Isin
- Ovaj članak je o gradu. Za "Međunarodni identifikacijski broj vrijednosnih papira" v. International Securities Identifying Number
| Drevna Mezopotamija |
|---|
| Eufrat – Tigris |
| Asirologija |
| Gradovi / kraljevstva |
| Sumer: Uruk – Ur – Eridu |
| Kish – Lagaš – Nippur |
| Akadsko Carstvo: Akkad |
| Babilon – Isin – Susa |
| Asirija: Assur – Niniva |
| Dur-Sharrukin – Nimrud |
| Babilonija – Kaldeja |
| Elam – Amoriti |
| Huriti – Mitanni |
| Kasiti – Urartu |
| Kronologija |
| Sumerski kraljevi |
| Asirski kraljevi |
| Babilonski kraljevi |
| Jezik |
| Klinasto pismo |
| Sumerski – Akadski |
| Elamski – Hurijski |
| Mitologija |
| Enûma Elish |
| Gilgameš – Marduk |
Isin je bio grad u Donjoj Mezopotamiji, koji je procvao u 20. vijeku pne. Nijedan kralj Isina nije poznat iz sumerskog perioda, a "Dinastija Isina" se odnosi na amoritske države u Donjoj Mezopotamiji koje su stekle nezavisnost slabljenjem Treće dinastije Ura. Dinastija Isina je nestala cca. 1730. pne. (kratka kronologija).
Historija[uredi | uredi kod]
Pred kraj 3. vijeka pne. Treća dinastija Ura je tako solabila, da se njen posljednji vladar Ibbi-Sin nije mogao suprostaviti osvajačima iza Elama. Jedan od njegovih službenika po imenu Ishbi-Erra, se iz prijestolnice Ura preselio u Isin. Nakon Ibbi-Sinovog poraza, Ishbi-Erra se proglasio kraljem i nastojao predstaviti kao legitimni nastavljač dinastije.
Ishbi-Erra, međutim, nije uspio uspostaviti njen autoritet, jer su vakuum vlasti iskoristili i drugi gradovi - kao Eshnunna i Ashur - te postali moćna središta. Ishbi-Erra je, međutim, uspio poraziti Elamite i temeljem toga preuzeti vlast nad gradovima kao što su Ur, Uruk i kulturno središte Nippur.
Isin je sljedećih 100 godina prosperirao kao političko, ekonomsko i kulturno središte, pa tako arheolozi danas pronalaze tragove hramove, ali i brojne kraljevske ukaze i zakonske tekstove, Vladari Isina su, po svemu sudeći, koristili trgovačke rute s Perzijskim zaljevom, kao i centraliziranu strukturu ranije sumerske države.
Isin je, međutim, naglo oslabio, a mnogi historičari, na temelju dokumenata iz tog perioda, vjeruju da je došlo do kolapsa irigacijskog sistema. Političku nestabilnost je iskoristio Gungunum, guverner Lagaša koji se otcijepio, osvojio Ur i tako ekonomski obogaljio Isin.Gungunumovi nasljednicui Abisare i Sumu-el (cca. 1905 i 1894) su odsjekli Isin od kanala i preusmjerili ih u svoju prijestolnicu Larsa. U to doba je izgublje i Nippur, te se Isin više nije oporavio. Godine 1860. pne. je legitimnu dinastiju zbacio stranac po imenu Enlil-bani.
Isin je uspio održati svoju nezavisnost sljedećih četrdeset godina, prije nego što ga je pokorio vladar Larse po imenu Rim-Sin.
Kraljevi Isina[uredi | uredi kod]
Prva dinastija Isina (kratka kronologija)
| Ruler | Reigned | Notes |
|---|---|---|
| Ishbi-Erra | cca. 1953 – 1921. pne. (kratka) | suvremenik Ibbi-Suen od Ura |
| Shu-ilishu | cca. 1920 – 1911. pne. (kratka) | sin Ishbi-Errin |
| Iddin-Dagan | cca. 1910 – 1890. pne. (kratka) | sin Shu-ilishuov |
| Ishme-Dagan | cca. 1889 – 1871. pne. (kratka) | sin Iddin-Daganov |
| Lipit-Eshtar | cca. 1870 – 1860. pne. (kratka) | suvremenik Gungunuma od Larse |
| Ur-Ninurta | cca. 1859 – 1832. pne. (kratka) | suvremenik Abisarea od Larse |
| Bur-Suen | cca. 1831 – 1811. pne. (kratka) | sin Ur-Ninurte |
| Lipit-Enlil | cca. 1810 – 1806. pne. (kratka) | sin Bur-Suenov |
| Erra-imitti or Ura-imitti | cca. 1805 – 1799. pne. (kratka) | |
| Enlil-bani | cca. 1798 – 1775. pne. (kratka) | suvremenik Sumu-la-Ela od Babilona |
| Zambiya | cca. 1774 – 1772. pne. (kratka) | suvremenik Sin-Iqishama od Larse |
| Iter-pisha | cca. 1771 – 1768. pne. (kratka) | |
| Ur-du-kuga | cca. 1767 – 1764. pne. (kratka) | |
| Suen-magir | cca. 1763 – 1753. pne. (kratka) | |
| Damiq-ilishu | cca. 1752 – 1730. pne. (kratka) | sin Suen-magirov |