1709 – razlika između verzija

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
→‎Događaji: dop. iz proleksis i rastko
→‎Događaji: dop. iz fr wiki (1)
Red 10: Red 10:
* Zima 1708/09. u Evropi se smatra najhladnijom u 500 godina.
* Zima 1708/09. u Evropi se smatra najhladnijom u 500 godina.
* U Francuskoj je zavladala glad, broj mrtvih se procenjuje na 600.000. U kombinaciji sa troškovima rata, dolazi do finansijske krize.
* U Francuskoj je zavladala glad, broj mrtvih se procenjuje na 600.000. U kombinaciji sa troškovima rata, dolazi do finansijske krize.
* [[2. 1.]] - [[Rat za špansko nasleđe]]: Francuzi prepuštaju [[Gent]] saveznicima na čelu sa Marlboroughom i [[Eugen Savojski|Eugenom Savojskim]].
* [[13. 1.]] - [[Mogulsko Carstvo|Mogulski]] car [[Bahadur Shah I]] je kod [[Hyderabad]]a pobijedio svog polubrata [[Muhammad Kam Bakhsh]]a, koji umire sutradan.
* [[15. 1.]] - Pošto su carski vojnici, protestanti kneza Hessen-Kassela, zauzeli Bolonju, papa [[Klement XI.]] priznaje "[[Karlo VI (SRC)|Karla III]]" za legitimnog naslednika Španije
* [[17. 1.]] - Francuzi napuštaju i [[Brugge]] - gube Španjolsku Nizozemsku (Belgiju).
* [[1. 2.|1]]/[[2. 2.]] - Britanski pomorac [[Woodes Rogers]] na jednom od [[otok]]a [[Juan Fernández (arhipelag)|Arhipelaga Juan Fernandez]] u [[Pacifik]]u pronalazi i spašava nasukanog škotskog gusara [[Alexander Selkirk|Alexandera Selkirka]], a što je događaj koji će kasnije postati predložak za znameniti roman ''[[Robinson Crusoe]]''.
* [[1. 2.|1]]/[[2. 2.]] - Britanski pomorac [[Woodes Rogers]] na jednom od [[otok]]a [[Juan Fernández (arhipelag)|Arhipelaga Juan Fernandez]] u [[Pacifik]]u pronalazi i spašava nasukanog škotskog gusara [[Alexander Selkirk|Alexandera Selkirka]], a što je događaj koji će kasnije postati predložak za znameniti roman ''[[Robinson Crusoe]]''.
* [[15. 2.]] - Završen je građanski rat u [[Kraljevina Kongo|Kraljevini Kongo]], [[Pedro IV od Konga|Pedro IV]] je ovladao celom zemljom.
* [[19. 2.]] - Umro japanski šogun [[Tokugawa Tsunayoshi]], nasleđuje ga nećak [[Tokugawa Ienobu|Ienobu]] (do 1712).
* [[19. 2.]] - Umro japanski šogun [[Tokugawa Tsunayoshi]], nasleđuje ga nećak [[Tokugawa Ienobu|Ienobu]] (do 1712).


Red 16: Red 21:


=== April/Travanj – Jun/Lipanj ===
=== April/Travanj – Jun/Lipanj ===
* [[20. 4.]] - Opsada Alicantea završena franko-španskim zauzećem grada.
* [[21. 4.]] - Persijski [[Safavidska Monarhija|safavidski]] vicekralj Kandahara Gurgin-han, zaparavo gruzinski kartlijski monarh [[Giorgi XI]], ubijen od strane paštunskog poglavara [[Mirwais Hotak]]a, koji zatim vlada nezavisno u kandaharskoj oblasti (do smrti 1715).
* [[29. 4.]] - [[Jacques Cassard]] odbranio od Engleza konvoj sa žitom iz Tunisa za Marsej, čime je Provansa spašena od gladi.

* [[7. 5.]] - Bitka kod La Gudine: španske burbonske snage potukle anglo-portugalsku vojsku.
* maj - [[Savatije Ljubibratić]], raniji zahumski mitropolit i poglavar crkve u Boki kotorskoj, obaveštava vernike u Dalmaciji o svom izboru za "državnog arhijereja" po dopuštenju mletačkog dužda<ref>''Istorija s. n.'' IV-2, 46</ref>
* maj - [[Savatije Ljubibratić]], raniji zahumski mitropolit i poglavar crkve u Boki kotorskoj, obaveštava vernike u Dalmaciji o svom izboru za "državnog arhijereja" po dopuštenju mletačkog dužda<ref>''Istorija s. n.'' IV-2, 46</ref>
* [[28. 5.]] - Rat za špansko nasleđe: na pregovorima o miru Hagu, saveznici su nepopustljivi - "Nema mira bez Španije", traže da [[Filip V, kralj Španije|Filip V]] napusti zemlju, čak i da [[Luj XIV]] zarati protiv svog unuka ako to ovaj ne bi učinio. Luj 7. juna odbacuje ultimatum.


=== Jul/Srpanj &ndash; Septembar/Rujan ===
=== Jul/Srpanj &ndash; Septembar/Rujan ===
Red 31: Red 42:
* [[8. 10.]] - Torunjski ugovor: obnovljen savez između Rusije i Poljske-Litvanije, ponovo pod vlašću [[August II Jaki|Augusta II]] (do 1733).
* [[8. 10.]] - Torunjski ugovor: obnovljen savez između Rusije i Poljske-Litvanije, ponovo pod vlašću [[August II Jaki|Augusta II]] (do 1733).
* [[12. 10.]] - Odlučeno o osnivanju rudarskog grada u Meksiku, kasnije poznatog kao [[Chihuahua, Chihuahua|Chihuahua]].
* [[12. 10.]] - Odlučeno o osnivanju rudarskog grada u Meksiku, kasnije poznatog kao [[Chihuahua, Chihuahua|Chihuahua]].
* [[29. 10.]] - Prvi [[Barijerski ugovor]]: Britanci pristaju na holandsku kontrolu južne Nizozemske, kako bi ih zadržali u ratu.
* 30. 10. - [[Mitropolit beogradski Mojsije|Mojsije Petrović]] posvećen u Peći za mitropolita [[Mitropolija dabrobosanska|dabrobosanskog]] - u Sarajevo stiže oko 19. novembra ali kratko se zadržava.
* 30. 10. - [[Mitropolit beogradski Mojsije|Mojsije Petrović]] posvećen u Peći za mitropolita [[Mitropolija dabrobosanska|dabrobosanskog]] - u Sarajevo stiže oko 19. novembra ali kratko se zadržava.


* novembar (krajem oktobra po j.k.) - Crkveni sabor u Peći, prisutan je i crnogorski vladika Danilo.<ref>[https://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/6_10_l.html Oslobođenje Crne Gore]. rastko.rs</ref>
* novembar (krajem oktobra po j.k.) - Crkveni sabor u Peći, prisutan je i crnogorski vladika Danilo.<ref>[https://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/6_10_l.html Oslobođenje Crne Gore]. rastko.rs</ref>


* decembar - U portugalskom Brazilu završen [[Rat Emboabasa]] oko posedovanja nalazišta zlata.
* [[22. 12.]] - Gusarska ekspedicija [[Woodes Rogers|Woodesa Rogersa]] zarobila španski galeon ''Nuestra Señora de la Encarnación y Desengaño'' blizu Donje Kalifornije, tri dana kasnije ne uspeva zauzeti mnogo veći brod ''Nuestra Señora de Begoña''.
* [[22. 12.]] - Gusarska ekspedicija [[Woodes Rogers|Woodesa Rogersa]] zarobila španski galeon ''Nuestra Señora de la Encarnación y Desengaño'' blizu Donje Kalifornije, tri dana kasnije ne uspeva zauzeti mnogo veći brod ''Nuestra Señora de Begoña''.


Verzija na datum 13 februar 2020 u 22:55

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija: 1670-e  1680-e  1690-e  – 1700-e –  1710-e  1720-e  1730-e
Godine: 1706 1707 1708 – 1709 – 1710 1711 1712
Dijagram bitke kod Poltave
1709. po kalendarima
Gregorijanski 1709. (MDCCIX)
Ab urbe condita 2462.
Islamski 1120–1121.
Iranski 1087–1088.
Hebrejski 5469–5470.
Bizantski 7217–7218.
Koptski 1425–1426.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 1764–1765.
• Shaka Samvat 1631–1632.
• Kali Yuga 4810–4811.
Kineski
• Kontinualno 4345–4346.
• 60 godina Yin Zemlja Vo(l)
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11709.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1709. (MDCCIX) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u subotu po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

Temperaturna anomalija, zima 1708-09.

April/Travanj – Jun/Lipanj

  • 20. 4. - Opsada Alicantea završena franko-španskim zauzećem grada.
  • 21. 4. - Persijski safavidski vicekralj Kandahara Gurgin-han, zaparavo gruzinski kartlijski monarh Giorgi XI, ubijen od strane paštunskog poglavara Mirwais Hotaka, koji zatim vlada nezavisno u kandaharskoj oblasti (do smrti 1715).
  • 29. 4. - Jacques Cassard odbranio od Engleza konvoj sa žitom iz Tunisa za Marsej, čime je Provansa spašena od gladi.
  • 7. 5. - Bitka kod La Gudine: španske burbonske snage potukle anglo-portugalsku vojsku.
  • maj - Savatije Ljubibratić, raniji zahumski mitropolit i poglavar crkve u Boki kotorskoj, obaveštava vernike u Dalmaciji o svom izboru za "državnog arhijereja" po dopuštenju mletačkog dužda[1]
  • 28. 5. - Rat za špansko nasleđe: na pregovorima o miru Hagu, saveznici su nepopustljivi - "Nema mira bez Španije", traže da Filip V napusti zemlju, čak i da Luj XIV zarati protiv svog unuka ako to ovaj ne bi učinio. Luj 7. juna odbacuje ultimatum.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

  • 8. 7. - Veliki sjeverni rat: Bitka kod Poltave u kojoj ruske snage pod carem Petrom Velikim razbijaju švedsku vojsku kralja Karla XII te tako konačno zaustavljaju švedski pokušaj osvajanja Rusije; bitka, u kojoj je gotovo cjelokupna švedska vojska prisiljena na predaju, predstavlja prekretnicu rata i kraj Švedske kao evropske velesile; kralj Karlo XII, pak, uspijeva pobjeći i pronaći utočište na području Osmanskog Carstva.
  • 27. 7. - Japanski car Higashiyama abdicira, nasleđuje ga sin Nakamikado (do 1735) - car je u ovo vreme samo figura.
  • leto - Patrijarh Kalinik otvara u Skoplju spor protiv Masfud-age iz Krive reke koji ga je držao 30 dana u prištinskom zindanu; u septembru odlazi u Carigrad gde je izvadio hućum protiv muteselima Tahir-paše Mahmudbegovića, koji su mu iznuđavali novac.[2]
  • 11. 9. - Bitka kod Malplaqueta je najkrvavija bitka stoleća i Pirova Marlboroughova pobeda nad maršalom Villarsom na severu Francuske, sa duplo više žrtava nego među poraženima.
  • septembar - U Ljubljani se nalazi dvorska komisija koja ispituje uzroke čestih nemira u Lici, Krbavi pa i Karlovačkom generalatu - Srbi se žale na upravu Komore, traže priključenje generalatu, isto misle i Hrvati.[3] Karlovački graničari su se bunili ove godine zbog neisplaćenog "lena".[4]

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

  • 8. 10. - Torunjski ugovor: obnovljen savez između Rusije i Poljske-Litvanije, ponovo pod vlašću Augusta II (do 1733).
  • 12. 10. - Odlučeno o osnivanju rudarskog grada u Meksiku, kasnije poznatog kao Chihuahua.
  • 29. 10. - Prvi Barijerski ugovor: Britanci pristaju na holandsku kontrolu južne Nizozemske, kako bi ih zadržali u ratu.
  • 30. 10. - Mojsije Petrović posvećen u Peći za mitropolita dabrobosanskog - u Sarajevo stiže oko 19. novembra ali kratko se zadržava.
  • novembar (krajem oktobra po j.k.) - Crkveni sabor u Peći, prisutan je i crnogorski vladika Danilo.[5]
  • decembar - U portugalskom Brazilu završen Rat Emboabasa oko posedovanja nalazišta zlata.
  • 22. 12. - Gusarska ekspedicija Woodesa Rogersa zarobila španski galeon Nuestra Señora de la Encarnación y Desengaño blizu Donje Kalifornije, tri dana kasnije ne uspeva zauzeti mnogo veći brod Nuestra Señora de Begoña.

Kroz godinu

  • Obnovljena habsburška Tajna konferencija, sada je stalna sa osam članova na čelu sa dvorskim kancelarom, prvi oblik ministerijalne vlade.[6]
  • Građanski sloj prigovara budimskom episkopu što je samo ove godine primio 3980 forinti za venčanice i milostinju.[7]
  • Razbojnici udarili kontribuciju na Vukovar, Nuštar i druga naselja.[8]
  • Kuga zahvatila velike delove Ugarske.[9]
  • Iguman Hadži Visarion i bratstvo manastira Rakovice obnovili, "bez fermana", kosmajski manastir Tresije[10].
  • Umro bački episkop Stevan Metohijac.
  • U Beču podignut Theater am Kärntnertor.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1709.

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1709.

Reference

  1. ↑ Istorija s. n. IV-2, 46
  2. ↑ Istorija s. n. IV-1, 535
  3. ↑ Istorija s. n. IV-1, 71
  4. ↑ Istorija s. n. IV-1, 76
  5. ↑ Oslobođenje Crne Gore. rastko.rs
  6. ↑ Historija n. J. II, 865
  7. ↑ Historija n. J. II, 1154
  8. ↑ Istorija s. n. IV-1, 60
  9. ↑ Istorija s. n. IV-1, 84-5
  10. ↑ Istorija s. n. IV-1, 538
Literatura
  • Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)

Vanjske poveznice

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1709&oldid=40953152