1760
Prijeđi na navigaciju
Prijeđi na pretragu
- Ovo je članak o godini 1760.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
Decenija: | 1730-e 1740-e 1750-e – 1760-e – 1770-e 1780-e 1790-e |
Godine: | 1757 1758 1759 – 1760 – 1761 1762 1763 |
Gregorijanski | 1760. (MDCCLX) |
Ab urbe condita | 2513. |
Islamski | 1173–1174. |
Iranski | 1138–1139. |
Hebrejski | 5520–5521. |
Bizantski | 7268–7269. |
Koptski | 1476–1477. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1815–1816. |
• Shaka Samvat | 1682–1683. |
• Kali Yuga | 4861–4862. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4396–4397. |
• 60 godina | Yang Metal Zmaj (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11760. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1760 (MDCCLX) bila je prijestupna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u četvrtak po julijanskom kalendaru.
Ova godina se često smatra početkom Industrijske revolucije, u Velikoj Britaniji. U istom periodu u arhitekturi preovlađuje klasicizam (tj. od 1750-tih).
- 9. 1. - Bitka kod Barari Ghata: Afganska pobeda nad Maratama severno od Delhija.
- 22. 1. - Sedmogodišnji rat, Treći karnatski rat: britanska pobeda nad Francusima kod Wandiwasha na jugu Indije. Britanci zatim zauzimaju još nekoliko gradova, tako da su Francuzi izolovani u Pondišeriju.
- 15. 2. - Britanski brod HMS Ramillies (nekadašnji HMS Royal Katherine) nasukao se na obali Devona - od 850 članova posade spaslo se 27.
- februar - Izbija otvoreni rat između Čirokija i Britanaca u Severnoj i Južnoj Karolini.
- 21. 2. - Sedmogodišnji rat: Manji odred francuskih trupa pod gusarskim kapetanom Françoisa Thurota se iskrcava u Sjevernoj Irskoj i na pet dana zauzima gradić Carrickfergus, prije nego što će se pokušati vratiti u Francusku preko Irskog mora.
- 28. 2. - Sedmogodišnji rat: Thurotova ekspedicija uništena u okršaju s brodovima britanske mornarice.
- 28. 2. - Oficiri Novosrbije u Rusiji traže od carskih vlasti sopstvenu eparhiju, nakon što je već proglašen episkop Genadije Vasić - septembru mu odgovaraju da to nije potrebno. Komandant Horvat je ove godine takođe optužen za proneveru novca, vodi i kaznenu ekspediciju protiv dva gajdamačka odreda (protiv onih sa kojima ne sarađuje).[1]
- 20. 3. - Veliki požar u Bostonu, stradalo je oko polovine grada.
- 7. 4. - Na britanskoj Jamajci izbija Tackyjev rat, velika pobuna robova.
- 10. 4. - U Rusiji je osnovan Iževsk, tj. počinje gradnja brane i železare grofa Pjotra Šuvalova. Iževski zavod proizvodi od 1763, kada je prešao u državne ruke.
- april - Alaungpayina burmanska vojska opseda sijamsku prestonicu Ayutthaya, ali povlače se već posle nekoliko dana zbog kraljeve bolesti. U ovom pohodu je za Burmu potvrđena gornja Tenasserimska obala.
- 28. 4. - Bitka na polju Sainte-Foy: Francuzi, koji pokušavaju povratiti Kvebek, nadjačavaju Britance u blizini grada, i sutradan započinju opsadu.
- 3. 5. - Japanski šogun Tokugawa Ieshige se povlači u korist sina Tokugawa Ieharua (vlada do 1786).
- 11. 5. - Alaungpaya, konbaunški ujedinitelj Burme, umire na povratku iz Sijama, nasleđuje ga sin Naungdawgyi (do 1763), veći deo vladavine je suočen sa raznim pobunama.
- 15. 5. - Francuzi napuštaju opsadu Kvebeka, pošto je Britancima stiglo pojačanje, nadmoćniji su na reci i izložili Francuze artiljerijskoj vatri. Grad je sada mesto okupljanja za akciju prema Montrealu.
- maj - Bosanski vezir Mehmed-paša Kukavica kreće na Mostar, tražeći izručenje trojice ljudi, ali je napadnut. Mostarci se žale na njega a Porta ga smenjuje.[2]
- 4. 6. - Britanski kolonisti iz Nove Engleske se počinju doseljavati na imanja protjeranih francuskih kolonista iz Akadije (današnja Nova Škotska).
- 6. 6. - Nasljednica portugalskog prijestolja Marija udaje se za svog strica Petra (vladarski par 1777-86, ona samostalno 1786-1816, kraljica Brazila 1815-16).
- 23. 6. - Treći šleski rat: Bitka kod Landeshuta je austrijska Laudonova pobeda, pruski komandant de la Motte Fouqué je ranjen i zarobljen.
- 2. 7. - Britanci započinju trokraki pohod prema francuskom Montrealu.
- 8. 7. - Bitka na rijeci Restigouche: Britanci uništili malu francusku flotilu koja nije uspjela pomoći Kvebeku.
- 13 - 22. 7. - Prusi neuspešno opsedaju Drezden, kojeg drže Austrijanci - grad je dosta oštećen topovima.
- 31. 7. - Bitka kod Warburga na zapadu Njemačke pobjeda je anglo-hanoverskih snaga: obranili su Vestfaliju, ali moraju napustiti Hesen-Kasel.
- 15. 8. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Liegnitza u kojoj pruski kralj Friedrich II nanosi težak poraz Laudonovim austrijskim snagama u Šleskoj.
- 4. 9. - U Indiji počinje britanska opsada francuskog Pondišerija (pada u januaru).
- 8. 9. - Francuski i indijanski rat: francuska predaja Amherstovim snagama u Montrealu, praktična britanska pobeda u ratu.
- septembar - Mehmed-paša Kukavica odlazi iz Travnika, na njegovo mesto je postavljen Mehmed-paša Muhsinzade.
- 18. 9. - Službeno osnovan grad Mayaguez na Portoriku.
- 19. 9. - Petar Želalić i drugi zarobljenici se pobunili na brodu "Osmanska kruna" pored ostrva Kos, oteli ga i stigli do Malte 6. oktobra[3].
- 20. 9. - Mletačkom Senatu saopštene predstavke pravoslavnih iz Dalmacije, pet dana kasnije izdata odluka o nezavisnosti od latinskih biskupa, za njih se zauzimala i Rusija.[4] Ovo je promena politike dalmatinskog proveditora Frančeska Dijeda koji je malo ranije tražio da svi sveštenici moraju imati patent katoličkih biskupa.[5]
- 6. 10. - Vjenčanje austrijskog princa Josipa i španjolske princeze Izabele Parmske - ceremonije traju danima (ona umire već 1763).
- 9. 10. - Sedmogodišnji rat: Ruske i austrijske trupe zauzimaju Berlin, ali Friedrich II sa svojom vojskom nastavlja otpor iz Šleske - okupatori se povlače već 12-og (u ruskom sastavu je bilo i srpskih jedinica[6], grof Černišev zauzeo grad "samo sa srpskim husarskim odredom i sa odeljenjem donskih kozaka"[7]).
- 14. 10. - Habsburške snage zauzimaju Wittenberg nakon kratke opsade. Stradala je Crkva Svih Svetih, na čija je vrata Luther 1517 pribio svoje znamenite teze.
- 15. 10. - Bitka kod Kloster Kampena je taktička francuska pobeda na zapadu Nemačke.
- 25. 10. - Britanski princ George od Walesa nakon smrti svog djeda Georgea II preuzima britansko prijestolje kao kralj George III (do 1820, uz regentski period 1811-20). Prvi je iz hanoverskog doma rođen u Britaniji, sa engleskim kao prvim jezikom.
- 2. 11. (kalendar?) - Dositej Obradović je pobegao iz manastira Hopova (možda 20. nov./1. dec.). Preko Slavonije dolazi do Zagreba, gde tokom zime uči latinski.
- 3. 11. - Sedmogodišnji rat: Bitka kod Torgaua u kojoj Friedrich II u dolini Elbe nanosi još jedan težak poraz austrijskim snagama, na čelu sa maršalom Daunom koji je ranjen.
- 29. 11. - Francuski Fort Detroit se predaje Britancima.
- 4. 12. - Indijanci proklamuju mir sa Britancima u okolini Detroita.
- 18. 12. - Na Jamajci je zabranjena afrička verska tradicija obeah, kao posledica Tackyjevog rata.
- U Travniku je vođen spor između pravoslavne crkve (Vasilije Jovanović-Brkić) i franjevaca, od kojih su tražene dažbine - spor je rješen u korist fratara, "uz dobro mito".[8]
- Lipik postaje vlasništvo obitelji daruvarskih grofova Janković (do 1861), ovih godina počinju zapisi o ljekovitoj vodi.[9]
- Iz Bribira je preseljen vinodolski kastelanat i smješten u samostan pavlina u Crikvenici.
- U Habsburškom carstvu se javljaju prve političke brošure o agrarnom pitanju, većinom se zauzimaju za urbarijalne reforme.[10]
- U Rusiju se 1756-60 odselilo 1.499 Crnogoraca, ali jedan broj se vratio.[11]
- Skopski biskup Matija Mazarek pominje albansku kolonizaciju u Srbiji.[12]
- Deportiranje isusovaca iz Brazila, među kojima je i Ignacije Szentmartony, koji ostaje u zatvoru do 1777.
- Nove crkve: sv. Jurja u Primoštenu (tj. pregrađena), pribl. sv. Mihovila u Galovcu, obn. crkva sv. Martina u Brestovcu kod Požege
- Palača Rigo u Novigradu.
- 1760-67 - Londonski zid: ovih godina je srušeno sedam londonskih kapija, a rušenje zida se nastavlja i u sledećem stoleću.
- John Joseph Merlin napravio primitivne rolšue.
- Jean-Georges Noverre: Lettres sur la danse et les ballets.
- Louis Claude Cadet de Gassicourt je sintetisao prva organometalska jedinjenja: "Kadeova pušljiva tečnost" sadrži kakodil i kakodil oksid.
- Giovanni Arduino predlaže klasifikaciju geološkog vremena, među kojima nazive period tercijar i kvartar.
- Johann Heinrich Lambert: Photometria, početak istoimene nauke.
- 2. 3. - Camille Desmoulins, revolucionar († 1794)
- 10. 3. - Leandro Fernández de Moratín, književnik († 1828)
- 10. 5. - Claude Joseph Rouget de Lisle, autor francuske himne († 1836)
- 5. 6. - Johan Gadolin, kemičar († 1852)
- 26. 6. - Ivan I. Josip, knez Lihtenštajna, habsburški feldmaršal († 1836)
- 26. 6. - Karl Aloys zu Fürstenberg, habsburški podmaršal († 1799)
- 2. 8. - Annibale della Genga, papa Lav XII. († 1829)
- 8. ili 14. 9. - Luigi Cherubini, kompozitor († 1842)
- 1. 10. - William Thomas Beckford, engleski pisac, likovni kritičar, putopisac i političar († 1844)
- 17. 10. - Henri de Saint-Simon, pionir utopijskog socijalizma († 1825)
- 27. 10. - August Neidhardt von Gneisenau, pruski feldmaršal, vojni reformator († 1831)
- 10. ili 11. - Katsushika Hokusai, japanski likovni umjetnik († 1849)
- 13. 11. - Jiaqing, kineski car († 1820)
- 23. 11. - François-Noël Babeuf, protokomunista († 1797)
- 15. 12. - Stjepan Korolija, kajkavski pisac, zagrebački kanonik († 1825)
- 30. 12. - Aleksandar Alagović, zagrebački biskup († 1837)
- Hadži Prodan Gligorijević, vojvoda Prvog ustanka († 1825)
- Ivan Knežević, Ivo od Semberije, ustanik († 1840)
- Konstantin Ipsilantis, gospodar Vlaške i Moldavije († 1816)
- Konstantin Rodofinikin, ruski diplomata u Srbiji († 1838)
- Todor Vojinović, vojvoda Prvog ustanka († 1813)
- c. Mladen Milovanović, vojvoda Prvog ustanka († 1823)
- 7. 3. - Josip Bedeković Komorski, svećenik, povjesničar (* 1688)
- 29. 4. - Partenij Pavlović, vikarni episkop karlovački (* ca. 1695)
- 9. 5. - Nicolaus Zinzendorf, osnivač Moravijske crkve (* 1700)
- 11. 5. - Alaungpaya, ujedinitelj Burme (* 1714)
- 22. 5. - Baal Šem Tov, osnivač hasidskog judaizma (* 1698)
- 13. 6. - Antoine Court, obnovitelj protestantizma u Francuskoj (* 1696)
- 23. 7. - Charles de Bourbon-Condé, francuski plemić i vojnik (* 1700)
- 27. 9. - Marija Amalija od Saksonije, supruga španskog kralja (* 1724)
- 25. 10. - George II, kralj Velike Britanije i Irske, vojvoda Hanovera (* 1683)
- 30. 11. - Friederike Caroline Neuber, glumica i pozorišna direktorka (* 1697)
- 14. 12. - Andrija Kačić Miošić, franjevac, pisac (* 1704)
- ↑ "Сви смо у овој православној империји у добром здрављу,...". rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 446
- ↑ Малтешки витез Петар Желалић С круном под ногама. politikin-zabavnik.co.rs 25. 9. 2015.
- ↑ Istorija s. n. IV-2, 54
- ↑ Ruski uticaj u Crnoj Gori i susedstvu. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 249
- ↑ Austriski porazi. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 460
- ↑ O Lipiku – općenito. lipik.hr
- ↑ Historija n. J. II, 1168
- ↑ Mitropolija crnogorska za vrijeme mitropolita Petrovića. rastko.rs
- ↑ Knjiga o Kosovu, Tursko doba. rastko.rs
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)