Lee Kuan Yew
| Li Guangjao | |
| |
| Biografija | |
|---|---|
| Datum rođenja | 16. septembra 1923. |
| Mesto rođenja | Singapur (Singapur) |
| Datum smrti | 23. mart 2015. (dob: 91) |
| Mesto smrti | Singapur (Singapur) |
| Veroispovest | nijedna (agnosticizam)[1] |
| Politička partija | Stranka narodne akcije |
| Supružnik | Kwa Geok Choo |
| Profesija | pravnik, političar |
| Mandat(i) | |
| 1. premijer Singapura | |
| 5. jun 1959. — 28. novembar 1990. | |
| Prethodnik | funkcija ustanovljena |
| Naslednik | Go Čok Tong |
| Viši ministar Singapura | |
| 28. novembar 1990. — 12. avgust 2004. | |
| Prethodnik | S. Radžaratnam |
| Naslednik | Go Čok Tong |
| Ministar mentor Singapura | |
| 12. avgust 2004. — 21. maj 2011. | |
| Prethodnik | funkcija ustanovljena |
| Naslednik | funkcija ukinuta |
uredi  |
|
Li Guangjao (engl. Lee Kuan Yew; 16. septembra 1923.[2] – 23. marta 2015.), singapurski političar i državnik[3][4][5][6], poznat kao prvi premijer Singapura i kao jedna od najuticajnijih ličnosti u Jugoistočnoj Aziji.
Biografija[uredi - уреди | uredi kôd]
Rođen je 1923. godine u porodici singapurskih Kineza. Njegovo studiranje prekinuo je početak Drugog svetskog rata u Singapuru 1942. godine. Tokom japanske okupacije bio je činovnik u jednoj tekstilnoj firmi.
Nakon rata otišao je da studira u Englesku. Tamo je naposletku diplomirao pravo na Univerzitetu Kembridž. Tokom boravka u Engleskoj, shvatio je da Englezi tokom rata nisu bili sposobni da odbrane Singapur od japanske okupacije, pa je zaključio da Singapur mora biti nezavisan. Kući se vratio 1949. godine[7][8].
Počeo je da se bavi politikom 1950-ih godina, zahtevajući samoupravu i nezavisnost Singapura od britanske vlasti. Godine 1954. osnovao je nominalno socijalističku Stranku narodne akcije, kako bi na svoju stranu pridobio imućne prokomunističke Kineze[9]. Kada je Singapur dobio samoupravu godine 1959. njegova stranka je dobila izbore i Li Guangjao je postao premijer.
Godine 1963, Singapur je postao delom Malezijske Federacije. Dve godine kasnije, nakon etničkih sukoba između Malajaca i Kineza, Singapur i Malezija su se mirno rastali 9. avgusta. Istog dana je proglašena Republika Singapur.
U sledećih 25 godina, Singapur je pod Lijevim vođstvom postao industrijski div Azije i jedna od najprosperitetnijih država u svetu. Tri stuba njegove politike činili su nacionalna bezbednost, ekonomija i socijalna stabilnost. Kako bi ojačao suverenost i ugled Singapura u svetu, Li je promovisao politiku neutralnosti i nesvrstanosti. S druge strane, mnogi su mu zamerali autoritarnu unutrašnju politiku.
Godine 1990. pažljivo je pripremio silazak s vlasti, ali je u budućim singapurskim vladama zadržao savetodavnu funkciju u kabinetima Višeg ili Ministra mentora Singapura. Ovu poslednju funkciju napustio je 2011, i time se povukao iz političkog života Singapura[10].
Napisao je memoare u dva toma: „Priča o Singapuru“, koja obuhvata istoriju države do razlaza s Malezijom 1965. i „Od Trećeg sveta do Prvog: priča o Singapuru“, koja opisuje njegov doprinos preobražaju Singapura u modernu naciju.
Izvori[uredi - уреди | uredi kôd]
- ↑ „Days of reflection for the man who defined Singapore: A transcript of Minister Mentor Lee Kuan Yew's interview with The New York Times”. Today (Singapore): pp. 14–17. 13. 9. 2010.. Arhivirano iz originala 2010-09-13. https://www.webcitation.org/5siZa8Szv?url=http://www.todayonline.com/Commentary/EDC100913-0000046/Days-of-reflection-for-the-man-who-defined-Singapore.
- ↑ Lee Kuan Yew (2012). My Lifelong Challenge: Singapore's Bilingual Journey. Singapore: Straits Times Press. ISBN 978-981-4342-03-2.
- ↑ "Singapore's elder statesman". Reporter: Peter Day. From Our Own Correspondent. BBC. World Service, London. 5. 7. 2000.. Transcript.
- ↑ Hume, Tim (20. 3. 2011.). „The lost world of a wild tribe”. Sunday Star Times (Auckland, NZ). http://www.stuff.co.nz/sunday-star-times/features/4784929/The-lost-world-of-a-wild-tribe. »His memoir sits on display in Singapore airport between biographies of founding statesman Lee Kuan Yew and Donald Rumsfeld«
- ↑ „Wife of Lee Kuan Yew dies at 89”. Bangkok Post. AFP. 2. 10. 2010.. http://www.bangkokpost.com/print/199362/. »The wife of Singapore's founding father, Lee Kuan Yew, whom the statesman called his "great source of strength and comfort", ...«
- ↑ „US, Japan must help out Asia, says Kuan Yew”. New Sunday Times. Reuters (Kuala Lumpur). 22. 1. 1998.. http://news.google.com/newspapers?id=luYVAAAAIBAJ&sjid=-RQEAAAAIBAJ&pg=2803,1615974. »Singapore's elder statesman Lee Kuan Yew said today ...«
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (2000). From Third World to First. Singapore: Marshall Cavendish.
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (1998). Lee Kuan Yew The Man And His Ideas. Singapore: Times Edition.
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (1998). The Singapore Story. Singapore: Marshall Cavendish.
- ↑ „SM Goh, MM Lee to leave Cabinet”. Channel NewsAsia (Singapore). 14. 5. 2011.. Arhivirano iz originala 2012-12-02. https://web.archive.org/web/20121202051113/http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/1128878/1/.html.
Vanjske veze[uredi - уреди | uredi kôd]
- Lee Kuan Yew
- Lee Kuan Yew na IMDb-u ((en))
- Intervjui i članci
- A Conversation with Lee Kuan Yew, Fareed Zakaria, Foreign Affairs, March–April 1994
- War of Words Arhivirano 2013-08-27 na Wayback Machine-u Alejandro Reyes, Time, 25 September 1998
- Lee Kuan Yew: A Chronology, 1923–1965 Largely based on Lee Kuan Yew, The Singapore Story: Memoirs of Lee Kuan Yew. Singapore: Times, 1998. Retrieved 8 December 2004
- Part 1, Part 2: CNN, Fareed Zakaria talks with Lee Kuan Yew about his life as prime minister of Singapore, 22 September 2008
- Daddy knows best: The Lee Kuan Yew story, Tom Plate, Sify.com, 2010(?)
- Lee Kuan Yew Watch
- Official Profile at the Parliament of Singapore (archived)