Vasilije Simić

Vasilije Simić

Vasilije (Vasa) M. Simić (ćir. Василије (Васа) М. Симић; Beograd, Kneževina Srbija, 10. jul/22. jul 1866 — Beograd, Kraljevina Jugoslavija, 4. septembar 1931) bio je srpski pravnik, sudija i advokat. Studije pravnih nauka je završio u Beogradu, Parizu i Ženevi. Predsednik beogradskog Varoškog suda i kraljevski tužilac pri prekom sudu u procesu povodom "Ivanjdanskog atentata", 1899. g. Nakon pada dinastije Obrenovića 1903. g. prevremeno penzionisan na funkciji sudije Apelacionog suda u Beogradu, kada započinje advokatsku karijeru. Tokom oba balkanska rata 1912. i 1913. g. kao i Prvog svetskog rata 1914-1918 g. borio se kao rezervni kapetan prve klase pri Vrhovnoj komandi Srpske vojske te sa njom preživeo albansku golgotu i povukao se na ostrvo Krf 1916. g. Učesnik bitke na Kajmakčalanu i proboja Solunskog fronta. Ekspert na Konferenciji mira u Parizu 1919. Preminuo je u Beogradu u šezdeset petoj godini.

Biografija

Rođen je 10. jula 1866 g. u Beogradu, od oca Mijaila S. Simića (1837-1901), člana Glavne Kontrole Kneževine i Kraljevine Srbije i Uprave beogradske i predsednika ("Starešine") nekoliko beogradskih opština (Varoškog, Terazijskog i Palilulskog kvarta), i majke Mileve, rođ. Stojković, domaćice (1843-1910), Cincarkom iz Šapca, poreklom iz Kruševa, Makedonija.

Od 1860, Simići (Spisak istaknutih porodica u Kneževini i Kraljevini Srbiji), žive na Obilićevom vencu, najpre u svojoj porodičnoj kući, a kasnije novoizgrađenoj šestospratnici na broju 28 (danas br. 22). 1878, Vasa je upisao Prvu beogradsku gimnaziju, tada sedmorazrednu i smeštenu u levom krilu Kapetan-Mišinog zdanja; 1885.godine je maturirao. Nakon studijskog boravka u Briselu (1885) i Londonu, 1889. je diplomirao prava u Beogradu i zatim nastavio stručna usavršavanja na univerzitetima u Parizu i Ženevi, kao državni stipendista Kraljevine Srbije. 1891. se vratio u Srbiju i zaposlio kao istražni sudija za Grad Beograd, pa imenovan na mesto sudije u beogradskom prvostepenom Varoškom sudu; kraljevskim ukazom br. 10422 od 01/11/1897, Simić je bio postavljen za predsednika prvostepenog šabačkog suda, a novim kraljevskim ukazom br. 4064 od 21/03/1898, je bio imenovan za predsednika prvostepenog beogradskog Varoškog suda. 04/11/1900, Simić je kraljevskim ukazom br.13103 bio postavljen za sudiju Apelacionog suda u Beogradu, a ubrzo nakon toga je bio imenovan za zamenika predsednika pri istom sudu.

Bio je u braku sa Dragom, ćerkom Krste M. Tomanovića, gvožđarskog veletrgovca i vlasnika najskuplje prodatog placa u istoriji Beograda (1936. g.), na mestu nekadašnje Kafane "Albanije", a današnje istoimene Palate Trgovačkog fonda ("Politika", 28. novembar (1936). str. 9, "Najskuplji plac u Beogradu", članak o prodaji zemljišta na kome su se nalazile, do njihovog rušenja, kafane "Albanija" i "Mala Kasina").

Neokonzervativac po političkom ubeđenju, Vasa je kao i njegov otac bio aktivni član Napredne stranke. Preko porodice Simić, (Jovan Simić Bobovac), veoma blizak dinastiji Obrenovića, a posebno Kralju Milanu i političkom krugu oko Milutina Garašanina (1843-1898).

Simićeva uloga u procesu povodom ”Ivanjdanskog atentata” na Kralja Milana

1898. g., Vasilije M. Simić je kao sudija beogradskog prvostepenog Varoškog suda sudio u jednom predmetu koji se vodio protiv Nikole Pašića a po osnovu tužbe podnete od strane beogradske policije zasnovane na "uvredi vladaoca" (na fr.: "Lèse-majesté") koju je Pašić naneo kralju Milanu u jednom članku štampanom u časopisu "Odjek" od iste godine. I pored velikog poštovanja prema Dinastiji Obrenović uopšte, a posebno, kao lični prijatelj kralja Milana, Simić je ipak doneo oslobađajuću presudu za Nikolu Pašića. Odmah nakon toga, V. M. Simić je 1899. g. imenovan za istražnog sudiju i kraljevskog tužioca u aferi Ivanjdanskog atentata, pri Prekom sudu u procesu protiv atentatora Kneževića na kralja Milana kao i njegovih saučesnika/podstrekača. Optužnica koju je podneo Prekom Sudu iznosila je šezdeset strana. Njegovi savremenici, u prvom redu kolega Živojin Perić (1868—1953) i školski drug Slobodan Jovanović (1869—1958), smatrali su da je tekst optužnice odgovarao materijalnoj istini ali i nepogrešivoj Simićevoj proceni o ulogama određenih ličnosti u njoj okvalifikovanih kao neosporni saučesnici atentatora Kneževića. Predmetne Simićeve kvalifikacije donošene su ne na osnovu njegovih subjektivnih osećaja prema tadašnjim političkim prilikama, ”a još manje prema Srpskom radikalizmu” nego iz činjenica hijerarhijski sistematizovanih i koncizno pobrojanih u aktu optužbe.

Prekid sudijske karijere usled pada dinastije Obrenović

Ipak je i V. Simića pristigla sudbina onih koji su imali udela u "izuzetnim sudovima": nakon političkog prevrata od 29. maja 1903. g. ( ”Majski prevrat”), nije dugo ostao pri Apelacionom sudu, niti u državnoj službi.

Decembra 1903. g. Simić je razrešen svih dužnosti i stavljen kao sudija Apelacionog suda definitivno u penziju, i to, kada je imao tek 37 godina života. Time je ondašnje srpsko sudstvo bilo nesumnjivo lišeno jednoga od svojih najboljih predstavnika. "Tragičnost sudbine pojedinih ljudi dovodi vrlo često do rezultata najštetnijih po društvo...".

Kao sudija, iako neumitan, V. Simić je bio ipak blag i umeren; on je imao, prema kazivanjima svojih savremenika i kolega (Živojin Perić i Slobodan Jovanović), puno samilosti prema okrivljenima, nezavisno od njihovog socijalnog porekla ili političke orijentacije.

Od decembra 1903. g. pa sve do kraja svog životnog veka, Simić je neprekidno radio kao advokat u svojoj advokatskoj kancelariji na Obilićevom vencu a pri kraju života se udružio u ortačku advokatsku kancelariju sa zetom Svetolikom Grebencem na istoj adresi. Ostao je nakon 1903. g. veliki poštovalac dinastije Obrenović što je dokazao i svojim humanim aganžmanom u svojstvu "pro bono" pravnog zastupnika kraljice Natalije Obrenović (1859-1941) u vezi sa njenim imovinskim i pravnim interesima u Srbiji (imanje u Smederevu) kao i njenom zbrinjavanju u Francuskoj (period 1903-1912).

Vasa M. Simić je iz braka sa Dragom, ćerkom Krste M. Tomanovića beogradskog gvožđarskog veletrgovca, imao dvoje dece, ćerku Danicu (1901-1902) i sina Mišu V. Simića (1903-1976), profesora ustavnog prava, oženjenog Brankom rođ. Stevović (1915-1981).

Kao rezervni kapetan pri Vrhovnoj komandi u periodu 1912—1918

Simić je kao rezervni pešački oficir uzeo, u svojstvu borca, udela u oba balkanska ratova kao i u Velikom ratu. Tokom Prvog i Drugog balkanskog rata Simić je bio u svojstvu rezervnog kapetana pri Vrhovnoj komandi Srpske vojske. Posle pobede Srpske vojske u Kumanovskoj bici prelazi sa Vrhovnom komandom u Skoplje. 1914. g. izbija Prvi svetski rat a Vasilije Simić je ponovo upućen na službu pri Vrhovnoj komandi Srpske vojske. Od jeseni 1915. g. srpska vojska sa izbeglim narodom nalazila se u bezizlaznoj situaciji na Kosovu i Metohiji. Tada Vrhovna komanda odlučuje da se krene u povlačenje preko Albanije i Crne Gore na jadransku obalu u susret savezničkim snagama. Posle albanske golgote Vasilije M. Simić se našao na ostrvu Krf, gde su bile smeštene srpska vojska, izbeglice, narodna skupština, vlada i druge ustanove. Učestvuje u bici na Kajmakčalanu te probija sa srpskom vojskom solunski front 1918. Učesnik je oslobođenja Beograda, Zagreba i Ljubljane.

Kraj života i potomci

Koliko je pak Simić pretrpeo u ratnim nevoljama ilustruje njegova prerana smrt koja je nastupila u noći 4. septembra 1931. g. u porodičnoj kući na Obilićevom vencu br. 22. Do smrti je neumorno sarađivao u humanitarnim, filantropskim i patriotskim ustanovama i za to bio odlikovan Takovskim Krstom o vratu, Ordenom Sv. Save (IV. stepena) i Albanskom Spomenicom. A Francuska Republika ga je odlikovala ordenom : Officier de l'Instruction publique.

Sahranjen je u porodičnoj grobnici Simića na beogradskom Novom groblju, (parcela br. 11, grobnica br. 37, I. reda). Njegovi direktni potomci žive u Francuskoj, Belgiji i Beogradu (porodice Krsmanović-Simić i baroni Gillès de Pélichy).

Literatura

• Perić, Živojin "Beleške o Vasiliju M. Simiću", Arhiv za Pravne i Društvene Nauke, Beograd, (1931). str. 478-483.
• Jovanović, Slobodan "Vlada Aleksandra Obrenovića", druga knjiga, (1931). str. 107-132.
• Simić, Vasilije "Islednik po delu atentata na Nj. V. Kralja Milana i veleizdaje Prekom sudu / V. M. Simić", Državna štamparija Kraljevine Srbije, 1899.
• Ristić, Prof. dr Milan et al. "Živeti u Beogradu 1879-1889", Istorijski Arhiv grada Beograda, u vezi Simićevog oca - Mijaila Simića, v. str. 56,75,81,87,91,95,96,173,203-204,221,230,291,300,318,413,421,459,460 i 475.
• "Politika", [http://digitalna.nb.rs/wb/NBS/novine/politika/1936/11/28#page/8/mode/1up 28. novembar (1936). str. 9, "Najskuplji plac u Beogradu", članak o prodaji zemljišta na kome su se nalazile, do njihovog rušenja, kafane "Albanija" i "Mala Kasina".
• D'hoore, Baudouin "Iconographie de la famille Gillès de Pélichy et des principales familles ascendantes", Office Généalogique et Héraldique de Belgique (OGHB), Bruxelles, Belgique, 2012, u vezi srodstva familija Gillès de Pélichy i Simić, v. str. 140.