San Juan (rijeka, Nikaragva)
| San Juan Rio San Juan | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | |
| Kontinenti | Južna Amerika |
| Države |  Nikaragva |
| Pokrajine | Rio San Juan |
| Gradovi | San Carlos |
| Hidrografija | |
| Izvor | Jezero Nikaragva kod grada San Carlos |
| Ušće – vrsta | kod grada San Juan de Nicaragua u Karipsko more delta |
| Dužina | 205[1] km |
| Pritoke | San Carlos, Sarapiquí |
| Hidrologija | |
| Sliv – površina | karipski 38,569[1] km² |
| Ulijeva se u | Karipsko more |
| Transport | |
| Plovnost | od izvora do ušća |
| Karta | |
.jpg) Karta sliva | |
San Juan (španjolski: Río San Juan nekad davno znan kao Desaguadero=odljev) je rijeka na jugoistoku Nikaragve u Departmanu Rio San Juan duga 205 km.[1]
Hidrologija[uredi | uredi kod]
Rijeka izvire na jugostočnom kraju Jezera Nikaragva, kod grada San Carlos. Od tamo teče prema jugu duž granice između Nikaragve i Kostarike do ušća u Karipsko more kod nikaragvanske luke San Juan de Nicaragua. Na svom toku kroz tropske šume prima pritoke San Carlos i Sarapiquí, nešto prije ušća formira delta od tri rukavca; Juanillo Menor na sjeveru, Colorado na jugu i San Juan u sredini.[2]
Rijeka je plovna iako zbog brzaka (Toro, El Castillo, Machuca) samo za brodove plićeg gaza. U vrijeme velikih selidbi za Kaliforniju (1850.- 1870.) putnici sa istoka Sjedinjenih Američkih Država prevezli bi se parobrodima do luke San Juan del Norte, a odatle brodićima rijekom i preko jezera Nikaragva. Zatim su pješice ili kolima putovali do pacifičke luke San Juan del Sur a odatle ponovno parobrodima za Kaliforniju.[2]
Zajedno s jezerom, rijeka San Juan razmatrana je kao trasa mogućeg kanala između Karipskog mora i Pacifika.[2]
Rijeka San Juan bila je izvor nekoliko pograničnih sporova između Nikaragve i Kostarike u vezi prava da se njome služi i Kostarika. Sukob datira još od sporazuma Cañas-Jerez iz 1858. koji su potpisale obje države. Ugovorom je određeno da rijeka San Juan pripada Nikaragvi, ali se i Kostarika može služiti njome. Tokom 19. i 20. vijeka, ugovor je reinterpretiran i svađe su bile uobičajene (naročito u periodu kad se razmišljalo o rijeci kao mogućoj dionici kanala), one su se često rješavale putem arbitraža.[2]
Početkom 21. vijeka Nikaragva je Kostariki nametnula ograničenja na korištenje rijeke, zahtijevajući da putnici na kostarikanskim brodovima imaju vize i plate taksu za promet rijekom. U septembru 2005. kostarikanski predsjednik Abel Pacheco iznio je to pitanje Međunarodnom sudu pravde. Sud je u julu 2009. presudio da Kostarika ima pravo na slobodnu plovidbu rijekom ne samo za trgovinu nego i za turizam, ali da nema pravo na policijsku kontrolu, već to pravo pripada isključivo Nikaragvi.[2]
Sliv rijeke San Juan ima površinu od 38.569 km², od toga 24,569 pripada Nikaragvi, a 14,000 Kostariki.[1]
