Tapeta
| Tapeta Tapetum | |
|---|---|
 | |
Tapeta (od srednjovjekovnog latinskog: tapeta = zidna obloga, od vulgarnog latinskog: tapetum = tepih[1]) je dekorativni papir za pokrivanje zidova.[2]
Tapete se proizvode u rolama, a prodaju na metre, oslikavaju se kojekakvim bojama i bezbrojnim motivima, ali najčešće šablonskim radi lakšeg postavljanja.[2]
Historija[uredi | uredi kod]
Prve tapete počele su se praviti krajem 15. vijeka, ubrzo nakon uvođenja papira u Evropu. Često se govori da su Kinezi]] izumili tapete, ali za to nema dokaza, jer se u Aziji uopće nisu koristile prije nastanka u Evropi.[2] Od samog početka tapete su se koristile zbog jeftinoće kao zamjena za tapiseriju, tepihe, kožne i drvene obloge kojima su se dotad najčešće pokrivali zidovi zbog dekoracije ali i termoizolacije.[2]
Najstarije tapete u Engleskoj i Francuskoj bile su oslikane ručno ili pomoću šablone. Tokom 17. vijeka razvijene su nove tehnike za proizvodnju; - odštampanje drvorezom i flokiranje (nanošenje usitnjenih pamučnih, vunenih vlakana na papir (baršunasti efekt). Najstariji postojeći primjer tako proizvedene tapete dolazi iz Worcestera i proizveden je oko 1680.[2]
Krajem 17. vijeka počele su uvoziti u Evropu ručno oslikane flokirane tapete iz Kine, koje su bile vrlo tražene i skupocjene. Njihove evropske kopije nisu bile toliko cijenjene.[2]
Tokom 18. vijeka razvile su se brojne metode za manufakturnu proizvodnju tapeta, - Christophe-Philippe Oberkampf je 1785. izumio prvu mašinu za štampanje tapeta, a ubrzo nakon toga - Louis Robert je osmislio proces proizvodnje beskonačnih rola.[2]
Francuska je početkom 19. vijeka bila lider u dizajnu i produkciji tapeta, a isticali su se Jean-Baptiste Réveillon koloritom i Joseph Dufour dekorativnim panoramama. U to vrijeme francuski proizvođači tapeta nisu više koristili kao motiv samo pejzaž, već su počeli simulirali raznorazne arhitektonske elemente, kao štukature, stupove i kapitele, što je zahtjevalo pažnju i vještinu kod ljepljenja.[2]
Engleska je svoj zenit u dizajnu i proizvodnji dosegla sredinom 19. vijeka. Prve mašinski odštampane tapete proizvedene su 1840. u Lancashiru, s druge strane William Morris i njegov pokret Arts and Crafts revolucionirali su dizajn tapeta.[2]
Narednih 100 godina, malo se toga bitnog desilo u proizvodnji tapeta, ali se 1950-ih i 60-ih dogodilo toliko toga u dizajnu i produkciji tapeta da je to premašivalo sve što se dotad dogodilo. Novi procesi omogućili su štampanje fotografija što je dizajnerima omogućilo da daju oduška svojoj mašti, uz to je poboljšana njihova trajnost i olakšano održavanje od kad se plastificiraju.[2]
Nakon pojave tintnih printera velikih formata krajem 20. vijeka, mogućnosti su se beskonačno proširile, ali se istovremeno desilo to da su tapete izašle iz mode u dizajnu enterijera.
