Veronska arena
Arena di Verona | |
|---|---|
 | |
| Mjesto | Verona (Piazza Bra) |
| Država |  Italija
|
| Vrijeme gradnje | 1. vijek |
| Obnova | 17. vijek |
| Tip građevine | amfiteatar |
| Koordinate: 45°26′N 10°59′E / 45.433°N 10.983°E | |
Veronska Arena (talijanski: Arena di Verona) je rimski amfiteatar u srcu Verone,[1] na Trgu Bra.
Historija i karakteristike[uredi | uredi kod]
Izgrađena je tokom 1. vijeka, od materijala iskopanog po lokalnim kamenolomima, orginalno je bio smještena izvan gradskih bedema.[1] U to vrijeme mogla je primiti do 30.000 gledatelja (danas u nju stane do 15.000). Zbog stalnih napada Barbara za vladavine cara Galijena 265. podignuti su bedemi i oko arene, pa je i ona uklopljena u korpus grada.[1] Za ranog srednjeg vijeka arena je korištena kao kamenolom za gradnju novih zgrada. Takva praksa prekinuta je za renesanse, kad su počeli prvi radovi na njenoj restauraciji.
Veronska Arena je treća po veličini arena (od onih koje su preživjele do danas), iako je i njoj 1183. snažan potres porušio trostruki red lukova koji su je okruživali. Njen današnji izgled blijedi je tračak njenog izgleda iz vremena kad je podignuta. Tad je imala četiri monumentalna ulaza, od kojih je preostao djelomično samo jedan. Dobro je očuvan unutrašnji omotač, neprekinuti niz od 72 dvostrukih kamenih lukova koji formiraju elipsu široku 110 metara, dugu 140 m.[1]
Unutarnja elipsa (pozornica) ima promjer otprilike 74 m x 45 m. Veliko gledalište formira koncentričnih 45 redova stepenica prosječno visokih pedesetak centimetara. Za Rimskog Carstva u areni su se održavale borbe gladijatora, o kojima je pisao i Plinije Mlađi, a tokom narednih vijekova kojekakvi spektakli, od turnira, kojekakvih igara do cirkuskih, baletnih i dramskih predstava. U 19. vijeku bilo je ideja da se koristi kao heliodrom za balone, pa čak i kao korida, to je 1805. predložio sam car Napoleon Bonaparte.[1]
Na kraju se ustalio običaj koji traje više od jednog vijeka da se u Veronskoj areni prikazuju opere. To je pokrenuo veronski tenor Giovanni Zenatello da obilježi stogodišnjicu rođenja kompozitora Giuseppe Verdija. Prva opera koja je izvedena 10. augusta 1913. bila je Verdijeva Aida. Praizvedba veronske Aide bio je društveni događaj velikog odjeka.[1] Od tad arena privlači kako brojnu publiku, tako i slavne kompozitore koji su željeli da im se djela izvedu u areni (Puccini, Mascagni, Pizzetti). Danas tokom ljeta operne predstave u areni, kojih ima uobičajeno 5 do 6 posjeti oko 600.000 gledaoca.[1]
