Georgijanski stil
| Georgijanski stil | |
|---|---|
 | |
Georgijanski stil je ime za razne stilove u arhitekturi, uređenju enterijera i primijenjenoj umjetnosti u Britaniji i zemljama pod njenim utjecajem za vrijeme vladavine prvih četiri monarha iz Hanoverske dinastije, od stupanja na tron Georga I 1714. do smrti Georgea IV 1830.[1] Kako je u tom vremenu bilo velikih razlika i oscilacija u umjetničkim stilovima, možda bi preciznije bilo govoriti o Georgijanskim stilovima.[1]
Historija[uredi | uredi kod]
Prvih 50 godina vladavine Hanoverske dinastije karakteriziralo je da je ista vigovska aristokracija koja je kontrolirala vladu također bila i arbitar za umjetnost.[1]
Sjajna arhitektonska baština Christopher Wrena i njegovih sljedbenika koju su ostavili za vladavine troje monarha iz Dinastije Stuart izvedena je u ekstravagantnom i monumentalnom baroku - stilu kontinentalne Evrope, što se Vigovskim aristokratima nije dopadalo, čak su mislili da je to neukusno. U to vrijeme nova generacija arhitekata, teoretičara i bogatih ljubitelja umjetnosti, počela je raditi na reformi arhitekture u skladu s klasičnim tezama talijanskog arhitekta Andrea Palladija i paladijanizma.[1]
Neoklasicizam, drugi važni impuls za Georgijanski arhitektonski stil, došao je u modu sredinom 18. vijeka. Uzori za arhitekturu tog perioda više nisu građevine talijanske renesanse, već oni iz Klasične Grčke i Antičkog Rima. Krajem 18. vijeka britanski neoklasicizam je sve više i sve rigoroznije koristio dorske i jonske arhitektonske elemente. Ali valja reći da su u to vrijeme i za vladavine Georgea IV bili popularni i drugi stilovi kao neogotika i ampir.[1]
Pored arhitekture i dizajna enterijera, georgijansko doba bilo je uspješno i u primijenjenoj umjetnosti. Grnčarija koju su pravili Josiah Wedgwood i Josiah Spode predstavljala je tehnički i estetski progres, među zlatarima od početka do sredine 18. vijeka, dominirao je Paul de Lamerie, koji je radio u rokoko stilu, nakon njega zavladao je neoklasicistički dizajn porodice Adam. Među proizvođačima namještaja isticao se Chippendale (sredina 18. vijeka) svojim ekscentričnim radovima kompliciranih krivulja, ali i George Hepplewhite i Thomas Sheraton koji su radili puno jednostavnije komade.[1]
Za vrijeme georgijanskog doba ušle su u modu papirnate tapete, umjesto dotad popularnih drvenih panela za dekoraciju unutrašnjih zidova.[1]
Georgijansko doba naročito se pamti kao vrhunac u dizajnu britanskih kuća. Baština Georgijanske arhitekture može se vidjeti po brojnim britanskim uniformiranim trgovima, kao i po londonskim simetričnim kućama u nizu, karakterističnih fasada od cigle sa pilastrima. Enterijeri tih kuća, harmoničnih proporcija, obojenih nježnim bojama, stropova dekoriranih štukaturom svojevremeno su bili idealna pozadina za slike Joshue Reynoldsa i Gainsborougha.[1]
