1440
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
< |
14. vijek |
15. vijek
| 16. vijek
| >
< |
1410-e |
1420-e |
1430-e |
1440-e
| 1450-e
| 1460-e
| 1470-e
| >
<< |
< |
1436. |
1437. |
1438. |
1439. |
1440.
| 1441.
| 1442.
| 1443.
| 1444.
| >
| >>
Gregorijanski | 1440. (MCDXL) |
Ab urbe condita | 2193. |
Islamski | 843–844. |
Iranski | 818–819. |
Hebrejski | 5200–5201. |
Bizantski | 6948–6949. |
Koptski | 1156–1157. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1495–1496. |
• Shaka Samvat | 1362–1363. |
• Kali Yuga | 4541–4542. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4076–4077. |
• 60 godina | Yang Metal Majmun (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11440. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1440 (MCDXL) bila je prijestupna godina koja počinje u petak (1. 1. po julijanskom kalendaru).
- Januar/Siječanj
- januar ? - Promletački vojvoda Paštrovića Radič Grubačević ubio s braćom dvojicu protivnika i pobegao u Kotor - kotorski knez kasnije miri (ali privremeno).
- siječanj - Ugarska kraljica Elizabeta nerado pristala na brak sa poljskim kraljem Vladislavom (Lazara Brankovića odsečno odbila zbog razlike u veri) - cilj rešenje razmirica oko Češke i sprečavanje poljsko-turskog saveza.
- 10. 1. - Kraljica Elizabeta dala Kostajnicu rođaku Ulrihu.
- Februar/Veljača
- 1. 2. - Car Jovan VIII Paleolog i dr. se vratili u Carigrad sa Firentinskog koncila.
- 2. 2. - Fridrih III. izabran za kralja Nemačke (brat pokojnog Alberta II).
- 21. 2. - Osnovan Pruski savez protiv Monaške države Tevtonskih vitezova.
- 22. 2. - Rođen Ladislav V. Posmrtni, sin pokojnog ugarsko-hrvatskog kralja Alberta II..
- Mart/Ožujak
- 6. 3. - Vladislav I. prihvatio ugarsku krunu na insistiranje ugarsko-hrvatske delegacije (ugovori utanačeni dva dana kasnije).
- ožujak, krajem - Kraljica Elizabeta dala zatočiti Matka Talovca i Emerika Marczala, Vladislavljeve pristalice.
- April/Travanj
- 9. 4. - Kristofer Bavarski izabran za kralja Danske (u naredne dve godine i Švedske i Norveške, v. Kalmarska unija).
- april - oktobar ? - Murat II pola godine opseda Beograd (prva turska opsada grada), komandant odbrane vranski prior Ivan Talovac, koriste rane puške; za to vreme haranja od Erdelja do ist. Slavonije, odvedeno mnogo roblja.
- Maj/Svibanj
- 5. 5. - Novi carigradski patrijarh je Mitrofan II, pristalica Unije.
- 15. 5. - Narod i sveštenstvo Carigrada, predvođeni Markom Efeškim odbijaju učestvovati na liturgiji patrijarha Mitrofana na kojoj se pominje papa - Marko beži u Efes.
- Kraljica Elizabeta krunisala Ladislava Posthumnog u Stolnom Biogradu, želeći da preduhitri Vladislava.
- 21. 5. - Vladislav ušao u Budim, Elizabeta pokušava da organizuje otpor (ali Ulrih Celjski zarobljen u Gjuru krajem meseca).
- maj - Despot Đorđe Branković napušta Ugarsku (tj. zemlju svog zeta Ulriha Celjskog) i odlazi na mletačku teritoriju.
- Jun/Lipanj
- 29. 6. - Sabor velikaša u Budimu: krunisanje Ladislava ništetno, za kralja izabran Vladislav.
- Bitka kod Anghiarija tokom Lombardijskih ratova: Italijanska liga (Firenca, papa, Venecija) pobedila Milansko Vojvodstvo (bitku ovekovečio Leonardo da Vinci).
- Jul/Srpanj
- 17. 7. - Vladislav I. okrunjen za ugarsko-hrvatskog kralja krunom iz grobnice Sv. Stjepana (uobičajenu krunu uzela Elizabetina prijateljica) - ubrzo počinje građanski rat u Ugarskoj i Hrvatskoj.
- Avgust/Kolovoz
- avgust? - Despot Đurđe preko Šibenika i Dubrovnika stiže u svoje posede u Zeti (oko Budve i Bara) koji su pod pritiskom turskog vazala Stefana Vukčića i Crnojevića; za to vreme kralj Vladislav I. ga optužio za veze sa Turcima i oduzeo mu veći deo imovine.
- 29. 8. - Kralj Vladislav potvrđuje "Kovinske privilegije" Srbima na adi Čepel kod Pešte[1].
- Oktobar/Listopad
- ca. 1. 10. - Elizabetine pristalice poražene kod Bataszeka na Dunavu.
- 26. 10. - U Francuskoj pogubljen Gilles de Rais, serijski ubica dece.
- oktobar - Posle osmomesečne opsade Stefan Vukčić uzeo Omiš i Poljicu banu Matku.
- Novembar/Studeni
- 2. 11. - Počinje Stari ciriški rat između kantona Cirih i suseda.
- Decembar/Prosinac
- Prvi pomen Cetinja.
- Gost Radivoj, Kosačin velikaš, gradi dva mala utvrđenja uz most u Mostaru.
- Stefan Vukčić napada ugarski Omiš, a zet Radoslav Pavlović mu traži nazad neke teritorije.
- zima - Od 7000 zarobljenih u Srbiji, 3000 umire od hladnoće i divljih zveri[2].
- Oko ove godine Srbi se doseljavaju na primorje (npr. Šibenik) iz cetinskog kraja[3].
- 1439/40 - Šestodnevnik Nikona Jerusalimca za Jelenu Balšić.
- Lorenzo Valla dokazao lažnost "Konstantinove darovnice".
- Francuski kralj Šarl VII ugušio pobunu plemića ("Pragerija").
- Moctezuma I je novi vladar Tenochtitlána.
- Kralj Henry VI osnovao Eton College.
- Prva poznata redakcija Poljičkog statuta (spomenik "bosančice").
- Približno vreme nastanka Karte Vinlanda.
- Izgoreo albanski Lješ.
- Bogorodičina crkva u Gorici na Skadarskom jezeru, zadužbina Jelene Balšić.
- 22. 1. - Ivan III., moskovski veliki knez († 1505)
- 13. 2. - Hartmann Schedel, nemački historik († 1514)
- 22. 2. - Ladislav V. Posmrtni, hercog Austrije, kralj Ugarske i Češke († 1457)
- Serafin Bunić, dubrovački književnik
- Kabir, indijski mistik († 1518)
- Blaž Baromić, glagoljski tiskar
- Ivan Duknović, hrvatski kipar († ca. 1509)
- Paskoje Miličević, dubrovački arhitekt († 1516)
- Johann Amerbach, nemački štampar († 1513)
- Mauro Codussi, talijanski kipar i arhitekt († 1504)
- Pedro Arias Dávila, španski konkvistador († 1531)
- Anton Koberger, nemački štampar († 1513)
- Fiorenzo di Lorenzo, italijanski slikar († 1522)
- Garci Rodríguez de Montalvo, španski pisac († ca. 1504)
- Piero Pacini, italijanski štampar († 1513)
- Geert van Wou, holandski zvonolivac († 1527)
- 10. 1. - Eustache Marcadé, francuski pisac
- 9. 3. - Sveta Franciska Rimska (* 1384)
- 20. 3. - Sigismund Kęstutaitis, veliki vojvoda litvanski (* ca. 1365)
- 23. 9. - Lorenzo di Giovanni de’ Medici (Lorenco Stariji), firentinski bankar
- Itzcoatl, vladar Tenochtitlana
- Petar Cipiko, trogirski humanista
- pribl. - Laurens Janszoon Coster, holandski pionir štamparstva
- ↑ Инвитаторија цара Леополда I и привилегије српске, rastko.rs
- ↑ Sima Ćirković, Сеобе српског народа у Краљевину Угарску у 14. и 15. веку, rastko.rs
- ↑ Petar D. Šerović, Неколико података о становништву Шибеника крајем XVII стољећа, rastko.rs