Dalekoistočna Republika

Dalekoistočna Republika (poznata i pod imenom Republika Čita) bila je sovjetska republika na ruskom Dalekom istoku, koja je postojala od aprila 1920. do novembra 1922. godine. De fakto je bila satelitska država Ruske SFSR.

Istorijat

Dalekoistočnu Republiku su formirali lokalni boljševici nakon završetka glavnine velikih operacija u Ruskom građanskom ratu. Njihov cilj je bio da nakon povlačenja japanskih okupacionih snaga iz rejona Vladivostoka popune nastalu političku prazninu i dokrajče ostatke Kolčakove Bele armije.

Sedište vlade nalazilo se u gradu Čiti^[1]. Sama republika formirana je dva meseca nakon Kolčakove pogibije^[2]. Vladimir Lenjin je nastojao da komunisti tamo još ne dođu na vlast zato da daleko snažniji Japanci i Amerikanci ne bi njihov dolazak protumačili kao provokaciju i pokrenuli novu ofanzivu^[3].

Članovi vlade Dalekoistočne Republike uglavnom su bili umereni socijalisti^[2], a novu vladu je priznalo samo nekoliko većih gradova unutar države. Ostatak teritorije bio je pod kontrolom lokalnih komandanata, koji nisu priznavali ničiji autoritet.

Dana 11. novembra 1920. godine, u Vladivostoku je bila formirana privremena ustavotvorna skupština. Dana 27. aprila 1921, usvojen je novi ustav koji je po sadržaju podsećao na Ustav SAD-a^[3].

Maja 1921. godine, ostaci Bele armije izvršili su državni udar uz pomoć japanske vojske^[2], ali nova vlada nije naišla na širu podršku. Odlaskom japanske vojske iz Priamurske regije u leto 1922. godine, ovu Republiku su napustili i pripadnici i simpatizeri Bele armije. Dana 25. oktobra 1922, Crvena armija je ušla u Vladivostok, čime je građanski rat bio zvanično završen, a 15. novembra, Dalekoistočna Republika je integrisana u sastav Sovjetske Rusije^[3].

Izvori

↑ "The Far Eastern Republic," Russian Information and Review, vol. 1, no. 10 (Feb. 15, 1922), pp. 232-233.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Alan Wood, "The Revolution and Civil War in Siberia," in Edward Acton, Vladimir Iu. Cherniaev, and William G. Rosenberg (eds.), Critical Companion to the Russian Revolution, 1914-1921. Bloomington, IN: Indiana University Press, 1997; pp. 716-717.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 George Jackson and Robert Devlin (eds.), Dictionary of the Russian Revolution. Westport, CT: Greenwood Press, 1989; pp. 223-225.

[RIR-1] "The Far Eastern Republic," Russian Information and Review, vol. 1, no. 10 (Feb. 15, 1922), pp. 232-233.

[Wood-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Alan Wood, "The Revolution and Civil War in Siberia," in Edward Acton, Vladimir Iu. Cherniaev, and William G. Rosenberg (eds.), Critical Companion to the Russian Revolution, 1914-1921. Bloomington, IN: Indiana University Press, 1997; pp. 716-717.

[Dict-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 George Jackson and Robert Devlin (eds.), Dictionary of the Russian Revolution. Westport, CT: Greenwood Press, 1989; pp. 223-225.

[1]

[2]

[3]

p r u Socijalističke i komunističke države
Sadašnje	Kuba • Laos • NR Kina • Sjeverna Koreja^a • Vijetnam
Bivše	DR Afganistan (1978 – 1992) • NSR Albanija (1946 – 1992) • NR Angola (1975 – 1992) • NR Benin (1975 – 1990) • NR Bugarska (1946 – 1990) • Čehoslovačka (1948 – 1990) • NDR Etiopija (1974 – 1991) • Grenada (1979 – 1983) • DNR Jemen (1967 – 1990) • SFR Jugoslavija (1945 – 1992) • Demokratska Kampućija (1975 – 1979) • NR Kampućija (1979 – 1993) • NR Kongo (1970 – 1992) • NR Mađarska (1949 – 1989) • NR Mongolija (1924 – 1992) • NR Mozambik (1975 – 1990) • DR Njemačka (1949 – 1990) • NR Poljska (1945 – 1989) • SR Rumunjska (1947 – 1989) • Ruska SFSR (1917 – 1922) • DR Somalija (1969 – 1991) • Sovjetski Savez (1922 – 1991) • DR Vijetnam (1945 – 1975)
Kratkotrajne	Pariška komuna (1871) • Sovjetska Republika Naissaar (1917 – 1918) • Finska Socijalistička Radnička Republika (1918) • Odeska Sovjetska Republika (1918) • Donjeck-Krivojroška Sovjetska Republika (1918) • Alzaška Sovjetska Republika (1918) • Slobodna Socijalistička Republika Njemačka (1918 – 1919) • Estonska radnička komuna (1918 – 1919) • Saksonski sovjet (1918 – 1919) • Latvijska SSR (1918 – 1920) • Litvansko-Bjeloruska SSR (1919) • Mađarska Sovjetska Republika (1919) • Muganska Sovjetska Republika (1919) • Bavarska Sovjetska Republika (1919) • Limerički sovjet (1919) • Besarabijska SSR (1919) • Slovačka Sovjetska Republika (1919) • Dalekoistočna Republika (1920 – 1922) • Horezmanska NSR (1920 – 1925) • Perzijska SSR (1920 – 1921) • Galicijska SSR (1920) • Buharska NSR (1920 – 1925) • Hunanski sovjet (1927) • Nghệ-Tĩnhski sovjet (1930 – 1931) • Kineska Sovjetska Republika (1931 – 1937) • SR Čile (1932) • Narodna vlada Fujiana (1933 – 1934) • Asturijska Socijalistička Republika (1934) • DR Finska (1939 – 1940) • Slobodna Grčka (1944) • NR Koreja (1945 – 1946) • Narodna vlada Azerbejdžana (1945 – 1946) • Republika Mahabad (1946) • PNK Sjeverne Koreje (1946 – 1948) • Privremena revolucionarna vlada Južnog Vijetnama (1969 – 1976) • Narodno revolucionarno vijeće Gambije (1981) • DR Jemen (1994)
^a Iako Sjeverna Koreja tvrdi da je njezino uređenje socijalističko, službena državna politika zasniva se na Kim Il-sungovoj ideologiji Juche, koja se ne izjednačuje s klasičnim marksizmom-lenjinizmom.