Bursa
 | |
| Koordinate: 40°11′N 29°04′E / 40.183°N 29.067°E | |
| Država |  Turska
|
| Regija | Marmara |
| Provincija | Bursa |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Recep Altepe |
| Površina | |
| - Ukupna | 1 036 |
| Visina | 100 |
| Stanovništvo (2000.) | |
| - Urbano područje | 1 194 687 |
| - Područje utjecaja | 2 125 140 |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC) |
| Poštanski broj | 1600 |
| Pozivni broj | (+90) 224 |
| Službena stranica www.Bursa.bel.tr/ | |
| Karta | |
Bursa (nekad zvana Brusa) je grad u sjevernozapadnoj Turskoj, administrativni centar Provincije Bursa, u regiji Marmara. Sa svojih 1 194 687 stanovnika u užem centru (2 125 140 metropolski grad)[1] ona je četvrti grad u Turskoj.
Bursa je bila prijestolnica Osmanskog carstva između 1326. - 1365. U to vrijeme zvali su je Hüdavendigar (Božji dar), danas je zovu Yeşil Bursa (Zelena Bursa) zbog brojnih parkova i gustih šuma koje okružuju grad. Bursa je neraskidivo povezana sa planinom Uludağ koja je danas pozato tursko skijalište.
Historija[uredi | uredi kod]
Najstarije naselje na širem teritoriju današnje Burse bio je starogrčki Kios, kog je makedonski kralj Filip V 202. pne. dao bitinijskom kralju Prusiji I koji ga je obnovio i nazvao po sebi Prusa (grčki: Προύσα).
Grad je napredovao tokom bizantske vladavine nakon što je car Justinijan I. (vladao 527.-565.) sagradio palaču u gradu.[2] Bursa je bila među prvim većim gradovima koje su zauzeli Turci seldžuci krajem 11. vijeka, ali je početkom Prvog križarskog rata - 1096., nekoliko puta prelazila iz ruke u ruku. Nakon pada Konstatinopolisa u ruke križara-1204., Bursa je postala centar bizantog otpora.[2]
Od 1326. Bursa je bila prva prijestolnica Osmanskog Carstva. Tad je doživjela pravi procvat koji je trajao cijeli 14. vijek od kad je sultan Bajazid I počeo graditi velike džamije i medrese. To je bilo vrijeme kad je Bursa je procvala kao trgovačko zanatski centar novog carstva u usponu i postala slavna po svojim noževima i tkaninama od svile [2]
Nakon što je mongolski vladar Timur orobio grad - 1402., Osmanlije su nakon protjerivanja Mongola iz strateških razloga premjestili svoju prijestolnicu u sigurniji Edirne - 1413. a nakon tog u netom osvojeni Istanbul 1458.[2] I pored tog što više nije bila glavni grad Bursa je čitav 15. vijek napredovala, kao jedan od najvažnijih gradova carstva,[2] tako da je 1487. imala čak 45 000 stanovnika.
Nakon osnivanja Republike Turske - 1923. Bursa je postala jedno od najvećih industrijskih središta u zemlji.
Znamenitosti[uredi | uredi kod]
Bursa je grad bujnih bašča i voćnjaka, navodnjavanih planinskim potocima, to je grad jarko obojenih kuća i uskih ulica pun šadrvana. Grad orijentalnog šarma u kom se nalaze neki od najljepših primjera osmanske arhitekture. Među njima je Ulu (Velika) džamija iz 1421. monumentalna građevina sa 20 kupola, poznata po raznolikosti i finoći svojih kaligrafskih ukrasa.[2] Yeşil (Zelena) džamija iz 1421. označila je početak čisto turskog stila u islamskoj arhitekturi, ona je zapravo veliki kompleks, u kojem se nalazi medresa, biblioteka i šadrvan za vjernike. Pored nje nalazi se Mauzolej Yeşil, u kom se nalazi turbe sultana Mehmeda I. Džamiju Muradiye (Muratova džamija) podigao je sultan Murat II početkom 15. vijeka, inače posljednji osmanski vladar koji je stolovao u Bursi, u velikom parku oko džamije nalaze se turbeta sultana i članova njegove porodice. Na terasi s pogledom na grad su grobnice Osmana I, osnivača Osmanske dinastije i njegovog sina Orhana. Značajni spomenik je medresa iz 15. vijeka u kojoj se danas nalazi Arheološki muzej.[2]
Bursa je grad brojnih termalnih izvora, tako da je još za rimskih vremena, bila poznata po svojim termama, od svih su najbolje ostale sačuvane srednjovjekovne terme u kojima su uklopljeni dijelovi Justinijanove carske kupke iz 6. vijeka.[2]
Geografske karakteristike[uredi | uredi kod]
Bursa leži u plodnoj kotlini na sjevernim obroncima planine Uludağ visoke 2 543 m (to je bio antički Mizija|mizijski]] - Olimp[2]), na jugu Regije Marmara, udaljena dvadesetak kilometara od Mramornog mora, i oko 250 od Istanbula.
Klimatske karakteristike[uredi | uredi kod]
Bursa ima mješavinu između editeranske i vlažne subtropske klima po Köppenovoj klasifikaciji klime - Csa/Cfa, sa toplim vlažnim ljetima od juna do septembra. Na Bursu prosječno padne na godinu oko 702 mm oborina.
Zime su hladne sa puno oborina, često padne snijeg koji se u gradu zadrži tjedan dva. Za razliku od toga na Planini Uludag zadrži se skoro do ljeta.
| Klimatološki medijani za Bursa | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 9,6 | 10,7 | 13,8 | 18,9 | 23,8 | 28,5 | 28,7 | 30,8 | 27,0 | 21,6 | 15,9 | 11,2 | 20,21 |
| Srednji minimum (°C) | 1,6 | 2,1 | 3,7 | 7,3 | 11,2 | 15,1 | 17,4 | 17,3 | 13,6 | 10,1 | 5,7 | 3,3 | 9,03 |
| Precipitacija (mm) | 79,5 | 72,2 | 68,8 | 65,6 | 44,6 | 34,6 | 17,7 | 18,9 | 43,2 | 75,3 | 83,2 | 100,9 | 7025 |
| Izvor: [3] | |||||||||||||
Privreda[uredi | uredi kod]
Bursa je centar turske automobilske industrije, u gradu i okolici imaju svoje pogone Fiat, Renault i Karsan (turski proizvođač Peugeot). Tu imaju pogone i brojni proizvođači auto dijelova kao Bosch, Magneti Marelli, Valeo i Delphi. Pored tog Bursa je ostala centar tekstilne industrije (predionice pamuka i vune), tu su i brojne tvornice prehrambene industrije[2], punione bezalkoholnih pića i velika čeličana koja je danas vlasništvo Mittala.[4]
Bursa je danas jedno od najpopularnijih destinacija zimskog turizma zbog brojnih skijališta na planini Uludağ.[2] Pored grada u mjestu Yenişehir nalazi se Aerodrom Yenişehir (IATA: YEI, ICAO: LTBR)
Obrazovanje[uredi | uredi kod]
Bursa ima dva javna i jedan privatni univerzitet. Najveći i najstariji je Univerzitet Uludağ, osnovan 1975., kao Univezitet Bursa ( preimenovan 1982.) sa 47 000 studenata. Uz to u gradu djeluje Tehnički univerzitet osnovan 2010., a od 2012. i privatni univerzitet Orhangazi.
Gradovi prijatelji[uredi | uredi kod]
|
|
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „TURKEY: Census Population” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 31. 05. 2012.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 „Bursa-Van earthquake of 2011” (engleski). Encyclopædia Britannica Online. Pristupljeno 30. 05. 2012.
- ↑ „Weather Information for Bursa”. Turkish State Meteorological Service. Arhivirano iz originala na datum 2014-03-29. Pristupljeno 29. 05. 2012.
- ↑ „ArcelorMittal Ambalaj Celigi” (engleski). ArcelorMittal. Arhivirano iz originala na datum 2012-07-14. Pristupljeno 30. 05. 2012.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Bursa (en)
- Službene stranice grada (tr)
