1723

Ovo je članak o godini 1723.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1690-e  1700-e  1710-e  – 1720-e –  1730-e  1740-e  1750-e
Godine:	1720 1721 1722 – 1723 – 1724 1725 1726

1723. po kalendarima

Gregorijanski	1723. (MDCCXXIII)
Ab urbe condita	2476.
Islamski	1135–1136.
Iranski	1101–1102.
Hebrejski	5483–5484.
Bizantski	7231–7232.
Koptski	1439–1440.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1778–1779.
• Shaka Samvat	1645–1646.
• Kali Yuga	4824–4825.
Kineski
• Kontinualno	4359–4360.
• 60 godina	Yin Voda Zec (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11723.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1723 (MDCCXXIII) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u utorak po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 25. 1. - Engleski pirat Edward Low zarobio u Karibima portugalski brod: pošto je kapetan bacio vreću zlatnika u more, masakrirana je cela posada.

Yongzheng

• 4. 2. - Krunisanje novog qingovskog kineskog cara, Yongzhenga ("Harmonična pravda", do 1735). Mnoga braća smatraju njegovo nasledstvo nelegitimnim.
• 15. 2. - Louis XV od Francuske puni 13 godina, što se smatra punoletstvom. Raniji regent Filip II. Orleanski i dalje ima važnu ulogu u vladi.

• 9. 3. - Još jedan ustanak Mapuchea u Čileu (do 1726).
• 28. 3. - Rusko-persijski rat: Rusi su zauzeli Rašt.
• 31. 3. - Major Abraham Davel pokušao odvojiti kanton Vaud od bernske vlasti - sutradan uhapšen, pogubljen 24. aprila.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 20. 4. - Gen. providur Marko Antonio Diedo poziva da se prijave sveštenici koji misle da bi mogli biti izabrani za pravoslavnog episkopa u mletačkoj Dalmaciji - ali to je samo kratkotrajno popuštanje.
• 23. 4. - Počinje gradnja tvrđave Temišvar (do 1765, sadašnji guverner je grof Mercy).
• proleće - Izbila pobuna seljaka, i Hrvata i Srba, u Požeškom polju, uputili su delegate u Beč sa memorijalom za dvor, ali gen. Petraš je brzo došao s konjicom u Požegu i pohvatao vođe pobunjenika.

• 15. 5. - Osnivanje Perma na Uralu - Vasilij Tatiščev otvara topionicu bakra.
• 27. 5. - U Velikoj Britaniji uveden Crni zakon, odgovor na grupe "Crnih" koji se bave krivolovom na gospodskim imanjima: smrtne kazne su uvedene za još 50 dela (do 1823).

• 4. 6. - Umro Léopold-Clément de Lorraine, naslednik Lorene i zaručnik Marije Terezije - nasleđuje ga mlađi brat François Étienne (brak sa M. T. 1736, sveti rimski car 1745-65).
• jun - Izveštaj podbana Ivana Draškovića iz Banske krajine: haramije, milicija hrvatskog porekla, su plaćene a Srbi vojnu službu vrše besplatno, oficiri ih koriste za privatne poslove i oduzimaju im zemlju. Tužbe su najviše usmerene protiv komandanta Kostajničke krajine Emerika Erdedija, koji će biti smenjen

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 7. 7. - Prvi rusko-perzijski rat: Ruske trupe zauzimaju Baku u današnjem Azerbejdžanu, ubrzo zatim i Širvan.
• 12. 7. - Filozof Christian Wolff drži predavanje zbog koga će biti proteran iz Pruske kao ateista.

• 10. 8. - Umro kardinal Guillaume Dubois, francuski glavni ministar, nasleđuje ga Filip II. Orleanski.
• 11. 8. - Ostendska kompanija izdaje akcije u Austrijskoj Nizozemskoj - trguje sa Indijom dok nije raspuštena 1731. pod britanskim pritiskom.
• 15. 8. - Otvoren ruski dvorski kompleks Peterhof. Završena je palata Monplezir.
• 20. 8. - Juraj Branjug postaje zagrebačkim biskupom (do 1748), pošto Emerik Esterházy de Galantha odlazi u Vesprem.

• 5. 9. - Car Karlo VI se kruniše u Pragu za Karla II, kralja Češke.
• 14. 9. - Veliki majstor Malteških vitezova António Manoel de Vilhena postavlja prvi kamen utvrđenja nazvanog Fort Manoel (završeno 1733, u upotrebi do 1964).
• 20. 9. - Mošti Aleksandra Nevskog prenete iz Vladimira u Šliselburg, a dogodine u Sankt Peterburg.
• 23. 9. (12. 9. po j.k.) - Izaslanici perzijskog šaha Tahmaspa II u Sankt Peterburgu sklapaju mirovni sporazum sa ruskim carem Petrom Velikim temeljem koga je okončan Prvi rusko-perzijski rat, a Rusija pripojila Baku i Derbent na Kavkazu te sjeverne perzijske provincije Širvan, Gilan, Mazandaran i Astrabad (vraćeno ugovorima 1732. i '35).

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 17. 10. - Švedski kralj Frederik I neuspešno pokušao ojačati kraljevsku vlast - više se neće mešati u politiku.
• 23. 10. - "Pozivna gramota" ruskog cara Petra I: poziv Srbima da se presele u Ukrajinu gde bi bili graničari - major Jovan Albanez deluje od sledeće godine u tom smislu i okuplja jedinicu, Srpski husarski puk - prva seoba Srba u Rusiju
• 31. 10. - Umro veliki vojvoda Toskane Cosimo III de' Medici, nasleđuje ga Gian Gastone (do 1737), poslednji vladar Medici. Toskana je jedna od najsiromašnijih zemalja Evrope.

• jesen - Epidemija u Lisabonu, izgleda prva pojava žute groznice u Evropi.

• 18. 11. - Na Uralu osnovan Jekaterinburg, početkom rada železare, inicijativom Vasilija Tatiščeva.

• 2. 12. - Umire i Filip II. Orleanski, sledeći francuski glavni ministar je Louis IV Henri de Bourbon-Condé (do 1726).

Kroz godinu

• Nicolas Doxat započinje radove na Beogradskoj tvrđavi (do 1736).
• Ugarski sabor priznaje žensko nasledstvo Habsburga, potvrđena su prava ugarskog plemstva.
• Francuzi uspostavili treću trgovačku postaju u Indiji: Yanam na istočnoj obali (napuštena 1727, vratili se 1727-1954, s tri pauze).

Kroz godinu

• Ugarska pragmatička sankcija ozakonjuje nerazdruživost zemalja krune sv. Stjepana, tj. Hrvatskoj je osporeno pravo da se, eventualno, po svojoj volji odvoji od Ugarske.
• U Hrvatskoj ustanovljen Banski stol umjesto oktavalnog suda
• Osnovan Palatinski ili Namjesnički savet u Požunu, čime su smanjene kompetencije ugarske dvorske kancelarije u Beču - to se odnosi i na Hrvatsku, što znači početak politike smanjivanja njene autonomije.
• Karlo VI traži da se u Hrvatsku uvede jedinstveni kraljevski novac, a zabranjuje se dubrovački dinar, solid i stari "horvatski novac" - to će biti ostvareno tek monetarnom reformom Marije Terezije 1750. Prema zakonu požunskog sabora, ekonomski princip u Ugarskoj i Hrvatskoj je da seljak sam slobodno prodaje svoje proizvode
• U Bosni je preostalo samo 25.000 katolika, jer su se zbog progona odselili na austrijsku teritoriju - naročito iz Posavine i Pounja.
• Jeromonah Arsenije radi ikonostas u manastiru Komogovina, sjedištu Kostajničke eparhije.
• Članom 27 Ugarskog sabora, Srbi su proglašeni kmetovima ugarske gospode - narod se tome opire, pozivajući se na povlastice.
• Veliki radovi na gradnji turske tvrđave u Nišu.
• Temišvarsko trgovačko udruženje počinje izvoz bakra iz Orahovice u Banatu i Majdanpeka u Srbiji, preko Bakra i Trsta u Italiju.
• Ivan Franjo Čikulin: Delecti Pannoniae Saviae Heroes.
• Cithara octochorda: drugo bečko izdanje.
• Pietro Giannone objavljuje "Historiju Napuljskog kraljevstva" koja mu donosi ekskomunikaciju.
• Opatija: eponimna opatija sv. Jakoba prelazi od augustinaca isusovcima (do 1774).
• Afganski Hotaci uništili provincijski glavni grad Damgan na severu Irana.

Rođenja

• 11. 1. - Prithvi Narayan Shah, prvi monarh Nepala († 1775)
• 31. 3. - Frederik V, kralj Danske i Norveške († 1766)
• 5. 6. - Adam Smith, škotski ekonomist i filozof († 1790)
• 11. 7. - Jean-François Marmontel, pisac, Enciklopedista († 1799)
• 16. 7. - Joshua Reynolds, slikar († 1792)
• 21. 10. - Iyasu II, etiopski car († 1755)
• 8. 12. - Paul Henri Thiry d’Holbach, francuski filozof i Enciklopedist († 1789)
• 26. 12. - Friedrich Melchior von Grimm, kritičar umetnosti, Enciklopedist († 1807)

Smrti

• 18. 2. - Zanabazar, poglavar budizma u Mongoliji (* 1635)
• 8. 3. - Christopher Wren, arhitekta (* 1632)
• 30. 3. - Filippo Bonanni, začetnik konhologije (* 1638)
• 5. 4. - Johann Bernhard Fischer von Erlach, arhitekta (* 1656)
• 4. 8. - William Fleetwood, engleski biskup, začetnik indeksa cena (* 1656)
• 10. 8. - Guillaume Dubois, francuski kardinal i glavni ministar (* 1656)
• 21. 8. - Dimitrije Kantemir, bivši moldavski vojvoda, polihistor (* 1673)
• 26. 8. - Antoni van Leeuwenhoek, nizozemski trgovac i znanstvenik (* 1632)
• 3. 9. - Increase Mather, klerik i političar u Koloniji Massachusetts (* 1639)
• 24. 10. - Praskovija Saltikova, udovica cara Ivana V (* 1664)
• 31. 10. - Cosimo III de' Medici, veliki vojvoda Toskane (* 1642)
• 2. 12. - Filip II. Orleanski, francuski glavni ministar (* 1674)

Reference

Literatura

• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)

Vanjske poveznice

1723 na Wikimedijinoj ostavi