Predsjedništvo SFRJ – razlika između verzija
Slika Standarte člana Predsedništva (ima na en Wiki) |
|||
| Red 1: | Red 1: | ||
[[Datoteka:Standard of a Member of the Presidency of SFR Yugoslavia.svg|thumb|120px|Standarta Člana Predsedništva [[SFRJ]]]] |
|||
'''Predsjedništvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije''' bilo je kolektivni organ koji je imao funkciju [[šef države|poglavara]] [[SFRJ]]. Ustanovljeno je godine [[1970]]. amandmanima na tadašnji [[Ustav SFRJ 1963|Ustav]], a potvrđeno i novim [[Ustav SFRJ 1974|Ustavom]] od [[1974]]. godine. U periodu od [[1970]]. do [[1974]]. se sastojalo od 23 člana - po 3 iz svake republike, 2 iz svake pokrajine i predsjednika [[Josip Broz Tito|Tita]]. Ustavom iz 1974. Tito je postao doživotni predsjednik, a Predsjedništvo je dobilo 9 članova - po 1 iz svake republike i pokrajine, te jedan predstavnik Centralnog komiteta [[Savez komunista Jugoslavije|SKJ]]. Ustavnim amandmanima iz 1988. godine, SKJ je izgubio svog člana u predsjedništvu. |
'''Predsjedništvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije''' bilo je kolektivni organ koji je imao funkciju [[šef države|poglavara]] [[SFRJ]]. Ustanovljeno je godine [[1970]]. amandmanima na tadašnji [[Ustav SFRJ 1963|Ustav]], a potvrđeno i novim [[Ustav SFRJ 1974|Ustavom]] od [[1974]]. godine. U periodu od [[1970]]. do [[1974]]. se sastojalo od 23 člana - po 3 iz svake republike, 2 iz svake pokrajine i predsjednika [[Josip Broz Tito|Tita]]. Ustavom iz 1974. Tito je postao doživotni predsjednik, a Predsjedništvo je dobilo 9 članova - po 1 iz svake republike i pokrajine, te jedan predstavnik Centralnog komiteta [[Savez komunista Jugoslavije|SKJ]]. Ustavnim amandmanima iz 1988. godine, SKJ je izgubio svog člana u predsjedništvu. |
||
Verzija na datum 6 septembar 2010 u 18:36
Predsjedništvo Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije bilo je kolektivni organ koji je imao funkciju poglavara SFRJ. Ustanovljeno je godine 1970. amandmanima na tadašnji Ustav, a potvrđeno i novim Ustavom od 1974. godine. U periodu od 1970. do 1974. se sastojalo od 23 člana - po 3 iz svake republike, 2 iz svake pokrajine i predsjednika Tita. Ustavom iz 1974. Tito je postao doživotni predsjednik, a Predsjedništvo je dobilo 9 članova - po 1 iz svake republike i pokrajine, te jedan predstavnik Centralnog komiteta SKJ. Ustavnim amandmanima iz 1988. godine, SKJ je izgubio svog člana u predsjedništvu.
Na čelu Predsjedništva je bio predsjednik s jednogodišnjim mandatom, a koga je zamjenjivao potpredsjednik. Predsjednik i potpredsjednik su rotirali po republikama i pokrajinama u skladu s unaprijed utvrđenim redoslijedom.
Predsjedništvo je tokom raspada Jugoslavije spalo na četiri člana koji su predstavljali tzv. krnju Jugoslaviju, a 1992. je i formalno prestalo postojati uspostavljanjem Savezne Republike Jugoslavije.
Popis predsjednika predsjedništva
| Federalna jedinica | Ime i prezime | Početak mandata | Kraj mandata |
|---|---|---|---|
| SR Makedonija | Lazar Koliševski | 4. maj 1980. | 15. maj 1980. |
| SR BiH | Cvjetin Mijatović | 15. maj 1980. | 15. maj 1981. |
| SR Slovenija | Sergej Kraigher | 15. maj 1981. | 15. maj 1982. |
| SR Srbija | Petar Stambolić | 15. maj 1982. | 15. maj 1983. |
| SR Hrvatska | Mika Špiljak | 15. maj 1983. | 15. maj 1984. |
| SR Crna Gora | Veselin Đuranović | 15. maj 1984. | 15. maj 1985. |
| SAP Vojvodina | Radovan Vlajković | 15. maj 1985. | 15. maj 1986. |
| SAP Kosovo | Sinan Hasani | 15. maj 1986. | 15. maj 1987. |
| SR Makedonija | Lazar Mojsov | 15. maj 1987. | 15. maj 1988. |
| SR BiH | Raif Dizdarević | 15. maj 1988. | 15. maj 1989. |
| SR Slovenija | Janez Drnovšek | 15. maj 1989. | 15. maj 1990. |
| SR Srbija | Borisav Jović | 15. maj 1990. | 15. maj 1991. |
| Republika Hrvatska | Stjepan Mesić | 15. maj 1991. | oktobar 1991. |
| Crna Gora | Branko Kostić | oktobar 1991. | 27. april 1992. |
Sastav Predsjedništva
Osam članova Predsedništva su birale republičke i pokrajinske skupštine i to na najviše dva petogodišnja mandata, a Savezna skupština ih je potvrđivala. Deveti član je, do donošenja ustavnih amandmana 1988, bio trenutni predsednik Predsedništva Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije.
Članovi Predsedništva po republikama i pokrajinama, sa severa na jug. Predsednici predsedništva su ispisani masnim slovima, krstić označava kraj članstva smrću.
- SR Slovenija - Edvard Kardelj (1974 - † 1979), Sergej Krajger (1979 - 1984), Stane Dolanc (1984 - 1989), Janez Drnovšek (1989 - 1991)
- SR Hrvatska - Vladimir Bakarić (1974 - † 1983), Mika Špiljak (1983 - 1984), Josip Vrhovec (1984 - 1989), Stipe Šuvar (1989 - 1990), Stjepan Mesić (1990 - 1991)
- SR Srbija -
- SAP Vojvodina: Stevan Doronjski (1974 - † 1981), Radovan Vlajković (1981 - 1989), Dragutin Zelenović (1989 - 1990), Jugoslav Kostić (1990 - 1992)
- uža: Petar Stambolić (1974 - 1984), Nikola Ljubičić (1984 - 1989), Borisav Jović (1989 - 1992)
- SAP Kosovo: Fadil Hoxha (1974 - 1984), Sinan Hasani (1984 - 1989), Riza Sapunxhiu (1989 - 1991), Sejdo Bajramović (1991 - 1992)
- SR Bosna i Hercegovina: Cvijetin Mijatović (1974 - 1984), Branko Mikulić (1984 - 1986), Hamdija Pozderac (1986 - 1987), Raif Dizdarević (1987 - 1989), Bogić Bogićević (1989 - 1991)
- SR Crna Gora: Vidoje Žarković (1974 - 1984), Veselin Đuranović (1984 - 1989), Nenad Bućin (1989 - 1991), Branko Kostić (1991 - 1992)
- SR Makedonija: Lazar Koliševski (1974 - 1984), Lazar Mojsov (1984 - 1989), Vasil Tupurkovski (1989 - 1991)
Šefovi SKJ i do novembra 1988. deveti član Predsedništva:
- Josip Broz Tito (mart/ožujak 1939 — 4. maj/svi. 1980.)
- Stevan Doronjski (v.d. do 4. maja '80) (23. okt/list. 1979. — 20. okt./list. 1980.) (SAP Vojvodina) (on je bio i redovni član Predsedništva)
- Lazar Mojsov (20. okt./list. 1980. — 20. okt./list. 1981.) (Makedonija)
- Dušan Dragosavac (20. okt./list. 1981. — 29. jun/lip. 1982.) (Hrvatska)
- Mitja Ribičič (29. jun/lip. 1982. — 30 jun/lip. 1983.) (Slovenija)
- Dragoslav Marković (30 jun/lip. 1983. — 26. jun/lip. 1984.) (Srbija)
- Ali Šukrija (26. jun/lip. 1984. — 25. jun/lip. 1985.) (SAP Kosovo)
- Vidoje Žarković (25. jun/lip. 1985. — 26. jun/lip. 1986.) (Crna Gora)
- Milanko Renovica (28. jun/lip. 1986. — 30. jun/lip. 1987.) (BiH)
- Boško Krunić (30. jun/lip. 1987. — 30. jun/lip. 1988.) (SAP Vovodina)
- Stipe Šuvar (30. jun/lip. 1988. — 30. jun/lip. 1989.) (Hrvatska)
Reference
- Yugoslavia 1974, page 9, Slobodan Stanković, Open Society Archives - Radio Free Europe
- Yugoslavia's New State Presidency (1984), S.Stanković, OSA-RFE