Aziz Sancar – razlika između verzija

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Kolega2357 (razgovor | doprinos)
20.730.146 izmena
m Bot: dodato Authority control
Jarash (razgovor | doprinos)
86 izmena
šablon
Red 24: Red 24:
| fusnote =
| fusnote =
}}
}}
'''Aziz Sancar''' [[međunarodna fonetska abeceda|<nowiki>[</nowiki>aˈziːz ˈsand͡ʒaɾ<nowiki>]</nowiki>]] ([[Savur]], 8. septembra 1946.), [[Turci|turski]] i [[Amerikanci|američki]] [[biokemija|biokemičar]] i [[molekularni biolog]]. Specijalizirao se u istraživanju [[popravka DNK|popravka DNA]], kontrolnih točaka [[stanični ciklus|staničnog ciklusa]] i cirkadijanog ritma.<ref>http://www.med.unc.edu/biochem/asancar</ref> S [[Tomas Lindahl|Tomasom Lindahlom]] i [[Paul L. Modrich|Paulom L. Modrichem]] podijelio je 2015. dodijeljenu im [[Nobelova nagrada za kemiju|Nobelovu nagradu za kemiju]] za njihove mehaničke studije popravka DNA.<ref name="NYT-20151007-wjb">{{cite news |last=Broad |first=William J. |title=Nobel Prize in Chemistry Awarded to Tomas Lindahl, Paul Modrich and Aziz Sancar for DNA Studies |url=http://www.nytimes.com/2015/10/08/science/tomas-lindahl-paul-modrich-aziz-sancarn-nobel-chemistry.html |date=7. oktobra 2015. |work=[[New York Times]] |accessdate=7. oktobra 2015 }}</ref><ref name="NP-20151007">{{cite news |author=Staff |title=THE NOBEL PRIZE IN CHEMISTRY 2015 - DNA repair – providing chemical stability for life |url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2015/popular-chemistryprize2015.pdf |format=[[PDF]] |date=7. oktobra 2015. |work=[[Nobelova nagrada|Nobel Prize]] |accessdate=7. oktobra 2015 }}</ref>
'''Aziz Sancar''' [[međunarodna fonetska abeceda|<nowiki>[</nowiki>aˈziːz ˈsand͡ʒaɾ<nowiki>]</nowiki>]] ([[Savur]], 8. septembra 1946.), [[Turci|turski]] i [[Amerikanci|američki]] [[biokemija|biokemičar]] i [[molekularni biolog]]. Specijalizirao se u istraživanju [[popravka DNK|popravka DNA]], kontrolnih točaka [[stanični ciklus|staničnog ciklusa]] i cirkadijanog ritma.<ref>http://www.med.unc.edu/biochem/asancar</ref> S [[Tomas Lindahl|Tomasom Lindahlom]] i [[Paul L. Modrich|Paulom L. Modrichem]] podijelio je 2015. dodijeljenu im [[Nobelova nagrada za kemiju|Nobelovu nagradu za kemiju]] za njihove mehaničke studije popravka DNA.<ref name="NYT-20151007-wjb">{{cite news |last=Broad |first=William J. |title=Nobel Prize in Chemistry Awarded to Tomas Lindahl, Paul Modrich and Aziz Sancar for DNA Studies |url=http://www.nytimes.com/2015/10/08/science/tomas-lindahl-paul-modrich-aziz-sancarn-nobel-chemistry.html |date=7. 10. 2015. |work=[[New York Times]] |accessdate=7. 10. 2015 }}</ref><ref name="NP-20151007">{{cite news |author=Staff |title=THE NOBEL PRIZE IN CHEMISTRY 2015 - DNA repair – providing chemical stability for life |url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2015/popular-chemistryprize2015.pdf |format=[[PDF]] |date=7. 10. 2015. |work=[[Nobelova nagrada|Nobel Prize]] |accessdate=7. 10. 2015 }}</ref>


Suosnivač je Fondacije Aziza i Gwen Sancar, neprofitne organizacije za promicanje [[turska kultura|turske kulture]] i podupiranje turskih studenata u Sjedinjenim Državama.<ref name="Carolina"/>
Suosnivač je Fondacije Aziza i Gwen Sancar, neprofitne organizacije za promicanje [[turska kultura|turske kulture]] i podupiranje turskih studenata u Sjedinjenim Državama.<ref name="Carolina"/>


== Rani život i karijera ==
== Rani život i karijera ==
Aziz Sancar rodio se 8. septembra 1946. u [[Savur]]skom distriktu [[Mardin (provincija)|Provincije Mardin]] u jugoistočnoj Turskoj u obitelji niže srednje klase.<ref name=welle>{{cite news|title=Nobel Prize in Chemistry: how our DNA repairs itself|url=http://www.dw.com/en/nobel-prize-in-chemistry-how-our-dna-repairs-itself/a-18766543|agency=Deutsch Welle|date=7. oktobra 2015}}</ref> Sedmo je od osmero djece. Roditelji su mu bili nepismeni, no velik naglasak stavili su na obrazovanje.<ref name="h1">{{cite news |url=http://www.hurriyet.com.tr/nobel-kimya-odulunu-turk-asilli-aziz-sancar-kazandi-aziz-sancar-kimdir-30255503 |newspaper=[[Hürriyet]] |title=Nobel Kimya Ödülü'nü Türk asıllı Aziz Sancar kazandı (Aziz Sancar kimdir) |date=7. oktobra 2015. |language=turski |accessdate=7. oktobra 2015 }}</ref> Nećak je Mithata Sancara, zamjenika [[Narodna demokratska stranka (Turska)|HDP-a]] Mardina.<ref>{{cite web|title=Turkish-American scientist among winners of 2015 Nobel Prize in Chemistry|url=http://www.todayszaman.com/world_turkish-american-scientist-among-winners-of-2015-nobel-prize-in-chemistry_400839.html|publisher=[[Today's Zaman]]|accessdate=12. oktobra 2015}}</ref>
Aziz Sancar rodio se 8. septembra 1946. u [[Savur]]skom distriktu [[Mardin (provincija)|Provincije Mardin]] u jugoistočnoj Turskoj u obitelji niže srednje klase.<ref name=welle>{{cite news|title=Nobel Prize in Chemistry: how our DNA repairs itself|url=http://www.dw.com/en/nobel-prize-in-chemistry-how-our-dna-repairs-itself/a-18766543|agency=Deutsche Welle|date=7. 10. 2015}}</ref> Sedmo je od osmero djece. Roditelji su mu bili nepismeni, no velik naglasak stavili su na obrazovanje.<ref name="h1">{{cite news |url=http://www.hurriyet.com.tr/nobel-kimya-odulunu-turk-asilli-aziz-sancar-kazandi-aziz-sancar-kimdir-30255503 |newspaper=[[Hürriyet]] |title=Nobel Kimya Ödülü'nü Türk asıllı Aziz Sancar kazandı (Aziz Sancar kimdir) |date=7. 10. 2015. |language=turski |accessdate=7. 10. 2015 }}</ref> Nećak je Mithata Sancara, zamjenika [[Narodna demokratska stranka (Turska)|HDP-a]] Mardina.<ref>{{cite web|title=Turkish-American scientist among winners of 2015 Nobel Prize in Chemistry|url=http://www.todayszaman.com/world_turkish-american-scientist-among-winners-of-2015-nobel-prize-in-chemistry_400839.html|publisher=[[Today's Zaman]]|accessdate=12. oktobra 2015}}</ref>


Aziz Sancar je počasni član [[Turska akademija znanosti|Turske akademije znanosti]]<ref name=tubahon>{{cite web|title=Prof. Dr. Aziz Sancar|url=http://www.tuba.gov.tr/member/tuba-seref-uyeleri/id/22/mid/61/lang/eng/|publisher=Turkish Academy of Sciences|accessdate=9. oktobra 2015}}</ref> i [[Američka akademija umjetnosti i znanosti|Američke akademije umjetnosti i znanosti]].<ref name=amacad>{{cite web|title=American Academy Announces 2004 Fellows and Foreign Honorary Members|url=https://www.amacad.org/content/news/pressReleases.aspx?pr=59|publisher=American Academy of Arts and Sciences|accessdate=9. oktobra 2015}}</ref>
Aziz Sancar je počasni član [[Turska akademija znanosti|Turske akademije znanosti]]<ref name=tubahon>{{cite web|title=Prof. Dr. Aziz Sancar|url=http://www.tuba.gov.tr/member/tuba-seref-uyeleri/id/22/mid/61/lang/eng/|publisher=Turkish Academy of Sciences|accessdate=9. oktobra 2015}}</ref> i [[Američka akademija umjetnosti i znanosti|Američke akademije umjetnosti i znanosti]].<ref name=amacad>{{cite web|title=American Academy Announces 2004 Fellows and Foreign Honorary Members|url=https://www.amacad.org/content/news/pressReleases.aspx?pr=59|publisher=American Academy of Arts and Sciences|accessdate=9. oktobra 2015}}</ref>

Verzija na datum 21 septembar 2017 u 23:41

Aziz Sancar

Rođenje 8. 9. 1946. (1946-09-08) (dob: 77)
Savur, Mardin, Turska
Državljanstvo tursko i američko
Polje Biokemija
Molekularna biologija
Popravak DNA
Istraživanje raka
Institucija Medicinski fakultet Univerziteta u Sjevernoj Karolini
Yaleov medicinski fakultet
Alma mater Univerzitet u Istanbulu (dr. med., 1969.)
Univerzitet u Teksasu u Dallasu (dr. sc., 1977.)
Istaknute nagrade Nagrada za znanost TÜBİTAK (1995.)
Nagrada Vehbija Koça (2007.)
Nobelova nagrada za kemiju (2015.)

Aziz Sancar [aˈziːz ˈsand͡ʒaɾ] (Savur, 8. septembra 1946.), turski i američki biokemičar i molekularni biolog. Specijalizirao se u istraživanju popravka DNA, kontrolnih točaka staničnog ciklusa i cirkadijanog ritma.[1] S Tomasom Lindahlom i Paulom L. Modrichem podijelio je 2015. dodijeljenu im Nobelovu nagradu za kemiju za njihove mehaničke studije popravka DNA.[2][3]

Suosnivač je Fondacije Aziza i Gwen Sancar, neprofitne organizacije za promicanje turske kulture i podupiranje turskih studenata u Sjedinjenim Državama.[4]

Rani život i karijera

Aziz Sancar rodio se 8. septembra 1946. u Savurskom distriktu Provincije Mardin u jugoistočnoj Turskoj u obitelji niže srednje klase.[5] Sedmo je od osmero djece. Roditelji su mu bili nepismeni, no velik naglasak stavili su na obrazovanje.[6] Nećak je Mithata Sancara, zamjenika HDP-a Mardina.[7]

Aziz Sancar je počasni član Turske akademije znanosti[8] i Američke akademije umjetnosti i znanosti.[9]

U svojem dugogodišnjem istraživanju proučavao je fotolijazu i mehanizme fotoreaktivacije. U svojem inauguralnom članku u PNAS-u Sancar je uhvatio eluzivne radikale fotolijaze za kojima je tragao gotovo 20 godina, pruživši tako direktnu opservaciju fotociklusa za popravak timinskih dimera.[10]

Aziz Sancar izabran je 2005. u Nacionalnu akademiju znanosti kao prvi tursko-američki član.[10] Na Univerzitetu u Sjevernoj Karolini u Chapel Hillu (UNC-CH) ima zvanje profesora Sarah Graham Kenan u biokemiji. Oženjen je za Gwen Boles Sancar, koja je diplomirala iste godine i koja na Univerzitetu u Sjevernoj Karolini u Chapel Hillu također ima zvanje profesorice biokemije i biofizike.[11] Zajedno su osnovali Carolina Turk Evi, stalni turski centar u neposrednoj blizini kampusa UNC-CH-a, koji pruža diplomantski dom za četvero turskih istraživača na UNC-CH-u, kratkoročne gostinske usluge za turske gostujuće stručnjake i centar za promicanje tursko-američke razmjene.[4]

Obrazovanje

Sancar je dovršio studij medicine na Univerzitetu u Istanbulu u Turskoj, a doktorski studij na kojem je istraživao fotoreaktivirajući enzim E. coli dovršio je 1977. na Univerzitetu u Teksasu u Dallasu,[12] u laboratoriju dr. C. Stana Ruperta, sada profesora emeritusa.

Nagrade

Godine 2015. dodijeljena mu je Nobelova nagrada za kemiju, s Tomasom Lindahlom i Paulom L. Modrichem, za njihove mehaničke studije popravka DNA.[2][3] Sancar je nakon Orhana Pamuka, koji je također alumnus Univerziteta u Istanbulu, drugi turski nobelovac.

Reference

  1. ↑ http://www.med.unc.edu/biochem/asancar
  2. ↑ 2,0 2,1 Broad, William J. (7. 10. 2015.). „Nobel Prize in Chemistry Awarded to Tomas Lindahl, Paul Modrich and Aziz Sancar for DNA Studies”. New York Times. Pristupljeno 7. 10. 2015. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Staff (7. 10. 2015.). „THE NOBEL PRIZE IN CHEMISTRY 2015 - DNA repair – providing chemical stability for life” (PDF). Nobel Prize. Pristupljeno 7. 10. 2015. 
  4. ↑ 4,0 4,1 „The Aziz & Gwen Sancar Foundation – Carolina Türk Evi – Turkish House, NC”. carolinaturkevi.org. Pristupljeno 7. oktobra 2015. 
  5. ↑ „Nobel Prize in Chemistry: how our DNA repairs itself”. Deutsche Welle. 7. 10. 2015. 
  6. ↑ „Nobel Kimya Ödülü'nü Türk asıllı Aziz Sancar kazandı (Aziz Sancar kimdir)” (turski). Hürriyet. 7. 10. 2015.. Pristupljeno 7. 10. 2015. 
  7. ↑ „Turkish-American scientist among winners of 2015 Nobel Prize in Chemistry”. Today's Zaman. Pristupljeno 12. oktobra 2015. 
  8. ↑ „Prof. Dr. Aziz Sancar”. Turkish Academy of Sciences. Pristupljeno 9. oktobra 2015. 
  9. ↑ „American Academy Announces 2004 Fellows and Foreign Honorary Members”. American Academy of Arts and Sciences. Pristupljeno 9. oktobra 2015. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Zagorski, N. (2005). „Profile of Aziz Sancar”. Proceedings of the National Academy of Sciences 102 (45): 16125–16127. DOI:10.1073/pnas.0507558102. PMC 1283445. PMID 16263927. 
  11. ↑ „Biology : Aziz Sancar elected to the National Academy of Sciences”. utdallas.edu. Pristupljeno 7. oktobra 2015. 
  12. ↑ „Aziz Sancar”. UNC School of Medicine. Pristupljeno 7. oktobra 2015. 
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Aziz_Sancar&oldid=40770419