La rabbia
| La rabbia | |
|---|---|
 | |
| Režija | Pier Paolo Pasolini Giovannino Guareschi |
| Scenario | Pier Paolo Pasolini Giovannino Guareschi |
| Naracija | Giorgio Bassani Renato Guttuso (Pasolinijev segment) Carlo Romano Gigi Artuso (Guareschijev segment) |
| Premijera | 1963 |
| Jezik | italijanski |
| Trajanje | 104 min |
| Država |  Italija |
| Tehnička ekipa | |
| Montaža | Nino Baragli Pier Paolo Pasolini |
La rabbia (sh. Bes) je italijanski crno-beli dokumentarni film snimljen 1963. u režiji Piera Paola Pasolinija i Giovannina Guareschija. Nastao je po zamisli producenta Gastona Ferrantija, koji je odabrao dva ideološki suprotstavljena italijanska intelektualca - levičarskog Pasolinija i desničara Guareschija - i dao im da, svako u svojoj polovini filma, pokušaju da prokomentarišu neke od aktuelnih svetskih dešavanja tog vremena. Film se sastoji od arhivskih snimaka koje prate naracije Pasolinijevih i Guareschijevih tekstova.[1]
Nastanak[uredi | uredi kod]
Filmski producent Gastone Ferranti želeo je da snimi film sa dvojicom najznačajnijih italijanskih intelektualaca 1960-ih: Giovanninom Guareschijem i Pierom Paolom Pasolinijem, uprkos tome što su bili ideološki suprotstavljeni – jedan desničarski monarhista, a drugi komunistički militant, a opet žigosani kao „jeretici“ od strane sopstvenih istomišljenika. Producentov cilj je bio da napravi svojevrsni „obračun” gde če Guareschi i Pasolini dati svoje odgovore na jedno pitanje, tj. šta je bio uzrok nezadovoljstva, straha i sukoba koji su potresli tadašnje društvo. Film, koji na izrazito kritički i kontroverzan način analizira društvene sukobe savremenog sveta, nastao je kroz montažu starih snimaka Ferrantijevih filmskih novosti iz Mondo Libero, arhivskog materijala o različitim zemljama, slika iz umetničkih knjiga i časopisa. Guareschi kritikuje degradaciju umetnosti u komercijalne svrhe i „bezdušni“ modernizam koji briše svaki pogled osim materijalizma i, konačno, izaziva nepoverenje prema budućnosti.
U svom delu dokumentarca, Pasolini se bavi Mađarskom revolucijom 1956. i Kubanskom revolucijom, veliča progresivizam, dekolonizaciju i klasnu borbu, uzima smrt Marilyn Monroe kao primer kada govori o smrti lepote, žali se na nestanak ruralnog sveta i žestoko kritikuje industrijalizaciju, konzervativizam, antikomunizam i buržoaziju. Deo Pasolinijevog filma je isečen kako bi se napravio prostor za Guareschija u finalnom rezu.
Iako polaze sa suprotnih pozicija, Guareschijeve i Pasolinijeve izjave imaju neke zajedničke tačke, posebno u pogledu otuđenja i dehumanizacije u savremenom svetu. Moglo bi se čak činiti da su se viđenja i jednog i drugog pokazala proročkim, iako na negativan način.
Prijem[uredi | uredi kod]
La rabbia je relativno brzo nestala iz bioskopa, samo nekoliko nedelja nakon premijere 1963. godine, a kada je počelo ponovo prikazivanje uglavnom se izbacivao Guareschijev segment i ostavljao samo Pasolinijev. U savremeno doba ponovo se pojavlilo interesovanje za film, posebno zbog kreativnog korišćenja arhivskih snimaka i kinematografije.[2] Kritičar Evan Calder Williams je 2011. godine opisao Pasolinijev deo filma kao „jedan od dokaza da „politička umetnost” ne mora da izazove mržnju prema politici i umetnosti kod gledaoca", ali je Guareschijev deo odbacio kao "nikakav i podao desničarski film“; Williams je zaključio da „nema ničega što nije duboko konzervativno, nerečito i fašističko“ u Guareschijevom segmentu.[3]
Tek na 65. Venecijanskom filmskom festivalu Pasolinijev film se vraća u svetlo, restauriran i u proširenoj „director's cut“ verziji. Giuseppe Bertolucci, direktor restauracije, opravdao je izostanak Guareschijeve polovine definišući njegove izjave o dekolonizaciji i Alžirskom ratu kao „nepodnošljive“.[4] Bertolucci je u to vreme bio i na čelu odbora za proslavu stogodišnjice Guareschijevog rođenja: nakon njegovih izjava, očigledno je morao da podnese ostavku. Kada je kontroverza utihnula, La rabbia, koja je sadržala i Guareschijev deo, je prikazana na „Festivalu porodice Fiuggi” sledeće godine, uz veliko priznanje javnosti.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Pier Paolo Pasolini: La rabbia /Anger – Istituto Italiano di Cultura di Londra”. iiclondra.esteri.it. Pristupljeno 2023-12-23.
- ↑ Goldsmith, Leo (2012). „Review of La Rabbia (1963)”. The Moving Image 12 (1): 156–158. DOI:10.1353/mov.2012.0013.
- ↑ Williams, Evan Calder (12 December 2011). „On Rage and Swagger”. The New Inquiry. Pristupljeno 17 December 2019.
- ↑ „Guareschi, "la rabbia" dei figli Giuseppe Bertolucci si dimette | Parma la Repubblica.it”. parma.repubblica.it. Arhivirano iz originala na datum 2023-06-11. Pristupljeno 2023-06-11.