Univerzitet u Oslu

Univerzitet u Oslu
Universitetet i Oslo (Det Kongelige Frederiks Universitet)
lat. Universitas Osloensis (Universitas Regia Fredericiana)
Historija
Osnivanje	1811.
Generalno
Vrsta	Javni univerzitet
Administracija
Rektor	Ole Petter Ottersen od 2009. godine
Akademsko osoblje	3,212 (2010)
Admin. osoblje	2,598 (2010)
Studenti
Broj studenata	27,628 (2010)
Udruženja	ERASMUS, AUE
Lokacija
Sjedište   – grad   – država	Oslo Norveška
Službene stranice
www.uio.no

Univerzitet u Oslu (norveški: Universitetet i Oslo), koji je do 1939. godine nosio naziv Kraljevski univerzitet Federika (norveški: Det Kongelige Frederiks Universitet), najstariji je i najprestižniji među univerzitetima u skandinavskoj državi Norveškoj. Univerzitet je široko priznat kao jedan od najprestižnijih univerziteta u severnoj Evropi. Ugledna međunarodna lista najbljih univerziteta, Academic Ranking of World Universities, smestila je Univerzitet u Oslu na 58. mesto među najboljim univerzitetima na svetu u 2015. godini.

Univerzitet pohađa oko 27,700 studenata i na njemu je zaposleno oko 6,000 osoba. Neoklasični univerzitetski kampus nalazi se u centru grada i u tim je zgradama danas smešten Pravni fakultet. Većina drugih fakulteta nalazi se na novom kampusu Blindern u opštini Nordre Aker na severu grada.

Institucija je osnovana 1811. godine i organizovana je po uzoru na Univerzitet u Kopenhagenu i tada novoosnovani Humboldtov univerzitet u Berlinu. Institucija je prvobitno ponela ime Fredericka VI od Danske, a današnji naziv nosi od 1939. godine. Sve do 1946. za univerzitet se često koristio i neformalni naziv Univerzitet, budući da do te godine u zemlji nije bilo drugih univerziteta.

Univerzitet je dom petorice dobitnika Nobelove nagrade, a u samoj zgradi Univerziteta se dodeljivala Nobelova nagrada za mir u periodu od 1947. do 1989. Na univerzitetu se od 2003. dodeljuje Abelova nagrada.

Istorija

Rane godine

1811. doneta je odluka o osnivanju prvoga univerziteta u tada ujedinjenim kraljevtskiva Danskoj i Norveškoj, nakon što je sa tim ciljem provedena uspešna kampanja i postignut dogovor sa tadašnjim vladarem Fridrihom VI. Kralj se složio sa osnivanjem univerziteta, iako se pre toga pribojavao da bi nova institucija mogla da pomogne u razvoju norveškog separatizma. Dve su godine prošle od donošenja odluke, do osnivanja univerziteta u tadašnjoj Kristijaniji (današnje Oslo), tada malom primorskom gradu. Već godinu dana nakon toga, usled proglašenja neovisnosti Norveške, došlo je do bitnih promena u okolnostima u kojima je univerzitet funkcionisao i daljnjeg razvoja. Ipak, neovisnost Norveške bila je delomično ograničena odredbama mira iz 1814. prema kojima je zemlja morala da uđe u personalnu uniju sa Švedskom. Glavna fukncija univerziteta u ovim je godinama bila da pruži obrazoanje za državne službenike. Institucija je postala i središte izučavanja i staranja nacionalne kulture, jezika, istorije i tradicije. Do 1870-ih, uz podučavanje, došlo je i do značajnijeg razvoja istraživačkih delatnosti, što je vodilo ka daljnjoj specijalizaciji i podeli na discipline.

1900-1945.

Dodatni fokus na istražiački rad staljen je na prelazu u dvadeseti vek. Promenjena je naučna metodologija i uvažene su nove naučne teorije toga vremena. Od profesora se očekivalo da uz podučavanje studenata provode i istraživanja. Pojedine discipline dodatno su podeljene i omogućena je uža specijalizacija kako bi se uz naučne odgovorilo i na praktične potrebe društva. Rektorat je na Univerzitetu u Oslu osnovan tek 1905. godine i prvi rektor bio je profesor geologije Waldemar Christofer Brøgger.

Između dva svetska rata univerzitet je proizveo dva dobitnika Nobelove nagrade. Bili su to Ragnar Frisch u domenu ekonomije i Odd Hassel u domenu hemije. Važan doprinos stvoren je i u domenu lingvistike. U periodu od 1911. do 1940. došlo je do širenja studentske baze, upisom studenata iz udaljenih delova zemlje kao i upisom većeg broja studentica. Ipak, omladina iz radničke klase još je uvek većim delom bila isključena i obrazovanje na univerzitetu nije joj bilo dostupno.

Za vreme nacističke okupacije Norveške, tadašnji je rektor Odd Hassel završio u zatvoru. Univerzitet je zatim stavljen pod upravu norveškog geologa i polarnog istraživača Adolfa Hoela, kojega je imenovala kvislinška norveška fašistička partija Nasjonal Samling. Značajan broj studenata Univerziteta u Oslu sudelovao je u Norveškom pokretu otpora zbog čega je univerzitet bio žarište sukoba u kojima su studenti završavali u zatvoru, a institucija zatvarana.

1945-2000.

Nakon rata vlasti su počele pružati studijske kredite za studente iz siromašnih porodica, a državni fond za tu svrhu osnovan je 1947. godine. Ova je politika dovela do značajnog porasta broja studenata koji su pohađali univerzitet. Na porast je delom uticao i povratak studenata koji su bili sprečeni da studiraju u toku rata. U jesenjem semestru 1945. rekordan broj od 5,961 studenta je pohađao univerzitet, a ukupan je broj preša 6,000 do 1947. Bio je to porast od više od 50% u odnosu na cifre pre rata. Šezdesete godine dvadesetog veka predstavljale su period velikih promena i naglog rasta univerziteta. Samo u jednoj dekadi broj studenata porastao je sa 5,600 u 1960. na 16,800 u 1970. godini. Broj profesora je porastao sa oko 500 na 1,200, a proširene su i izgrađene i nove zgrade univerziteta. Do 1968. godine radikalne su ideje zauzele prominentno mesto među studentima. Stuentski ustanci koji su imali transformativan uticaj na ceo Zapadni svet proširili su se i na Univerzitet u Oslu. Studenti su odbijali da se poistovete sa elitom i vladajućim establišmentom i smatrali su da akademija treba da pokaže jasnu solidarnost sa onima koji imaju ograničen pristup resursima i blagodatima današnjeg društva. Jedna od najvažnijih promena u ovome periodu bila je i povećan udeo studentica u studentskom telu. I u nastavku dvadesetog veka porast broja studenata nije se zaustavljao što je 1992. dovelo i do prvih formalnih ograničenja broja novoupisanih studenata.

Školarine

Kao i sve druge javne visokoobrazovne institucije u Norveškoj, Univerzitet u Oslu ne naplaćuje školarine studentima koji ga pohađaju. Ipak, studenti u dužni početkom svakog semestra da uplate 550 norveških kruna za rad organizacije Fondacija za studentski život u Oslu, za rad vrtića, zdravstvenih institucija, smeštaj i kulturne aktivnosti, studentske novine i radio. Dodatnih 100 kruna naplaćuje se taksa za kopiranje i kancelarijski papir. Uz nju postoji i dobrovoljna taksa od 30 kruna za organizaciju Studentenes og Akademikernes Internasjonale Hjelpefond koju studenti nisu obavezni da plate.

Kampus

• 
• 
• 

Vidi još

• Lista univerziteta u Norveškoj

Vanjske veze

• (en) Službena stranica