Temišvarski pašaluk
 |
Ovom članku ili jednom njegovom dijelu nedostaju izvori. Molimo vas da pomognete Wikipediji i dodate odgovarajuće izvore u članak. |
Temišvarski pašaluk ili Temišvarski ejalet je bio administrativna jedinica prvog stepena (provincija) u Osmanskom carstvu. Ovaj pašaluk je većim delom bio lociran u Banatu, a pored Banata, pašaluk je uključivao i oblast severno od reke Moriš i oblast oko reka Kereš i Kereš-er. Danas je ova teritorija podeljena između tri države: Mađarske, Rumunije i Srbije.
Naziv[uredi | uredi kod]
Pašaluk je dobio ime po administrativnom sedištu Temišvaru.
- Ime pašaluka na staroturskom jeziku je bilo Eyâlet-i Temeşvar i Eyâlet-i Tımışvar,
- Na današnjem turskom jeziku Temeşvar Eyaleti i Tamışvar Eyaleti[1]
- Na rumunskom jeziku Eialetul Timişoarei i Paşalâcul Timişoara
- Na mađarskom jeziku Temesvári ejálet
Istorija[uredi | uredi kod]
Temišvarski ejalet je osnovan 1552. godine, kada je region osvojen od strane Osmanskog carstva. Ovo područje je u ime Osmanskog carstva osvojio muslimanski Srbin Mehmed-paša Sokolović, a u osvajanju Banata su mu tada pomogli lokalni banatski Srbi.
Ejalet je postojao sve do 1716. godine, kada su Turci isterani odatle i oblast je tada potpala pod vlast Habzburga. Habzburzi su 1718. godine od ove oblasti napravili novu pokrajinu koju su nazvali Tamiški Banat.
Stanovništvo[uredi | uredi kod]
Stanovništvo ovog pašaluka je uglavom bilo sastavljeno od pravoslavaca Srba i Rumuna. Administrativno središte je bio grad Temišvar, danas u Rumuniji.
Administrativne jedinice[uredi | uredi kod]
1552.[uredi | uredi kod]
Pašaluk je svoj teritorijalni procvat imao 1552. godine i uključivao je sledeće sandžake:
- Sandžak Temišvar (Tamışvar)
- Sandžak Lipova (Lipva)
- Sandžak Čanad (Çanad)
- Sandžak Đula (Küle)
- Sandžak Morava (Morava ?)
- Sandžak Inej (Yanova)
- Sandžak Bešlek (Beşlek) ili Bečkerek (Beçkerek)
- Sandžak Lugoš (Logoş)
- Sandžak Karansebeš (Şebeş)
- Sandžak Veliki Varadin (Varat)
- Sandžak Kasaš (Kacaş)
1660.[uredi | uredi kod]
Sandžaci Veliki Varadin (Varat), Lugoš (Logoş), Kasaš (Kacaş), Bešlek (Beşlek) i Janova (Yanova), su 1660. godine izdvojeni iz pašaluka i postali su deo novog Varadinskog pašaluka (ejaleta).
Pre 1699.[uredi | uredi kod]
Pre sklapanja Karlovačkog mira 1699. godine, pašaluk se sastojao iz sledećih sandžaka:
- Sandžak Temišvar (Tamışvar)
- Sandžak Lipova (Lipva)
- Sandžak Čanad (Çanad)
- Sandžak Bečkerek (Beçkerek)
- Sandžak Lugoš (Logoş)
- Sandžak Đula (Küle)
- Sandžak Pančevo (Pançova)
- Sandžak Čakovo (Çakova)
Beglerbezi temišvarskog pašaluka[uredi | uredi kod]
- Kazim-beg (1552-1554).
Povezano[uredi | uredi kod]
- Banat
- Banatski ustanak
- Tamiški Banat
- Osmansko carstvo
- Budimski pašaluk
- Jegarski pašaluk
- Istorija Srbije u Osmanskom carstvu
- Istorija Mađarske u Osmanskom carstvu
Literatura[uredi | uredi kod]
- Dr Dušan J. Popović, Srbi u Vojvodini, knjiga 1., Novi Sad, 1990.
- Milan Tuturov, Banatska rapsodija, Novi Sad, 2001.
Spoljašnje veze[uredi | uredi kod]
- Temišvarski pašaluk 1600 - Mapa
- Temišvarski pašaluk 1700 - Mapa
- Temišvarski pašaluk - Mapa
- Temišvarski pašaluk - Mapa
- ↑ Geonames.de. „Some Provinces of the Ottoman Empire”.