Lee Kuan Yew
| Li Guangjao | |
| |
| Biografija | |
|---|---|
| Datum rođenja | 16. septembra 1923. |
| Mesto rođenja | Singapur (Singapur) |
| Datum smrti | 23. mart 2015. (dob: 91) |
| Mesto smrti | Singapur (Singapur) |
| Veroispovest | nijedna (agnosticizam)[1] |
| Politička partija | Stranka narodne akcije |
| Supružnik | Kwa Geok Choo |
| Profesija | pravnik, političar |
| Mandat(i) | |
| 1. premijer Singapura | |
| 5. jun 1959. — 28. novembar 1990. | |
| Prethodnik | funkcija ustanovljena |
| Naslednik | Go Čok Tong |
| Viši ministar Singapura | |
| 28. novembar 1990. — 12. avgust 2004. | |
| Prethodnik | S. Radžaratnam |
| Naslednik | Go Čok Tong |
| Ministar mentor Singapura | |
| 12. avgust 2004. — 21. maj 2011. | |
| Prethodnik | funkcija ustanovljena |
| Naslednik | funkcija ukinuta |
uredi  |
|
Li Guangjao (engl. Lee Kuan Yew; 16. septembra 1923.[2] – 23. marta 2015.), singapurski političar i državnik[3][4][5][6], poznat kao prvi premijer Singapura i kao jedna od najuticajnijih ličnosti u Jugoistočnoj Aziji.
Biografija[uredi | uredi kod]
Rođen je 1923. godine u porodici singapurskih Kineza. Njegovo studiranje prekinuo je početak Drugog svetskog rata u Singapuru 1942. godine. Tokom japanske okupacije bio je činovnik u jednoj tekstilnoj firmi.
Nakon rata otišao je da studira u Englesku. Tamo je naposletku diplomirao pravo na Univerzitetu Kembridž. Tokom boravka u Engleskoj, shvatio je da Englezi tokom rata nisu bili sposobni da odbrane Singapur od japanske okupacije, pa je zaključio da Singapur mora biti nezavisan. Kući se vratio 1949. godine[7][8].
Počeo je da se bavi politikom 1950-ih godina, zahtevajući samoupravu i nezavisnost Singapura od britanske vlasti. Godine 1954. osnovao je nominalno socijalističku Stranku narodne akcije, kako bi na svoju stranu pridobio imućne prokomunističke Kineze[9]. Kada je Singapur dobio samoupravu godine 1959. njegova stranka je dobila izbore i Li Guangjao je postao premijer.
Godine 1963, Singapur je postao delom Malezijske Federacije. Dve godine kasnije, nakon etničkih sukoba između Malajaca i Kineza, Singapur i Malezija su se mirno rastali 9. avgusta. Istog dana je proglašena Republika Singapur.
U sledećih 25 godina, Singapur je pod Lijevim vođstvom postao industrijski div Azije i jedna od najprosperitetnijih država u svetu. Tri stuba njegove politike činili su nacionalna bezbednost, ekonomija i socijalna stabilnost. Kako bi ojačao suverenost i ugled Singapura u svetu, Li je promovisao politiku neutralnosti i nesvrstanosti. S druge strane, mnogi su mu zamerali autoritarnu unutrašnju politiku.
Godine 1990. pažljivo je pripremio silazak s vlasti, ali je u budućim singapurskim vladama zadržao savetodavnu funkciju u kabinetima Višeg ili Ministra mentora Singapura. Ovu poslednju funkciju napustio je 2011, i time se povukao iz političkog života Singapura[10].
Napisao je memoare u dva toma: „Priča o Singapuru“, koja obuhvata istoriju države do razlaza s Malezijom 1965. i „Od Trećeg sveta do Prvog: priča o Singapuru“, koja opisuje njegov doprinos preobražaju Singapura u modernu naciju.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Days of reflection for the man who defined Singapore: A transcript of Minister Mentor Lee Kuan Yew's interview with The New York Times”. Today (Singapore): str. 14–17. 13. 9. 2010.. Arhivirano iz originala na datum 2010-09-13. Pristupljeno 2013-03-15.
- ↑ Lee Kuan Yew (2012). My Lifelong Challenge: Singapore's Bilingual Journey. Singapore: Straits Times Press. ISBN 978-981-4342-03-2.
- ↑ "Singapore's elder statesman". Reporter: Peter Day. From Our Own Correspondent. BBC. World Service, London. 5. 7. 2000.. Transcript.
- ↑ Hume, Tim (20. 3. 2011.). „The lost world of a wild tribe”. Sunday Star Times (Auckland, NZ). »His memoir sits on display in Singapore airport between biographies of founding statesman Lee Kuan Yew and Donald Rumsfeld«
- ↑ „Wife of Lee Kuan Yew dies at 89”. Bangkok Post. AFP. 2. 10. 2010.. »The wife of Singapore's founding father, Lee Kuan Yew, whom the statesman called his "great source of strength and comfort", ...«
- ↑ „US, Japan must help out Asia, says Kuan Yew”. New Sunday Times. Reuters (Kuala Lumpur). 22. 1. 1998.. »Singapore's elder statesman Lee Kuan Yew said today ...«
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (2000). From Third World to First. Singapore: Marshall Cavendish.
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (1998). Lee Kuan Yew The Man And His Ideas. Singapore: Times Edition.
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (1998). The Singapore Story. Singapore: Marshall Cavendish.
- ↑ „SM Goh, MM Lee to leave Cabinet”. Channel NewsAsia (Singapore). 14. 5. 2011.. Arhivirano iz originala na datum 2012-12-02. Pristupljeno 2013-03-15.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Lee Kuan Yew
- Lee Kuan Yew na IMDb-u (en)
- Intervjui i članci
- A Conversation with Lee Kuan Yew, Fareed Zakaria, Foreign Affairs, March–April 1994
- War of Words Arhivirano 2013-08-27 na Wayback Machine-u Alejandro Reyes, Time, 25 September 1998
- Lee Kuan Yew: A Chronology, 1923–1965 Largely based on Lee Kuan Yew, The Singapore Story: Memoirs of Lee Kuan Yew. Singapore: Times, 1998. Retrieved 8 December 2004
- Part 1, Part 2: CNN, Fareed Zakaria talks with Lee Kuan Yew about his life as prime minister of Singapore, 22 September 2008
- Daddy knows best: The Lee Kuan Yew story, Tom Plate, Sify.com, 2010(?)
- Lee Kuan Yew Watch Arhivirano 2013-01-15 na Wayback Machine-u
- Official Profile at the Parliament of Singapore (archived)