Velimir Terzić (general)

Za druge osobe istog imena, vidite članak Velimir Terzić.

Velimir Terzić
Profesija	vojno lice
Član KPJ od	avgusta 1941.
U toku NOB-a	šef Vojne misije NOVJ
Služba	Vojska Kraljevine Jugoslavije; NOV i PO Jugoslavije i Jugoslovenska narodna armija 1940 — 1955.
Čin	general-pukovnik
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: Orden za vojne zasluge Orden partizanske zvezde Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem sovjetska odlikovanja: Orden Suvorova drugog stepena

Velimir Terzić (Golubovci kraj Podgorice, 26. maja 1908. – Beograd, 13. decembra 1983.), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA i istoričar.

Biografija

Rođen je 26. maja 1908. godine u Golubovcima, blizu Podgorice. Gimnaziju je završio u Podgorici, a zatim je upisao Vojnu akademiju u Beogradu koju je završio u klasi sa budućim generalom Arsom Jovanovićem 1928. godine. U čin kapetana prve klase unapređen je 1938. godine.

Od 1940. godine nalazi se u generalštabnoj pripremi. Uoči Aprilskog rata postavljen je za načelnika štaba Dinarske divizije, koja se nalazila stacionirana u Sinju. Kapetan Terzić početkom rata komanduje odredom od 300 vojnika u napadu na nemačku oklopnu kolonu koja se kretala u pravcu Višegrada. Po razbijanju kolone, odlazi u Crnu Goru, gde radi sa još nekim slobodarskim oficirima kraljevske vojske na podizanju ustanka protiv italijanskog okupatora. Dolazi u kontakt sa kapetanom Arsom Jovanovićem i poručnikom Petrom Ćetkovićem.

U trinaestojulskom ustanku komanduje odredom kod Cetinja, a kasnije i kod Pljevalja. U Komunističku partiju Jugoslavije je primljen u avgustu 1941, dok se u spisku vrhovnog komandanta JVuO, pukovnika Dragoljuba Mihailovića nalazio na listi begunaca. Kasnije je bio lišen čina kapetana prve klase preko londonske vlade.

Posle povlačenja glavnine partizanskih snaga iz Srbije, postavljen je za Načelnika Glavnog štaba za Crnu Goru i Boku. Kada je u martu 1942. godine osnovana Peta proleterska crnogorska udarna brigada, postavljen je za zamenika komandanta.

Po odlasku glavnine partizanskih snaga iz Crne Gore, kapetan Terzić odlazi u Hrvatsku da tamo proširi ustanak i uspešno ga organizuje. U Hrvatskoj se nalazi na položaju Načelnika Četvrte operativne zone. Posle pada Bihaćke republike i početka operacije "Vajs“, kapetan Terzić hitno dobija poziv da dođe u Vrhovni štab. Tada je postavljen za pomoćnika Načelnika Vrhovnog štaba, za vreme ofanzive vršio je dužnost Načelnika Vrhovnog štaba.

Posle odlaska u Crnu Goru, (tada već i major, potpukovnik i pukovnik), Velimir Terzić je na osnovu naređenja o ustrojstvu vojnih činova u NOVJ 1. maja 1943. unapređen u čin general-majora, a 1. novembra 1943. godine u čin general-lajtanta. Sa ovim činom je izašao iz rata. Zbog svoje velike vojničke sposobnosti, general Terzić je poslat ponovo u Hrvatsku na mestu Načelnika Glavnog štaba Hrvatske, da još više razvija narodnooslobodilački pokret. Na tom položaju ga je zateklo naređenje maršala Tita da ide u Sovjetski Savez kao šef Vojne misije NOVJ zajedno sa general-lajtantom Milovanom Đilasom, kao članom Politbiroa CK KPJ i političkim izaslanikom maršala Tita aprila 1944. godine.

Misija je imala zadatak da aktivira saradnju između vojnih Centara Crvene armije i Vrhovnog štaba, da se širi znanje o narodnooslobodilačkoj borbi naroda Jugoslavije, da se radi na formiranju Prve jugoslovenske brigade u SSSR-u, a kasnije Prve tenkovske brigade NOVJ. General Terzić je imao zadatak po vojnim pitanjima, a Milovan Đilas po političkim.

Terzić je stigao u Moskvu polovinom aprila 1944. godine. U ime NKOJ-a, juna 1944. godine potpisuje ugovor o zajmu sa predstavnikom sovjetske vlade. Sredstva ovoj zajma koristila su se najviše za potrebe Vrhovnog štaba i jugoslovenskih vojnih misija. Odmah po dolasku u Moskvu, general Terzić je uspostavio radio-vezu sa Vrhovnim štabom gde je je podrobno izveštavao o svemu što se dešavalo.

Po oslobođenju Jugoslavije, ostao je u Jugoslovenskoj Armiji. Vršio je razne dužnosti. Bio je pomoćnik ministra Narodne odbrane, komandant Armije, načelnik Više vojne akademije JNA, glavni inspektor JNA, načelnik Vojnoistorijskog Instituta (VII), kao i generalni direktor JAT-a od 1959. do 1960. godine.

Umro je u Beogradu, 13. decembra 1983. godine.

Knjige i odlikovanja

Objavio je veliki broj radova o ratnim veštinama i vojnim teorijama. Čin general-pukovnika dobio je 1949. godine. Iz Jugoslovenske narodne armije se povukao 1955. godine. Tada prelazi da radi u Vojnoistorijski institut, gde se bavi izdavanjem publikacija, knjiga i drugog materijala.

Bavi se vojnim i istorijskim pitanjima. Napisao je i objavio sledeće knjige:

• Umešnost komandovanja, Beograd, 1950. godina
• Aprilski rat, Titograd, 1983. godina
• Slom Kraljevine Jugoslavije 1941, Knjiga 1-2, Beograd, 1986. godina
• Jugoslovenska Armija u Aprilskom ratu, Beograd, 1987. godina

Nosilac je Partizanske spomenice 1941., i drugih jugoslovenskih odlikovanja:

• Ordenom za vojne zasluge sa veliom zvezdom
• Ordenom partizanske zvezde sa zlatnim vencem
• Ordenom zasluga za narod sa zlatnom zvezdom i
• Ordenom Suvorova drugog stepena (SSSR)

Literatura

• Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina.