Bolzano
Città di Bolzano Stadt Bozen | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 46°30′N 11°21′E / 46.500°N 11.350°E | |
| Država |  Italija
|
| regija | Trentino-Južni Tirol |
| provincija | Bolzano (BZ) |
| Vlast | |
| - gradonačelnik | Luigi Spagnolli |
| Površina | |
| - Ukupna | 52 km² |
| Visina | 262 |
| Stanovništvo (2012.) | |
| - Grad | 55 786 [1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 39100 |
| Pozivni broj | 0471 |
| Karta | |
Bolzano (latinski: Bauzanum, njemački: Bozen, ladino: Balsan / Bulsan) je glavni grad talijanske provincije Bolzano u regiji Trentino-Južni Tirol od 102 575 stanovnika. [1]
Sadržaj/Садржај
Geografske karakteristike[uredi - уреди | uredi izvor]
Bolzano je biskupski grad na sjeveroistoku Italije, uz granicu austrijskog Tirola.
Grad leži na ušću rijeka Talvera i Isarco, nešto sjeveroistočnije od njihovog ušća u Adige. Bolzano je sa tri strane okružen visokim planinama, jedino se prema jugu širi plodna dolina, tako da je zaštićen od hladnih vjetrova sa sjevera. Zahvaljujući tome iako je duboko u Alpama u toj dolini uspjeva grožđe, voće i povrće, a grad ima blagu klimu pa ga rado posjećuju turisti. [2]
Historija[uredi - уреди | uredi izvor]
O Bolzanu se prije srednjeg vijeka nezna gotovo ništa. Zna se da je od 680 bio feudalni posjed bavarskih grofova. Car Svetog rimskog carstva Konrad II dao ga je kao feud - 1027. biskupima iz Trenta. [2]
Kako je Bolzano ležao na tada važnom trgovačkom putu između Verone - Trenta i Austrije, postao je predmet spora i sukoba između biskupa iz Trenta i bavarskih grofova. [2]Ti sukobi trajali su do 1531. kad je Bolzano konačno pripao grofovima. To je formalizirano 1805. kad je Bolzano zajedno s Tirolom, pripojen Bavarskoj, koja se odmah zatim - 1809. ujedinila sa Austrijskim Carstvom.
Zbog bavarske aneksije, izbila je pobuna koju je vodio Andreas Hofer, ona je ugušena tek nakon ujedinjenja 1809. [2]
Austrijsko Carstvo vladalo je Bolzanom sve do kraja Prvog svjetskog rata kad je 1918. pripao Kraljevini Italiji. Dugotrajna austrijska vladavina, imala je za posljedicu da je većina stanovnika govorila njemački i osjećala se tako. Zbog tog je talijanska fašistička vlada, naselila po Bolzanu velik broj Talijana, što je s druge strane izazvalo otpor njemačkog stanovništva. On se osobito razbuktao nakon Drugog svjetskog rata, kad se tražilo da grad pripadne Austriji, ili da mu se da velik stupanj autonomije. [2]
Zbog tog je talijanska u dva navrata 1947. i 1969. donosila zakone o kulturnoj autonomiji Južnog Tirola.
Grad je za vrijeme Drugog svjetskog rata u više navrata pretrpio teška bombardiranja od strane Savezničke avijacije, pa je historijski centar grada bio gadno razrušen. On je nakon rata potpuno restauriran, pa grad i danas odiše austrijskom arhitekturom. [2]
Znamenitosti i kultura[uredi - уреди | uredi izvor]
Historijskim centrom grada dominiraju gotička katedrala Maria Himmelfahrt (12. - 14. vijeka), župna crkva Gries iz 14. - 15. vijeka, nekadašnji dominikanski samostan, sa freskama u klaustru i kapelama i franjevačka crkva iz 14. vijeka. [2]
Uz to je tu i Maretsch (Mareccio) dvorac iz 13. vijeka, kojem je naknadno dograđeno pet tornjeva (u njemu se danas nalazi gradski arhiv) i dvorac Runkelstein (Roncolo) oslikan muralima sa viteškim prizorima (oko 1400.) [2]
Bolzano je i univerzitetski grad poznat po svom muzičkom konzervatoriju.
Privreda[uredi - уреди | uredi izvor]
Bolzano je industrijski grad u kom se proizvode vozila, metalurški, elektrotehnički i tekstilni proizvodi. [2] Kako je centar poljoprivrednog kraja, proizvodi se i vino i ostali prehrambeni proizvodi, [2] a za lokalnu ekonomiju važan je i turizam.
Gradovi prijatelji[uredi - уреди | uredi izvor]
Izvori[uredi - уреди | uredi izvor]
- ↑ 1,0 1,1 "ITALY: Trentino-Alto Adige" (engleski). Citypopulationde. http://www.citypopulation.de/Italy-TrentinoAltoAdige.html. pristupljeno 04. 07. 2013.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 "Bolzano" (engleski). Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/72448/Bolzano. pristupljeno 07. 07. 2013.
