Ečka

Ečka
Kula u Ečki
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Srednjobanatski
Grad	Zrenjanin
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	3999
Gustina stanovništva	177 st./km²
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	71 m
Površina	25,5 km²
Ečka Ečka (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	23203
Pozivni broj	023
Registarska oznaka	ZR

Ečka (rum. Ecica, mađ. Écska ili Német-Écska, nem. Deutsch-Etschka) je naselje grada Zrenjanina u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 3999 stanovnika.

Ovde se nalazi Ikonostas i tronovi rumunske pravoslavne crkve u Ečki kao spomenik kulture.

Istorija

Istorija Ečke i cele okoline, kao i položaj, jasno govore da su i u davnoj istorijskoj prošlosti na ovim prostorima postojali maksimalni uslovi za stalni boravak i život ljudi. Na osnovu ovoga nameće se zaključak da su ovo područje naseljavali ljudi još početkom nove ere. U prilog ovome govore i brojni arheološki lokaliteti koji se nalaze u atarima Mužlje, Botoša, Zrenjanina, Perleza i slično. Dokazano je da su na teritoriji Ečke i njene okoline još pre nove ere živela ilirska, sarmeatska, dačanska i druga plemena. Takođe je naučno dokazano da je krajem III pa do sredine IV veka živelo brojno sarmatsko pleme Roksalani. Do sada se ne raspolaže dokazima da je na mestu današnjeg sela, naučno potvrđenim, postojalo pre početka XVII veka neko stalno ljudsko naselje. Na osnovu dosadašnjih istraživanja ustanovljeno je da se na jednoj karti jugozapadnog Banata iz 1553. godine pominju od stalnih naselja samo Bečkerek, Perlez, Jankov Most i Sarča.

Ovo govori da Ečka u to vreme nije postojala. Kada su 1718. godine na osnovu Požarevačkog mira Turci proterani iz ovih krajeva Banata nastaje veći brj novih sela, a ni među tim novonastalim selima ne pominje se Ečka. Ova dva podatka govore da je ona najverovatnije nastala u XVII veku. O ovome govori i istorijski spis, tj. dekret cara Karla III od 12. septembra 1718. godine, kojim Ečka i druga okolna sela ulaze u sastav Bečkerečkog dištrikta. Ovde je nekada bilo sedište vlastelinstva grofova Lazar. Lazar Lukač, poreklom Jermenin iz Erdelja, kupio je 1781. godine ogromne posede od bečkog dvora i bio rodonačelnik porodice koja je punih 160 godine vladala Ečkom. Njihov dvorac "Kaštel", podignut u engleskom stilu, postao je centar društvenog života veći i od samog Bečkereka. Prema predanju na širokoj Panonskoj ravnici tokom svojih pohoda na Rimsko carstvo svoje šatore je upravo ovde rasprostro Atila Hunski, poznat u istoriji kao Bič Božiji. Ime Ečke se vezuje za ime njegove žene, a prema nekim legendama i prema imenu ćerke koja je na ovom mestu u ranoj mladosti preminula.

O poreklu naziva mesta nema tačnih podataka. Postoje samo legende. Jedna od tih legendi kaže da je mesto dobilo ime po imenu žene hunskog vođe Atile, zvanog „Bič božiji“. Druga, veoma slična, legenda kaže da je u tom istom hunskom logoru, umrla Atilina ćerka Ečka od groznice te da je ožalošćeni otac celom kraju dao njeno ime.

Postoje i druga tumačenja koja se temelje na latinskim rečima koje označavaju pojmove: rečna okuka (meandra) i most, kao i rumunskoj reči sa značenjem „iver“. Mađarska vlastela, nastojeći da sprovedu mađarizaciju u današnjoj Vojvodini, menjala je nemađarska imena naselja. Ovo nije mimoišlo ni Ečku. Ona je posebnim dekreto 1843. godine dobila mađarski naziv Ečehida. Ovaj postupak je izazvao veliko ogorčenje stanovništva rumunske i srpske narodnosti, pa je ono decenijama, pišući žalbe i šaljući delegacije razni predstavnicima vlasti, pokušalo da selu vrati naziv. Pošto je sve bilo uzalud Rumuni i Srbi su 2. maja 1911. godine izabrali tročlanu delegaciju i poslala je u Budimpeštu da od ministra unutrašnjih poslova traži da se selu vrati stari naziv Stara Ečka (Ečka - veke). Delegacija je uspešno izvršila posao pa je ministarstvo unutrašnjih poslova svojom naredbom od 16. januara 1912. godine selu vratila tako dugo traženi naziv - Stara Ečka.

Naseljavanje sela i njegova starost gube se u maglama prošlosti, što je ujedno slučaj i sa velikim broje drugih vojvođanskih naselja. činjenice govore da je ono nastalo u XII veku u vreme turske vladavine, u vreme velikih istorijskih događaja koji su se odigravali u ovim krajevima Ugarske. Austrijski car Karl III 1716. godine započinje kolonizaciju Banata, koja je trajala skoro 140 godina, i naseljava ga Švabama iz Bavarske, Nemaca, Rumuna, Francuzia, Bugara i dr. Potrebno je napomenuti da je u vreme kolonizacije u Banatu, pa i u Ečki, bio nastanjen dosta veliki broj Srba, koji su u ove krajeve došli u manjem delu sredinom XV veka, a većinom u vreme Velike seobe Srba 1690. godine pod vođstvom patrijarha Arsenija Čarnojevića.

Početkom 1924. godie u Ečki je došlo do seobe stanovnika. U novoosnovano selo koje je dobilo naziv Stajićevo preselile su se gotovo sve srpske porodice, tako da ih je u selu ostalo jedva tridesetak. Posle oslobođenja (1945.) selo je kao i cela zemlja, počelo naglo da se razvija, tako da se od tog perioda razvilo više nego za sve vreme svog postojanja, što je dovelo do novog doseljavanja Srba u Ečku.

Grb grofovske porodice Lazar-Harnonkurt pred kaštelom u Ečki

Grb grofovske porodice Lazar-Harnonkurt pred kaštelom u Ečki Razvoj Ečke počinje dolaskom grofa Lazara Lukača iz Erdelja koji na velikom imanju početkom 19. veka podiže lovački dvorac Kaštel. Danas je Ečka tipično ravničarsko banatsko naselje sa prelepim restauriranim dvorcem, Rimokatoličkom neoromanskom crkvom (vredna umetnička dela flamanskih slikara u unutrašnjosti), Rumunska pravoslavna crkva Građena je u neoklasicističkom stilu, u periodu 1844-1850. godine. i malom Srpskom pravoslavnom crkvom Sv. Nikole. Ovo je najstariji i najznačajniji objekat u selu je izgrađen 1711. godine. koja spada u najstarije u Vojvodini. Kaštel Ečka je građen u stilu engleskih lovačkih dvoraca. Dvorac je podigla porodica Lazar a na svečanom otvaranju dvorca 29. avgusta 1820. svirao je čuveni Franc List. Danas je ovo staro zdanje potpuno renovirano i pretvoreno u hotel.

Demografija

U naselju Ečka živi 3638 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,5 godina (38,0 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 1564 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 3934 1953. 4188 1961. 4323 1971. 4621 1981. 5293 1991. 5172 4795 2002. 5002 4513

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			2466	54.57%
Rumuni			1355	30.13%
Mađari			187	4.24%
Jugosloveni			112	2.64%
Romi			79	1.79%
Crnogorci			14	0.41%
Hrvati			11	0.27%
Bugari			11	0.22%
Slovaci			10	0.17%
Nemci			8	0.15%
Makedonci			5	0.10%
Muslimani			3	0.06%
Slovenci			2	0.04%
Ukrajinci			1	0.03%
nepoznato			65	1.35%

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	14			26
80+	21			62
75-79	40			77
70-74	74			106
65-69	129			154
60-64	125			132
55-59	122			138
50-54	174			177
45-49	198			189
40-44	151			152
35-39	168			153
30-34	151			144
25-29	182			139
20-24	148			144
15-19	167			142
10-14	140			114
5-9	112			126
0-4	106			116
prosek	38.0			41.0

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 1163 1169 1208 1322 1626 1711 1564

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 330 394 297 343 118 55 17 4 2 4 2.89

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 1864 554 1130 93 79 8 1935

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 343 1144 359 85 4

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	874	189	9	11	308	16	85	58	25	51
Ženski	520	103	9	2	138	4	6	89	29	9
Oba	1394	292	18	13	446	20	91	147	54	60
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	2	11	43	19	12	14	1	-	20
Ženski	8	2	19	32	54	6	-	-	10
Oba	10	13	62	51	66	20	1	-	30

Foto galerija

Kula u Ečki Zamak Ečka, sagrađen 1820. Katolička crkva Glavna ulica Rumunska pravoslavna crkva Ulaz u katoličko groblje Katolička crkva Srpska pravoslavna crkva, sagrađena 1711.

Vidi

Crkva sv. Ivana Krstitelja u Ečki

Spoljašnje veze

Ečka na Wikimedijinoj ostavi

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)
• Dvorac u Ečki
• Keltska nekropola kod Ečke na udaru pasa lutalica (Tanjug, 6. april 2011) Arhivirano 2011-04-09 na Wayback Machine-u