João VI od Portugala
| João VI | |
|---|---|
_-_cores_compensadas.jpg)
| |
| Joãov portret | |
| Portugalska kralj | |
| Vladavina | 1816.-1826. |
| Krunidba | 6. februar 1816. |
| Prethodnik | Maria I |
| Nasljednik | Pedro IV |
| Princ.regent | |
| Vladavina | 1799.-1816. |
| Supruga | Carlota Joaquina Bourbon |
| Djeca | Maria Teresa, António, Maria Isabel, Pedro I, Maria Francisca, Isabel Maria, Miguel I, Maria Assunção, Ana de Jesus Maria |
| Dinastija | Bragança |
| Otac | Pedro III |
| Majka | Maria I |
| Rođenje | 13. maj, 1767. Lisabon, Portugal |
| Smrt | 10. mart 1826. Lisabon, Portugal |
| Vjera | Katolik |
João VI (Lisabon, 13. maj, 1767.- Lisabon, 10. mart 1826.) bio je princ.regent Portugala od 1799. do 1816. i kralj od 1816. do 1826.[1]
Njegova vladavina protekla je u turbulentna vremena Francuske revolucije i kasnije napoleonove invazije na Portugal, zbog koje je preselio dvor u Brazil. Pred kraj je morao popustiti pritiscima novog vremena i pristati na parlamentarnu demokraciju u Portugalu i Brazilu.[1]
Biografija[uredi | uredi kod]
João je rođen kao mlađi sin kraljice Marije I. Nakon smrti starijeg brata Joséa 1792. postao je prestolonasljednik 1792. i počeo vladati jer mu je majka doživila slom živaca. Kad je 1799. njezina bolest proglašena neizlječivom, preuzeo je potpuno vlast sa titulom princ regent, koju je koristio do njezine smrti u martu 1816.[1]
João se 1785 oženio sa Carlotom Joaquin, najstarijom kćerkom Španjolskog kralja Carlosa IV, i čvrsto stajao uz Španjolsku u njenom sukobu sa Francuskom Republikom. Na njegovo iznenađenje Španjolska je sklopila Bazelski mir sa Francuskom 1795. i poslužila je kao sredstvo francuskog pritiska na Portugal, na kraju je 1801. i napala Portugal, iako je nešto prije sklopila mirovni ugovoru Badajozu.[1]
Napoleon se 1807., nakon pobjeda u Centralnoj Evropi, okomio na svog najvećeg neprijatelja Veliku Britaniju i proglasio Kontinentalnu blokadu. Da bude potpuna krenuo je na invaziju na Portugal 1807., zbog tog je João pobjegao u novembru| sa porodicom u Brazil.[1]
Velika Britanija je 1808. poslala vojsku u Portugal pod komandom Arthura Wellesleya (kasniji Vojvoda od Wellingtona), koja je prisilila Francuze na predaju. João je dao punu vojnu podršku Wellesleyu, pa su dvije francuske ofanzive odbijene. Nakon Napoleonova poraza u Bitci kod Leipziga i abdikacije 1814. očekivalo se da će se João vratiti, ali se on nakon Napoleonova bijega sa Elbe, vratio u Brazil, koji je i formalno ujedinio s Portugalom. Kad mu je 20. mart 1816. umrla majka, postao je kralj.[1]
Njegova aneksija Montevidea dovela ga je do sukoba sa Španjolskom, a njegov dugi boravak u Brazilu učinio je Portugalce nestrpljivima za reforme. Liberalna revolucija u Španjolskoj 1820. prelila se i na Portugal, pa je on konačno pristao napustiti Brazil i odobrio liberalni ustav, ostavivši svog sina Pedra da vlada u Rio de Janeiru. Prihvatio je reforme koje su mu ograničile prerogative, ali je liberalizam ubrzao odvajanje Brazila, koji je 1822. proglašen Carstvom na čelu sa Pedrom.[1]
Kada su Francuzi intervenirali da suzbiju radikalizam u Španjolskoj 1823., svrgnuta je i portugalska liberalana vlada ali je João ostao na tronu, jer je obećao Ustav. Ponovno ojačani apsolutisti priklonili su se njegovoj ženi kraljici Carloti i njihovom sinu Miguelu kog su postavili za komandanta armije. Jogunasti Miguel je podigao dvije pobune protiv oca, zbog tog ga je João istjerao iz zemlje, a zbog politike se posvadio i sa ženom.
Posljednje godine svoje vladavine proveo je u pregovorima sa sinom Pedrom I, carem Brazila, preko posrednika britanskog diplomata Charlesa Stuarta, jer se nije mogao pomiriti sa brazilskom secesijom.[1]
