Torontalsko-tamiška županija

	Torontalsko-tamiška županija; ;
Zastava	Grb
	; Položaj županije u bivšoj pokrajini Banat, Bačka i Baranja
	Geografija
Kontinent	Evropa
Regija	Srednja Evropa
Zemlja	Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca - Banat, Bačka i Baranja
Prestonica	Veliki Bečkerek
Stanovništvo	561.958 (1921.)
	Društvo
Zvanični jezici	srpski
Religija	pravoslavlje, katolicizam, protestantizam
	Vladavina
Titula vladara	Veliki župan
Osnivanje	1919.
Prestanak	1922.
Status	Bivša županija
	Događaji
	Prethodnici i naslednici
Prethodile su:	Nasledile su:
	Portal:Istorija

Torontalsko-tamiška županija (ili Banatska županija) je bila županija, odnosno upravna jedinica pokrajine Banat, Bačka i Baranja u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca 1919-1922. godine.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5] Nekadašnji prostor ove županije danas je u sastavu Srbije i podeljen je između AP Vojvodine (veći deo) i Grada Beograda (manji deo). Upravno sedište županije bio je grad Veliki Bečkerek (danas u sastavu Srbije i autonomne pokrajine Vojvodine). Prema popisu iz 1921. godine, županija je imala 561.958 stanovnika.^[5]

Geografski položaj

Torontalsko-tamiška županija bila je smeštena u severoistočnom delu Kraljevine SHS i obuhvatala je geografsku regiju Banat. Na zapadu joj je granica bila reka Tisa, a na jugu Dunav. Istočna, severoistočna i severna granica nisu bile prirodne, već su određene državnom granicom prema Rumuniji i Mađarskoj.

Susedne administrativne jedinice bile su Bačko-baranjska županija (u Bačkoj i Baranji, takođe deo pokrajine Banat, Bačka i Baranja) i Sremska županija (u Sremu) na zapadu, kao i Požarevački okrug, Smederevski okrug i Beogradski okrug na jugu.

Istorija

Torontalsko-tamiška županija formirana je od delova ranijih županija, Torontalske i Tamiške, koje su pre 1918. godine bile administrativne jedinice Kraljevine Ugarske u Austrougarskoj, a nakon 1918. administrativne jedinice pokrajine Banat, Bačka i Baranja u Kraljevstvu Srba, Hrvata i Slovenaca.

1919. godine, izvršeno je razgraničenje Kraljevstva SHS sa Rumunijom, čime su područja Torontalske i Tamiške županije podeljena između ove dve države, a od delova ovih županija koji su ostali u sastavu Kraljevstva SHS formirana je nova Torontalsko-tamiška županija.

Novom administrativnom podelom Kraljevine SHS 1922. godine, umesto dotadašnjih okruga i županija formirane su oblasti, a teritorija nekadašnje Torontalsko-tamiške županije je podeljena između Beogradske i Podunavske oblasti.

Stanovništvo

Prema popisu iz 1921. godine, županija je imala 561.958 stanovnika od čega:^[5]

240.213 Srba i Hrvata
126.530 Nemaca
98.471 Mađara
67.897 Rumuna i Cincara
17.595 Čehoslovaka
2.321 Rusa
2.112 Slovenaca

Na lokalnom nivou, Srbi i Hrvati su činili dominantno stanovništvo u srezovima Velika Kikinda, Turski Bečej, Veliki Bečkerek, Kovačica, Alibunar, Bela Crkva i Kovin, kao i u gradovima Velika Kikinda, Veliki Bečkerek i Pančevo, Nemci su činili dominantno stanovništvo u srezovima Pančevo, Zičifalva i Itebej, kao i u gradovima Vršac i Bela Crkva, Mađari su činili dominantno stanovništvo u srezu Turska Kanjiža, dok su Rumuni činili dominantno stanovništvo u srezovima Vršac i Žombolj.

Po veroispovesti bilo je 1921. godine:

306.414 Pravoslavnih
209.370 Rimokatolika
39.226 Evangelista
4.642 Jevreja

Upravna podela

Upravna podela Torontalsko-tamiške županije bila je sledeća:

Srezovi
Srez	Sedište
Alibunar	Alibunar
Bela Crkva	Bela Crkva
Velika Kikinda	Velika Kikinda
Veliki Bečkerek	Veliki Bečkerek
Vršac	Vršac
Žombolj	Žombolj
Zičifalva	Zičifalva
Itebej	Itebej
Kovačica	Kovačica
Kovin	Kovin
Pančevo	Pančevo
Turska Kanjiža	Turska Kanjiža
Turski Bečej	Turski Bečej
Gradovi
Bela Crkva
Velika Kikinda
Veliki Bečkerek
Vršac
Pančevo

Izvori

Literatura

Istorijski atlas, Geokarta, Beograd, 1999.

Povezano

[1] [1]

[2] [2]

[3] [3]

[4] [4]

[pod2.stat.gov.rs-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 [5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]