Konkvistador
Konkvistador
| |
|---|---|
 | |
Konkvistador (od španjolskog conquistador osvajač), je bio naziv za brojne španjolske vojnike i avanturiste koji su u ime španjolskog dvora, osvojili u 16. vijeku goleme teritorije u Meksiku i Peruu.[1]
Historija[uredi | uredi kod]
Najslavniji konkviskador bio je Hernán Cortés koji je iz svog baznog logora u Veracruzu krenuo 1519. u osvajanje Astečkog kraljevstva u Meksiku sa svega 400 vojnika.[1] On je uspio osigurati savezništvo sa rivalima Asteka iz Tlaxcale, i uz njihovu pomoć razorio 1521. astečku prijestolnicu Tenochtitlán (današnji Mexico City). Između 1522. i 1524., Cortésovi ljudi uspjeli su osvojiti Michoacán, i teritorije na pacifičkoj obali. Cortés je 1524., krenuo u pohod na Honduras, u tom pohodu pratio ga je Cristóbal de Olid koji je u napad krenuo sa morske obale. Istovremeno je Pedro de Alvarado krenuo u pohod na Maye u Gvatemali.[1]
Drugi slavni konkviskador bio je Francisco Pizarro koji je uz pomoć Diega de Almagra, panamskog avanturista španjolskog porijekla, osvajio Kraljevstvo Inka u Peruu.[1]
_01.jpg)
Pizarro se uputio u Peru 1531. na čelu kolone od 180 vojnika sa 37 konja. I on je uspio iskoristiti međuplemenski rat koji je upravo vladao među Indijancima, Pizarro je uspio zarobiti vladara Inka Atahualpu, i uz pomoć Almagra koji je stigao iz Paname osvojiti prijestolnicu Cuzco u novembru 1533.[1] Nakon tog je Pizarro osnovao novi grad, Limu - 1535 . U međuvremenu je Pedro de Alvarado stigao iz Gvatemale s namjerom da osvoji Quito, ali su ga saveznici Pizarro i Alvarado prisilili da im proda svoju vojsku i brodove. Kasnije su se Almagro i Pizarro posvadili, pa je - 1538. između njih izbio pravi građanski rat, u kom je pobijedio Pizarro, ni on nije dugo uživao u pobjedi jer je ubijen 1541.[1]
Španjolci su svoju vlast proširili, upućujući brojne ekspedicije iz Perua, jednu od njih vodio je Sebastián de Belalcázar na prostor današnje Kolumbija, on je vlast morao podijeliti sa drugim konkviskadorom de Quesadom, koji je do kolumbijske unutrašnjosti marširao uz karipsku obalu. Pedro de Valdivia uputio se u Čile, gdje je osnivao grad Santiago de Chile - 1541.[1]
Kako su konkviskadori bili puno više zainteresirani za pronalaženjem zlata, nego za upravljanjem u svojim kolonijama, njih je španjolski dvor vrlo brzo zamijenio administratorima poslanim iz Španjolske.[1]
Konkvistadori i prava domorodaca[uredi | uredi kod]
Većina konkvistadora je krajnje okrutno postupala s domorocima koje su porobili. Poneki Španjolci, kao istaknuti svećenik Bartolomé de las Casas, branili su Indijance od zlostavljanja konkvistadora. Veći odjek doživio je Bartolomé de las Casas koji je 1542. objavio - Kratki prikaz o razaranju Indija (Brevísima relación de la destrucción de las Indias). Njegov esej pomogao je uvođenju novih španjolskih kolonijalnih zakona poznatih kao - Novi zakoni iz 1542., koji su nešto više štitili prava domorodačkog stanovništva.
Lista slavnih konkvistadora i istraživača[uredi | uredi kod]
- Hernán Cortés (Meksiko, 1518-1522, Honduras, 1524, Baja California, 1532-1536)
- Francisco Pizarro (Peru, 1509-1535)
- Francisco Vásquez de Coronado (jugozapad Sjedinjenih država, 1540-1542)
- Diego de Almagro (Peru, 1524-1535, Čile, 1535-1537)
- Vasco Núñez de Balboa (Panama, 1510-1519)
- Juan Ponce de León (Puerto Rico, 1508, Florida, 1513 i 1521)
- Pedro de Alvarado (Meksiko, 1519.-1521., Gvatemala 1523.-1527., Peru, 1533.-1535., Meksiko, 1540.-1541.)
- Álvar Núñez Cabeza de Vaca (jugozapad Sjedinjenih država, 1527-1536, Južna Amerika, 1540-1542)
- Lucas Vásquez de Ayllón (istočna obala Sjedinjenih Država, 1524-1527)
- Sebastián de Belalcázar (Ekvador i Kolumbija, 1533-1536)
- Gonzalo Pizarro (Peru, 1532-1542)
- Juan Pizarro (Peru, 1532-1536)
- Francisco Hernández de Córdoba (Yucatán, 1517)
- Martín de Goiti (Manila, Filipini, 1570-1571)
- Hernándo Pizarro (Peru, 1532-1560)
- Juan de Grijalva (Yucatán, 1518)
- Gonzalo Jiménez de Quesada (Kolumbija, 1536-1537, Venezuela, 1569-1572)
- Miguel López de Legazpi (Filipini, 1565-1571)
- Francisco de Montejo (Yucatan, 1527-1546)
- Juan de Salcedo (sjeverni Filipini, 1570-1576)
- Nikolaus Federmann (Venezuela i Kolumbija, 1537-1539).
- Pánfilo de Narváez (Florida, 1527-1528)
- Diego de Nicuesa (Panama, 1506-1511)
- Cristóbal de Olid (Honduras, 1523-1524)
- Francisco de Orellana (rijeka Amazona, 1541-1543)
- Hernando de Soto (jugoistok Sjedinjenih Država, 1539-1542)
- Inés Suárez, (Čile, 1541)
- Martín de Ursua, regija Peten u Gvatemali, 1696-1697
- Pedro de Valdivia (Čile, 1540-1552)
- Diego Velázquez de Cuéllar (Kuba, 1511-1519)
- Pedro Menendez de Aviles (Florida, 1565 - 1567)
