Duklja

Duklja Dioclea Duklja
Zastava Grb
Duklja na vrhuncu(za vrijeme Bodina)
Geografija
Kontinent		Evropa
Regija		Balkan
Zemlja		Crna Gora
Društvo
Zvanični jezici		Staroslovenski jezik
Religija		Hrišćanstvo
Vladavina
Oblik vladavine		Srednjovijekovna monarhija
Titula vladara		Kralj, Knjaz
Vladar		Jovan Vladimir
Drugi vladar		Stefan Vojislav
Treći vladar		Mihailo Vojislavljević
Istorijsko doba		Srednji vijek
Osnivanje		854.
Prestanak		oko 1189. godine
Događaji
Prethodnici i naslednici
Prethodile su:		Nasledile su:
	Vizantija	Kneževina Raška
	Iliri, Klementi i Macure	Kneževina Bosna

Bodin, kralj Duklje

Duklja na vrhuncu snage, oko 1090, obuhvatala je i Rašku, Bosnu i Hum.

Duklja (crnogorski Дукља) je najstarija država koja nastaje na području današnje Crne Gore. Pod dinastijom Vojislavljevića Duklja je postala kraljevina u 11. vijeku, ali je ubrzo potom pala u večite građanske ratove koji su rezultirali njenom aneksijom od strane Nemanjića.

Naziv

Naziv Duklja potiče od grckog grada dokleja, sada gradine u blizini suvremene Podgorice, te od ilirskoga plemena Dukljana (latinski Dokleati) koji su živeli na potezu od Podgorice u Crnoj Gori

Slaveniziranje

Sloveni su u 8. veku ovladali gradom Dukljom, okolnim planinama, Skadarskim jezerom i delom obale Jadranskoga mora prihvatajući, ne samo hršćanstvo, već i etnonime Duklja-Dukljani.

Prvi dukljanski vladar

Pečat dukljanskoga arhonta Petra

Arhont Petar bio je vladar Duklje, no istorija nije točno utvrdila u kojem vremenskom periodu; iza njega je ostao pečat, koji se danas čuva u Berlinu, a na kojem piše: Petar Arhont Duklje Amin.

Vojislavljevići

Vojislav, dukljanski knez, nakon što je 1042. potukao Vizantijce tokom Bitke kod Bara, osamostalio je Duklju.

Njegov sin Mihailo će najkasnije 1078. postati kralj.

Naslednik Mihaila, njegov sin kralj Bodin, ovladao je i velikim delovima Raške, Bosne, Albanije, te okolicom Dubrovnika. Bodinovom smrću će moć Dukljanskoga kraljevstva, neprekidnim unutarnjim borbama za vlast, trajno opadati.

Dukljansko kraljevstvo je raški župan Nemanja konačno 1185. godine pokorio, porušivši, osim Kotora, sve druge dukljanske gradove.

Vera

Duklja je bila katolička zemlja. Od 1089. tadašnja biskupija iz Bara je, odlukom pape, izdignuta na rang nadbiskupije koja se u Letopisu popa Dukljanina pominje kao Dukljanska crkva, no nakon srpskog osvajanja Duklje, tokom narednih stoleća će pravoslavlje postati dominatnom verom.

Etnogeneza

Vizantski hroničar, car (945-959) Konstantin Porfirogenet, u svome znamenitom delu De administrando imperio - premda za sve okolne zemlje nabraja južnoslavenske narode što su ih naseleli - za Duklju ne navodi da su je naselili ni Srbi ni Hrvati.

Zanimljivost

Vizantski vojskovođa i hroničar Nićifor Vrijenije beleži kako je u periodu od 1072. do 1075. Bodin, po naredbi svoga oca dukljanskoga kralja Mihaila, predvodio vojsku od "Dukljana i Hrvata" kao pomoć slavenskim ustanicima na Balkanu, te kako je ta vojska "zlostavljala Ilirik".

U Prizrenu (Kosovo) ustanici su ga okrunili svojim carem pod imenom Petar. Osvojio je Bodin Skoplje i Niš i na severu opsedao bizantske utvrde na Dunavu.

Na drugom mesto u svojoj hronici, Vrijenije piše:

"...a narod Slavena, odbacivši pokornost Romejima (Bizanticima - op.a.), pustošio je i pljačkao zemlju Bugara. Skoplje i Niš behu osvojeni, a i Simium i mesta oko reke Save i podunavski gradovi oko Vidina teško su postradali. Hrvati i Dukljani pobunivši se, cio Ilirik zlostavljahu".

Vladari iz dinastije Vojislavljevića

• Vojislav, dukljanski knez, Sveti Vladimir mu je bio stric ili brat od strica, vladao od 1018. do 1043., osamostalio Duklju, 1042. pobjedio kombiniranu bizantsku vojsku.

Kralj Mihailo ma fresci crkve u Stonu (Hrvatska)

• Mihailo, dukljanski kralj, vladao od 1046. do 1081., dobio kraljevske oznake od pape Grgura VII. najkasnije 1077. godine.
• Bodin, dukljanski kralj, vladao od 1082. do 1108. godine, za njegovoga doba Dukljansko kraljevstvo bilo je na vrhuncu.
• Mihailo II., dukljanski kralj, naslijedio oca Bodina nakon njegove smrti 1108. godine, no ubrzo je bio svrgnut.
• Dobroslav, dukljanski kralj, sin Mihaila i polubrat Bodina, voljom je naroda izabran za kralja, no ubrzo je postao žrtva urote koju je ispleo raški župan Vukan koji ga je zatvorio. Pustio ga je na slobodu, ali je Dobroslava, njegov nasljednik na dukljanskom prijestolju kralj Vladimir, oslijepio. Umro je Dobroslav u samostanu Sv. Srđa i Vakha pokraje rijeke Bojane.
• Vladimir, dukljanski kralj, unuk Mihaila, surađivao s raškim županom Vukanom i bio eksponent raške struje u Duklji o kojoj izvještava i Ljetopis popa Dukljanina. Otrovan je 1118. po naređenju Bodinove žene kraljice Jakvinte.
• Đorđe, u dva navrata dukljanski kralj, najprije 1118. a onda u razdoblju od 1125. do 1131. godine. Sin Bodinov. Sa svojom majkom Jakvintom se žestoko obračunavao s raškom strujom u Dukljanskom kraljevstvu. No, Bizant je uskoristio unutarnje borbe, pa su poduzeli vojni napad na Duklju, zauzeli prijestonicu Skadar, uhitili Jakvintu i poslali je u Carigrad kamo je i umrla. Nakon borbi, Đorđa su Bizantici zarobili i odveli također u Carigrad gdje je i umro.
• Grubeša, dukljanski kralj, sin kneza Branislava, vladao od 1118. do 1125. kao bizantski vazal, te ratovao protiv kralja Đorđa, u jednom takovom boju i pogunuo.
• Gradihna, dukljanski kralj, vladao od 1131. do 1141. godine, sin kneza Branislava, za kralja postavljen kao bizantski vazal. Ljetopis popa Dukljanina opisuje kako je bio Gradihna "blag, krotak, milosrdan, zaštitnik udovica i siročadi". Moć je Dukljanskoga kraljevstva za njegova doba već bila na izmaku.
• Radoslav, dukljanski knez, naslijedio pristolje do svoga oca kralja Gradihne, no za razliku od njega i svih ostalih Vojislavljevića od doba Mihaila, Radoslav nije nosio titulu kralja, što bjelodano svjedoči o dezintegraciji moći Dukljanskoga kraljevstva. Skupa sa svojom braćom Jovanom i Vladimirom pokušao je Radoslav organizirati oružani otpor srpskim napadima koje je predvodio raški župan Nemanja. No, u tome nisu imali uspjeha.

Moderne interpretacije

U moderno doba ovu državu kao svoju prisvajaju Crnogorci i Srbi. Po Crnogorcima ona je bila prva crnogorska država, a po Srbima ona je bila druga srpska država.

Povezani članci

• Vojislavljevići
• Ljetopis popa Dukljanina
• Duklja (grad)
• Dukljanska nadbiskupija
• Zeta (država)

Vanjske veze

Vikizvornik ima originalan tekst povezan sa ovim člankom:

O upravljanju carstvom/Gl. XXXV. O Dukljanima i zemlji u kojoj sada stanuju

• Dukljanska država u drugoj polovici 11. st. (karta)