301-9
- Nova srpska pripovetka. Beograd: Paladin. 2013. str. 462-470. ISBN 978-86-87701-37-3
- Gavrilov princip: priče o sarajevskom atentatu. Beograd: Laguna. 2014. str. 115-129. ISBN 978-86-521-1551-8
- Srđan Srdić Goodreads
- "Priča o tome kako su se pomirili I.I. i I.N." prevod na engleski jezik
- "Summertime" prevod na engleski jezik
- "Laku noć, kapetane" prevod na engleski jezik
- "Sivo, sumorno nešto" prevod na engleski jezik Arhivirano 2013-10-29 na Wayback Machine-u
- "Zvanična stranica izdavačke kuće Književna radionica Rašić" Arhivirano 2020-04-27 na Wayback Machine-u
- "Zvanična stranica izdavačke kuće Stubovi kulture" Arhivirano 2016-03-03 na Wayback Machine-u
- ↑ 1,0 1,1 Srđan Srdić, Espirando Arhivirano 2016-03-03 na Wayback Machine-u, Stubovi kulture, 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Ana Klanjac, Intervju: Srđan Srdić Arhivirano 2014-10-26 na Wayback Machine-u, Ziher, januar 2013.
- ↑ Partizanska knjiga - O nama, Partizanska knjiga
- ↑ 4,0 4,1 4,2 The European Short Story Network, theshortstory.eu Arhivirano 2017-12-08 na Wayback Machine-u
- ↑ Međunarodni festival kratke priče Kikinda Short, Kikinda Short Arhivirano 2015-11-22 na Wayback Machine-u
- ↑ Partizanska knjiga, Partizanska knjiga
- ↑ Mića Vujičić, Road horor roman Arhivirano 2013-10-29 na Wayback Machine-u Yellow Cab, decembar 2010.
- ↑ 8,0 8,1 Vladimir Arsenić, Mrtvo Polje Arhivirano 2018-05-21 na Wayback Machine-u e-novine, avgust 2010.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Srđan Srdić, Još uvek živimo u '93. Arhivirano 2016-11-09 na Wayback Machine-u e-novine, februar 2011.
- ↑ 10,0 10,1 Srđan Srdić, Mrtvo polje Arhivirano 2016-03-03 na Wayback Machine-u, Stubovi kulture, 2010.
- ↑ 11,0 11,1 Autorska stranica na sajtu izdavača, krr.rs Arhivirano 2020-04-27 na Wayback Machine-u Književna radionica Rašić.
- ↑ Davor Beganović, Tko pripovijeda? Arhivirano 2014-10-21 na Wayback Machine-u ProLetter, decembar 2010.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Leda Sutlović, Espirando Booksa, decembar 2011.
- ↑ 14,0 14,1 Vladimir Arsenić, Trenutak pre kraja Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u e-novine, septembar 2011.
- ↑ Ukrajinsko izdanje knjige Espirando, Espirando Arhivirano 2015-11-22 na Wayback Machine-u Litopys, 2013.
- ↑ Autorska stranica na sajtu izdavača, krr.rs Arhivirano 2013-11-11 na Wayback Machine-u Književna radionica Rašić.
- ↑ Srđan Srdić, Satori Arhivirano 2013-11-11 na Wayback Machine-u, Književna radionica Rašić, 2013.
- ↑ 18,0 18,1 18,2 Vladimir Arsenić, Na razvalinama sveta Arhivirano 2017-08-13 na Wayback Machine-u e-novine, mart, 2013.
- ↑ 19,0 19,1 Srđan Srdić, Interview - Vavilon RTS, jun 2013.
- ↑ Srđan Srdić, Interview - Gutenbergov odgovor Radio Beograd, maj 2013.
- ↑ Saša Ćirić, Zaumno prosvetljenje Novosti, jun 2013.
- ↑ Ukrajinsko izdanje romana Satori, Сатори UMKA, 2015.
- ↑ Makedonsko izdanje romana Satori, Сатори Arhivirano 2016-08-18 na Wayback Machine-u Goten, 2016
- ↑ Agencija Tanjug, Aleksić i Srdić dobili stipendije Borislav Pekić Glas javnosti, 02. 07. 2010.
- ↑ Vladimir Arsenić, Gorka lepota e-novine, april, 2014.
- ↑ Mirnes Sokolović, Visoke peći neutralnosti elektrobeton, jul, 2014.
- ↑ Srđan Vidrić, Na zgarištu priče Letopis Matice srpske, novembar 2015.
- ↑ Srđan Srdić, About a Door Arhivirano 2015-11-22 na Wayback Machine-u Gutter, 2015.
- ↑ Srđan Srdić, Zapisi iz čitanja Kulturni centar Novog Sada, 2014.
- ↑ Ivan Radosavljević, Odškrinuta vrata ateljea Kulturni centar Novog Sada, 2014.
- ↑ Branko Ćurčić, Pozdravi iz podzemlja Avangrad, broj 19, 2014.
- ↑ Dragan Babić, Ispovesti jednog uživaoca Nova misao, broj 29, septembar/oktobar 2014.
Potpisnici Deklaracije o zajedničkom jeziku | ||
|---|---|---|
| Lingvisti |
|  |
| Pisci i književni povjesničari |
| |
| Novinari |
| |
| Pravnici, sociolozi i politolozi |
| |
| Filozofi, antropolozi i kulturolozi |
| |
| Povjesničari |
| |
| Iz drugih struka |
| |
| Glumci i redatelji |
| |
| Umjetnici |
| |
| Mirovni aktivisti |
| |
