Konjuh, Srbija

Za ostale upotrebe, v. Konjuh (razvrstavanje).

Konjuh
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Rasinski
Grad	Kruševac
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1139
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	229 m
Konjuh Konjuh (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	37254
Pozivni broj	037
Registarska oznaka	KŠ

Konjuh je naseljeno mesto grada Kruševca u Rasinskom okrugu.

Istorija

Najstariji sačuvani pisani izvor koji pominje selo Konjuh, datira iz 1441. za vreme sultana Mehmeda Osvajača i sledeći popis iz 1445. godine, gde se navodi da selo ima 77 kuća (domaćinstva) koja plaćaju porez, kao i 10 udovica. Selo je nosilo naziv Konjusi, nalazilo se južno od današnjeg naselja, nedaleko od leve obale Zapadne Morave. Prema narodnom predanju u vreme kneza Lazara Hrebljanovića, ovde se nalazila konjušnica, a danas neki toponimi poput reči kovanluk, ukazuju na mogućnost verodostojnosti predanja. Aktivna je uloga ovog sela za vreme Prvog srpskog ustanka. Do Drugog srpskog ustanka Konjuh se nalazio u sastavu Osmanskog carstva. Nakon Drugog srpskog ustanka Konjuh ulazi u sastav Kneževine Srbije i administrativno je pripadao Jagodinskoj nahiji i Temnićskoj knežini sve do 1834. godine kada je Srbija podeljena na serdarstva. Godine 1821. u okviru crkve Svetog Nikole u selu Komarane, počinje sa radom prva seoska škola, koja je 1831. preseljena u Konjuh. Tokom oslobodilačkih ratova 1912-18. dolazi do ekonomskog i demografskog pad sela. Na inicijativu legendarnog učitelja Gerasima Vujića 1924. osnovana je prva zadruga, koja će do 1991. biti poznata po proizvodnji vinove loze, koja je bila pretežna vrsta delatnosti čitavog kraja. Zadruga je nosila naziv Kalemar i zajedno sa selima Velika Drenova, Medveđa i Milutovac, bila veliki izvoznik sadnog materijla u Sovjetski Savez. Na prvom republičkom takmičenju sela 1974. Konjuh je pobednik na teritoriji SR Srbije. Iste godine Konjuh dobija Vukovu nagradu za sveukupni razvoj, i postaje prvo selo nosilac ovog prestižnog priznanja. Prvi turnir duhovitosti održan 1995. na teritoriji SR Jugoslavije, pripao je Konjuhu, kada su meštani ovog sela i zvanično dobili potvrdu najduhovitijeg naroda tadašnje države. Program je nosio naziv „I mi Konjuh za frku imamo“. Nosilac svih aktivnosti pored zadruge Kalemar i mesne zajednice Konjuh, bio je KUD Gerasim Vujić. Selo ima osnovnu školu koja nosi naziv Brana Pavlović, član KPJ streljan u Kruševcu, na Slobodištu 1941. godine. Prema popisu iz 2002. bilo je 1139 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1312 stanovnika).

Poreklo stanovništva

Prema poreklu ondašnje stanovništvo Konjuha iz 1905. godine, može se ovako rasporediti:

• Starosedeoca ima 4 porodice sa 42 kuće.
• Iz okoline ima 5 porodice sa 74 kuće.
• Crnogorskih doseljenika ima 3 porodice sa 42 kuće.
• Vardarsko-moravskih doseljenika ima 1 porodica sa 12 kuće.
• Kosovsko-metohijskih doseljenika ima 1 porodica sa 10 kuće.
• Iz Toplice ima 2 porodice sa 9 kuće.
• Iz Župe ima 2 porodice sa 7 kuće.
• Iz Levče ima 2 porodice sa 7 kuće.
• Iz Stare Srbije ima 1 porodica sa 4 kuće.
• Iz Gruže ima 2 kuće. (podaci datiraju iz 1905. godine)

Demografija

U naselju Konjuh živi 976 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,8 godina (43,1 kod muškaraca i 46,5 kod žena). U naselju ima 300 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,80.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 1346 1953. 1382 1961. 1410 1971. 1362 1981. 1377 1991. 1312 1299 2002. 1175 1139

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			1127	98.94%
Crnogorci			5	0.43%
Rusi			2	0.17%
Romi			2	0.17%
Bugari			2	0.17%
Makedonci			1	0.08%
nepoznato			0	0.0%

Konjuh u popisima Jagodinske nahije — od 1818. do 1829.
Godina popisa	1818.	1819.	1820.	1821.	1822.	1823.	1824/25.	1825.	1826.	1827.	1828.	1829.
Kuće	81	83	81	83	84	87	88	90	98	100	103	110
Poreske glave*	-	95	102	98	101	104	102	99	103	103	106	109
Aračke glave**	203	215	214	219	229	234	248	261	287	285	297	218
*Poreske glave = Oženjeni muškarci | ** Aračke glave = Muškarci od 7 do 70 godina

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	13			17
80+	6			23
75-79	20			31
70-74	43			56
65-69	42			54
60-64	27			28
55-59	29			26
50-54	55			46
45-49	59			55
40-44	36			26
35-39	19			31
30-34	36			22
25-29	45			38
20-24	36			34
15-19	32			24
10-14	21			23
5-9	26			25
0-4	16			19
prosek	43.1			46.5

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 263 277 303 308 321 297 300

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 33 71 39 44 42 44 19 8 - - 3.80

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 498 120 345 25 7 1 511

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 53 353 92 11 2

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	297	226	-	-	26	3	5	12	1	4
Ženski	180	136	-	-	10	-	-	13	2	3
Oba	477	362	-	-	36	3	5	25	3	7
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	1	6	3	2	3	-	-	4
Ženski	-	1	-	7	6	2	-	-	-
Oba	1	2	6	10	8	5	-	-	4

Literatura

• Popović, Ljubodrag. Zoran Marković. ur (srpskom). Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823. Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. 86-902609-5-1. Arhivirano iz originala na datum 2013-09-27. Pristupljeno 12.07.2012. 

Spoljašnje veze

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)