Organizacija obrambene industrije
| Organizacija obrambene industrije (fa) سازمان صنایع دفاع | |
|---|---|
 Logo organizacije | |
| Osnivanje | 1981. (današnji ustroj) |
| Sjedište | Avenija Pasdaran Teheran, Iran |
| Članstvo | 35.000 (2000-ih) |
| Matična organizacija | MODAFL |
| Website | |
Organizacija obrambene industrije (perz. سازمان صنایع دفاع, Sazeman-e Sanaje-je Defa, akr. SASAD; engl. akr. DIO) je iranski konglomerat vojnih kompanija odnosno krovna organizacija koja upravlja proizvodnim i razvojnim programima za Iranske oružane snage. Osnovana je 1981. godine i pod nadležnosti je Ministarstva obrane. Sjedište joj se nalazi u Teheranu i tokom 2000-ih zapošljavala je 35.000 ljudi od čega su 30% univerzitetski školovani stručnjaci.
Historija[uredi | uredi kod]
Godine 1963. Iran je sve vojne tvornice postavio pod nadležnost Organizacije vojne industrije (MIO) kojom je upravljalo tadašnje Ratno ministarstvo. Tokom sljedećih 15 godina, ova postrojenja proizvodila su municiju za streljačko naoružanje, baterije, gume za vozila, bakrene komponente, eksplozive, minobacače i osigurače, zatim puške i mitraljeze pod zapadnonjemačkom licencom, a sklapani su i helikopteri, džipovi, kamioni i prikolice od uvoznih elemenata. Također, postojali su i programi za domaću proizvodnju raketnih bacača, raketa, granata i raznog cijevnog oružja, no obustavljeni su zbog izbijanja Iranske revolucije 1979. godine. Tadašnja Organizacija vojne industrije (MIO) nije bila u mogućnosti funkcionirati bez stranih stručnjaka i tehničara, pa je do 1981. gotovo u potpunosti izgubila sposobnost za upravljanje i kontrolu nad svojim industrijskim objektima.
Izbijanje rata s Irakom 1980. i međunarodne sankcije nametnute od strane Zapada bili su katalizatori za reorganizaciju, ojačavanje i proširenje domaće vojne industrije. Krajem 1981. godine, revolucionarna vlada okupila je sve državne vojno-industrijske jedinice i stavila ih pod nadležnost novoosnovane Organizacije obrambene industrije (DIO), sa zadatkom nadzora njihovih proizvodnih aktivnosti. Godine 1987. organizacijom je upravljao mješoviti civilno-vojni odbor na čelu s glavnim direktorom za menadžment i planiranje. Direktor DIO-a bio je odgovoran zamjeniku ministra obrane, no predsjednik države kao čelnik Vrhovnog obrambenog vijeća (SDC) imao je krajnju odgovornost za sve aktivnosti organizacije. Do 1986. tvornički pogoni proizvodili su vojničke puške, mitraljeze, minobacače, granate i municiju za streljačko naoružanje, a od iduće godine krenula je i masovna proizvodnja raketno-artiljerijskog sistema Ogab. Sredinom 1980-ih godina, program razvoja balističkih raketa bio je pod kontrolom Vahid-e Mašačeha, jedinice Iranske revolucionarne garde (Pasdaran), no 1989. tadašnje Ministarstvo obrane i Pasdaran udruženi su u Ministarstvo obrane i oružane logistike, temeljem čega su i proizvodni kapaciteti balističkih raketa uklopljeni u DIO.
Odjeli[uredi | uredi kod]
Glavni (identificirani) odjeli Organizacije obrambene industrije su:
- Odjel 140 – raketna industrijska grupacija
- 140/4 – nepoznata uloga, smješten u Parčinu
- 140/11 – Industrijski kompleks Ja-Mahdi, organizacija za međunarodnu nabavu dijelova projektila, smještena u Gostarešu
- 140/12 (?) – Industrijska grupacija Saman/Samak ili Organizacija avijacijsko-astronautičkih industrija (AIO), razvoj raketa na tekuće gorivo, smještena u teheranskom Lavizanu
- 140/13 – Industrijsko-tvornički program Šahid Hasan Bageri (SHBIFG), nepoznata uloga, smješten u Gostarešu
- 140/14 – Industrijska grupacija Šahid Bageri (SBIG), razvoj raketa na kruto gorivo, smještena u Gostarešu
- 140/15 – Industrijska grupacija Šahid Hemat (SHIG), razvoj raketa na tekuće gorivo, smještena u Parčinu
- 140/16 – Industrijska grupacija Fadžr (IFP), organizacija za međunarodnu nabavu dijelova projektila, smještena u Gostarešu
- 140/17 – Istraživački centar Šahabidi (MTSS), centar za istraživanje i razvoj, smješten u Gostarešu
- 140/18 – Industrijski kompleks Šahid Šafizade, nepoznata uloga, smješten u Gostarešu
- 140/31 – Industrijska grupacija za projektile (MSM), razvoj raketa na tekuće gorivo, smještena u Parčinu
- 140/114/7 – Industrijski kompleks Šahid Babaje (SBIC), nepoznata uloga, smješten u Gostarešu
- Odjel 142 (ili 158) – Industrijska grupacija za mehaničke sisteme (MIG)
- Odjel 148/3 – Institut za obrazovanje i istraživanje (ERI)
- Odjel 149/d – Univerzitet nauke i obrambenih tehnologija (USDT)
- Odjel 154 – Specijalna industrijska grupacija Ministarstva obrane (MIDSPCIG)
Više dodatnih podružnica identificirano je tokom nametanja sankcija Iranu između 2006. i 2008. godine.
Povezano[uredi | uredi kod]
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- (fa) Sazemane Sanaje Defa Arhivirano 2015-12-24 na Wayback Machine-u na stranicama Iranskog ministarstva obrane
- (en) Defense Industries Organization na starim službenim stranicama (arhivirano 19. 7. 2006)
- (en) Defense Industries Organization (DIO) na stranicama Global Security
- (en) Defense Industries Organization (DIO) na stranicama FAS-a