Bolzano

Bolzano Città di Bolzano Stadt Bozen
Panorama grada
Zastava Grb
Koordinate: 46°30′N 11°21′E
Država	Italija
Regija	Trentino-Južni Tirol
Provincija	Bolzano (BZ)
Vlast
- Gradonačelnik	Renzo Caramaschi
Površina
- Ukupna	52 km²
Visina	262 m
Stanovništvo (2012)
- Grad	55.786
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+2)
Poštanski broj	39100
Pozivni broj	0471
Karta
Bolzano Bolzano na karti Italije

Bolzano (latinski: Bauzanum, njemački: Bozen, ladino: Balsan / Bulsan) je glavni grad talijanske provincije Bolzano u regiji Trentino-Južni Tirol. Grad ima 102.575 stanovnika.

Geografija

Bolzano je biskupski grad na sjeveroistoku Italije, uz granicu austrijskog Tirola. Grad leži na ušću rijeka Talvera i Isarco, nešto sjeveroistočnije od njihovog ušća u Adige. Bolzano je sa tri strane okružen visokim planinama, jedino se prema jugu širi plodna dolina, tako da je zaštićen od hladnih vjetrova sa sjevera. Zahvaljujući tome iako je duboko u Alpama u toj dolini uspjeva grožđe, voće i povrće, a grad ima blagu klimu pa ga rado posjećuju turisti.

Historija

O Bolzanu se prije srednjeg vijeka nezna gotovo ništa. Zna se da je od 680 bio feudalni posjed bavarskih grofova. Car Svetog rimskog carstva Konrad II dao ga je kao feud - 1027. biskupima iz Trenta. Kako je Bolzano ležao na tada važnom trgovačkom putu između Verone odnosno Trenta i Austrije, postao je predmet spora i sukoba između biskupa iz Trenta i bavarskih grofova. Ti sukobi trajali su do 1531. kad je Bolzano konačno pripao grofovima. To je formalizirano 1805. kad je Bolzano zajedno s Tirolom pripojen Bavarskoj, koja se odmah zatim 1809. ujedinila sa Austrijskim Carstvom.

Gotička katedrala Maria Himmelfahrt

Zbog bavarske aneksije, izbila je pobuna koju je vodio Andreas Hofer, ona je ugušena tek nakon ujedinjenja 1809. Austrijsko Carstvo vladalo je Bolzanom sve do kraja Prvog svjetskog rata kad je 1918. pripao Kraljevini Italiji. Dugotrajna austrijska vladavina, imala je za posljedicu da je većina stanovnika govorila njemački i osjećala se tako. Zbog tog je talijanska fašistička vlada, naselila po Bolzanu velik broj Talijana, što je s druge strane izazvalo otpor njemačkog stanovništva. On se osobito razbuktao nakon Drugog svjetskog rata, kad se tražilo da grad pripadne Austriji, ili da mu se da velik stupanj autonomije. Zbog tog je talijanska u dva navrata 1947. i 1969. donosila zakone o kulturnoj autonomiji Južnog Tirola. Grad je za vrijeme Drugog svjetskog rata u više navrata pretrpio teška bombardiranja od strane Savezničke avijacije, pa je historijski centar grada bio gadno razrušen. On je nakon rata potpuno restauriran i danas odiše austrijskom arhitekturom.

Znamenitosti i kultura

Historijskim centrom grada dominiraju gotička katedrala Maria Himmelfahrt (12. – 14. vijek), župna crkva Gries iz 14. i 15. vijeka, nekadašnji dominikanski samostan, sa freskama u klaustru i kapelama i franjevačka crkva iz 14. vijeka. Uz to je tu i Maretsch (Mareccio) dvorac iz 13. vijeka, kojem je naknadno dograđeno pet tornjeva (u njemu se danas nalazi gradski arhiv) i dvorac Runkelstein (Roncolo) oslikan muralima sa viteškim prizorima (oko 1400). Bolzano je i univerzitetski grad poznat po svom muzičkom konzervatoriju.

Privreda

Bolzano je industrijski grad u kom se proizvode vozila, metalurški, elektrotehnički i tekstilni proizvodi. Kako je centar poljoprivrednog kraja, proizvodi se i vino i ostali prehrambeni proizvodi, a za lokalnu ekonomiju važan je i turizam.

Gradovi prijatelji

• Sopron

Vanjske veze

Bolzano na Wikimedijinoj ostavi

• Službene stranice grada ((it))
• Bolzano na portalu Encyclopædia Britannica ((en))