Državni univerzitet u Jerevanu
| Državni univerzitet u Jerevanu | |
|---|---|
| Երևանի Պետական Համալսարան rus. Ереванский государственный университет engl. Yerevan State University | |
| lat. Universitas Nationalis Erevanensis | |
 | |
 | |
| Historija | |
| Osnivanje | 1919. |
| Generalno | |
| Vrsta | javni univerzitet |
| Administracija | |
| Rektor | Aram Simonyan |
| Studenti | |
| Broj studenata – dodiplomci – diplomci | 20,000 18,000 2,000 |
| Boje | |
| Lokacija | |
| Sedište – grad – država |  Jerevan  Armenija |
| Službene stranice | |
| ysu.am | |
Državni univerzitet u Jerevanu (jer. Երևանի Պետական Համալսարան; lat. Universitas Nationalis Erevanensis; rus. Ереванский государственный университет; engl. Yerevan State University; fr. Université d'État d'Erevan) je najstariji univerzitet sa kontinuiranim delovanjem u Armeniji. Osnovan je 1919. godine, i na svojih 110 odeljenja zapošljava preko 3 100 zaposlenika. Pohađa ga oko 20,000 studenata na od čega njih oko 300 stranih. Predavanja na univerzitetu odvijaju se na armenskom jeziku, a za strane se studente u skladu sa potrebama organizuju predavanja na ruskom i engleskom jeziku.
Državni univerzitet u Jerevanu osnovan je odlukom vlasti Prve armenske republike 16. maja 1919. godine nastojanjima ministra inostranih poslova Sirakana Fadeviča Tigranjana i kao njegov prvi rektor imenovan je Juri Gambarjan koji je na tom mestu ostao do 1920. godine. Univerzitet je ceremonijalno otvoren 31. januara 1920. godine sa velikom ceremojinom na Aleksandropolju u kojoj su učestvovali u kojoj su učestvovali premijer Aleksandar Katisijan, lokalni politički lideri kao i ambasadori Francuske, Velike Britanije i Irana u Armeniji. Univerzitet je bio smešten u zgradi trgovačke škole u Aleksandropolju. Prvo predavanje organizovano je 1. februara 1920. godine i održao ga je akademik Stefan Sarkisovič.
U toku prve godine univerzitet se sastojao sam od jednoga fakulteta istorije i lingvistike na kojemu je radilo 32 profesora koji su održavali predavanja za 262 studenata. Kasnije u toku 1920. univerzitet je premešten u Jerevan.
.jpg)
Nakon proglašenja Armenske Sovjetske Socijalističke Republike Državni unierzitet u Jerevanu preimenovan je 17. decembra u Narodni univerzitet u Jerevanu dok je Hakob Manandjan postao njegov novi rektor. Od 1921. godine univerzitet je otvorio i drugi fakultet tako da je sada obrazovanje bilo podeljeno na fizičke nauke i na društvene nauke. U oktobru 1921. otvorena su još tri fakulteta, i to Fakultet orjentalnih studija, Agronomski fakultet i Fakultet tehničkih studija. U matru 1922. godine otvoreni su i medicinsk i pedagoški fakulteti, a 1923. i radnički fakultet.
20. oktobra 1923. godine univerzitet je ponovo preimenovan i sada je poneo naziv Državni univerzitet Armenske Sovjetske Socijalističke Republike sa zadatkom da postane „matični univerzitet“ sovjetske Armenije u okvirima Zakavkaške Socijalističke Federativne Sovjetske Republike.
Prilikom reorganizacije 1930. godine deo fakulteta je izdvojen iz sastava univerziteta i iz njih su izrasli novi univerziteti kao što su Agronomski univerzitet Armenije ili Državni medicinski univerzitet u Jerevanu. Do akademske godine 1935/36. univerzitet se sastojao od 8 fakulteta, a od 1959. od 9 fakulteta.
U periodu staljinizacije univerzitet je poneo ime Vjačeslava Molotova, ali je naziv nakon dolaska Nikite Hruščova naziv promenjen u Državni univerzitet u Jerevanu.
Izgradnja nove reprezentativne centralne zgrade započela je u 1950-im godinama u blizini Kružnoga parka. Projekt je dizajnirao arhitekt Edmond Tigranjan. Od 1960. do 1990. još je nekoliko fakulteta otvoreno u okviru univerziteta uključujući i centar za armenologiju. 1991. godine ukupno je postojalo 17 fakulteta, a do tada mu je i dodeljen Orden rada crvenog znamena.
Novi kampus univerzitet je otvorio 1994. godine. U akademskoj godini 1995/96. provedena je reorganizacija sa ciljem prilagodbe međunarodnim standardima u obrazovanju uvođenjem podele na preddiplomske, diplomske (master ili magisterij) i postdiplomske (doktorske i postdoktorske) studije. 27. novembra 2014. organizaciona struktura univerziteta je promenjena odlukom vlasti i osnovan je i upravni odbor od 32 člana čiji je prvi sastanak organizovan 19. aprila 2015. godine. Za predsedavajućeg u odboru izabran je predsednik Armenije Serž Sargsjan.
.JPG)
Univerzitetska biblioteka u Jerevanu „Sakis i Mari Izmirlian“ deluje još od otvaranja univerziteta 28. februara 1920. godine. Od 1994. godine biblioteka je smeštena u zgradi na novom kampusu otvorenom iste godine povodom 75. godišnjice. 7. oktobra 1997. godine biblioteka je ponela ime Sakisa i Mari Izmirlian. 2015. godine ispred biblioteke izgrađena je takozvana Aleja zahvalnosti za domaće i inostrane intelektualce za koje su inicijatori smatrali da su podržavali ili podržavaju armenske perspektive po pitanju Armenskog genocida.
Fakultet armenske filologije pionir je među fakultetima na Državnom univerzitetu u Jerevanu. Sada neovisni fakulteti orjentalnih studija, ruske filologije, romanistike-germanistike i novinarstva nastali su izdvajanjem iz Fakulteta armenske filologije.
Na Fakultetu orjentalnih studija u Jerevanu izučavaju se jezici i kulture Turske, arapsko sveta i Perzije. Studiji orjentalistike organizovani su na univerzitetu još od njegovih početnih dana. Prvi predavač na studijima bio je Gevorg Asatour koji je 1921. godine pozvan kao studij za gruzijski jezik i orjentalne književnosti. 1923. godine iz Tabriza je pozvan Hračja Ačarjan koji je kao vrsni filologista podučavao perzijski jezik, sanskrit i istoriju perzijskog jezika.
Oko 80 predavača zaposleno je na Fakultetu ruske filologije, uključujući među njima doktore nauka i kandidate za doktore nauka. Naučno istraživanje usmereno je na istraživanje istorije ruske književnosti, odnose između ruske i armenske književnosti, historijsko-kulturne obrasce komuniacije kao i književnu teoriju. Rezultati takvih istraživanja objavljuju se u godišnjem zborniku „Decembarska lektira“. Saradnja je uspostavljena sa brojnim institucijama u Rusiji kao i sa odeljenjima za ruski jezik, kulturu i knjiženost u drugim zemljama. Četiri posebna auditorijuma i jedna specijalizovana biblioteka dostupni su na fakultetu. Uz ruski, studenti dodatno mogu da izučavaju i grčki, poljski, bugarski i ukrajinski jezik.
Prvi broj novina „Armenski univerzitet“ objavljen je 31. januara 1920. godine čime su postavljeni temelji buduće izdavačke kuće. U prvih deve tdecenija postojanja izdavačka kuća je izdala 5,500 knjiga raznoga tipa.
2016. godine zajedno sa nacionalnim Ministarstvom za dijasporu univerzitet je pokrenuo Letnju školu za dijasporu. Program je oblikovan tako da zadovolji potrebe mladih Armena iz dijaspore za učenjem maternjeg jezika i da omogući očuvanje njihovog nacionalnog identiteta izvan Armenije.
