Chan Chan
| Chan Chan | |
|---|---|
 Svjetska baština – UNESCO | |
 | |
 Peru | |
| Registriran: | 1986.(10. zasjedanje) |
| Vrsta: | Kulturno dobro |
| Mjerilo: | i, iii |
| Ugroženost: | yes |
| Referenca: | UNESCO |
Chan Chan je arheološko nalazište u Peruu, ostatak najvećeg pretkolumbovskoj grada u Južnoj Americi, nekadašnje prijestolnice kraljevstva Chimú (oko 1100. - 1470.)[1]
Nalazište je 1986. uvršteno na UNESCO-vu Listu svjetske baštine.[2]
Karakteristike[uredi | uredi kod]
Nalazi se na zapadnoj periferiji grada Trujilla u dolini rijeke Moche pored Pacifika, udaljen 480 km sjeverno od glavnog grada Lime.[1]
Kraljevstvo Chimú sa prijestolnicom u Chan Chanu je dva vijeka bilo najmoćnija država u Peruu. Pokleknulo je pod naletom Inka na svom vrhuncu između 1465.-1470.[1]
Ruševine Chan Chana, koje se prostiru gotovo 36 km², u prilično su dobrom stanju jer u tom kraju pada vrlo malo kiše.[1] Monumentalna zona od oko 6 km² u centru, ostatak od nekadašnjih 20 km², sastoji se od 9 velikih pravokutnika (citadela ili palača) omeđenih visokim masivnim zidovima[2] od adobe opeke, ožbukani glinom i najčešće dekorirani reljefnim arabeskama.[1] Unutar tih jedinica, nalaze se hramovi, stanovi, skladišta, raspoređeni oko otvorenih prostora, zajedno sa cisternama i nekropolama.[2]
Oko tih devet pravokutnika nalazilo se 32 manjih i četiri sektora namjenjenih zanatlijama (tkalcima, stolarima , kovačima).[2] Većina stanovnika, zanatlije i ratari - živjeli su u tim skromnijm kvartovima.[1] Planiranje tog golemog grada reflektira strogu političku i socijalnu stratifikaciju, koja se vidi podjelom grada na devet citadela za aristokraciju i skromne kvartove za ostale.[2]
Grad se snabdjevao vodom kanalom dugim oko 80 km do Rijeke Moche, a i prostrane oranice sjeverno, istočno i zapadno od grada navodnjavane su zamršenim sistemom kanala.[2]
Kao nasljednici Civilizacije Moche, Chimuji su govorili izumrli jezik Yuncan, ali nisu razvili nikakvo pismo, tako da se ono što se zna o njihovoj tradiciji i mitologiji dolazi od španjolskih pisaca, nakon što su konkvistadori zauzeli taj kraj oko 1532.[1]
Izvori[uredi | uredi kod]
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
| Historijski centar grada Arequipa • Sveti grad Caral-Supe • Arheološki lokalitet Chavín de Huántar • Cusco • Ruševine grada Chan Chana • Nacionalni park Huascarán • Historijski centar Lime • Historijsko svetište Inka Machu Picchu • Nacionalni park Manú • Linije i geoglifi u Nazci i Pampas de Jumani • Nacionalni park Río Abiseo |  | |
Peruanska nematerijalna svjetska baština
Folklorna baština naroda Aymara • Tekstilna umjetnost naroda Taquile • Usmena baština i festivali naroda Zápara | |||