Milovan Šaranović

Milovan Šaranović (Potkraj, kod Danilovgrada, 20. novembra 1913. - Žužemberk, 31. jula 1943.), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 20. novembra 1913. u selu Potkraj kod Danilovgrada, u siromašnoj seljačkoj porodici. Osnovnu školu završio je u rodnom gradu, a nižu gimnaziju u Danilovgradu. Peti i šesti razred gimnazije završio je u Podgorici.

Zbog lošeg materijalnog stanja napustio je srednju školu 1930. upisao Vojnu akademiju u Beogradu. Godine 1933. završio je vojno obrazovanje, nakon čega je unapređen u čin pješadijskog poručnika i raspoređen na službu u Trebinju, u 29. pješadijski puk. Ubrzo je premješten u Bileću, za nastavnika u Školi rezervnih oficira. Nešto kasnije prebačen je u Maribor, gdje je bio sve do početka Aprilskog rata. Godine 1939. položio je prijemni ispit za Višu vojnu akademiju, ali nije primljen jer po tadašnjim standardima nije pripadao "visokom društvu".

Neposredno prije rata 1941. godine, Škola za rezervne oficire preseljena je iz Maribora u Travnik. Milovanov bataljon dobio je zadatak da organizuje odbranu Jajca. Unatoč činjenici da visoki zapovjednici nisu pružali otpor njemačkom agresoru, Milovan je organizirao otpor s malom grupom intelektualaca, studenata i komunista. Ubrzo se sa grupom vojnika probio do Crne Gore u rodni kraj za 20 dana.

U julu 1941. pridružio se ustaničkim snagama u borbi protiv okupatora, u napadu na Danilovgrad. Zatim je izabran za komandira ustaničke čete, koja je učestvovala u napadu na Velje Brdo, te u borbama kod Podgorice. Učestvovao je u bici kod Pljevalja 1. decembra 1941. godine, kao i u drugim borbama u Crnoj Gori.

Početkom 1942. godine, postao je komandant Kosovoluškog bataljona. Njegov bataljon spriječio je pokušaj talijanskih vojnika da deblokiraju njihov opkoljeni garnizon u Nikšiću u borbama u regiji Orja Luka - Bogetići. On i sve jedinice koje su učestvovale u toj borbi pohvaljene su od strane Vrhovnog štaba NOVJ. Kao komandant bataljona u Zetskom odredu, Milovan je vodio niz bitaka u Crnoj Gori protiv neprijateljskih snaga, poput borbi na Studencu, Kablenoj Glavici, Župi, Konjskoj i drugim mjestima.

Aprila 1942. postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Nakon formiranja Pete proleterske crnogorske brigade 12. juna 1942. imenovan je za komandanta Četvrtog bataljona. Učestvovao je u borbama tokom marša proleterskih brigada u Bosnu. U jesen 1942. imenovan je zamjenikom komandanta Pete proleterske brigade.

Krajem 1942, odlukom Vrhovnog štaba NOVJ, upućen je u Sloveniju, gdje je prvobitno služio kao zapovjednik Operativne zone za Štajersku. U maju 1943. godine, dobio je čin pukovnika NOVJ i postavljen je za načelnika Generalštaba NOV Slovenije. Bio je odgovoran za neuspješnu ofenzivnu akciju i borbu protiv Cankareve, Tomšićeve i Gupčeve brigade prvih mjeseci 1943, operacije na Žumberku u sprezi s jedinicama NOV Hrvatske, napad na Metliku, ofenzivu u krajevima Suve, borbe oko Kočevje, pobjedu na Antler Žlebu i drugo.

Umro je 31. jula 1943. u napadu na neprijateljska uporišta kod Novog Mesta, odnosno u Žužemberku, gdje je komandovao jedinicama koje su učestvovale u bitci.

Ukazom Predsjedništva Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 25. oktobra 1943. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.

Nakon puštanja, njegovi posmrtni ostaci pokopani su u Grobnici narodnih heroja u Ljubljani.

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga deveta). Beograd, 1975 godine.
• Народни хероји Југославије . Ljubljana - Beograd - Titograd: Partizanska knjiga - Narodna knjiga - Pobjeda. 1982