Zrenjanin

Zrenjanin (do 1935. Veliki Bečkerek, 1935–46. Petrovgrad; rum. Becicherecu Mare [ˈbet͡ʃʲkereku ˈmare], mađ. Nagybecskerek [ˈnɒɟbɛt͡ʃkɛrɛk], njem. Großbetschkerek [ˈɡʁoːsˌbɛtʃkəʁɛk]), najveći grad u Banatu, Vojvodina, Srbija.

Administrativni je centar Srednjobanatskog okruga, kao i istoimene opštine. Godine 2002. grad je imao 79.773, dok je opština imala 132.051 stanovnika.

Zrenjanin je najveći grad u Banatu i treći najveći grad Vojvodine (iza Novog Sada i Subotice).

Istorija

Zrenjanin se spominje 1326. godine kao selo podignuto na tri ostrva reke Begej. Kasnije je bila podignuta i tvrđava, a mesto su naselili Srbi, Nemci, Rumuni, Italijani, Francuzi, čak i Španci ("Nova Barselona"). Veliki Bečkerek (Nagybecskerek), stari naziv mesta, postao je trgovište 1769. godine. Grad je 1807. doživeo katastrofalni požar. Od 1935. godine grad se naziva Petrovgrad, a od 1946. godine – Zrenjanin, po narodnom heroju Žarku Zrenjaninu Uči.

U Drugom svetskom ratu s područja Zrenjanina je sedam narodnih heroja poginulo u borbi, a oko 10.000 stanovnika bilo je u logorima i zatvorima, od čega je 2.500 streljano.^{[nedostaje referenca]}

Geografija

U opštini se nalaze naseljena mesta: Melenci, Taraš, Jankov Most, Elemir, Klek, Aradac, Banatski Despotovac, Knićanin, Lazarevo, Botoš, Lukićevo, Ečka, Lukino Selo, Mihajlovo, Tomaševac, Stajićevo, Orlovat, Čenta, Farkaždin, Perlez i Belo Blato.

Gradska naselja

U gradu i okolini ima dosta kulturno-istorijskih spomenika i poznatih institucija: Narodni muzej, Palata Dunđerski, Pozorište, Istorijski arhiv, Biblioteka, Likovna kolinija u Ečki s Galerijom i mnoge škole. Postoji Banatsko udruženje književnika http://www.najboljeizbanata.rs/best-from-banat-trg-umetnika.php^{[mrtav link]} koje dodeljuje nagradu NAJBOLJE IZ BANATA na Savindan svake godine, predsedavajući je Ivan Danikov.Izdavačka kuća Art-Projektizdaje časopis za književnosti umetnost NaTron.

1976. godine sa radom počinje Kulturno-umetničko društvo "Gik Banat Pionir". Osnivači su sundiklane i omladinske organizacije građevinsko-industrijskog kombinata "Banat". Kulturno-umetničko društvo danas broji oko 300 članova, koji su raspoređeni u Izvođačkom, starijem dečjem, dečjem ansamblu, kao i u najmlađem dečjem sastavu koji uči svoje prve korake i igre, Narodnom orkestru i pevačkoj grupi. U Društvu rade mladi ljudi, sa igrčkim iskustvom od 10 i više godina, i sami potekli iz ovog društva, veliki entuzijasti, stičući svoje znanje od eminentnih stručnjaka i poznavaoca našeg folklora i muzike na seminarima u organizaciji Etnografskog fakulteta iz Beograda, i muzičkim školama, koji su i danas aktivni učesnici i stvaraoci programa i koji svoju ljubav prema igri, pesmi i narodnim instrumentima, pokušavaju da prenesu na one koji tek stasavaju. Društvo je član Saveza amatera kulturno umetničkih društava opštine Zrenjanin, član Udruženja dečjih ansambala Srbije, zatim član Udruženja radničkih kulturno-umetničkih društava Srbije, i član Međunarodnih organizacija I.O.V. i C.I.O.V. od 1998. godine.

Privreda

Zrenjanin je značajan industrijski centar Banata i Vojvodine. U Zrenjaninu su industrija tekstila, tepiha, nameštaja, duvana, građevinsko-industrijski kombinat, brodogradilište na Begeju, a najvići je poljoprivredno-prehrambeni kombinat. Na reci Begeju i Begejskom kanalu razvijen je ribolov. Poznata su i lovišta, a pored Melenaca je i banja Rusanda (osnovana 1859).

Sport

U Zrenjaninu postoji nekoliko sportskih klubova FK "Banat" , RK "Proleter Agroživ" , STK" Banat" , Savate Klub "Banat" , KK " Proleter Naftagas" , AK "Proleter" Zrenjanin , AK "Banat" Zrenjanin , AK "AS 023" , Škola Atletike "Long Jump Ivana Španović" i KK "Zrenjanin" . Ronilački klub "Begej"

Slavni ljudi

László Kovács, pisac i pjesnik;
Ivan Ivanji, pisac i prevodilac;
Ivan Pančić, slikar i fotograf;
Aranka Palatinus, spisateljica i novinarka;
Joe Penner, američki komičar i radio-zvijezda 1930-ih;
Ivana Španović, poznata atletičarka;
Momir Rnić, poznati rukometaš i trener;
Dejan Bodiroga, poznati košarkaš najbolji igrač Evrope iz Kleka;
Vladimir Grbić, poznati odbojkaš iz Kleka;
Nikola Grbić, poznati odbojkaš iz Kleka;
Nenad Bjeković, poznati fudbaler i član uprave FK Partizan iz Beograda;
Milorad Stanulov, poznati veslač osvajač olimpijske medalje;
Slobodan Dubajić, bivši fudbaler;
Vukosava Đapić, atletičarka;
Miroslava Najdanovski, poznata srpska plivačica
Ilija Ivić, poznati fudbaler;
Vladimir Ivić, poznati fudbaler;
Zvonimir Vukić, poznati fudbaler;
Jovana Brakočević, poznata odbojkašica ;
Dejan Govedarica, bivši fudbaler;
Danica Živanov, bivša jugoslovenska atletičarka
Roberto Rac, poznati vijolinist, "čudo od djeteta";
Vanja Kevresan, poznati Jazz gitarista
Mirko Vučurević ili Vučurović, poznati privrednik i bivši vlasnik FK Banat iz Banatskog Dvora
Ivana Popadić-Popov, savate borac i član Savate Saveza Srbije;
Milivoje Brakočević, bivši rukometaš;
Zvonimir-Zvonko Vujin, poznati bokser;
Maja Ognjenović, poznata odbojkašica ;
Žarko Soldo, bivši fudbalski trener;
Mirko Todorović, bivši fudbaler;
Sreten Vasić, bivši fudbaler;
Jelena Živković, poznata rukometašica;
Žarko Čabarkapa, košarkaš;
Stojanka Novaković - "Stoja", poznata folk pevačica;
Jani Hajdu, poznati sportski trener ;
Ferenc Hampamer, poznati kajakaš
Slavko Anđel Slive, poznati žongler;
Duško Tošić, poznati fudbaler;
Janika Balaž, srpski tamburaš romskog porekla;
Zoran Tošić, poznati fudbaler;
Ivan Lenđer, poznati plivač;
Kristina Kukić, karatiskinja;
Kristina Kija Kockar, rijaliti pobednica, pevačica, glumica;
Slobodan Radanović, rijaliti učesnik, pevač;

Vanjske veze

Portal Srbija

Izvor informacija o gradu
Službena prezentacija grada i opštine Arhivirano 2009-02-08 na Wayback Machine-u (srpski i engleski)
Privredni portal grada Zrenjanina
Info portal i servis Asocijacije Mesnih zajednica grada Zrenjanina Arhivirano 2013-11-04 na Wayback Machine-u
Informacioni portal grada Zrenjanina
KTV Televizija Arhivirano 2013-08-29 na Wayback Machine-u
Radio Televizija SANTOS
Službena stranica rimokatoličke dijeceze Zrenjanin Arhivirano 2008-07-01 na Wayback Machine-u
Moj Zrenjanin
Stranica hotela "Vojvodina"
List Zrenjanin
Zrenjaninski Sport Arhivirano 2013-08-14 na Wayback Machine-u
Stranica lokalnog nedeljnika "Zrenjanin"
Zrenjanin online^{[mrtav link]}
Vila Daniel, Zrenjanin
Lovački dvorac Kaštel Ečka^{[mrtav link]}
NaTron časopis za književnost i umetnost Arhivirano 2009-06-16 na Wayback Machine-u
Arhiv Zrenjanin
[1]^{[mrtav link]}
Evropski Pokret Zrenjanin
Radio 105 Zrenjanin