1660

Ovo je članak o godini 1660.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1630-e  1640-e  1650-e  – 1660-e –  1670-e  1680-e  1690-e
Godine:	1657 1658 1659 – 1660 – 1661 1662 1663

Charles II: Engleska restauracija

1660. po kalendarima

Gregorijanski	1660. (MDCLX)
Ab urbe condita	2413.
Islamski	1070–1071.
Iranski	1038–1039.
Hebrejski	5420–5421.
Bizantski	7168–7169.
Koptski	1376–1377.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1715–1716.
• Shaka Samvat	1582–1583.
• Kali Yuga	4761–4762.
Kineski
• Kontinualno	4296–4297.
• 60 godina	Yang Metal Miš (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11660.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1660 (MDCLX) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u utorak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 11. 1. (1. 1. po j.k.) - Samuel Pepys /Semjuel Pips/ započinje svoj dnevnik.
• 12. 1. - Pukovnik George Monck ulazi iz Škotske u Englesku i stiže u London mesec dana kasnije, gde vraća vlast Parlamentu.
• 23. 2. (13. 2. po j.k.) - Četvorogodišnji Karl XI postaje kralj Švedske (do 1697).
• 26. 3. - Posle 20 godina raspušten engleski Dugi parlament.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 14. 4. - Engleska restauracija: kralj Charles II izdaje Deklaraciju iz Brede kojom daje amnestiju za one koje ga priznaju.
• proleće? - Kandijski rat u Egeju: Francesco Morosini neuspešan kod Negropontea (Halkide), uspeva zauzeti ostrvo Skijatos. Francuska flota se u aprilu pridružila Morosiniju.
• 3. 5. - Olivski mir između Poljske-Litvanije, Švedske, Habsburga i Brandenburg-Pruske: Švedskoj potvrđena Livonija sa Rigom, Kući Hohenzollern potvrđen suverenitet u Pruskoj, do 1657. poljskom feudu.
• maj i kasnije - Kandijski rat u Dalmaciji: bosanski Melek Ahmed-paša uništava letinu u široj okolini Splita, zatim i Šibenika, nailazi na zasedu na Cetini, opet se vraća u Dalmaciju, još jedna morlačka zaseda, nakon čega se povlači u Bosnu.
• maj - Turska invazija Erdelja, knez Đorđe II Rakoci smrtno ranjen kod Gyule.
• 18. 5. - Engleski parlament proglašava da je Čarls II zakoniti vladar od 1649 (kao da Commonwealtha nije ni bilo).

Skandinavija 1660. (zelena teritorija vraćena Danskoj-Norveškoj)

• 4. 6. - Čarls II se iskrcao u Doveru, a u London ulazi četiri dana kasnije, na svoj rođendan (29. 5. po julijanskom kalendaru, kasnije praznik Oak Apple Day).
• 6. 6. - Drugi severni rat: Dansko-švedski rat (1658-60) okončan Kopenhagenskim mirom - Švedska vraća deo centralne Norveške, ustanovljene granice su uglavnom iste kao danas.

Sastanak na Ostrvu fazana

• 9. 6. - Luj XIV se venčao sa španskom princezom Marijom Terezom, dva dana nakon Sastanka na Ostrvu fazana.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 24 - 26. 7. - Veliki požar u Istanbulu i okolini.

Veliki Varadin

• 27. 8. - Turci Köse Ali-paše zauzeli Veliki Varadin, biće sedište Velikovaradinskog pašaluka (do 1692). Vest o ovome u Bosnu nosi Evlija Čelebija (tamošnji paša je njegov poznanik).
• avgust-septembar - Mlečani i Francuzi napadaju turske logore kod Kanije i Kandije, bez značajnijih rezultata.
• septembar - Grigore I Ghica novi knez Vlaške (vl. 1660-64. i 1672-74.).
• 27. 9. - Rusko-poljski rat (1654-67): Bitka kod Ljubara je poljska pobeda na jugu.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 18. 10. - U Danskoj ukinut Rigsråd čime Danska-Norveška postaje apsolutna monarhija (Frederik III).
• 19. 10. - Car Leopold privilegijom potvrđuje samoupravu Srba krajišnika u Gomirju, Vrbovskom i Moravicama.
• 27. 10. - Desetorica regicida Čarlsa II obešena i raščerečena u Londonu.
• 2. 11. - Bitka kod Čudnova je ubedljiva pobeda Poljaka i Tatara nad Rusima i ukrajinskim kozacima.
• novembar - "Hrišćani iz Kuča" i Klimenti digli pobunu protiv Turaka.
• novembar - Evlija Čelebija u Čakovcu otkupio bihaćkog kapetana Mustaj-bega Hasumovića od Nikole Zrinskog.
• 8. 12. - Dvanaestorica objavljuju stvaranje "Kolegijuma za promociju fiziko-matematičke eksperimentalne učenosti", kasnije Royal Society.
• prosinac - Crnogorci obećavaju mletačkom Kotoru da ga neće napadati, da će sprečiti prolaz manjih pljačkaških odreda iz Podgorice i obavestiti o pokretu većih vojski (inače, Crnogorci su ove godine platili harač Turcima).

Kroz godinu

• Evlija Čelebija prolazi našim krajevima (Srbija, Bosna, Dalmacija). Za Beograd kaže da ima 38 muslimanskih mahala, po tri ciganske, grčke i srpske i po jednu jermensku i židovsku. U Bosanskom ejaletu samo 73.000 haračkih obveznika.
• Dubrovnik: hajduci privremeno uzimaju Cavtat kako bi prebacili plen iz Turske, turski gusari iz Novog i Ulcinja se sukobljavali sa hajdučkim barkama.
• Cetinjski mitropolit Visarion II Kolinović sklopio ugovor o saradnji sa Mlečanima.
• Iguman Trebinjskog Manastira Ćirilo izražava posredovanjem peraštanskog opata Zmajevića želju da dođe u Rim. Justin Popović izražava sumnju u autentičnost Vasilijevog pisma.
• Trideset crnogorskih obitelji se naselilo u istarski Kavran.
• "Adrijanskoga mora Sirena" - Petar Zrinski prepjevao spjev brata Nikole na hrvatski.
• Na Zagrebačkom kaptolu osnovan Veliki ceh.
• Prvi pomen Busovače.
• Engleski kralj dobio "Holandski poklon", kolekciju slika, skulptura i jahtu, kao i Klenckeov atlas, najveći na svetu (do Earth Platinum-a iz 2012).
• Otto von Guericke predvideo oluju uz pomoć barometra.
• Luj XIV naredio uništenje Pascalove knjige Lettres provinciales.
• Karibi iseljeni sa francuskog Martinika nakon pobune.

Rođenja

• 2. 6. - Alessandro Scarlatti, kompozitor († 1725)
• 28. 5. - George I, kralj Velike Britanije i Irske († 1727)
• 22. 11. - Franz Karl von Auersperg, carski general († 1713)
• c. - Daniel Defoe, pisac itd. († 1731)

Smrti

• 23. 2. - Karl X Gustav, kralj Švedske (* 1622)
• 7. 6. - Đorđe II Rakoci, erdeljski knez (* 1621)
• 6. 8. - Diego Velázquez, slikar (* 1599)

Reference

Literatura

• Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5

1660 na Wikimedijinoj ostavi