Sumerski popis kraljeva je drevni tekst na sumerskom jeziku koji navodi kraljeve Sumera iz sumerskih i stranih dinastija. Kasniji Babilonski popis kraljeva i Asirski popis kraljeva su mu bili slični.
Popis bilježi lokaciju "službenog" kraljevanja, zajedno s kraljevima i dužinama njihove vladavine. Za kraljevanje se vjerovalo da je predano od strane bogova , te da se može prenositi od grada do grada preko vojnog osvajanja. Popis navodi samo jednu vladaricu: Kug-Bau , gostioničarku, koja je bila jedini vladar treće dinastije Kiša .
Popis miješa ranije, najvjerojatnije mitološke kraljeve koji su imali izuzetno duge vladavine s kasnijim, i u historijskom smislu plauzibilnijim vladarima i dinastijama. Ne smije se, međutim, isključiti mogućnost da ranija imena na popisu pripadaju historijskim ličnostima koja su kasnije postale legendarne.
Najstarije ime na popisu čije je postojanje potvrđeno kroz arheološka otkrića je En-me-barage-si od Kiša (cca. 2600. pne.). Činjenica da mu se ime spominje u Gilgamešovom epu je dovelo do špekulacija da je i sam Gilgameš historijska ličnost.
Tri dinastije se ističu po tome što nisu uključene popis: Dinastija iz Larse koja je vladala u periodu Isin-Larsa, kada se Larsa borila za prevlast s Isinom, te dvije dinastije Lagaša prije i poslije Akadskog Carstva, kada je Lagaš imao snažan uticaj na regiju. Podaci o Lagašu su poznati na temelju arheoloških artefakata koji datiraju oko 2500. pne.
Popis je, s obzirom na nedostatak preciznijih podataka, najvažniji izvor za kronologiju 3. milenijuma pne. . Poteškoće u stvaranju striktne kronologije, međutim, stvara to da su brojne dinastije vjerojatno istovremeno vladale u različitim gradovuima.
Neki od najstarijih natpisa koji sadrže popis datiraju iz ranog 3. milenijuma pne.; npr. Prizma Weld-Blundell [1] [2] [3] Babilonski i Asirski popisi kraljeva su bili bazirani na još uvijek očuvanim dijelovima popisa sve do 3. vijeka pne. kada je Beros popularizirao popis u helenskom svijetu.
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Pred-dinastijski kraljevi prije cca. 2900. pne.
Njihove vladavine se mjerse u sarovima - periodima od 3600 godina - sljedećoj jedinici iza 60 u sumerskom sistemu brojeva (3600 = 60x60), i nerovima - jedinicama od 600.
"Nakon što se kraljevanje spustilo s neba, došlo je u Eridug (Eridu). U Eridugu je Alulim postao kralj; vladao je 28800 godina."
Alulim 8 sarova (28800 godina)
cca. 4500 pne
Alalngar 10 sarova (36000 godina)
"Onda je Eridug pao i kraljevanje prešlo u Bad-tibira ."
En-men-lu-ana 12 sarova (43200 godina)
En-men-gal-ana 8 sarova (28800 godina)
Dumuzid Pastir (Dumuzi)"Pastir" 10 sarova (36000 godina)
"Onda je Bad-tibira pala i kraljevanje prešlo u Larag (Larsa)."
En-sipad-zid-ana 8 sarova (28800 godina)
cca. 4000 pne
"Onda je Larag pao i kraljevanje prešlo u Zimbir (Sippar)."
En-men-dur-ana 5 sarova and 5 ners (21000 godina)
"Onda je Zimbir pao i kraljevanje prešlo u Shuruppag (Shuruppak)."
Ubara-Tutu 5 sarova i 1 ner (18600 godina)
"Poplava je sve odnijela." Iskopavanja u Iraku su otkrila tragopve poplave u Shuruppaku i drugim sumerskim gradovima: sloj riječnih naslaga je prekinuo kontinuitet naselja, koji je radioaktivnim ugljikom datiran na oko 2900. pne.,[4] Kiša . Polihromna grnčarija perioda Jemdet Nasr (3000-2900. pne.) bila je odmah ispod poplavnog sloja u Shuruppaku.
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Prva dinastija Kiša
"Nakon što je poplava sve odnijela, i kraljevanje se spustilo s neba, kraljevanje je bilo u Kišu ."
Ngushur 1200 godina
cca. 3800 pne
Kullassina-bel 960 godina
Nangishlishma 670 godina
En-tarah-ana 420 godina
Babum 300 godina
Puannum 840 godina
cca. 3700 pne
Kalibum 960 godina
Kalumum 840 godina
Zuqaqip 900 godina
Atab (ili A-ba )600 godina
cca. 3600 pne
Mashda "sin Atabov" 840 godina
cca. 3500 pne
Arwium "sin Mashdin" 720 godina
cca. 3400 pne
Etana "pastir koji se uspeo na nebo i konsolidirao strane zemlje" 1500 godina
cca. 3300 pne
Balih "sin Etanin" 400 godina
cca. 3200 pne
En-me-nuna 660 godina
Melem-Kish "sin En-me-nunain" 900 godina
Barsal-nuna ("sin En-me-nunain" )*
1200 godina
cca. 3000 pne
Zamug "sin Barsal-nunain" 140 godina
Tizqar "sin Zamugov" 305 godina
Ilku 900 godina
Iltasadum 1200 godina
cca 2900 pne
En-me-barage-si "onaj koji je Elam natjerao da se pokori" 900 godina
cca. 2750 pne-2680 pne
Najstariji vladar na popisu čije je postojanje potvrđeno u nezavisnim izvorima.
Aga od Kisha "sin En-me-barage-sijev" 625 godina
2680. pne.- 2669 pne
suvremenik Gilgameša od Uruka .
"Onda je Kiš bio poražen i kraljevanje prešlo u E-anu ."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Prva dinastija Uruka cca. 27 – 26. vijek pne.
Mesh-ki-ang-gasher od E-ane "sin Utuov" 324 godine
cca. 2800 pne- cca. 2770 pne
uzurpator, savremenik Iltasaduma
"Mesh-ki-ang-gasher je ušao u more i nestao."
Enmerkar "sin Mesh-ki-ang-gasherov, kralj Unuga, koji je sagradio Unug (Uruk)" 420 godina
2770 pne- 2750 pne
poginuo u opsadi Arate
Lugalbanda "pastir" 1200 godina
2750 pne-2720 pne
saborac Enmerkara
Dumuzid (Dumuzi)"ribar čiji je grad bio Kuara ." "Uhvatio je En-me-barage-sija vlastitim rukama." )*100 godina
2720 pne- cca. 2700 pne
Gilgameš "čiji je otac bio fantom (?), gospodar Kulabe " 126 godine
2700 pne-2650 pne
suvremenik Age od Kiša . Prvi vladar koji se moze datirati skroz tacno.
Ur-Nungal "sin Gilgamešov" 30 godina
2650 pne-2620 pne
Udul-kalama "sin Ur-Nungalov" 15 godina
2620 pne-2605 pne
La-ba'shum 9 godina
2605 pne-2596 pne
En-nun-tarah-ana 8 godina
2596 pne-2588 pne
Mesh-he "kovač" 36 godina
2588 pne-2552 pne
Melem-ana 6 godina
2552 pne-2546 pne
Lugal-kitun 36 godina
2546 pne-2510 pne
porazio ga Ensagkusana
"Onda je Unug bio poražen i kraljevanje premješteno u Urim (Ur)."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Prva dinastija Ura
Mesh-Ane-pada 80 godina
2747 pne-2667 pne
Meskijaguna
"sin Mesh-Ane-padin" 36 godina
2677pne-2661pne
porazio ga Gilgames
Elulu 25 godina
2660 pne-2635 pne
Balulu 36 godina
2635 pne-2599 pne
porazili ga Elamiti
"Onda je Urim bio poražen a kraljevanje preuzeo Avan ."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Avanska dinastija 26. vijek pne.
Tri kralja Avana
356 godina
2599.pn.e-2500.p.n.e
"Onda je Avan bio poražen a kraljevanje preuzeo Kiš ."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Druga dinastija Kiša 26. vijek pne.
vazali Avana
Susuda "puniji" 201 godina
2599 pne
Dadasig 81 godina
Mamagal "lađar" 360 godina
Kalbum "sin Mamagalov" 195 godina
Tuge 360 godina
cca. 2550 pne
Men-nuna "sin Tugeov" 180 godina
(Enbi-Ishtar )
290 godina
Lugalngu 360 godina
2500 pne
"Onda je Kiš bio poražen i kraljevanje preuzeo Hamazi ."
(cca. 2500 – cca. 2271. pne.) Prva nastiness Lagaša (također cca. 2500 – cca. 2271. pne.) se ne spominje u Popisu kraljeva, iako je dobro poznata po natpisima
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Dinastija Hamazija cca. 2500. pne.
Hadanish 360 godina
"Onda je Hamazi bio poražen i kraljevanje preuzeo Unug (Uruk)."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Druga dinastija Uruka cca. 25. vijek pne.
En-shag-kush-ana 60 godina
cca. 2510 pne-2450 pne
Osvojio dijelove Sumera, onda je Eannatum od Lagaša osvojio Sumer, Kiš i cijelu Mezopotamija. Kug-Bau od Kiša je stekla nezavisnost od Lagaša, a onda njegov Uruk, nakon Entemenine smrti.
Lugal-kinishe-dudu or Lugal-ure 120 godina
2450 pne-cca. 2427 pne
Suvremenik Entemene od Lagaša
Argandea 7 godina
cca. 2427 pne- cca.2420 pne
"Onda je Unug bio poražen i kraljevanje preuzeo Urim (Ur)."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Druga dinastija Ura 26 v.p.n.e
vazali Avana
Nanni 120 godina
2599 pne-2550 pne
Meskijaguna
"sin Nannijev" 48 godina
2550 pne-2502 pne
(?)
2 godine
2502 pne-2500 pne
"Onda je Urim bio poražen i kraljevanje preuzeo Adab ."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Dinastija Adaba cca. 25. vijek pne.
Lugal-Ane-mundu 90 godina
2595 pne-2505 pne
Osnovao prvo carstvo u istoriji. Poginuo u bici, u kojoj je prvi put upotrebio koncept falange
"Onda je Adab bio poražen i kraljevanje preuzeo Mari ."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Dinastija Marija cca. 25. vijek pne.
Anbu 30 godina
Anba "sin Anbuov" 17 godina
Bazi "kožar" 30 godina
Zizi od Marija "puniji" 20 godina
Limer "'gudug' svećenik" 30 godina
Sharrum-iter 9 godina
"Onda je Mari bio poražen i kraljevanje preuzeo Kiš ."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Treća dinastija Kiša cca. 25. vijek pne.
Kug-Bau (Kubaba)"gostioničarka koja je ojačala temelje Kiša" 100 godina
2410 pne-2380 pne
Jedina žena na Popisu kraljeva. Stekla nezavisnost od En-anna-tuma I od Lagaša i En-shag-kush-ane od Uruka . Moguća suvremenica Puzur-Niraha od Akshaka
"Onda je Kish bio poražen i kraljevanje preuzeo Akshak ."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Četvrta dinastija Kišpa cca. 24 – 23. vijek pne.
Puzur-Suen "sin Kug-Bau " 25 godina
2380 pne-2355 pne
Ur-Zababa "sin Puzur-Suenov" 400 (6?) godine
2355 pne-2349 pne
Sargon Akadski je bio njegov peharnik.
"Onda je Kiš poražen a kraljevanje preuzela Uma.
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Lugal-zage-si 25 godina
2271 pne-2335 pne
Pobijedio Urukaginu od Lagaša , kao i Kiš i druge sumerske gradove, te tako stvorio ujedinjeno kraljevstvo. Njega je svrgnuo Sargon Akadski .
"Onda je Unug bio poražen a kraljevanje preuzeo Agade (Akkad)"
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Sargon Akadski Ne znaju se roditelji. Usvojio ga je Aki.
40 godina
2334.p.n.e-2278 p.n.e
Porazio je Lugal-zage-sija od Uruka , osvojio Sumer i stvorio Akadsko Carstvo.
Rimush Akadski "sin Sargona" 9 godina
2278 p.n.e-2269 p.n.e
Man-ishtishu "stariji brat Rimusha, sin Sargonov" 15 godina
2269 p.n.e-2255 p.n.e
Naram-Suen od Akkada "sin Man-ishtishua" 56 godina
2255.p.n.e-2218.p.n.e
Proglasio se bogom, i suocio sa invazijom Guta.
Shar-kali-sharri "sin Naram-Suenov" 25 godina
2218.p.n.e-2193.p.n.e
"Tko je onda bio kralj? Tko je onda bio kralj?"
"i njih četvorica su vladala samo 3 godine" 2193 p.n.e-2190 p.n.e
Dudu od Akkada 21 godina
2190 p.n.e-2169.p.n.e
Shu-Durul "sin Duduov" 15 godina
2169.p.n.e-2154.p.n.e
Grad Akkad je pao pod Gute
"Onda je Agade poražen i kraljevenje preuzeo Unug (Uruk)."
(Moguće je da su ti vladari donje Mezopotamije - suvremenici akadske dinastije)
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Četvrta dinastija Uruka cca. 2091.? – 2061.? pne. (kratka )
Ur-ningin 7 godina
2150 p.n.e-2143.p.n.e
Ur-gigir "sin Ur-ninginov" 6 godina
2143.p.n.e-2137.p.n.e
Kuda 6 godina
2137.p.n.e-2131.p.n.e
Puzur-ili 5 godina
2131.p.n.e-2126.p.n.e
Ur-Utu (or Lugal-melem )("the son of Ur-gigir" )*
25 godina
2126.p.n.e-2101.p.n.e
"Unug je bio poražen i kraljevanje preuzeo Gutium ."
Druga dinastija Lagaša (prije cca. 2093 – 2046. pne. (kratka )) se ne spominje u Popisu kraljeva, iako je dobro poznata po nazivima.
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Gutejska vladavina
"U vojsci Gutiuma, nijedan kralj nije bio slavan; bili su sami svoji kraljevi i vladali po 3 godine."
Inkišuš 6 godina
2221.p.n.e-2215.p.n.e
Zarlagab 6 godina
2215.p.n.e-2209.p.n.e
Šulme (ili Jarlagaš )6 godina
2209.p.n.e-2203.p.n.e
Silulumeš (ili Silulu )6 godina
2203.p.n.e-2197.p.n.e
Inimabakeš (ili Duga )5 godina
2197.p.n.e-2192.p.n.e
Igešauš (ili Ilu-An )6 godina
2192.p.n.e-2186.p.n.e
Jarlagab 3 godine
2186.p.n.e-2183.p.n.e
Ibate od Gutije 3 godine
2183.p.n.e-2180.p.n.e
Jarla (ili Jarlangab )3 godine
2180.p.n.e-2177.p.n.e
Kurum 1 godina
2176.p.n.e
Apilkin 3 godina
2176.p.n.e-2173.p.n.e
La-erabum 2 godina
natpis na vršku mlata, vladao 2173..p.n.e-2171.p.n.e
Irarum 2 godine
2171.p.n.e-2169.p.n.e
Ibranum 1 year
2168.p.n.e
Hablum 2 godine
2168.p.n.e-2166.p.n.e
Puzur-Suen "sin Hablumov" 7 godina
2166.p.n.e-2159.p.n.e
Jarlaganda 7 godina
natpis na temeljima u Ummi , vladao 2159.p.n.e-2152.p.n.e
Si-u
7 godina
Natpis na temeljima u Ummi , 2152.p.n.e-2145.p.n.e
Tirigan 40 dana
porazio ga Utu-hengal od Uruka , 2144p.n.e
"Onda je vojska Gutiuma bila poražena i kraljevanje preuzeo Unug (Uruk)."
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Utu-hengal 7 godina 6 meseci 15 dana
2120.p.n.e-15.6.2112.p.n.e
porazio Tirigana i Gutejce , imenovao Ur-Nammu za guvernera Ura
"Onda je Unug poražen i kraljevanje preuzeo Urim (Ur)."
"Sumerska renesansa"
(cca. 2047 – 1940. pne. (kratka ))
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Ur-Namma (Ur-Nammu)18 godina
2112.p.n.e-2094.p.n.e
porazio Nammahanija od Lagaša , suvremenik Utu-hengala od Uruka
Shulgi "sin Ur-Nammin" 46 godina
2094.p.n.e-2048.p.n.e
Amar-Suena "sin Shulgijev" 9 godina
2048.p.n.e-2039.p.n.e
Shu-Suen "sin Amar-Suenin" 9 godina
2039.p.n.e-2030.p.n.e
Ibbi-Suen "sin Shu-Suenov" 26 godine
2030.p.n.e-2004.p.n.e
"Onda je Urim bio poražen. Temelji Sumera su bili iščupani. Kraljevanje je preuzeo Isin ." Nezavisne amoristke države u Mezopotamiji. Dinasija iz Larse (cca. 1961 – 1674. pne. (kratka )) iz ovog perioda nije spomenuta na Popisu.
Vladar
Epitet
Dužina vladavine
Pribl. datumi
Napomene
Dinastija iz Isina
Ishbi-Erra 33 godina
2021.p.n.e-1988.p.n.e
suvremenik Ibbi-Suena od Ura
Shu-ilishu "sin Ishbi-Erre" 20 godine
1988.p.n.e-1968p.n.e
Iddin-Dagan "sin Shu-ilishuov" 20 godina
1968.p.n.e-1948.p.n.e
Ishme-Dagan "sin Iddin-Daganov" 20 godina
1948.p.n.e-1928.p.n.e
Lipit-Eshtar "sin Ishme-Daganov (ili Iddin-Daganov)" 11 godina
1928.p.n.e-1917.p.n.e
suvremenik Gungunuma iz Larse
Ur-Ninurta ("sin Ishkurov , neka mu je mnogo godina, dobra vladavina i sladak život" )*
28 godina
1917.p.n.e-1889.p.n.e
suvremenik Abisarea od Larse , uzurpator
Bur-Suen "sin Ur-Ninurtin" 5 godina
1889.p.n.e-1884.p.n.e
Lipit-Enlil "sin Bur-Suenov" 5 godina
1884.p.n.e-1879.p.n.e
Erra-imitti 8 years
1879.p.n.e-30.12.1871.p.n.e
U vreme njegove vladavine, kraljev vrtlar proglasen kraljem na jedan dan i ubijen. 1.1.1870.p.n.e Enlil bani je supom otrovao Eru imitija.
Enlil-bani 24 godine
2.1.1870.p.n.e-1846.p.n.e
uzurpator
Zambiya 3 godina
1846.p.n.e-1843.p.n.e
suvremenik Sin-Iqishamov od Larse
Iter-pisha 4 godine
1843.p.n.e-1839.p.n.e
Ur-du-kuga 4 godine
1839.p.n.e-1835.p.n.e
Suen-magir 11 godina
1835.p.n.e-1824.p.n.e
(Damiq-ilishu )*
("sin Suen-magirov" )*
(23 godine)*
1824.p.n.e-1801.p.n.e
Pokori ga Rim Sin.
* Ovi epiteti i imena se ne nalaze u svim verzijama Popisa.
Translation of the Sumerian king list from The Electronic Text Corpus of Sumerian Literature ] (alternate site )Black, J.A., Cunningham, G., Fluckiger-Hawker, E, Robson, E., and Zólyomi, G., The Electronic Text Corpus of Sumerian Literature (http://www-etcsl.orient.ox.ac.uk/ ), Oxford 1998.
Vincente, Claudine-Adrienne, "The Tall Leilan Recension of the Sumerian King List", Zeitschrift für Assyriologie 50 (1995 ), 234–270
↑ [1]
Historical inscriptions; containing principally the chronological prism, W-B 444, Stephen Langdon, Oxford University Press, 1923↑ [2] WB-444 High Resolution Image from CDLI↑ [3] WB-444 Line Art from CDLI↑ Harriet Crawford, Sumer and the Sumerians , Cambridge University Press, 1991, page 19.
![[2]](http://www.cdli.ucla.edu/dl/photo/P384786.jpg){kind=link}
![[3]](http://www.cdli.ucla.edu/dl/lineart/P384786_l.jpg){kind=link}